Βασίλης Δημ. Χασιώτης
Ας υπενθυμίσω σε όσους δεν γνωρίζουν τις θέσεις μου στο ζήτημα των μέτρων δημοσίας υγείας για την αντιμετώπιση του κορωναϊού, πως απ’ την αρχή υιοθέτησα ως λογικές και επαρκείς τις πολιτικές που είχαν να κάνουν με τη χρήση της μάσκας, τις απόστασης που πρέπει να τηρείται στους δημόσιους χώρους μεταξύ ανθρώπων που δεν εμπίπτουν στον στενό οικογενειακό κύκλο και το συχνό πλύσιμο των χεριών.
Τώρα, σε ό,τι αφορά τα lockdowns και κυρίως τα οριζόντια (σε εθνική κλίμακα), διατηρώ επιφυλάξεις ως προς την αναγκαιότητά τους (αλλά και με την οριζόντια εφαρμογή τους), ή καλύτερα, την συνέδεσα αποκλειστικώς με τις «αντοχές» του εθνικού συστήματος υγείας, αλλά, και τις αντοχές του ιδιωτικού συστήματος υγείας, που θα έπρεπε, πριν αποφασιστεί οτιδήποτε για το οποιοδήποτε lockdown, να είχε επιταχθεί στο βαθμό εκείνο, που δεν θα καθιστούσε αναγκαία την οποιαδήποτε αναστολή της οικονομικής δραστηριότητας της χώρας ή και των διάφορων περιοχών τους, και μόνο όταν και μετά αυτά τα μέτρα θα εξακολουθούσε να υπάρχει ζήτημα «αντοχών» του συστήματος υγείας (ιδιωτικού και δημόσιου), θα έπρεπε κατά περίπτωση να επιβάλλεται το lockdown για όσο διάστημα διατηρούνταν το πρόβλημα αυτό. Βεβαίως, οι απόψεις μου για το παραπάνω ζήτημα της «αντοχής» του συστήματος υγείας δεν εξαντλείται μονάχα σ’ αυτές τις σκέψεις, όμως δεν θεωρώ σκόπιμο να «πλατειάσω» περισσότερο στο παρόν άρθρο.
Όμως, κι αυτό ανεξάρτητα από το πόσο «επιτυχημένα» ή «αποτυχημένα», αναγκαία ή όχι και σε ποιο βαθμό «αναγκαία» ή όχι, υπήρξαν τα κυβερνητικά μέτρα, σε κάθε περίπτωση, στα πλαίσια της πάντοτε θεσμικά ενεργούς υποχρέωσης της κυβέρνησης να λογοδοτεί για τις πράξεις (θετικές ή μη αδιάφορο) ή τις παραλείψεις της (εύλογες ή μη αδιάφορο), στα πλαίσια της παρούσας επιδημίας, και πολύ περισσότερο λόγω του γεγονότος ότι η κυβέρνηση σχεδόν πάντοτε επικαλείται ως την αιτιολογική βάση των μέτρων της, τις εισηγήσεις της συσταθείσης από την ίδια επιστημονικής επιτροπής των λοιμωξιολόγων, επιβάλλεται η κυβέρνηση να δημοσιοποιήσει άμεσα τα πρακτικά των συζητήσεων της επιτροπής των λοιμωξιολόγων, και κυρίως, να δημοσιοποιήσει τις επιστημονικές μελέτες και μετρήσεις που θεμελίωναν ΣΤΗ ΧΩΡΑ μας, τις όποιες τους εισηγήσεις της επιτροπής αυτής και τα όποια επί τη βάσει αυτών μέτρα που λαμβάνονταν διαχρονικά.
Τόσο τα πρακτικά, όσο και οι άνω επιστημονικές μελέτες, επ’ ουδενί μπορούν να θεωρηθούν ως «εμπιστευτικά», πόσο μάλλον ως «απόρρητα», πολύ δε περισσότερο, όταν στη βάση αυτών των επιστημονικών δεδομένων, στηρίχθηκαν τέτοιες αποφάσεις, που επέφεραν και οικονομική ύφεση που από μια στενά οικονομική άποψη, μπορεί να θεωρηθεί ως ένα είδος «κρίσης» ανάλογου μεγέθους με εκείνο του 2010, (όχι όμως και ως προς τις αιτίες του, αν και, οι βαθιές πληγές των Μνημονίων και στο εθνικό σύστημα υγείας και ασφαλώς της οικονομίας, θα βρουν κι εδώ τη «θέση» τους ως συνέπειες των μνημονιακών πολιτικών) και με μακροχρόνιες επιπτώσεις που ακόμα δεν μπορούν να αξιολογηθούν με κάποια εγκυρότητα όσο το φαινόμενο βρίσκεται σε εξέλιξη.
Σε ό,τι με αφορά, εκείνο που περιμένω να διαπιστώσω από τις επιστημονικές μελέτες και έρευνες που θεμελίωναν τις εκάστοτε εισηγήσεις της επιτροπής των λοιμωξιολόγων και τα επί τη βάση αυτών λαμβανόμενα κυβερνητικά μέτρα, είναι η επιστημονική αποτίμηση των παραγόντων, που κατά τη διάρκεια της περιόδου της πανδημίας που διανύουμε επέδρασαν στην «αποτελεσματικότητα» των μέτρων που διαχρονικά λαμβάνονταν αλλά και συνολικά έχουν ληφθεί -και την επιστημονική ιεράρχηση των πλέον σημαντικών τουλάχιστον εξ αυτών, ώστε να διαπιστώνεται και η επίδρασή του στην συνολική αποτελεσματικότητα των μέτρων.
Ειδικότερα δε, αναμένω να διαπιστώσω την αναγκαιότητα των lockdown, και άρα, το αναπόφευκτο της οικονομικής και κοινωνικής ζημιάς που προκλήθηκε από τα μέτρα αυτά. Έτσι, αν π.χ., υπάρχουν x1, x2, x3, x4, x5, x6, x7 σημαντικοί παράγοντες που επηρεάζουν την αποτελεσματικότητα των μέτρων, και εξ αυτών ο χ4 είναι το οριζόντιο (καθολικό lockdown), το ερώτημα που θέτει μετριότητά μου, είναι κατά πόσο αυτός ο παράγων ΑΠΟ ΜΟΝΟΣ του, συνέβαλε στην «επιτυχία» των μέτρων (και ασφαλώς πόσο συνέβαλε και ο καθένας από τους άλλους), και αν η «τιμή» που λαμβάνει έναντι όλων των άλλων, τον καθιστά «απολύτως αναγκαίο σε εθνικό επίπεδο», «απολύτως αναγκαίο μονάχα κατά (γεωγραφική) περίπτωση», «όχι απολύτως αναγκαίο», «μη αναγκαίο», κ.λπ., κι αυτό βεβαίως, συνεξετάζοντας και τις τιμές των λοιπών προσδιοριστικών παραγόντων.
Ασφαλώς, η επιτροπή των λοιμωξιολόγων δεν στερείται καθόλου επιστημόνων κύρους στην επιστημονική προσέγγιση του θέματος που εδώ θέτουμε, ούτε βεβαίως θα ήταν δύσκολο να προστεθούν στη σύνθεση της επιτροπής και επιστήμονες ειδικοί στο ζήτημα αυτό, π.χ., στατιστικολόγοι, κ.λπ. Δεν προκαταλαμβάνω στα πλαίσια καμίας προσωπικής μου εικασίας την επιστημονική απάντηση που αναμφίβολα υπάρχει, απλά (εξ όσων γνωρίζω) δεν είναι δημοσιοποιημένη (ή και δημοσιοποιήσιμη), απλώς λέω, πως ως πολίτης αναμένω, πρώτον, να διαπιστώσω την ύπαρξη αυτής της μελέτηςν (δεν διανοούμαι καν ότι δεν υπάρχει), δεύτερον, τη μεθοδολογία και τα πορίσματά της και τρίτον, να υποστεί δημόσια επιστημονική κριτική. Αν μη τι άλλο, πρέπει ο κόσμος να είναι βέβαιος, πως η κυβέρνηση και η επιτροπή εξάντλησαν όλες τις επιστημονικές πτυχές των δυνατών εναλλακτικών και εισηγήθηκαν (οι μεν) και επέλεξαν (οι δε) ως μέτρα πολιτικής εκείνα που ελαχιστοποιούσαν τα αχρείαστα μέτρα, ή την έκταση και τον βαθμό εφαρμογής τους στα απολύτως αναγκαία επίπεδα στα οποία διαφυλάσσονταν και η δημόσια υγεία και η εθνική οικονομία.