Ο Ύπατος Εκπρόσωπος Ζοζέπ Μπορέλ σε ανάρτηση στο προσωπικό του blog αναφέρεται στις σχέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) και της Τουρκίας μετά τις εξελίξεις της περασμένης εβδομάδας.
Ο τίτλος του άρθρου είναι: “Σχέσεις Ε.Ε.-Τουρκίας: η ανάγκη οικοδόμησης γεφυρών”.
Ο Borrell αναφέρει αρχικά πως “την περασμένη εβδομάδα, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο στις σχέσεις Ε.Ε.-Τουρκίας. Οι ηγέτες της Ε.Ε. είναι έτοιμοι να συμμετάσχουν σε σημαντικούς τρόπους συνεργασίας, συμπεριλαμβανομένου του εκσυγχρονισμού της Τελωνειακής Ένωσης, της επανέναρξης του διαλόγου υψηλού επιπέδου και των επαφών μεταξύ των ανθρώπων, καθώς και ενισχυμένη συνεργασία για τη διαχείριση της μετανάστευσης”.
Και ο Borrell συνεχίζει:
“Αυτό έρχεται μετά από μια πολύ περίπλοκη χρονιά, όταν οι σχέσεις μας έφτασαν σε χαμηλό σημείο, με πρωτοφανή επίπεδα έντασης. Παρ ‘όλα αυτά, προς το τέλος του 2020, οι αρχές της Τουρκίας άρχισαν να γνωστοποιούν το ενδιαφέρον τους για βελτίωση των σχέσεων με την ΕΕ. Η αρνητική ρητορική μειώθηκε ουσιαστικά και οι ενέργειες που αντιβαίνουν στα συμφέροντα των κρατών μελών της ΕΕ στην Ανατολική Μεσόγειο σταμάτησαν. Η κατάσταση παραμένει εύθραυστη” συνεχίζει ο Borrell “αλλά η ΕΕ χαιρετίζει αυτές τις χειρονομίες εκ μέρους της Τουρκίας και απάντησε προσφέροντας το χέρι της.
Πράγματι” τονίζει ο Ύπατος Εκπρόσωπος “η ΕΕ έχει στρατηγικό ενδιαφέρον για την ανάπτυξη μιας συνεργασίας και αμοιβαία επωφελούς σχέσης με την Τουρκία. Και αυτό ισχύει και για την Τουρκία. Η ΕΕ είναι μακράν ο κυριότερος εταίρος εισαγωγών και εξαγωγών της Τουρκίας, καθώς και η κύρια πηγή επενδύσεων. Κοιτάζοντας τα τελευταία στοιχεία προ πανδημίας, βλέπουμε ότι οι εξαγωγές της Τουρκίας προς την ΕΕ ανέρχονται στα 69,8 δισεκατομμύρια ευρώ, και ότι 58,5 δισεκατομμύρια ευρώ των άμεσων ξένων επενδύσεών της προέρχονται από την ΕΕ.”
Περισσότεροι από 5,5 εκατομμύρια Τούρκοι πολίτες ζουν σε κράτη μέλη της ΕΕ, και σύμφωνα με το Ευρωβαρόμετρο το 61% των Τούρκων πολιτών βλέπουν την ΕΕ ως τον κυριότερο διεθνή πρωταγωνσιτή. Και με την ασφάλεια και την άμυνά της να είναι αγκυροβολημένο στο ΝΑΤΟ, φαίνεται δύσκολο να πιστέψουμε ότι η Τουρκία θα μπορούσε ρεαλιστικά να οραματίσει καλύτερες επιλογές από το να ακολουθήσει έναν ευρωπαϊκό δρόμο”.
Αναφερόμενος στην έκθεση που παρουσίασε την περασμένη εβδομάδα, ο Borrell σημειώνει:
“Φυσικά θα ήταν αφελές να θεωρήσουμε ότι τα προβλήματα έχουν τελειώσει. Η έκθεση για τις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας που παρουσίασα από κοινού με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έχει μια διπλή προσέγγιση και προσδιορίζει τέσσερα κύρια στοιχεία έντασης στις σχέσεις μας: θαλάσσιες διαφορές στην Ανατολική Μεσόγειο. το ζήτημα της διευθέτησης του Κυπριακού, διαφορετικούς στόχους στις περιφερειακές συγκρούσεις, ιδίως στη Λιβύη και τη Συρία και η επιδείνωση των δημοκρατικών προτύπων στην Τουρκία”.
Αναφέρει:
“Σε ό, τι αφορά τις περιφερειακές πτυχές, έχουμε μπροστά μας σημαντική δουλειά, ιδίως για τη Συρία (για την οποία συν-προεδρεύουμε με τα Ηνωμένα Έθνη την πέμπτη διάσκεψη των Βρυξελλών με θέμα «Στήριξη του μέλλοντος της Συρίας και της περιοχής») και για τη Λιβύη, όπου πρόσφατα αρχίζουν να εμφανίζονται σταδιακά συγκλίσεις συμφερόντων. Γενικότερα, ολόκληρη η γειτονιά υπέφερε δραματικά από αναταραχές και εμφανίστηκε ένα νέο είδος τρομοκρατίας.
Τα δημοκρατικά πρότυπα παραμένουν βασικό στοιχείο, όχι μόνο για την ΕΕ, αλλά και για τον λαό της Τουρκίας. Η στόχευση των πολιτικών κομμάτων και των ελεύθερων μέσων μαζικής ενημέρωσης καθώς και άλλων πρόσφατων αποφάσεων αντιβαίνει στον σεβασμό της δημοκρατίας και των θεμελιωδών δικαιωμάτων.
Ο διάλογος και η δράση σε τέτοια θέματα θα είναι πάντα αναπόσπαστο μέρος της σχέσης ΕΕ-Τουρκίας. Η έκθεση σχετικά με την πορεία των πολιτικών, οικονομικών και εμπορικών σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας εξηγεί τον αντίκτυπο που έχουν οι εντάσεις στις διμερείς μας σχέσεις, παγώνοντας ουσιαστικά τα κύρια μέσα και τις διαδικασίες συνεργασίας.
Η δήλωση των μελών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της περασμένης εβδομάδας αναφέρεται σωστά σε αυτά τα διάφορα στοιχεία, αναγνωρίζοντας τη σημασία τους για την εξασφάλιση επιτυχούς πορείας συνεργασίας και διαλόγου”.
Και το άρθρο του Borrell καταλήγει:
“Το έργο μπροστά δεν είναι εύκολο. Οι ηγέτες της ΕΕ τόνισαν την ανάγκη για μια σταδιακή και αναλογική, αλλά και αναστρέψιμη προσέγγιση. Το θάρρος και η αποφασιστικότητα, αλλά και η ευελιξία και η κατανόηση, είναι απαραίτητα για την αποκατάσταση της σχέσης μας με βιώσιμο τρόπο.
Μερικά από τα εκκρεμή ζητήματα έχουν εμπλακεί σε δεκαετίες διαφωνίες και συγκρούσεις. Ωστόσο, μια βασική διαφορά διακρίνει τις σημερινές προσπάθειες εξεύρεσης λύσεων από εκείνες του παρελθόντος: υπάρχει μια αυξημένη συνειδητοποίηση πώς οι παλαιές διαφορές επηρεάζουν βαθιά τα συμφέροντα ασφάλειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δεν μπορούν πλέον να θεωρηθούν διμερή θέματα μεταξύ της Τουρκίας και ορισμένων κρατών μελών.
Η Τουρκία είναι μια σημαντική περιφερειακή δύναμη και το ιστορικό της πεπρωμένο θα μπορούσε να είναι να ενταχθεί στην υπόλοιπη Ευρώπη στο μοναδικό ειρηνευτικό σχέδιο που οικοδομούμε κάτω από τη σημαία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σε μια στιγμή που η στρατηγική πόλωση φαίνεται να αναδύεται σε όλο τον κόσμο, η ενίσχυση ενός ευρωπαϊκού δημοκρατικού πυλώνα που περιλαμβάνει την Τουρκία θα μπορούσε να αποτελέσει βασικό εξισορροπητικό στοιχείο.
Αυτό δεν είναι δεδομένο, αλλά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο προσέφερε μια πιθανή γέφυρα. Πρέπει τώρα να χτίσουμε αυτήν τη γέφυρα και πιστεύω ότι μπορούμε να το κάνουμε αυτό. Με πολιτικές σαφείς επιλογές και δέσμευση από όλες τις πλευρές. Από την πλευρά μας, η ΕΕ είναι έτοιμη να επενδύσει τις απαιτούμενες προσπάθειες.
Εάν η Τουρκία είναι εξίσου πρόθυμη να το πράξει, και υπογραμμίζει τη θετικότερη ρητορική της με αντίστοιχες δράσεις, μπορούμε να συνεχίσουμε να προχωρούμε από την αποκλιμάκωση στην οικοδόμηση μιας αμοιβαία επωφελούς αζέντας”.
ΠΗΓΗ: ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΕΝΩΣΗ – “Σχέσεις Ε.Ε.-Τουρκίας: η ανάγκη οικοδόμησης γεφυρών”