Αντί για τις αναμενόμενες 300 σελίδες η ενημέρωση του ΠΟΥ στις περίπου 190 χώρες-μέλη του διεθνούς οργανισμού πριν την επίσημη παρουσίαση της έκθεσης την Τρίτη για τις απαρχές της πανδημίας του κορωνοϊού περιορίστηκε τελικά στις 120 σελίδες. Η σχετική έρευνα ήταν και θα παραμείνει όχι τόσο ένα επιστημονικό, αλλά κυρίως ένα πολιτικό ζήτημα. Ο επικεφαλής του ΠΟΥ Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεγέσους παραδέχθηκε για πρώτη φορά δημόσια εμμέσως πλην σαφώς ότι οι κινεζικές αρχές δεν προμήθευσαν τους ειδικούς του οργανισμού με επαρκή επιστημονικά στοιχεία. Ο επικεφαλής της αποστολής του ΠΟΥ στη Γουχάν Πέτερ Μπεν Εμπάρεκ έχει ωστόσο μόνο καλά πράγματα να πει για τη συνεργασία με τους Κινέζους: «Θεωρώ ότι το υλικό και τα αποτελέσματα της έκθεσης μιλούν από μόνα τους και δείχνουν πως λειτούργησε η συνεργασία. Χωρίς αυτή την καλή σχέση δεν θα είμασταν σε θέση να φέρουμε εις πέρας την αποστολή μας».
Αποκλείεται σχεδόν το σενάρια διαρροής του ιού από εργαστήριο
Ο επικεφαλής της αποστολής του ΠΟΥ στη Γουχάν Πέτερ Μπεν Εμπάρεκ
Τα αποτελέσματα της έκθεσης ωστόσο ούτε εκπλήσσουν ούτε είναι συγκεκριμένα. Αναφέρει τέσσερεις πιθανότητες εξάπλωσης: Από νυχτερίδες σε ανθρώπους μέσω άλλου ενδιάμεσου ξενιστή, μετάδοση απευθείας από νυχτερίδες σε ανθρώπους, μετάδοση μέσω κατεψυγμένων και τέλος διαρροή του ιού από κάποιο εργαστήριο. Η τελευταία πιθανότητα θεωρείται εξαιρετικά απίθανη, σημειώνεται στην έκθεση του ΠΟΥ.
Για να συντάξει την έκθεση η ομάδα επιστημόνων του διεθνούς οργανισμού παρέμεινε επί ένα μήνα στη Γουχάν κάνοντας αιματολογικές εξετάσεις, συγκεντρώνοντας πληροφορίες, συνομιλώντας με θύματα και εξετάζοντας ζώα που ενδεχομένως έπαιξαν ρόλο στην αλυσίδα μετάδοσης. Στις επίμονες ερωτήσεις των δημοσιογράφων για το αν το κινεζικό καθεστώς άσκησε πιέσεις στην αποστολή του ΠΟΥ ο δανός Πέτερ Μπεν Εμπάρεκ απάντησε: «Όσο βρισκόμασταν στη Γουχάν μας ακολουθούσαν σε κάθε μας βήμα. Η πίεση ήταν μεγάλη. Όλες οι εμπλεκόμενες πλευρές είχαν τεράστιο ενδιαφέρον για τα συμπεράσματά μας. Υπήρχε συνεπώς μεγάλη πολιτική πίεση και από χώρες εκτός Κίνας. Καταφέραμε ωστόσο να κάνουμε σωστά και ευσυνείδητα τη δουλειά μας».
Θα παραμείνει η καχυποψία για το ξεκίνημα της πανδημίας;
Οι ειδικοί τονίζουν στην έκθεση ότι θα πρέπει να γίνουν περαιτέρω έρευνες και ως προς τη θεωρία διαρροής του ιού από εργαστήριο, ακόμα και αν αποκλείουν σχεδόν αυτό το ενδεχόμενο. Ανοιχτό παραμένει ωστόσο αν το πόρισμα του ΠΟΥ καταφέρει να διαλύσει τη καχυποψία της διεθνούς κοινής γνώμης γύρω από το ξεκίνημα της πανδημίας.
Σαμπίνε Χάκλεντερ, MDR, Επιμέλεια: Στέφανος Γεωργακόπουλος