Να ‘μαστε πάλι εδώ! Προεκλογικώς, το 2019, η αντιπαράθεση μεταξύ Ν.Δ. – ΣΥΡΙΖΑ επικεντρώθηκε, μεταξύ άλλων, στην κρουαζιέρα του τέως πρωθυπουργού με τη θαλαμηγό επιχειρηματία και την πτήση του τότε αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης και της συζύγου του με ελικόπτερο ισχυρού επιχειρηματία. Τίποτε καλό για τον τόπο δεν βγήκε από όλα αυτά!
Από τον Μανώλη Κοττάκη
Υποτίθεται ότι αυτά τα είχαμε αφήσει πίσω μας. Μετεκλογικώς, μάλιστα, από ένα σημείο και μετά δημιουργήθηκε η αίσθηση, κυρίως από το ύφος των μεταξύ τους αντιπαραθέσεων στη Βουλή και από την απόφαση Μητσοτάκη να μην παραπέμψει τον Τσίπρα για τη Νovartis, ότι τα εναντίον αλλήλων ελεύθερα χτυπήματα διεκόπησαν. Τις τελευταίες εβδομάδες, όμως, η πολιτική αντιπαράθεση, και ειδικώς μετά τα «επεισόδια» της Πάρνηθας και του ρούτερ, φαίνεται ότι επιστρέφει γοργώς στην προτέρα κατάσταση.
Χθες, μετά την ποδηλατάδα του πρωθυπουργού στο βουνό, έγινε κεντρικό θέμα συζήτησης στα ΜΜΕ η μετακόμιση του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης σε οικία των Λεγραινών. Τέθηκε μάλιστα το ερώτημα αν μετακόμισε από τη λαϊκή Κυψέλη στα εξωτικά Λεγραινά. Μονίμως ή προσκαίρως, για να περάσει εκεί την καραντίνα μαζί με τα παιδιά του;
Ο γράφων δεν παρακολούθησε την πλημμυρίδα των σχολίων, όταν ο πρωθυπουργός έκανε ποδήλατο στην Πάρνηθα. Γνωρίζει από τον ίδιο ότι, λόγω κορονοϊού, έχουν ανασταλεί οι αγώνες μπάσκετ και ποδοσφαίρου στους οποίους μετέχει με τους συμμαθητές του, και η μόνη διαδικασία αποσυμπίεσης από το αξίωμά του είναι αυτή του η δραστηριότητα, στον Λυκαβηττό συνήθως. Αν έκανε λάθος που πήγε στην Πάρνηθα το ξέρουν ο ίδιος και οι δημοσκοπήσεις που έχει στη διάθεσή του. Εν πάση περιπτώσει, όμως, στην κριτική εναντίον του πρωταγωνίστησαν όλοι όσοι παραβίασαν την καραντίνα.
Στο Εφετείο και το Πολυτεχνείο. Οι σημαιοφόροι της παρανομίας. Κατά τον ίδιο τρόπο, λοιπόν, ο γράφων δεν θα ακολουθήσει και τώρα τη νέα πλημμυρίδα σχολίων. Αν κρίνει ο αρχηγός της αντιπολίτευσης ότι πρέπει να μετακομίσει (όπου) για να «προστατέψει» την οικογένειά του από την πολύβουη Κυψέλη, ποιος είναι αυτός που θα του πει τι να κάνει και πού να πάει; Και σε αυτή την περίπτωση, ο ίδιος ξέρει αν αυτό που έκανε είναι λάθος και τον εκθέτει στο εκλογικό σώμα ή όχι. Δεν είναι μικρά παιδιά οι πολιτικοί μας ηγέτες για να τους λέμε τα αυτονόητα. Γνωρίζουν τους πολιτικούς κινδύνους που διατρέχουν από αμφιλεγόμενες αποφάσεις τους.
Διαπιστώνω, όμως, και στις δύο πλευρές ομοιότητες στις μεθοδολογίες των «αποκαλύψεων». Δημοσιεύματα στον Τύπο του Σαββατοκύριακου, αναρτήσεις ξένων ΜΜΕ («Politico» για τον Κυριάκο, tweet του Ηugo Dixon για τον Τσίπρα), χαρτοπόλεμο ανακοινώσεων μεταξύ Κουμουνδούρου και Συγγρού. Και όχι μόνο αυτό: Η πολιτική ζωή δείχνει τον τελευταίο καιρό να επιστρέφει σε προδικτατορικές νόρμες. Οι βουλευτές που μετέχουν στις τηλεοπτικές αντιπαραθέσεις προάγουν με το λεξιλόγιό τους το χειρότερο είδος λαϊκισμού, μην πω φασισμού: τη γενίκευση, την ισοπέδωση, τον αφορισμό. Ακουγα έναν της συμπολίτευσης προχθές, σε ένα ρεσιτάλ νεομακαρθισμού, να κολλά «ταμπέλες» σε εφημερίδες, να λέει στον συνομιλητή του ότι «τα επιχειρήματά σου δεν είναι αξιόπιστα επειδή είσαι ΑΝΤΑΡΣΥΑ» και άλλα τέτοια γραφικά.
Αντί να κάνει διάλογο με κριτήριο το «τι», έκανε διάλογο με επιχείρημα το «ποιος». Ακουγα επίσης έναν της αντιπολίτευσης χθες το βράδυ να ωρύεται σε συνάδελφό του ότι «είστε ρεντίκολα, είστε η ντροπή της κοινωνίας» και να γυροφέρνει τη συζήτηση στην πτωματολογία. Στην πραγματικότητα, λοιπόν, τα επικοινωνιακά επεισόδια με πρωταγωνιστές τον Κυριάκο ποδηλάτη και τον Τσίπρα ενοικιαστή δεν είναι κάτι μεμονωμένο, αλλά προεόρτια. Πιθανότατα εκλογών, εντός του 2021. Το πολιτικό σύστημα ετοιμάζεται σιγά σιγά για μια αβυσσαλέα πολιτική μάχη που θα αρχίσει όταν λήξει η καραντίνα και φανούν οι πραγματικές επιπτώσεις της στην οικονομία. Αλλά και στην αρχιτεκτονική του πολιτικού συστήματος.
Οι ταγοί μας ξεχνούν ότι οι επόμενες εκλογές, οψέποτε γίνουν, θα διεξαχθούν για πρώτη φορά έπειτα από 30 χρόνια με απλή αναλογική. Αγνοούν ότι η αναλογική αλλάζει τη συμπεριφορά των πολιτών και τους ωθεί να μετακομίζουν -ας χρησιμοποιήσω ένα ρήμα της μόδας- σε συγγενή σχήματα, με τη βεβαιότητα ότι θα συνεργαστούν μετεκλογικώς με τα μητρικά. Και, επειδή το αγνοούν, με την επιστροφή της παραπολιτικής στο κέντρο της ατζέντας, στην πραγματικότητα λειτουργούν χωρίς να το καταλαβαίνουν ως χορηγοί επικοινωνίας των μικρότερων κομμάτων. Αποσταθεροποιητικά. Συσπειρώνουν τους φανατικούς αντισυριζαίους και τους φανατικούς αντιδεξιούς, τους πεπεισμένους, αλλά χάνουν το Κέντρο. Κοινώς, σκάβουν τον λάκκο μόνοι τους. Αμφότερες οι πλευρές. Ναι, βεβαίως η πολιτική στις μέρες μας γίνεται διά του παραδείγματος.
Καμία διαφωνία. Ναι, ο πολιτικός στην εποχή μας έχει ελάχιστο ιδιωτικό βίο, καθώς, πρώτον, ο ίδιος αποκαλύπτει αυτοβούλως στο Instagram τον ιδιωτικό του βίο και, δεύτερον, τα social media, των οποίων δούλοι έγιναν οι πολιτικοί, είναι μια αυστηρότατη μορφή άμεσης λαϊκής δημοκρατίας. Εκεί γίνεται ο κοινοβουλευτικός έλεγχος στον αιώνα μας. Υπό μία προυπόθεση, όμως: Αναφερόμαστε στην πολιτική. Οχι στην παραπολιτική. Μελετώ συστηματικά από επαγγελματική διαστροφή τις συνέπειες της επικράτησης της παραπολιτικής στην πατρίδα μας από το 2000 και μετά.
Θεωρώ βεβαίως ότι δημοσιογραφικά η ποδηλατάδα ενός πρωθυπουργού και η κατοικία του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης στη χώρα της κλειδαρότρυπας είναι ένα ωραιότατο θέμα. Δύσκολα το αγνοείς. Τροφοδοτεί το κουβεντολόι. Διαπιστώνω, όμως, και κάτι άλλο: Η παραπολιτική δεν είναι πολιτική. Η παραπολιτική καθυστερεί τις αποφάσεις. Η παραπολιτική εμποδίζει τις μεταρρυθμίσεις. Και οι πολιτικοί είναι εκεί, στις θέσεις όπου βρίσκονται, για να λαμβάνουν αποφάσεις. Για να πηγαίνουν τα πράγματα μπροστά. Όχι για να διακινούν εναντίον αλλήλων ιστορίες που, όταν κάποτε γραφεί η Ιστορία της χώρας, είναι αμφίβολο αν θα βρεθεί χώρος για αυτές στις υποσημειώσεις. Και, για να μην είμαι αόριστος, θα αναφέρω συγκεκριμένο παράδειγμα. Προχθές, κορυφαίος κυβερνητικός αξιωματούχος μού αποκάλυψε ότι το νέο επικουρικό Ταμείο Ασφάλισης με το κεφαλαιοποιητικό σύστημα θα προικοδοτηθεί από το Ταμείο Αλληλεγγύης Γενεών, που συστάθηκε το 2008 επί Ν.Δ., επί υπουργίας Φάνης Πετραλιά – 12 δισ. ευρώ έχει ο κουμπαράς του! «Μαξιλαράκι».
Αν ψάξουμε όμως τον Τύπο της εποχής για να διαπιστώσουμε ποιο ήταν το κυρίαρχο πολιτικό ζήτημα όταν ψηφιζόταν ο νόμος αυτός από την ελληνική Βουλή, θα ανακαλύψουμε στα πρωτοσέλιδα τον αείμνηστο κομιστή, το περίφημο CD, μια εξεταστική για τα έργα του υπουργείου Πολιτισμού με βασικό «ύποπτο» άμεσο συνεργάτη τού τότε πρωθυπουργού, απίστευτες λεπτομέρειες για τον ιδιωτικό βίο τού τότε γενικού γραμματέα του υπουργείου Πολιτισμού.
Πολιτική, μηδέν. Λίγο πριν, την ίδια εποχή επίσης, θα ανακαλύψουμε στα πρωτοσέλιδα τον διασυρμό του αείμνηστου Βασίλη Μαγγίνα για την κατοικία του στο Πικέρμι. Δώδεκα χρόνια μετά, τι απέμεινε από όλα αυτά; Ποιος τα θυμάται; Ποιος ασχολείται; Αέρας είναι η παραπολιτική. Αέρας που εξασθενεί και διαλύεται μέσα στον χρόνο. Τίποτε δεν αφήνει πίσω της.
Η πραγματική πολιτική, όμως, αφήνει αποτύπωμα – 12 δισ. ευρώ για την επόμενη γενιά. Εάν όμως αναζητήσουμε τα ίδια πρωτοσέλιδα στον Τύπο της εποχής, θα ανακαλύψουμε πως το νομοσχέδιο Καραμανλή για την κοινωνική ασφάλιση επικρίθηκε ως άτολμο, αντιμεταρρυθμιστικό, κάτι που δεν ήταν άξιο λόγου. Τώρα «πατά» πάνω του, στα αποθεματικά του, η κυβέρνηση Μητσοτάκη για να σχεδιάσει τη δική της μεταρρύθμιση. Για να είμαι ειλικρινής, και που τα γράφω όλα αυτά δεν είμαι αισιόδοξος ότι θα αλλάξει κάτι.
Η πολιτική μας ζωή κινείται σταθερά στις ίδιες λαϊκίστικες ράγες τα τελευταία 20 χρόνια.
Φοβάμαι δε και κάτι άλλο: Η θρυλούμενη απόφαση του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης να καταθέσει με τον νέο χρόνο αίτημα (με βάση το νέο Σύνταγμα) για τη σύσταση εξεταστικής επιτροπής για τη λειτουργία της Επιτροπής Λοιμωξιολόγων, τα διπλά βιβλία, τις εισηγήσεις προς την Πολιτεία και τις κατ’ αυτόν ευθύνες της Πολιτείας για την αύξηση των νεκρών από κορονοϊό θα οδηγήσει σε σειρά αντιπερισπασμών και ισοδύναμων εποικοινωνιακών τετελεσμένων που θα ισοπεδώσει τα πάντα – εξεταστικές για Καλογρίτσα κ.λπ. Την ώρα που θα γίνεται το μεγάλο reset στην οικονομία, επιχειρήσεις θα κλείνουν και κόσμος θα βρίσκεται στον δρόμο, εμείς θα συζητάμε για αλλότρια. Δεν θα υποδείξω σε κανέναν τι να κάνει. Στις δημοκρατίες, όποιος έχει την ελευθερία έχει και την ευθύνη, με έμφαση στο δεύτερο – την ευθύνη. Οι έχοντες ώτα ακουέτωσαν, ας υποθέσω. Και ας ευχηθούμε να επικρατήσει, για μια φορά, η κοινή λογική.