Γράφει ο Γιώργος Βενετσανος
Αγαπητοί φίλοι είναι μεγάλο προνόμιο να περπατάς στον Εθνικό Κήπο της πόλης σου και ξαφνικά να βλέπεις μπροστά σου να ξεπηδά από το έδαφος ένα ψηφιδωτό μια άλλης εποχής με κισσούς, όμορφα γεωμετρικά σχήματα, πουλιά και φυτικούς διακόσμους.
Κάθομαι κοντά στο ψηφιδωτό και το κοιτάζω. Είναι απόγευμα και η ιδέα όχι μόνο να διασχίσω αλλά να ανακαλύψω τον Εθνικό Κήπο αποδείχτηκε όντως εξαιρετική. Είναι ένας κήπος ο οποίος μπορεί να χρειάζεται αρκετές βελτιώσεις αλλά δεν παύει να είναι ένα μαγικό μέρος που σε κάνει να ξεχνάς το τσιμέντο της Αθήνας. Τεράστια γέρικα δέντρα του, άναρχες πρασινάδες, ρυάκια που τρέχουν κελαριστά, λίμνες με τα διαφόρων ειδών ψάρια και με νεροχελώνες, ενώ δεν λείπουν τα κιόσκια με τις πασχαλιές να τα αγκαλιάζουν και σε όλα αυτά προστίθενται κάποιες αρχαιότητες που στέκουν μοναχικές στο γκαζόν δίπλα σε Αθηναίους που ξαπλώνουν στον ήλιο και ανάμεσα σε όλα αυτά ξεπηδούν πανέμορφα ψηφιδωτά που κάποτε στόλιζαν μια Ρωμαϊκή βίλα.
Ποιος ξέρει άραγε τι να υπήρχε εδώ, ποιοι να πατούσαν αυτές τις πανέμορφες πέτρινες διακοσμήσεις με τους κισσούς! Να ήταν άραγε αριστοκρατική περιοχή; Να έμενε κάποιο εξέχον πρόσωπο της εποχής; Εκείνο που φαίνεται από τα κατάλοιπα είναι ότι και τότε ήταν μια περιοχή σημαντική όπως είναι και σήμερα την οποία επισκεπτόμαστε, περπατάμε, τρέχουμε κάτω από τα δέντρα του εθνικού μας κήπου, άλλες πάλι φορές το άγχος της καθημερινότητας, μας έκανε να τον διασχίσουμε με βιασύνη. Σε παλαιότερες εποχές μάλιστα υπήρχε και ένας ζωολογικός κήπος με άγρια ζώα, τα τελευταία χρόνια κανένα αγριοκούνελο και ζήτημα είναι, και βεβαία ήταν και εξακολουθεί να είναι ο αγαπημένος τόπος των ραντεβού των νέων της πόλης μας. Όλοι λοιπόν γνωρίζουμε τον τέως «βασιλικό κήπο» νυν «Εθνικό Κήπο», βλέπετε ότι η βαυαροκρατία, έχει αφήσει έντονα τα χνάρια της σε αυτό το σημείο της Αθήνας και σε αυτή την περίπτωση ευτυχώς ως θετικά. Όπως είπα όλοι τον βλέπουμε, τον περπατάμε, δίνουμε τα ραντεβού μας οσφραινόμαστε το πλούσιο οξυγόνο του, αλλά τι γνωρίζουμε; Ότι έχει έντονη την βαυαρική σφραγίδα, αλλά η ιστορία του δεν ξεκινά από εκεί έλκεται και άρχεται από την αρχαιότητα. Ο χώρος του Εθνικού Κήπου υπήρξε πάντα χώρος πρασίνου. Ας μεταβούμε όμως νοερά στην τότε αρχαία πόλη της Αθήνας, από ανασκαφές και αρχαία κείμενα γνωρίζουμε ότι εκτός των τειχών της πόλης υπήρχαν τρεις δημόσιοι χώροι πράσινου: Α) Ο πρώτος ήταν εκεί όπου βρίσκονταν τα Γυμνάσια, τμήμα τους μπορούμε να δούμε δίπλα από την οδό Ρηγίλλης και πίσω από την λέσχη αξιωματικών.Β) Το δεύτερο σημείο ήταν στο δήμο Κυνοσάργους, αριστερά από την Καλλιρρόης. Γ) Το τρίτο σημείο, ήταν το ιερό άλσος του Λυκείου, αφιερωμένο στον θεό Απόλλωνα, το γνωστό σήμερα ως Εθνικός Κήπος.
Η Αθήνα ως γνωστόν έπασχε και πάσχει από την ανίατη ασθένεια της λειψυδρίας, δεν μπορούσε λοιπόν να υπάρξει πιο κατάλληλο σημείο, για την δημιουργία του εθνικού κήπου, ο λόγος; Μα από εκεί περνούσαν όλα τα υδραγωγεία της πόλης. Ακόμη και στις μέρες μας μία από τις πηγές άρδευσης του Κήπου προέρχεται από το αρχαίο υδραγωγείο του Πεισίστρατου. Το συγκεκριμένο δίκτυο ήταν υπόγειο και ξεκινούσε από τον Υμηττό, διασχίζοντας την Αθήνα παράλληλα με τον Ιλισό και έφτανε μέχρι την περιοχή του Αγίου Θωμά στο Γουδί. Το έτος 1920 έβαλαν σε αυτό το δίκτυο καινούργιους μαντεμένιους σωλήνες και έτσι μέχρι σήμερα χιλιάδες κυβικά νερού πέφτουν καθημερινά στην πρώτη λίμνη του Κήπου, από την πλευρά της Βασιλίσσης Σοφίας, ακολουθώντας την ίδια αρχαία διαδρομή. Να σημειώσουμε ότι σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, ίχνη του αρχαίου Λυκείου βρίσκονται περίπου, ένα με ενάμιση μέτρο κάτω από το σημερινό επίπεδο του Εθνικού Κήπου.
Οι Ρωμαίοι
Η πρώτη μεγάλη καταστροφή για τα πάρκα της Αθήνας τοποθετείται το 86 π.Χ., και πραγματοποιείται από το Ρωμαίο στρατηγό Σύλλα ο οποίος έδωσε εντολή να κοπούν όλα τα δέντρα από το πάρκο της Ακαδημίας και το Λύκειον του Απόλλωνα για να φτιαχτούν πολιορκητικές μηχανές για τις ανάγκες του ρωμαϊκού στρατευματος. Η μοναδική περίοδος που οικοδομήθηκε ο χώρος του Εθνικού Κήπου ήταν το 2ο μ.Χ. αιώνα, επί Αδριανού του γνωστού ευεργέτη της πόλης της Αθήνας, που μας κληρονόμησε και την γνωστή πύλη του Αδριανού, που χώριζε την πόλη του Θησέως, δηλαδή την παλιά Αθήνα, από την πόλη του Αδριανού, την Αδριανούπολη, στο σημερινό Ζάππειο. Τότε ήταν που Ρωμαίοι αξιωματούχοι έχτισαν εκεί τις βίλες τους με μεγάλους και ωραίους κήπους, στολισμένους με μωσαϊκά.
Ένα τέτοιο μωσαϊκό μιας τέτοιας βίλας σώζεται μέχρι σήμερα. Το βλέπουμε μπαίνοντας από την είσοδο της Βασιλίσσης Σοφίας, αριστερά της λίμνης.
Ένα δεύτερο βρίσκεται, δίπλα στο άγαλμα του λόρδου Βύρωνα, ενώ ο χώρος του κήπου είναι διάσπαρτος από αρχαιότητες.
Το τέλος των πάρκων της πόλης έρχεται τον 3ο αιώνα μΧ, όταν η Αθήνα πλέον πέφτει σε παρακμή και τα πάρκα της γίνονται για αρκετούς αιώνες κρανίου τόπος, μέχρι που ερχονται στην αθηνα μετα την απελευθερωση της απο την τουρκοκρατια οι βαυαροι οι οποίοι φροντΊζουν να φτιάξουν τον κήπο της Αθήνας ως αύλειο χώρο των ανακτόρων.
Με αυτή την ευχάριστη νότα να σας ευχηθώ μια ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ με ΥΓΕΙΑ και ΕΙΡΗΝΗ.