Ιδιαίτερα εξομολογητικός και ειλικρινής σήμερα, στην «Εφημερίδα των Συντακτών» -σε συνέντευξή του στην δημοσιογράφο Μαρία Ψαρά- ο πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ, για πολλά θέματα. Ιδίως όμως για το μεγάλο ζήτημα της ανάγκης «ευρωομολόγου» στην Ευρωζώνη, έτσι ώστε να έχει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα τα μέσα που απαιτούνται για να αντιμετωπίσει και την τεράστια κρίση χρέους. Μια κρίση που μπορεί να «τινάξει στον αέρα» την Ευρωζώνη.
Και ο «παραδοσιακά» ειλικρινής Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ αποκαλύπτει ότι όταν διατύπωσε την άποψη πως είναι ανάγκη να υπάρξει αυτό το «ευρωομόλογο», δίχως το οποίο η ΕΚΤ δεν είναι πραγματική κεντρική τράπεζα, «Γερμανοί, Ολλανδοί, Φινλανδοί και Αυστριακοί ήθελαν να αυτοκτονήσουν. Και τώρα αυτό φαίνεται κανονικότατα»!!
Έστω και με έμμεσο τρόπο, ο Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ δικαιώνει τις απόψεις και τον αγώνα που έδωσε, ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας τότε, ο Προκόπης Παυλόπουλος προκειμένου να υπάρξει «ευρωομόλογο». Και όχι μόνο για την αντιμετώπιση της ελληνικής οικονομικής κρίσης, αλλά για την σταθερότητα της ίδιας της Ευρωζώνης και για την τελική οικονομική και νομισματική ενοποίηση.
Ας θυμηθούμε λοιπόν μερικές δηλώσεις του, και μάλιστα ήδη από την αρχή της θητείας του.
Στις δηλώσεις του, όταν είχε επισκεφθεί επισήμως, στις 19.1.2016, τον τότε Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι στην Φρανκφούρτη, ο Προκόπης Παυλόπουλος είχε πει και τα εξής: «Θέλω να τονίσω ότι από πλευράς όχι μόνο της Ελληνικής Κυβέρνησης, αλλά και όλων των Δημοκρατικών Πολιτικών Δυνάμεων της Ελλάδας, οι οποίες στηρίζουν την Ευρωπαϊκή πορεία της Χώρας, εξέφρασα στον κ. Draghi την συμπαράστασή μας, έτσι ώστε να συνεχίσει την προσπάθεια για να καταστεί, επιτέλους, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα πραγματική κεντρική τράπεζα και να έχει όλες τις δυνατότητες, οι οποίες θα της επιτρέψουν ν΄ αντιμετωπίζει ευχερέστερα και αποτελεσματικότερα τις μεγάλες κρίσεις που υπάρχουν και που δεν πρόκειται, δυστυχώς, να τελειώσουν. Επομένως η ΕΚΤ πρέπει να παίξει έναν σημαντικό ρόλο στην προσπάθεια που κάνει ο κ. Draghi. Προς αυτή την κατεύθυνση υπάρχει η συμπαράστασή μας, η οποία είναι χρέος όχι προς τον κ. Draghi αλλά προς έναν θεσμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης- και ιδίως της Ευρωζώνης- χωρίς τον οποίο δεν μπορεί να υπάρξει πορεία προς την Οικονομική και τη Νομισματική Ενοποίηση».
Πολύ πιο σαφής και αποκαλυπτικός ήταν ο Προκόπης Παυλόπουλος ένα χρόνο αργότερα. Μιλώντας, κατά την έναρξη του 4ου τριετούς Συνεδρίου του Πανεπιστημίου City University of London στην Αθήνα -στις 10 Νοεμβρίου 2017- με θέμα «Ισχυρή Ενωμένη Ευρώπη. Ευρωπαϊκή Συνοχή και Ευρωπαϊκή Ενοποίηση», ο Προκόπης Παυλόπουλος είχε επισημάνει και τα εξής:
«Είναι περιττό να τονισθεί περισσότερο η σημασία της αποτελεσματικής και αποδοτικής λειτουργίας του άξονα της Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής για όλο το φάσμα της οικονομίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κατ’ εξοχήν όμως για την οικονομία της Ευρωζώνης, μ’ αιχμή του δόρατος την αναπτυξιακή της πορεία και την πορεία του Ευρώ. Όμως οι θεσμοί, μέσω των οποίων λειτουργεί ο άξονας της Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, παρουσιάζουν σημαντικά κενά και, άρα, εξίσου σημαντικές ατέλειες, οι οποίες μπορεί να υπονομεύσουν κυρίως την αναπτυξιακή προοπτική της Ευρωζώνης και την αντίστοιχη προοπτική του κοινού νομίσματος, του Ευρώ. Για ν’ αντιμετωπισθεί το ενδεχόμενο αυτό και, επέκεινα, να ευοδωθεί ουσιαστικώς το εγχείρημα της Ευρωπαϊκής Ενοποίησης, κρίνονται αναγκαίες οι εξής τομές ως προς συγκεκριμένους θεσμούς της Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης:
1. Πρώτον, απαιτείται η ολοκλήρωση των θεσμικών μεταβολών, μέσω των οποίων θα προσδιορισθεί επακριβώς -υπό όρους Ευρωπαϊκού Κράτους Δικαίου- η όλη οργάνωση και λειτουργία του Eurogroup. Έτσι ώστε να πάψει να υφίσταται η κατά την νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης θεσμική «αφάνεια» του Eurogroup. «Αφάνεια», η οποία δεν είναι συμβατή με τον καθοριστικό ρόλο, τον οποίο διαδραματίζει στην πράξη το Eurogroup για την Ευρωζώνη στο σύνολό της. Δηλαδή, σε τελική ανάλυση, δεν είναι συμβατή με τις θεμελιώδεις αρχές του Ευρωπαϊκού Κράτους Δικαίου και της εξ αυτού απορρέουσας αρχής της νομιμότητας.
2. Δεύτερον, απαιτείται ο άμεσος εφοδιασμός της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) με όλα εκείνα τα θεσμικά μέσα, με τα οποία μπορεί να φέρει σε πέρας την, κατά τον προορισμό της, αποστολή της.
α) Η ανάγκη διασφάλισης στην ΕΚΤ των κατάλληλων μέσων για την αντιμετώπιση της κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη γίνεται ακόμη πιο επιτακτική, λόγω του ότι η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται μπροστά σε μια τεραστίων διαστάσεων κρίση χρέους, η οποία φέρνει στην επικαιρότητα την θεωρία της «Στιγμής Μίνσκι» ή της «Στιγμής του Τσακαλιού»-κατά την έκφραση του Πωλ Κρούγκμαν- («Minsky Moment», «coyote Moment»).
α1) Τα στοιχεία είναι, κυριολεκτικώς, εφιαλτικά: Το παγκόσμιο χρέος έχει φθάσει -και μάλιστα με τάσης αύξησης υπό όρους γεωμετρικής προόδου- κοντά στο 330% του παγκόσμιου ΑΕΠ, αγγίζοντας τα 230 τρισ. δολ. Την μερίδα του λέοντος -περίπου τρία τέταρτα- του χρέους αυτού κατέχουν τα κράτη και οι επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων φυσικά σ’ αυτές των τραπεζών.
α2) Το ως άνω σενάριο γίνεται ακόμη πιο δυσοίωνο εκ του ότι, επειδή οι αποδόσεις ως ποσοστό συρρικνώνονται, ενισχύεται ραγδαίως η ροπή προς επικίνδυνες κερδοσκοπικές τοποθετήσεις. Αρκεί να σημειωθεί εδώ ότι η ονομαστική αξία των παραγώγων -του πιο χαρακτηριστικού δείγματος παρακεκινδυνευμένης κερδοσκοπικής τοποθέτησης- παγκοσμίως ανέρχεται στο ιλιγγιώδες ύψος των 550 τρισ. δολ. περίπου, αγγίζοντας το υπερδιπλάσιο του παγκόσμιου χρέους και το υπερπενταπλάσιο του παγκόσμιου ΑΕΠ.
β) Θα πρέπει να επισημανθεί συναφώς η ιδιαιτέρως θετική στάση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς την κατεύθυνση αυτή. Με την εξαιρετικά σημαντική απόφασή του Gauweiller (C-42/64) –με την οποία κρίθηκε, ύστερα από προδικαστικό ερώτημα του Ομοσπονδιακού Συνταγματικού Δικαστηρίου της Γερμανίας, ότι το πρόγραμμα της ΕΚΤ περί αγοράς κρατικών ομολόγων στις δευτερογενείς αγορές (ΟΜΤ) δεν παραβιάζει την απαγόρευση νομισματικής χρηματοδότησης Κρατών-Μελών από την ΕΚΤ, κατά τις διατάξεις του άρθρου 123 παρ. 1 ΣΛΕΕ- το ΔΕΕ διόρθωσε σημαντικές αρρυθμίες και αβλεψίες στον σχεδιασμό της νομισματικής ένωσης. Και επιτρέπει πλέον στην ΕΚΤ ν’ αναλάβει έναν πιο ενεργητικό ρόλο κατά την διαχείριση της νομισματικής αποστολής της, χρησιμοποιώντας όλα εκείνα τα μέτρα που διαθέτουν οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες (όπως π.χ. η Fed στις ΗΠΑ) για να επεμβαίνουν στο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Σε αυτό το πλαίσιο η ΕΚΤ πρέπει να εφοδιασθεί ιδίως με τα μέσα που της επιτρέπουν:
β1) Ν’ ασκήσει αποτελεσματικά τον εποπτικό της ρόλο στο σύνολο του τραπεζικού συστήματος που υπάγεται σ’ αυτήν.
β2) Ν’ αντιμετωπίσει την άκρως επικίνδυνη κρίση χρέους, που, όπως τονίσθηκε, εκδηλώνεται απειλητικά και στα Κράτη-Μέλη της Ευρωζώνης. Στο σημείο αυτό είναι ανάγκη να επισημανθεί ότι, δίχως την θεσμοθέτηση ενός είδους κατάλληλου «ευρωομόλογου», η ΕΚΤ δεν θα μπορέσει ν’ ανταποκριθεί στην αποστολή της για την αντιμετώπιση της προαναφερόμενης κρίσης χρέους και, συνακόλουθα, στην αποστολή της για την δημιουργία προϋποθέσεων πραγματικής και βιώσιμης ανάπτυξης, κυρίως εντός Ευρωζώνης.
3. Τρίτον, απαιτείται η πλήρης μετατροπή, το ταχύτερο δυνατόν, του ESM σε πραγματικό Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο. Η εξέλιξη αυτή από την μια πλευρά θ’ αποτρέψει στο μέλλον την επανάληψη του απαράδεκτου φαινομένου της ανάμιξης στα interna corporis της Ευρωζώνης οργανισμών δίχως την ανάλογη εμπειρία, όπως π.χ. του ΔΝΤ. Και, από την άλλη πλευρά, θα βοηθήσει ουσιωδώς την ΕΚΤ στην ευόδωση της, κατά τ’ ανωτέρω, αποστολής της».
Τέλος ας θυμηθούμε πόση ειρωνεία και πόση πολιτική «χολή» είχε εισπράξει τότε ο Προκόπης Παυλόπουλος από διάφορους «νεοφιλελεύθερους» της εποχής, και ιδίως από τον «κύκλο» του Κυριάκου Μητσοτάκη ως αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Τι λένε τώρα; Απλώς κρύβονται για να θυμόμαστε τα καμώματά τους…