Γιαννης Δημητρουλας Μελβουρνη Αυστραλιας
Στους αγαπητους μου συγγενεις και φιλους
Αντι Χριστουγεννιατικης και νεου ετους ευχητηριας καρτας σας στελνω μερικα περιφημα Χριστουγενιατικα και νεου ετους καλαντα. Μολις τα ανακαλυψα. Χρονια πολλα.
ΤΟ ΚΡΟΥΣΟΣ ΤΗΣ ΑΝΤΡΙΑΝΟΥΠΟΛΗΣ (1361)
Καθιστικό Ανατολικής Θράκης
Μεταβυζαντινό ποίημα, τραγούδι – θρήνος για την Άλωση της Ανδριανούπολης από τον Αμουράτ, το 1361.
Κατά το Νικόλαο Πολίτη είναι το παλαιότερο ιστορικό δημοτικό μας τραγούδι.
Οι στίχοι του αναφέρονται στις θλιβερές συμπτώσεις των καταστροφών και των αλώσεων σε ημέρες εορτών.
Ο ρυθμός του τραγουδιού είναι αργός και ελεύθερος. Η μελωδία του κινείται στον εναρμόνιο τρόπο του Φα, δηλαδή σε ήχο τρίτο στη βυζαντινή μουσική.
Απαγγελία – Μονωδία: Πέτρος Δημητριάδης.
Τ’ αηδόνια της Ανατολής και τα πουλιά της Δύσης
κλαίγουν αργά, κλαίγουν ταχιά, κλαίγουν το μεσημέρι,
κλαίγουν την Αντριανούπολη την πολυκρουσεμένη,
οπού τηνε κρουσέψανε τις τρεις γιορτές του χρόνου
του Χριστουγέννου για κηρί και του Βαγιού για βάγια
και της Λαμπρής την Κυριακή για το Χριστός Ανέστη.
 Το κρούσος της Αντριανούπολης… |  (1532ΚΒ) |
| Έψελναν όλες οι εκκλησιές… | (1330ΚΒ) |
| Σαν τα μάρμαρα της Πόλης… | (1405ΚΒ) |
| Το κάστρο της Θρακιάς… | (1629ΚΒ) |
| Στου Βοσπόρου τ’ αγιονέρια… | (1756ΚΒ) |
| Έχε γεια Παναγιά… | (606ΚΒ) |
Λαός που θέλει να ζήσει δεν πρέπει να ξεχνάει ποτέ την ιστορία του, τη γλώσσα του, τους θρύλους και τις παραδόσεις του, τα ήθη και τα έθιμα του.
.:: ΕΛΛΗΝΩΝ ΜΕΛΟΣ Νο 2 ::.
Εισαγωγή – Πρόλογος
Το Δ.Σ. του Συλλόγου θέλοντας να κρατήσει ζωντανή την Ελληνική παράδοση αποφάσισε σε συνεργασία με την ενόργανη θρακική χορωδία του την έκδοση του CD Νο 2 της σειράς «ΕΛΛΗΝΩΝ ΜΕΛΟΣ» με τίτλο «Χριστός γεννιέται χαρά στον κόσμο» με ΚΑΛΑΝΤΑ της Θράκης και ΚΑΛΑΝΤΑ απ’ όλη την ΕΛΛΑΔΑ.
Τα κάλαντα με τις απέριττες εκφραστικές μελωδίες τους, με τους ζωηρούς ρυθμούς τους, με τη λαϊκή τους ποίηση, τη γεμάτη θρησκευτικά και ηθογραφικά στοιχεία, αποτελούν ένα μεγάλο κομμάτι του λαϊκού μας πολιτισμού. Είναι δε από τις κατανυκτικές εκδηλώσεις, που οι ρίζες τους φθάνουν στους πρώτους χριστιανικούς αιώνες.
Παρουσιάζουν ιδιαιτερότητες από τόπο σε τόπο, φθάνοντας ως τις ημέρες μας με χαρακτηριστικά της Ελληνικής και Ορθόδοξης χριστιανικής παράδοσης.
Τα χριστουγεννιάτικα κάλαντα απ’ όλες τις άκρες του Ελληνισμού, μας μεταφέρουν σίγουρα στην ατμόσφαιρα της μεγάλης γιορτής των Χριστουγέννων.
Διακρίνουμε σ’ αυτά τη χαρμόσυνη αγγελία της γέννησης του Χριστού, το λατρευτικό δηλαδή στοιχείο, το κατανυκτικό τραγούδι με τη συνοδεία λαϊκών μουσικών οργάνων, και το ευχετικό μέρος.
Υπάρχουν ειδικοί στίχοι για το νοικοκύρη, τη νοικοκυρά, τους ελεύθερους, τους αρραβωνιασμένους, τους ξενιτεμένους και γενικά για όλα τα μέλη της οικογένειας.
Το βράδυ της παραμονής των Χριστουγέννων τα σπίτια σε πόλεις και χωριά φεγγοβολούσαν και οι παιδικές και νεανικές φωνές πλημμύριζαν με τα τραγούδια κάθε γωνιά της πατρίδας μας και ιδιαίτερα της Θράκης όπου συνεχίζεται μέχρι σήμερα το έθιμο.
Με τα χριστουγεννιάτικα κάλαντα που παρουσιάζουμε στο CD αυτό προσπαθούμε να δημιουργήσουμε στον καθένα εκείνη τη χαρμόσυνη ατμόσφαιρα που βίωναν οι χριστιανοί σε πόλεις και χωριά της πατρίδας μας τις άγιες ημέρες των Χριστουγέννων και πιστεύουμε πως θα βοηθήσουμε ουσιαστικά στη συνειδητοποίηση της μεγάλης αξίας αυτού του παραδοσιακού και ζωντανού πολιτιστικού μας κεφαλαίου, του εθίμου των Χριστουγεννιάτικων καλάντων.
Πασχάλης Μαυρίδης
Υπεύθυνος της Ενόργανης Θρακικής Χορωδίας
ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΑ ΚΑΛΑΝΤΑ
| |
| Κάλαντα Ριζίων… | (681ΚΒ) |
| Κάλαντα Ανατολικής Ρωμυλίας… | (1129ΚΒ) |
| Κάλαντα Κάραγατς , Ανδριανουπόλεως , Δικαίων… | (1091ΚΒ) |
| Κάλαντα Στέρνας Ορεστιάδας… | (1039ΚΒ) |
| Κάλαντα Καστανέων , Καβύλης , Ορεστιάδας… | (472ΚΒ) |
| Κάλαντα Αμπελακίων… | (1091ΚΒ) |
| Κάλαντα Δωδεκανήσων… Χριστούγεννα. | (591ΚΒ) |
| Κάλαντα Δωδεκανήσων… Πρωτοχρονιά. | (688ΚΒ) |
| Κάλαντα Σμύρνης… | (696ΚΒ) |
| Κάλαντα Πατρών – Πελοποννήσου… Φώτα. | (994ΚΒ) |
Πηγή: http://www.hymns.gr/trad_EThrakChor.htm