Γράφει ο Γιώργος Ιεροδιάκονος
Όλα ξεκίνησαν όταν οι παραδοσιακές εταιρείες της Σίλικον Βάλεϊ, αποφάσισαν να στρέψουν το ενδιαφέρον τους από την φάμπρικα παραγωγής και εμπορίας προϊόντων στον χώρο της διαφήμισης. Και εκεί άρχισαν να ξεπετάγονται οι γνωστές ιντερνετικές μηχανές της Google, του Facebook, του Snapchat, του Twitter, του Instagram, του YouTube, κλπ…
Όταν πρωτομπήκαν στα σπίτια μας και αργότερα στα κινητά μας, όλοι νιώθαμε ότι κατά βάθος, ήταν για το καλό των ανθρώπων. Ότι αυτά τα εργαλεία δημιούργησαν υπέροχα πράγματα στον κόσμο. Υπήρξαν ουσιαστικές, συστημικές αλλαγές σε όλο τον κόσμο λόγω αυτών των πλατφορμών και προχώρησαν όλα ένα βήμα μπροστά. Ειδικά όταν δημιουργήθηκε η Google, όλοι σκεφτήκαμε ότι πρόκειται για μια απίστευτα χρήσιμη υπηρεσία, που έκανε πολύ καλό στον κόσμο.
Όμως, αυτή ήταν η μία πλευρά του νομίσματος. Αυτά τα πράγματα όταν τα ελευθερώνεις αποκτούν δική τους ζωή και χρησιμοποιούνται με τρόπο εντελώς διαφορετικό απ’ ότι περίμενες. Θέτοντας ολόκληρη την τεχνολογική βιομηχανία στο μικροσκόπιο, δεν γίνεται να μη δεις την σχέση πνευματικής υγείας και χρήσης μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Το μόνο που δεν σκεφτήκαμε τότε, ήταν ότι πρόκειται απλά για μια μηχανή παραγωγής χρημάτων προς όφελος των σχεδιαστών.
Το ίδιο και το Facebook…
Το μόνο που τους ενδιέφερε –και τους ενδιαφέρει ακόμα- είναι το επιχειρηματικό πλάνο της εταιρείας και κυρίως η μηχανή νομισματοποίησης. Πώς θα βγάλουν λεφτά δηλαδή! Θα μου πείτε, και πού είναι το κακό σ’ αυτό; Καπιταλισμό έχουμε. Θα σας έλεγα, ναι είναι κακό που έχουμε καπιταλισμό, αλλά τα πράγματα είναι ακόμα χειρότερα απ’ αυτό.
Εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπων στο πλανήτη είναι εθισμένοι στις ηλεκτρονικές συσκευές τους. Και δεν είναι μόνο η αυτοαπομόνωση. Είναι και οι επίκτητες εμμονές και φοβίες, αλλά και η κατάθλιψη που προκαλείται (κυρίως στα παιδιά). Δεν σας κάνει εντύπωση που ο όρος «χρήστης» χρησιμοποιείται μόνο σε δύο βιομηχανίες παγκοσμίως; Στην βιομηχανία ναρκωτικών και στην βιομηχανία κοινωνικής δικτύωσης.
Εταιρείες όπως η Google και το Facebook είναι από τις πιο πλούσιες και γενικά τις πιο επιτυχημένες. Με ελάχιστους υπαλλήλους, αλλά με μια λογισμική μηχανή αδιάλειπτης κοπής χρήματος. Αναρωτηθήκατε ποτέ, τι ακριβώς πουλάνε και που το πουλάνε; Πάντοτε, σε κάθε εμπορική συναλλαγή, υπάρχουν τρεις βασικοί παράγοντες. Ο πωλητής, ο αγοραστής και το εμπορικό προϊόν. Στην περίπτωση που συζητάμε, πωλητής είναι η διαδικτυακή εταιρεία και αγοραστής ο διαφημιστής. Μαντέψτε τώρα ποιος είναι το προϊόν!
Ξέρετε, είναι ωραίο μεν να απολαμβάνεις δωρεάν τα προϊόντα που σου προσφέρουν, αλλά όταν δεν το πληρώνεις εσύ, τότε απλά ΕΣΥ ΕΙΣΑΙ ΤΟ ΠΡΟΪΟΝ!
Πολλοί θεωρούν ότι η Google είναι μια απλή μηχανή αναζήτησης και το Facebook μια σελίδα για να βρίσκετε φίλους και να ανταλλάσσετε ιδέες και φωτογραφίες. Αυτό που δεν καταλαβαίνουμε όμως, είναι ότι ανταγωνίζονται για την πρόκληση της προσήλωσής μας.
Facebook, Snapchat, Twitter, Instagram, YouTube, κλπ, είναι εταιρείες που μοναδικό τους στόχο έχουν να σε κρατάνε τον «χρήστη» συνέχεια αγκυλωμένο στην οθόνη του. Και για αντάλλαγμα του προφέρουν τις υπηρεσίες τους δωρεάν. Αμ δεν είναι δωρεάν! Τις πληρώνουν οι διαφημιστές. Αγοράζουν την συμπεριφορά και την αντίληψή μας. Και το χειρότερο απ’ όλα, είναι ότι αυτή η συμπεριφορά και η αντίληψη που πουλάνε δεν είναι καν δική μας. Την διαμορφώνουν εκείνοι. Μας επανακαθορίζουν όπως τους γουστάρει. Μανιπουλάρουν τις σκέψεις μας, τις πράξεις μας, την ζωή μας ολόκληρη! Και το κάνουν τόσο περίτεχνα και τόσο μουλωχτά! Μια σταδιακή μεταμόρφωση. Ανεπαίσθητη. Ούτε που το καταλαβαίνεις ότι σου συμβαίνει κάτι τέτοιο.
Εξ αρχής οι εταιρείες αυτές σκέφτηκαν κάτι απλό και το προσέφεραν σαν ιδέα στους διαφημιστές. Πώς θα σας φαινόταν αν εγώ καταφέρω να αλλάξω τον κόσμο και τον στρέψω προς την κατεύθυνση που θέλετε εσείς; Πώς θα σας φαινόταν αν σας προσέφερα μια εγγυημένη και εξασφαλισμένη διαφήμιση; Ναι, αλλά πώς; Για να πετύχεις κάτι τέτοιο, χρειάζεσαι καλές προβλέψεις. Να ξέρεις τα ενδιαφέροντα του κόσμου. Να ξέρεις προς τα πού κινείται η αγορά. Κι αυτό απαιτεί πολλά δεδομένα. Άπειρα δεδομένα! Πρέπει να καταγράφεται, να καταχωρείται, να επεξεργάζεται και να μελετάται κάθε σκέψη του καθενός, κάθε αναζήτησή του, κάθε πόθος και ιδιαίτερη ανάγκη του. Πρέπει κάθε ενέργεια να παρακολουθείται. Τι αναζητά ο καθένας, τι παρακολουθεί στο διαδίκτυο, για πόση ώρα το παρακολουθεί, τί άλλο θα ήθελε να παρακολουθήσει και γενικά τι γενικά τον απασχολεί. Πρέπει να γνωρίζουν τα πάντα για τους πάντες! Και χρειάζεται και κάτι ακόμα. Ανάπτυξη μαθηματικών μοντέλων, που θα προβλέπουν ακόμα και τις μελλοντικές σκέψεις και πράξεις μας.
Ε, αυτό ακριβώς προσφέρουν αυτές οι εταιρείες στους πελάτες τους. Εξασφαλισμένες πληροφορίες!!!
Πληροφορίες για τα πάντα και για τους πάντες. Και όλα αυτά τα δεδομένα που προκύπτουν διαρκώς, διοχετεύονται σε αυτοματοποιημένα συστήματα, χωρίς να χρειάζεται καν ανθρώπινη επίβλεψη. Αρκεί να λειτουργεί ο σωστός αλγόριθμος.
Χονδρικά, από τη δεκαετία του ’60 ως σήμερα, η δύναμη επεξεργασίας δεδομένων έχει αυξηθεί κατά ένα τρισεκατομμύριο φορές. Τίποτα άλλο δεν έχει εξελιχθεί με τέτοιο ρυθμό.
Το βλέπουμε όλοι. Κάτι δεν πάει καλά σ’ αυτή την ιστορία. Έχουμε και μια διστακτικότητα να αποδεχθούμε αυτό που λέμε «τεχνητή νοημοσύνη». Και δεν το έχουμε συνειδητοποιήσει ακόμα πως η τεχνητή νοημοσύνη είναι ήδη εδώ και κυβερνά κόσμο!
Σε εταιρείες όπως η Google, υπάρχουν τεράστια δωμάτια, γεμάτα υπολογιστές. Άπειροι υπολογιστές, παντού! Συνδεδεμένοι όλοι μεταξύ τους, με πολύπλοκα προγράμματα σε συνεχή λειτουργία, να ανταλλάσσουν και να επεξεργάζονται πληροφορίες. Τον πρώτο καιρό είχαν έναν απλό αλγόριθμο. Αλλά τώρα πια έχουν τόσο πολύπλοκο αλγόριθμο, που μιλάμε πια για «νοημοσύνη». Οι αλγόριθμοι δεν είναι τίποτ’ άλλο, παρά άπειρες απόψεις, επιλογές και ενέργειες, εμφυτευμένες μέσα στον υπολογιστή, περασμένες σε κώδικα. Κι αυτοί οι αλγόριθμοι είναι προγραμματισμένοι ώστε να εξελίσσονται και να αυτοβελτιώνονται.
Οπότε, φαντάζεστε που οδηγούμαστε…
Ο υπολογιστής έχει απλά το καθήκον να εκπληρώσει έναν δοσμένο στόχο. Επί του προκειμένου, η επίτευξη του μεγαλύτερου δυνατού κέρδους για τον διαφημιστή. Και ο υπολογιστής μαθαίνει πώς να το κάνει. Μέρα με την μέρα ο υπολογιστής βελτιώνεται, επιλέγοντας κάθε φορά τις σωστές αναρτήσεις χρηστών, με την σωστή σειρά, ώστε ο χρήστης να περνάει περισσότερο χρόνο σε ένα προϊόν. Κανένας δεν καταλαβαίνει τι ακριβώς κάνουν, ούτε πώς το κάνουν για να το πετύχουν αυτό. Ο αλγόριθμος λειτουργεί μόνος του. Και παρ’ όλο που τον έγραψε άνθρωπος, εκείνος είναι γραμμένος με τρόπο, ώστε να βελτιώνεται μόνος του συνεχώς, εμπλουτίζοντας ακόμα περοσσότερο τις απόψεις του, τις επιλογές και τις ενέργειές του. Αυτό σημαίνει «μηχανική μάθηση». Ούτε καν οι προγραμματιστές δεν μπορούν πλέον να ακολουθήσουν τους «συλλογισμούς» αυτών των αλγορίθμων. Πραγματικά, έχουμε χάσει σχεδόν τον έλεγχο αυτών των συστημάτων.
Δημιουργήσαμε μια παγκόσμια γενιά ανθρώπων, που γεννιέται και μεγαλώνει μέσα σε ένα πλαίσιο απόλυτα χειραγωγήσιμης επικοινωνίας. Όχι από ανθρώπους, αλλά από μηχανές. Μια «επικοινωνία», όπου ένας «χαζός» αλγόριθμος βουτάει μέσα στο μυαλό μας και φυτεύει μέσα ασυναίσθητες συνήθειες και «ανάγκες», για να προγραμματιστούμε σε ακόμα βαθύτερο επίπεδο. Και μετά από άπειρες δοκιμές, επαναλήψεις και τα συναφή, οι αλγόριθμοι εταιρειών όπως της Google και του Facebook, προχώρησαν και σε άλλα πειράματα πάνω στους χρήστες, ώστε να τους να κάνουν ότι θέλουν. Απόλυτα χειραγωγήσιμους! Σχεδόν σαν πειραματόζωα. Κι όλα αυτά, για να βγάλουν κι άλλα λεφτά για λογαριασμό των προγραμματιστών τους.
Ο υπολογιστής έμαθε πλέον πολύ καλά να εκμεταλλεύται στο έπακρον την μεγαλύτερη αδυναμία μας. Την ανθρώπινη ματαιοδοξία! Μια ματαιοδοξία, που εκφράζεται πια σε ένα διαρκές κυνήγι του like και της <καρδούλας> στο Facebook. Αλλά και τον αντίποδα των like και των καρδούλων. Ψεύτικες ειδήσεις, πόλωση, ομαδοποίηση, μίσος, μισαλλοδοξία…
Κοιτάς γύρω σου, και νιώθεις ότι ο κόσμος οδεύει προς την τρέλα. Είναι φυσιολογικό αυτό; Πώς επιτρέπουμε σε καμιά 50ρια σχεδιαστές όλους κι όλους, στα σκοτεινά γραφεία της Σίλικον Βάλεϊ, όλοι μεταξύ 20 και 35 ετών, να κατευθύνουν και να ορίζουν την ζωή δισεκατομμυρίων ανθρώπων; Ανθρώπων που κάνουν σκέψεις που δεν ήθελαν, επειδή το αποφάσισε ένας σχεδιαστής στην Google;
Πειράματα μετάδοσης μεγάλης κλίμακας…
Μετάδοση μεγάλης κλίμακας ονομάζεται η τεχνική μαζικού επηρεασμού, μέσω υποσυνείδητων μηνυμάτων στις σελίδες του Facebook, προκειμένου να κατευθύνει κάποιος μεγάλα τμήματα ψηφοφόρων να ψηφίσουν αυτό που θέλει εκείνος. Ακούγεται απίστευτο όλο αυτό, αλλά ένα από τα συμπεράσματα των σχεδιαστών αυτών των συστημάτων, είναι ότι πράγματι είναι δυνατόν να επηρεαστεί η συμπεριφορά του κόσμου, ακόμα και σε επίπεδο κομματικών προτιμήσεων, χωρίς να το αντιληφθεί κανένας. Οι χρήστες δεν έχουν ιδέα! Τις ίδιες τεχνικές έχουν αναπτύξει και το Instagram και το WhatsApp και Snapchat και το Twitter επίσης.
Αυτήν ακριβώς την μετάδοση μεγάλης κλίμακας χρησιμοποίησε και το επιτελείο του Τραμπ για να πάρει τις εκλογές του 2016 στις ΗΠΑ. Κι ακριβώς το ίδιο έκαναν και οι αντίπαλοί του φέτος για να τον απομακρύνουν από την εξουσία.
Πες ότι είμαι μια μεγάλη πολυεθνική εταιρεία και θέλω να επηρεάσω τις εκλογές ενός κράτους. Τι κάνω; Απλά, μπορώ να μπω σε μια ομάδα συνωμοσιολόγων στο Facebook και να βρω εκατό άτομα που πιστεύουν ότι ο Πρωθυπουργός της χώρας τους είναι …εξωγήινος, ή …Εβραίος, και να ζητήσω από το Facebook αυτοί οι εκατό να γίνουν χίλιοι. Το Facebook θα μου στείλει όχι χίλιους, αλλά χιλιάδες χρήστες μ’ αυτά τα χαρακτηριστικά, στους οποίους μπορώ να περάσω κι άλλες ανάλογες θεωρίες. Θα πληρώσω μερικά δολαριάκια στο Facebook κι αυτό είναι όλο. Μέσα σε λίγο καιρό φτιάχνω ένα «κίνημα» στα μέτρα μου.
Ή πες ότι είμαι ένα εχθρικό κράτος. Τι κάνω για να επηρεάσω το εκλογικό αποτέλεσμα της αντίπαλης χώρας; Τα ίδια της προηγούμενης παραγράφου! Αυτό δεν έκανε και η Ρωσία για να βοηθήσει τον Τραμπ στην κούρσα του προς την προεδρία των ΗΠΑ; Με το Facebook δεν έπαιξαν κι εκείνοι; Όχι, δεν χάκαραν το Facebook οι Ρώσοι. Χρησιμοποίησαν απλά τα εργαλεία που έφτιαξε το Facebook για νόμιμους διαφημιστές και χρήστες και τα εφάρμοσαν με τον ανάλογο τρόπο για να πετύχουν τον σκοπό τους. Μια χώρα χειραγωγεί μιαν άλλη, χωρίς να εισβάλει στα σύνορά της. Χωρίς πολέμους και τέτοια. Ξεπερασμένα πράματα!
Πες επίσης, ότι θέλω να αποσταθεροποιήσω ένα κράτος. Τι κάνω; Και πάλι τα ίδια με τις προηγούμενες δύο παραγράφους. Έτσι δεν στήθηκαν και οργανώθηκαν οι «πορτοκαλί επαναστάσεις» στην Μέση Ανατολή και αλλού; Έτσι δεν αποδιοργάνωσαν οργανωμένα κράτη, όπως το Ιράκ, η Συρία, η Λιβύη; Δεν χρειάζεται πια να μπλεχτείς σε δαπανηρούς πολέμους και τέτοια. Χρησιμοποιείς το Facebook και βάζεις τους κατοίκους εκεί να σφαχτούν μεταξύ τους.
Το μόνο που έχεις να κάνεις, είναι να αναθέσεις στον αλγόριθμο του Facebook, να ποντάρει στην έμφυτη ανάγκη του ανθρώπου για κοινωνική ένταξη, για να την μετατρέψει σε ομαδοποίηση –άρα σε αποξένωση από την αντίθετη άποψη- σε μισαλλοδοξία, σε πόλωση, σε ριζοσπαστικοποίηση, σε φανατισμό, σε θυμό και μίσος ενάντια στους φορείς άλλων ιδεών.
Πώς το καταφέρνεις αυτό;;;
Κοιτάξτε λοιπόν να δείτε πως λειτουργεί η μηχανή αναζήτησης. Όταν, για παράδειγμα, γράφετε στην μηχανή αναζήτησης της Google «covid-19», θα δείτε άλλα αποτελέσματα, ανάλογα με το προσωπικό σας προφίλ. Σε κάποιους θα εμφανιστούν δημοσιεύσεις ότι όλα αυτά είναι μια απάτη της ΝΤΠ, και κάποιοι άλλοι θα δουν δημοσιεύσεις περί του αντιθέτου. Ανάλογα με τις αντιλήψεις του καθενός. Καθότι ο αλγόριθμος ξέρει τι πρέπει να σου δώσει για να σε κρατήσει στις επίκτητες απόψεις σου. Δεν θέλει να σε προβληματίσει, επειδή σε θέλει έτσι όπως σε ξέρει. Για να συνεχίσει να σε ελέγχει με τον τρόπο που έμαθε. Ο αλγόριθμος απεχθάνεται τις εκπλήξεις και τις ανατροπές. Ο ίδιος δεν γνωρίζει τι από τα δύο είναι αλήθεια ή ψέμα. Και ούτε που τον ενδιαφέρει. Ο αλγόριθμος θέλει να κρατήσει ο καθένας την δική «αλήθεια». Γι΄αυτό και οδηγούμαστε όλοι σε περιχαρακώσεις.
Το ίδιο και στο youtube…
Θα προσέξατε, φαντάζομαι, ότι κάθε φορά που μπαίνετε εκεί, ο υπολογιστής θα σας εμφανίσει τις «δικές του» προτάσεις για το τι πρέπει να δείτε. Καθόλου τυχαίες δεν είναι αυτές οι επιλογές! Κάθε άνθρωπος έχει τη δική του πραγματικότητα. Κι αυτή την «πραγματικότητα» την γνωρίζει πολύ καλά ο αλγόριθμος. Και κάνει ότι περνά από το χέρι του για να μην διασαλευτεί. Και είπαμε γιατί. Για να συνεχίσει να σε ελέγχει με τον τρόπο που έμαθε. Στην περίπτωση που είσαι μέλος ή οπαδός κάποιου κόμματος, ομάδας, σέχτας κλπ. θα βλέπεις πάντοτε μπροστά σου βίντεο και συνεντεύξεις αυτού του κόμματος, ομάδας, σέχτας. Αν πάλι, έχεις ροπή προς την συνωμοσιολογία, θα σου εμφανίζονται συνέχεια ανάλογα βίντεο. Μέχρι που η αρχική σου ροπή μετατραπεί σε παγιωμένη αντίληψη και βαθιά εμμονή.
Ουσιαστικά, όλοι μας μάθαμε να αποδεχόμαστε την «πραγματικότητα» του κόσμου που μας παρουσιάζουν. Ειδικά στο facebook, έχεις την ψευδαίσθηση ότι οι περισσότεροι συμφωνούν μαζί σου, επειδή βλέπεις κυρίως αναρτήσεις ομοϊδεατών σου και κάνετε όλοι like ο ένας στον άλλο. Η ματαιοδοξία που λέγαμε πριν! Ε λοιπόν, μόλις βρεθείς σ’ αυτήν την κατάσταση, να είσαι σίγουρος πως έχεις χειραγωγηθεί ήδη. Όπως θα σε χειραγωγούσε ένας μάγος. Σου δείχνει την τράπουλα για να διαλέξεις φύλο, κι εσύ διαλέγεις πάντα το χαρτί που σου πασάρει.
Πολύ δύσκολα μπορεί κάποιος να δεχτεί ή να διακρίνει πληροφορίες αντίθετες από τον κόσμο που έχει δημιουργήσει για τον εαυτό του. Γι’ αυτό και όλοι απορούμε με την «ανοησία» του άλλου, που δεν αντιλαμβάνεται το «πασιφανές». Έλα όμως που καθόλου πασιφανές δεν είναι! Καθότι δεν βλέπουν όλοι τις ίδιες πληροφορίες. Και όσες από τις «άλλες» πληροφορίες πέσουν τυχαία στην αντίληψή μας, διαβάζοντας ίσως την ανάρτηση κάποιου «αντιπάλου», αμέσως την αποβάλλουμε μετά βδελυγμίας. Κι εκείνος που την ανάρτησε είναι ή συστημικός ή προδότης ή «πράκτορας» του συστήματος, ενίοτε και «ερπετοειδής», στην περίπτωση που εμείς είμαστε συνωμοσιολόγοι, ή «ηλίθιος» και «ψεκασμένος» στην αντίθετη περίπτωση.
Σε τέτοια επίπεδα κοινωνικής πόλωσης, ουδέποτε έφτασε στο παρελθόν η ανθρωπότητα. Αλλά ούτε και τόσα πολλά σενάρια συνωμοσίας είχαν αναπτυχθεί ποτέ κατά τις προ Facebook εποχές. Και όλα αυτά έγιναν από ένα «χαζό» λογισμικό του διαδικτύου!
Κοιτάξτε πως λειτουργεί αυτή η μηχανική. Βγαίνει κάποιος και κατασκευάζει μια θεωρία. Είτε από κακοήθεια, είτε λόγω θρησκευτικού φανατισμού. Όπως για παράδειγμα, η θεωρία της «επίπεδης Γης», που έρχεται από τα μαύρα χρόνια του Μεσαίωνα, όταν ιουδαϊσμός και χριστιανισμός πίστευαν ότι η Γη είναι επίπεδη. Φτιάχνει και ένα σχετικό βιντεάκι και το ανεβάζει στο YouTube. Αμέσως το τσακώνει ο αλγόριθμος του λογισμικού και το κάνει viral. Όχι σε όλο τον κόσμο. Σε συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες, κυρίως από τον χώρο των φονταμενταλιστών χριστιανών και των φανατικών Ορθόδοξων ιουδαίων. Κι αυτό το κάνει εκατομμύρια φορές. Μέχρι που εμφανίζεται και δεύτερος και τρίτος και νιοστός οπαδός της γελοίας θεωρίας. Και ο αλγόριθμος τα αναπαράγει κι αυτά, άλλες τόσες εκατομμύρια φορές. Τόσες, μέχρι να πειστούν όλοι αυτοί ότι πράγματι η Γη είναι επίπεδη.
Είναι βολικό να θεωρείς ότι είναι λίγοι οι ανόητοι που πιστεύουν κάτι τέτοιο, αλλά ο αλγόριθμος γίνεται όλο και πιο έξυπνος. Κι αν σκεφτείτε πόσοι σήμερα πείσθηκαν ότι η Γη είναι επίπεδη, θα τραβάτε να μαλλιά σας! Κι άμα προσθέσετε σ’ αυτούς και εκείνους που πιστεύουν σε ερπετοειδείς, σε εξωγήινους, σε Ελωχίμ και Νεφελίμ, ή στους άλλους –που συχνά είναι οι ίδιοι με τους προηγούμενους- που θεωρούν ότι ο κορωνοϊός είναι μια απάτη της ΝΤΠ, ή ότι η παγκόσμια ελίτ εκτρέφει παιδιά σε υπόγειες εγκαταστάσεις για να τους πίνουν το αίμα και να τους παίρνουν το …αδρενοχρώμιο, και ένα σωρό άλλες παρόμοιες ιστορίες για αγρίους, αντιλαμβάνεσαι πια ότι τα πράγματα μ’ αυτόν τον γαμημένο αλγόριθμο του διαδικτύου είναι πολύ σοβαρά.
Το ίδιο και με το περίφημο «Πίτσαγκεϊτ» ή τους Qanion. Φέτος έσκασαν αυτές οι γελοιότητες. Και δείτε πως εξαπλώθηκαν αμέσως. Καθώς μεγάλωναν οι ομάδες στο Facebook, οι μηχανές συστάσεων του Facebook άρχισαν αμέσως να προτείνουν στους χρήστες να μπουν σε ομάδες του Πίτσαγκεϊτ και του Qanion. Οπότε, αν ένας χρήστης ήταν κατά της μάσκας και των μέτρων περιορισμού της πανδημίας ή και κατά των εμβολίων ή είχε φανεί μέσω των αλγόριθμων του Facebook με κάποιον τρόπο ότι ήταν επιρρεπής σε θεωρίες συνωμοσίας, η μηχανή συστάσεων του Facebook τον παρέπεμπε αμέσως στις ομάδες του Πίτσαγκεϊτ και του Qanion.
Εκείνοι βέβαια, επειδή θεωρούν τους εαυτούς τους «ψαγμένους», ούτε που τους πέρασε ποτέ από το μυαλό ότι δεν έφτασαν σ’ αυτή την «αναζήτηση» από δική τους επιλογή, αλλά τους παρέπεμψε εκεί ένας «χαζός» αλγόριθμος.
Κοιτάξτε πως εξελίχθηκαν τα πράγματα εδώ στην Ελλάδα.
Στην αρχή ο αλγόριθμος του facebook βουτούσε όλα αυτά τα συνωμοσιολογικά blogs ανά την υφήλιο και τα διοχέτευε στις σελίδες των επιρρεπών προς τις συνωμοσιολογίες. Και στη συνέχεια κι άλλα κι άλλα κι άλλα blogs μπήκαν στο παιχνίδι, διαπιστώνοντας ότι είναι πολύ «πιασάρικο» αυτό το story. Και πολύ προσοδοφόρο! Καθότι, τα likes σ’ αυτά τα blogs, δεν είναι απλά μια τόνωση της ματαιοδοξίας, όπως συμβαίνει με τους διάφορους «σαχλαμαράκηδες» στο facebook. Εκεί τα likes μεταφράζονται σε διεύρυνση της μετοχής τους στην διαφημιστική πίτα. Δηλαδή λεφτά. Πολλά λεφτά!
Σιγά-σιγά, αυτό το ιλαρό «κίνημα» των «αρνητών» δεν άργησε να διευρυνθεί. Λογικό! Με τέτοια μεθοδευμένη «πληροφορία», εύκολα παρασύρεται κάποιος, που του είναι πιο εύκολο να εστιάσει την οργή του σε χειροπιαστά πράγματα (όπως είναι η κυβέρνηση, ή το «Σύστημα» όπως το αντιλαμβάνεται εκείνος) παρά σε έναν αόρατο ιό. Πολλώ δε μάλλον όταν τα αναγκαία μέτρα περιορισμού του ιού οδήγησαν στο κλείσιμο μαγαζιών και στην απώλεια θέσεων εργασίας. Ότι και να πεις σε έναν άνθρωπο που έχασε την δουλειά του, όσα λογικά επιχειρήματα και να αναπτύξεις, θα σου πει: τι μας λες, μωρέ; Εγώ δεν έχω να ταΐσω τα παιδιά μου.
Αμέσως μετά μπήκαν στο παιχνίδι και τα διάφορα ευκαιριακά, προσωποπαγή «κόμματα» και «κομματίδια», που αναδύθηκαν κατά δεκάδες κατά την περίοδο των μνημονίων. Όχι, δεν είναι όλοι κενόξοξοι φαφλατάδες οι ιδρυτές αυτών των κομμάτων. Ούτε βρήκαν ευκαιρία να επενδύσουν στο αίμα, για να πραγματοποιήσουν τους ανεκπλήρωτους πόθους τους για πολιτική καριέρα. Κάποιοι απ’ αυτούς ίσως, αλλά οι περισσότεροι είναι απλά χειραγωγημένοι από τον αλγόριθμο. Και έτσι το κίνημα των «αρνητών» εμπλουτίστηκε ξαφνικά και από τα μέλη και τους οπαδούς αυτών των «κομμάτων».
Μετά, νάσου και κάποιος δικηγόρος, κάποιος γιατρός, κάποιος εμμονικός οικονομολόγος που βρήκε ευκαιρία να διευρύνει την πελατεία του, με τον αλγόριθμο φυσικά να του προμηθεύει κατά χιλιάδες τους followers. Και ότι σαχλαμάρα ή κακοηθέστατο ψέμα σηκώσει στη σελίδα του, αμέσως, σε μερικά μόνο λεπτά, τα likes και οι καρδούλες ξεπερνάνε τις 5.000. Τι νομίζετε; Ότι όλοι αυτοί είναι εκεί στημένοι όλη μέρα και περιμένουν με αγωνία τι θα σηκώσει πάλι ο αρχηγός τους για να κάνουν like; Ούτε να το σκέφτεστε! Απλά τους ενημερώνει on time ο αλγόριθμος.
Και να που φτάσαμε εδώ. Σε μια δύσοσμη σούπα ετερόκλητων σκερβελέδων, όπου συμμετέχει και της κάθε καρυδιάς καρύδι. Με την πρωτοκαθεδρία σ’ αυτό το «παλαβό» συνονθύλευμα, να κατέχουν κυρίως τα κομματόσκυλα των γνωστών σέχτων και «κομματιδίων». Και φυσικά με ένα ευρύ κοινό ακολούθων, κυρίως από τις τάξεις των αφελών, και φυσικά ολόκληρη την κοινότητα των Ρομά. Αυτό είναι το περίφημο κίνημα των «αρνητών» εδώ στην Ελλάδα! Αυτό που δεν αντιλαμβάνονται όλοι αυτοί, είναι ότι την πρωτοκαθεδρία δεν την κατέχει το τάδε ή το δείνα κόμμα, αλλά ένας «χαζός» αλγόριθμος κάπου εκεί στα σκοτεινά υπόγεια της Σίλικον Βάλεϊ.
Μια μελέτη του ΜΙΤ ανακάλυψε ότι τα fake news στο Twitter διαδίδονται έξι φορές πιο γρήγορα από τα αληθινά. Αναλογίζεστε που μας οδηγεί αυτό; Πού οδηγείται ο κόσμος μας όταν ένας «ψεκασμένος» έχει έξι φορές μεγαλύτερο πλεονέκτημα από έναν λογικό άνθρωπο;
Δυστυχώς, αυτά τα fake news δεν είναι απλά ψεύτικες ειδήσεις. Έχουν και συνέπειες. Και τις ζούμε αυτές τις συνέπειες τώρα στην προσπάθειά μας να ανακόψουμε την πανδημία. Πώς να το πετύχεις αυτό σε μια εποχή fake news; Πώς αντιμετωπίζεις την θανατηφόρα πρόκληση, όταν από την εποχή της πληροφόρησης περάσαμε πια στην εποχή της παραπληροφόρησης;
Δημιουργήσαμε ένα σύστημα που μεροληπτεί προς την παραπληροφόρηση.
Όχι επειδή το θέλουμε, αλλά επειδή η παραπληροφόρηση δίνει λεφτά στις εταιρείες. Αλλά και των ίδιων των εταιρειών αυτών, δεν αποτελεί πρώτιστη επιλογή η παραπληροφόρηση. Αυτόματα γίνονται όλα αυτά, λόγω του αλγόριθμου. Οι εταιρείες απλά δεκάρα δεν δίνουν για όλα αυτά. Αρκεί να πέφτει το παραδάκι.
Η τεχνητή νοημοσύνη, ξέρετε, δεν είναι και τόσο έξυπνη όπως νομίζουμε. Η τεχνητή νοημοσύνη δεν γνωρίζει τι είναι αλήθεια και τι ψέμα. Ούτε σκόπιμα και επί τούτο επιλέγει να μεταδίδει κυρίως ψέματα. Η τεχνητή νοημοσύνη δεν μπορεί να διακρίνει συνωμοσίες, αλήθειες, ψέματα. Δεν έχει κάποιον διακομιστή για την αλήθεια. Στο τι είναι αλήθεια και τι ψέμα, πρέπει να το συμφωνήσουμε εμείς. Κι αν δεν καταφέρουμε να συμφωνήσουν ούτε σ’ αυτό το απλό πράγμα, πάει, τελειώσαμε!
Σκεφτείτε έναν κόσμο όπου δεν πιστεύει κανένας τίποτα.
Οι κυβερνήσεις και τα ΜΜΕ μας λένε συνέχεια ψέματα. Τα πάντα είναι συνωμοσία. Δεν εμπιστεύομαι κανέναν. Τους μισώ όλους! Φανταστείτε μια κοινωνία μαζικής παράκρουσης, όπου πρυτανεύει το χάος, η οργή, το μίσος, η έλλειψη εμπιστοσύνης, η μοναξιά, η αποξένωση και η ακραία πόλωση. Θα σας άρεσε να ζείτε σε έναν τέτοιο κόσμο; Κι όμως, εκεί οδεύουμε ολοταχώς!
Ειδικά τώρα με τον κορωνοϊό, παράγινε το κακό. Σε σημείο που ακόμα και οι ιντερνετικές εταιρείες αντιλαμβάνονται πλέον σε ποιο γκρεμό οδηγούν τον κόσμο. Γι’ αυτό και επί τέλους άρχισαν δειλά-δειλά να μπλοκάρουν fake news κείμενα και βίντεο. Το YouTube αναγκάζεται να καθαρίσει τον ιστότοπο.
Φοβάμαι ότι πλέον είναι πολύ αργά!
Το κακό έγινε και δεν ξεγίνεται πια. Πρώτον, επειδή ο φανατισμένος όχλος αντιλαμβάνεται αυτές τις κινήσεις ως «λογοκρισία» της ΝΤΠ, καθιστώντας τους ακόμα περισσότερο φανατισμένους, και δεύτερον, ο ίδιος ο βασικός υπαίτιος για όλα αυτά, που είναι αυτή η «διαολεμένη» τεχνητή νοημοσύνη που δημιούργησαν, συνεχίζει ακάθεκτη την τοξική της δράση. Και οι εταιρείες καμία διάθεση δεν έχουν να βάλουν τέλος σε μια μηχανή που τους καθιστά κάθε μέρα όλο και πιο πλούσιες και πιο ισχυρές. Αλλά ούτε και καμία κρατική ή παγκόσμια Αρχή δεν πρόκειται να στραφεί εναντίον αυτών των εταιρειών, ούτε να τις υποχρεώσει να κάνουν κάτι, καθότι, κακά τα ψέματα, οι βασικοί εξουσιαστές του πλανήτη είναι αυτές ακριβώς οι εταιρείες.
Δείτε τα νούμερα και θα καταλάβετε. Μέχρι πριν από μερικά χρόνια, πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο ήταν ο Bill Gates της Microsoft. Και μέσα σε μόλις ένα χρόνο (την χρονιά της πανδημίας), τον ξεπέρασαν όλες οι εταιρείες κοινωνικής δικτύωσης. Γιατί, λέτε; Διότι απλά βρήκαν όλο τον κόσμο στο σπίτι του λόγω καραντίνας, άρα με περισσότερο χρόνο μπροστά στην οθόνη τους. Και μαζί με την έξαρση της συνωμοσιολογίας, εκτινάχθηκαν και τα κέρδη αυτών των εταιρειών. Τυχαίο; Δεν νομίζω!
Στο τέλος αυτό το «τέρας» που δημιούργησαν οι προγραμματιστές της Σίλικον Βάλεϊ, θα στραφεί και ενάντια στο αφεντικό του. Όχι, δεν θα γίνει όπως στην γνωστή ταινία του Σβατζενέγκερ «Ο Εξολοθρευτής», όπου οι μηχανές και να ρομπότ κηρύσσουν τον πόλεμο εναντίον των ανθρώπων. Θα γίνει ακόμα πιο ύπουλα! Θα βάλει τους ανθρώπους να σφαχτούν μεταξύ τους! Όχι πάλι, δεν θα το κάνει σκόπιμα και επί τούτου, ούτε εξυπηρετώντας κάποιο σατανικό σχέδιο. Είπαμε. Η τεχνητή νοημοσύνη δεν ξέρει τι είναι καλό και τι κακό. Ούτε τι είναι αλήθεια ή ψέμα. Η τεχνητή νοημοσύνη ξέρει μόνο να διχάζει τους ανθρώπους σε «καλούς» και «κακούς», και σε «ειλικρινείς» και «ψεύτες».
Πιθανότατα να ξεκινήσουν όλα στην χώρα που εδρεύουν αυτές οι εταιρείες. Ο «εμφύλιος»* πόλεμος στις ΗΠΑ είναι σχεδόν αναπόφευκτος πλέον. Και μην νομίζουμε ότι επειδή έχασε τις εκλογές ο Τραμπ, θα κοπάσουν οι έριδες μεταξύ ρεπουμπλικάνων και δημοκρατικών. Ή ότι ο νεοεκλεγής πρόεδρος θα καταφέρει να συμβιβάσει τα πράγματα. Πώς να το κάνει αυτό, όταν θα έχει απέναντί του τους μισούς πολίτες της χώρας οπλισμένους και έτοιμους να τον κατασπαράξουν; Το χάσμα μεταξύ των δύο παρατάξεων είναι τόσο βαθύ και τόσο μεγάλο, που δεν πρόκειται να κοπάσει ποτέ, παρά μόνο με αίμα. Και τα χειρότερα έρχονται…!
Και επαναλαμβάνω και το τονίζω! Όλα αυτά που μας συμβαίνουν και ότι μέλλει να μας συμβεί ακόμα, είναι αποτέλεσμα εκείνου του αλγοριθμικού «τέρατος» που έφτιαξαν αυτές οι εταιρείες.
* Σημείωση: έθεσα την λέξη «εμφύλιος» σε εισαγωγικά και με αστερίσκο, διότι η πραγματική απόδοση του όρου είναι «civil war», που σημαίνει κατά κυριολεξία «πόλεμος των πολιτών». Η μετάφραση του όρου στα ελληνικά ως «εμφύλιος», είναι παντελώς λάθος, καθώς δεν αποδίδει την ακριβή έννοια.