Γράφει ο Παναγιωτης Αποστολου
Με τη Συνθήκη του Λονδίνου τον Μάιο του 1913, η Αλβανία συγκροτήθηκε ως κράτος και τα σύνορά της καθορίστηκαν με το Πρωτόκολλο της Φλωρεντίας στις 17 Δεκεμβρίου 1913. Οι τότε μεγάλες δυνάμεις – ΗΠΑ, Αγγλία, Γερμανία, Ρωσία, Γαλλία και Αυστροουγγαρία – συμπεριέλαβαν στο νεοσύστατο αλβανικό κράτος και το κομμάτι της Βορείου Ηπείρου. Να σημειωθεί πως κατά τον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο (1912-1913) το τμήμα της Βορείου Ηπείρου, είχε ελευθερωθεί από τον ελληνικό στρατό. Αυτή η απόφαση των μεγάλων δυνάμεων, βρήκε αντίθετους τους κατοίκους της περιοχής, οι οποίοι ήταν Έλληνες και από τη στιγμή που αγνόησαν την διατυπωμένη απόφασή τους για Ένωση με την Μητέρα Ελλάδα, επαναστάτησαν με αποτέλεσμα τη δημιουργία της “ανεξάρτητης πολιτείας της Αυτονόμου Ηπείρου” στις 17 Φεβρουαρίου 1914. Έτσι, άρχισε ο Αυτονομιακός Αγώνας της Βορείου Ηπείρου και την ημέρα αυτή στο Αργυρόκαστρο υψωνόταν η Σημαία με τον Σταυρό και τον Δικέφαλο Αετό. Αυτός ο αγώνας των Βορειοηπειρωτών είχε ως αποτέλεσμα να συναντηθούν μέλη της Διεθνούς Επιτροπής, εκπρόσωποι της αλβανικής κυβέρνησης καθώς επίσης και εκπρόσωποι της Αυτονόμου Ηπείρου (Αλ.Καραπάνος και Γ.Ζωγράφος) στους Αγίους Σαράντα, για να συζητήσουν το ζήτημα.
Ακολούθως, στην Κέρκυρα νομιμοποιήθηκαν τα συμφωνηθέντα με την υπογραφή ενός Πρωτοκόλλου την 17η Μαΐου 1914. Σ΄ αυτό το Πρωτόκολλο καθιερωνόταν επίσημα ως “Βορειοηπειρωτικός Ελληνισμός”, ο Ελληνισμός της περιοχής και η Αυτόνομη Πολιτεία, αναγνωριζόταν ως “Βόρειος Ήπειρος”. Παραχωρείτο δε, πλήρες καθεστώς Αυτονομίας, δηλαδή, διοικητικής, δικαστικής, εκπαιδευτικής και θρησκευτικής.
Δυστυχώς όμως, η Αλβανία ουδέποτε εφάρμοσε αυτή τη συμφωνία, παρ΄ ότι την είχε αποδεχθεί με την υπογραφή της και παρ΄ ότι ήταν εγγυήτριες οι 6 μεγάλες δυνάμεις της εποχής. Οι Αλβανοί καταπίεζαν αφόρητα τους Βορειοηπειρώτες και τους στερούσαν – τους στερούν και σήμερα – όλα τα υπογραφέντα δικαιώματα. Έτσι, αποφασίστηκε το 1946 στην Κοινωνία των Εθνών (σήμερα Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης) να τεθεί προς επίλυση το ζήτημα, μαζί με το Αυστριακό και το Γερμανικό. Ωστόσο, το Αυστριακό ζήτημα λύθηκε το 1955 με την πλήρη ανεξαρτησία και μόνιμη ουδετερότητα της Αυστρίας, το Γερμανικό ζήτημα λύθηκε το 1991 με την Ένωση των δυο Γερμανιών, και παραμένει σε εκκρεμότητα το Βορειοηπειρωτικό ζήτημα.
Αξίζει να σημειωθεί πως με το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ανέλαβε δικτατορικά την διακυβέρνηση της Αλβανίας, ο κομμουνιστής Ενβέρ Χότζας μέχρι τον θάνατό του το 1985. Στις ημέρες του Χότζα η Αλβανία ήταν ένα φεουδαρχικό κατάλοιπο της οθωμανικής κατοχής στην Ελλάδα. Το Ελληνικό στοιχείο της Βορείου Ηπείρου εξορίστηκε και φυλακίστηκε. Τους στερήθηκαν τα ανθρώπινα δικαιώματα, τους στερήθηκε η Ορθόδοξη Πίστη, η εκμάθηση της γλώσσας των προγόνων τους. Ήταν τόσο στυγνό και απάνθρωπο το καθεστώς Χότζα, ώστε αγανάκτησε και ο ηγέτης της Σοβιετικής Ενώσεως, Νικίτα Χρουστσόφ, και ζήτησε από τον Ενβέρ Χότζα να σεβαστεί το “Πρωτόκολλο της Κέρκυρας” και να παραχωρήσει αυτονομία στους Έλληνες Βορειοηπειρώτες. Η άρνηση του Χότζα οδήγησε σε βαθιά ρήξη τη χώρα του με τη Σοβιετική Ένωση.
Αλλά και όλες οι μεταπολεμικές κυβερνήσεις της Ελλάδος, δεν έκαναν απολύτως τίποτε προκειμένου να προστατέψουν τον Ελληνισμό της Βορείου Ηπείρου. Ανύπαρκτες διπλωματικές ενέργειες προκειμένου να τηρείται το “Πρωτόκολλο της Κέρκυρας”. Δεν έκαναν απολύτως τίποτε γιατί απλά ήταν όλες προδοτικές κυβερνήσεις απέναντι στη Βόρειο Ήπειρο και ποτέ δεν αγωνίσθηκαν για τα δίκαια των Ελλήνων και της μάνας ελληνικής γης. Δημιούργησαν και εξακολουθούν να ανέχονται την κατοχή της Βορείου Ηπείρου, όπως και την κατοχή του Βορείου τμήματος της Κύπρου μας. Αποδέχτηκαν διεθνώς να ονομάζεται η Βόρειος Ήπειρος, Νότια Αλβανία και το Βόρειος Ήπειρος, είναι όρος απαγορευτικός ακόμη και για το εσωτερικό της χώρας. Απαγόρεψαν ακόμη τους παιάνες που τραγουδούσαν οι στρατιώτες μας στους στρατώνες – έχω μια αδελφή, κουκλίτσα αληθινή, τη λένε Βόρειο Ήπειρο, την αγαπώ πολύ – και οι οποίοι θύμιζαν πως η Βόρειος Ήπειρος είναι ΕΛΛΗΝΙΚΗ!!