Καθαρά Δευτέρα
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΑΓΑΠΙΟΣ, ΠΛΗΣΙΟΣ, ΡΩΜΥΛΟΣ, ΤΙΜΟΛΑΟΣ, δύο ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΙ και δύο ΔΙΟΝΥΣΙΟΙ
Ο ΑΓΙΟΣ ΑΡΙΣΤΟΒΟΥΛΟΣ επίσκοπος Βρετανίας
Ο ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΑΝΔΡΟΣ ο εν Αιγύπτου
Ο ΑΓΙΟΣ ΜΑΝΟΥΗΛ από τα Σφακιά.
Ο ΟΣΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ο εν τω φρέατι
Ο ΟΣΙΟΣ ΑΓΑΠΙΟΣ ο εν Σκήτη, Κολιτζοϋ
Ο ΑΓΙΟΣ ΠΑΡΘΕΝΙΟΣ Νεομάρτυρας,
Αναλυτικά:
Καθαρά Δευτέρα
Εορτάζει 48 ημέρες πριν το Άγιο Πάσχα. Με την Καθαρά Δευτέρα ξεκινά η Σαρακοστή για την Ορθόδοξη εκκλησία, ενώ ταυτόχρονα σημάνει το τέλος των Απόκρεω. Η Καθαρά Δευτέρα ονομάστηκε έτσι γιατί οι Χριστιανοί «καθαρίζονταν» πνευματικά και σωματικά. Είναι μέρα νηστείας αλλά και μέρα αργίας για τους Χριστιανούς. Η νηστεία διαρκεί για 40 μέρες, όσες ήταν και οι μέρες νηστείας του Χριστού στην έρημο. Την Καθαρά Δευτέρα συνηθίζεται να τρώγεται λαγάνα (άζυμο ψωμί που παρασκευάζεται μόνο εκείνη τη μέρα), και άλλα νηστίσιμα φαγώσιμα, κυρίως λαχανικά, όπως και φασολάδα χωρίς λάδι. Επίσης συνηθίζεται το πέταγμα χαρταετού.
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΑΓΑΠΙΟΣ, ΠΛΗΣΙΟΣ, ΡΩΜΥΛΟΣ, ΤΙΜΟΛΑΟΣ, δύο ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΙ και δύο ΔΙΟΝΥΣΙΟΙ
Έζησαν και κέρδισαν τα αθάνατα βραβεία, κατά το διωγμό του Διοκλητιανού (284-304)’ εναντίον της Εκκλησίας. ο Αγάπιος ήταν από τη Γάζα της Παλαιστίνης, ο Τιμόλαος από τη Μαύρη Θάλασσα, οι δύο Διονύσιοι από την Τρίπολη της Φοινίκης, ο Ρωμύλος -ύποδιάκονος- από τη Λύδδα ή Διόσπολη, ο Πλήσιος και οι δύο Αλέξανδροι από την Αίγυπτο. Κατηγορήθηκαν ότι είναι χριστιανοί και οδηγήθηκαν μπροστά στον έπαρχο της Καισαρείας Ούρβανό, όπου με παρρησία ομολόγησαν το Χριστό. Μάταιες απόπειρες έκανε εκείνος για να τους δελεάσει ή και να τους έκφοβίσει. Διότι στο μυαλό όλων επικρατούσε ο λόγος του Θεού: “Τον φόβον αυτών μη φοβηθήτε μηδέ ταραχθήτε”1. Δηλαδή, μη φοβηθείτε το φόβο με τον οποίο ζητούν οι άπιστοι να σας πτοήσουν και μη ταραχθείτε καθόλου άπ’ αυτόν. Πέθαναν όλοι μαρτυρικά με αποκεφαλισμό, δίνοντας σ’ όλους τους αγωνιστές χριστιανούς μήνυμα θάρρους και ελπίδας.
1.Α’επιστολή Πέτρου, γ’ 14.
Απολυτίκιο. Ήχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε.
Αγάπη του Κτίσαντος, πεπυρσευμένος τον νουν, χορείαν συνήθροισας, πανευκλεών Αθλητών, Άγάπιε ένδοξε· όθεν συν τούτοις Μάρτυς, αριστεύσας νομίμως, ξίφει τον σον αυχένα, συν αύτοίς άπετμήθης· μεθ’ ων έκδυσώπει, δούναι ήμίν άφεσιν.
Ο ΑΓΙΟΣ ΑΡΙΣΤΟΒΟΥΛΟΣ επίσκοπος Βρετανίας
Άνηκε στο χορό των 70 αποστόλων και ακολούθησε σε μερικές περιοδείες τον απόστολο Παύλο. Εκτιμώντας δε αυτός τη διδακτική Ικανότητα του Αριστόβουλου, καθώς και τα διοικητικά του χαρίσματα πού συνοδεύονταν με γνήσιο ζήλο για την πίστη, τον έκανε επίσκοπο της Βρετανίας. ΟΊ τότε κάτοικοι της ήταν εντελώς απολίτιστοι και βάρβαροι, προσκολλημένοι τυφλά στις χυδαίες και ανόητες δεισιδαιμονίες τους. Γι΄ αυτό το έργο του Αριστόβουλου, συνάντησε μεγάλη αντίσταση. Πολλές φορές κινδύνευσε ή ζωή του, υπέφερε δε αμέτρητα βάσανα και θλίψεις. ‘Αλλ’ ή θεία χάρη, δεν άφησε χωρίς αποτέλεσμα τις προσπάθειες του. Αρκετοί από τους κατοίκους πίστεψαν στο Χριστό, και στα άγρια εκείνα μέρη ιδρύθηκε χριστιανική Εκκλησία. Αυτή καλλιεργώντας με άγρυπνη επιμέλεια και επεκτείνοντας με ακούραστη φιλοπονία πέθανε ο άγιος Αριστόβουλος, σ’ όλα αντάξιος του αδελφού του και Αποστόλου επίσης Βαρνάβα. (Ή μνήμη του επαναλαμβάνεται και την 31η “Οκτωβρίου, μαζί με άλλους αποστόλους εκ των 70).
Ο ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΑΝΔΡΟΣ ο εν Αιγύπτου
Έζησε στα χρόνια του Διοκλητιανου (284-305). Θερμός ζηλωτής της πίστης, θαύμαζε με όλη του την ψυχή εκείνους, πού έχυναν γι’ αυτήν το αίμα τους. Και όσες φορές μάθαινε τον θάνατο μαρτύρων, πήγαινε επί τόπου, παραλάμβανε τα “Αγια λείψανα τους και τα έθαβε καταβρέχοντας αυτά με τα δάκρυα του. Στην εκτέλεση του ιερού αυτού έργου συνελήφθη και δικάστηκε. Επειδή όμως έμεινε πιστός στην ομολογία του Χριστού, καταδικάστηκε σε σκληρότατο θάνατο. Με διαταγή του τυράννου, έγδαραν το δέρμα του και έπειτα το έκαψαν με αναμμένες λαμπάδες.
Ο ΑΓΙΟΣ ΜΑΝΟΥΗΛ από τα Σφακιά.
Ό νεομάρτυρας αυτός γεννήθηκε στα Σφακιά της Κρήτης, από γονείς ευσεβείς. Σε μικρή ηλικία αιχμαλωτίστηκε από τους Τούρκους, με τη βία εξισλαμίστηκε και στη συνέχεια παρέμεινε στην υπηρεσία τους. Βρήκε όμως την ευκαιρία και δραπέτευσε από το σπίτι των κυρίων του, και πήγε στη Μύκονο, όπου εξομολογήθηκε και ζούσε με χριστιανοπρέπεια. Εκεί παντρεύτηκε και απόκτησε έξι παιδιά. Επειδή όμως ή σύζυγος του πρόδωσε την συζυγική της τιμή, μετακόμισε αυτός με τα έξι παιδιά του σε άλλο σπίτι χωρίς να τη διαπομπεύσει. ‘Αλλ’ ο αδελφός της άπιστης συζύγου του, πού υπηρετούσε στον Τούρκικο στόλο, κατάγγειλε τον Μανουήλ στον Τούρκο πλοίαρχο ότι, ενώ είχε γίνει μουσουλμάνος επανήλθε στη χριστιανική θρησκεία. Όταν συνελήφθη από τον Τούρκο πλοίαρχο, ο Μανουήλ με θάρρος ομολόγησε την πίστη του στον Χριστό. Μετά από πολλά βασανιστήρια, παραδόθηκε στον Τούρκο Ναύαρχο, πού βρισκόταν στη Χίο. Αυτός τον ανέκρινε και εξέδωσε θανατική απόφαση. Όποτε οι υπηρέτες του Ναυάρχου, πήραν τον Μανουήλ και τον οδήγησαν στον τόπο της εκτέλεσης, πού ονομαζόταν Παλαιά Βρύση. Και ενώ ο μάρτυρας έσκυψε το κεφάλι του, ο δήμιος, πού είχε ορισθεί να τον εκτελέσει, δείλιασε, πέταξε το σπαθί και απομακρύνθηκε. Τότε άρπαξε το σπαθί κάποιος υπαξιωματικός, ο όποιος αφού δεν μπόρεσε μετά από πολλά κτυπήματα στο λαιμό του μάρτυρα να τον αποκεφαλίσει, τον έριξε κάτω και τον έσφαξε με τον πιο φρικτό τρόπο σαν πρόβατο. Όλα αυτά έγιναν στη Χίο, στις 15 Μαρτίου 1792, ήμερα Δευτέρα και ώρα τέσσερις μ.μ. Το δε τίμιο λείψανο του, οι Τούρκοι, αφού το έδεσαν με ογκόλιθους το έριξαν στη θάλασσα. Χειρόγραφο μαρτύριο του Αγίου αυτού, βρίσκεται στη βιβλιοθήκη της Μονής Ξενοφώντος του Αγίου Όρους.
Ο ΟΣΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ο εν τω φρέατι
Ο ΟΣΙΟΣ ΑΓΑΠΙΟΣ ο εν Σκήτη, Κολιτζοϋ
Ο ΑΓΙΟΣ ΠΑΡΘΕΝΙΟΣ Νεομάρτυρας,
Διάκονος εν Διδυμότειχο) (+ 18ος αι.).