Με Αγάπη, Πίστη και Ελπίδα, όλοι μπορούμε να διακρίνουμε πίσω από το μαύρο πέπλο της επάρατης πανδημίας, ένα νέο ζωοδόχο ελπιδοφόρο αστέρι να ανατέλλει!
Από Αντώνιο Αντωνά
Αφυπνισθείτε Πανέλληνες της Ελλάδας μας, της Ελληνικής Κύπρου, του απόδημου Ελληνισμού …Το άγγελμα της γέννησης του Θεανθρώπου Ιησού, θα είναι μια Αναγέννηση, ένα ζεστό πύρωμα καρδιάς … Κανείς δεν μπορεί να μας τα αποστερήσει. Το Άγιο Πνεύμα των Χριστουγέννων ας απλωθεί με Αγάπη στις πονεμένες μας ψυχές σαν βάλσαμο λύτρωσης και ελπίδας.
Το πνεύμα δεν ξεριζώνεται, ούτε φυλακίζεται, ριζωμένο είναι στις καλές καρδιές των Ελλήνων πιστών Χριστιανών ..Είναι αθάνατο, ελπιδοφόρο, αειφόρο, ζωοδόχο, ζωηφόρο ….
Ἡ Παρθένος σήμερον τὸν ὑπερούσιον τίκτει, καὶ ἡ γῆ τὸ σπήλαιον τῷ ἀπροσίτῳ προσάγει·ἄγγελοι μετὰ ποιμένων δοξολογοῦσι,μάγοι δὲ μετὰ ἀστέρος ὁδοιποροῦσι· δι᾿ ἡμᾶς γὰρ ἐγεννήθη παιδίον νέον, ὁ πρὸ αἰώνων Θεός.
Η Μεγαλοσύνη και η Πίστη αυτού του μικρού ένδοξου λαού, είναι τα πολυτιμότερα χαρίσματα του … Ας μην τα χαρίσει σε κανένα, επίδοξο ολετήρα της Πίστης μας και της Αγαπημένης μας Πατρίδας …
«Η Μεγαλοσύνη των λαών δεν μετριέται με το στρέμμα.
Με της καρδιάς το πύρωμα μετριέται και με το αίμα.»
Κωστής Παλαμάς.
Με συγκίνηση και αγάπη, καταθέτω, πιο κάτω μερικά ενδεικτικά ποιήματα βγαλμένα απ΄ την ψυχή και την καρδιά μεγάλων ΕΛΛΗΝΩΝ ΠΟΙΗΤΩΝ, που υμνούν με κατάνυξη και αισιοδοξία τον ερχομό του μικρού Ιησού, του προστάτη της οικογένειας, των παιδιών μας, των εγγονών μας.
Αποσπάσματα.
Ο μέγιστος ποιητής μας Κωστής Παλαμάς (1859 – 1943), η κεντρική μορφή της λογοτεχνικής γενιάς του 1880, παρουσιάζεται ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένος με τις γιορτές της Ορθόδοξης Εκκλησίας, τις οποίες προσεγγίζει και υμνεί μέσω της ποίησής του, με ξεχωριστή δε κατάνυξη στέκεται μπροστά στο «θαύμα» των Χριστουγέννων, σ’ αυτό το Μεγάλο Μυστήριο της ενανθρώπησης του Θεού. Θα ’λεγε κανείς πως το Αστέρι της Βηθλεέμ, αυτό το Αστέρι που οδήγησε τους Μάγους στη ταπεινή φάτνη όπου γεννήθηκε ο Χριστός, οδήγησε και τη σκέψη του κι αποτέλεσε την έμπνευση για το θαυμάσιο ποίημά του με τίτλο «Ἀστέρι Θεϊκό».
Τί φῶς καὶ χρῶμα κι ὀμορφιὰ νὰ σκόρπιζε τὸ ἀστέρι ὅπου στὴν κούνια τοῦ Χριστοῦ τοὺς μάγους ἔχει φέρει;… (απόσπασμα).
Ένα ακόμη χριστουγεννιάτικο ποίημα του Κωστή Παλαμά, θαυμάσιο μέσα στην απλότητά του, είναι το «Νά’ μουν τοῦ σταύλου ἕν’ ἄχυρο». Εδώ, είναι σαφέστατη η επιθυμία του ποιητή να πλησιάσει ταπεινά το νεογέννητο θείο Βρέφος και να ενστερνισθεί το λυτρωτικό μήνυμα που εκπορεύεται από τη φτωχική φάτνη…
Νά ’μουν τοῦ σταύλου ἕν’ ἄχυρο, ἕνα φτωχὸ κομμάτι,/τὴν ὥρα π’ ἄνοιξ’ ὁ Χριστὸς στὸν ἥλιο του τὸ μάτι!/Νὰ ’δῶ τὴν πρώτη του ματιὰ καὶ τὸ χαμόγελό του,/τὸ στέμμα τῶν ἀκτίνων του γύρω στὸ μέτωπό του,/νὰ λάμψω ἀπὸ τὴ λάμψη του κι ἐγὼ σὰ διαμαντάκι,/κι ἀπὸ τὴ θεία του πνοὴ νὰ γίνω λουλουδάκι… (απόσπασμα).
Το εκπληκτικό ποίημα του Κωστή Παλαμά «Ἕνας Θεός» αφενός μεν εκφράζει με γλαφυρότητα τα συναισθήματα του ποιητή, μπροστά στο θαύμα της ενανθρώπησης του Θεού, και αφετέρου καταδεικνύει το θαύμα που συντελέστηκε στην ίδια την ψυχή του… Η Γέννηση του Θεανθρώπου γεννά στην ψυχή του ποιητή – και σε κάθε ανθρώπινη ψυχή – την ελπίδα, την πίστη και την αγάπη… Αυτό, άλλωστε, δεν είναι και το βαθύτερο νόημα των Χριστουγέννων;
Ὦ, μέσα μου γεννιέται ἕνας Θεὸς/καὶ τὸ κορμί μου γίνεται ναός,/δὲν εἶναι ὡς πρῶτα φάτνη ταπεινὴ/μέσα μου λάμπουν ξάστεροι οὐρανοί,/τὸ μέτωπό μου λάμπει σὰν ἀστέρι…/Φέρτε μου, Μάγοι – θεία βουλή τὸ γράφει –/τὰ σμύρνα τῆς ἐλπίδας, τὸ λιβάνι/τῆς πίστης, τῆς ἀγάπης τὸ χρυσάφι!… (αποσπάσματα).
Το λαμπρό αστέρι, οι τρεις Mάγοι και η ταπεινή φάτνη της Βηθλεέμ αποτελούν τα βασικότερα θεματικά στοιχεία στις χριστουγεννιάτικες ποιητικές συνθέσεις, όπως στη «Νύχτα Χριστουγεννιάτικη» του Γεωργίου Δροσίνη (1859 – 1951).
Τὴν ἅγια νύχτα τὴ Χριστουγεννιάτικη/λυγοῦν τὰ πόδια/καὶ προσκυνοῦν γονατιστὰ τὴ φάτνη τους/τ’ ἄδολα βώδια./Κι ὁ ζευγολάτης ξάγρυπνος θωρώντας τα/σταυροκοπιέται/καὶ λέει μὲ πίστη ἀπ’ τῆς ψυχῆς τ’ ἀπόβαθα/Χριστὸς γεννιέται!/Τὴν ἅγια νύχτα τὴ Χριστουγεννιάτικη/κάποιοι ποιμένες/ξυπνοῦν ἀπὸ φωνὲς ὕμνων μεσούρανες/στὴ γῆ σταλμένες./Κι ἀκούοντας τὰ Ὡσαννὰ ἀπ’ ἀγγέλων στόματα/στὸ σκόρπιο ἀέρα,/τὰ διαλαλοῦν σὲ χειμαδιὰ λιοφώτιστα/μὲ τὴ φλογἐρα./Τὴν ἅγια νύχτα τὴ Χριστουγεννιάτικη/- ποιὸς δὲν τὸ ξέρει; -/τῶν Μάγων κάθε χρόνο τὰ μεσάνυχτα/λάμπει τ’ ἀστέρι./Κι ὅποιος τὸ βρεῖ μέσ’ στ’ ἄλλα ἀστέρια ἀνάμεσα/καὶ δὲν τὸ χάσει/σὲ μιὰ ἄλλη Βηθλεὲμ ἀκολουθώντας το μπορεῖ νἀ φτάσει.
Ένα ακόμη συνηθέστατο θεματικό μοτίβο στα χριστουγεννιάτικα ποιήματα είναι το πυκνό χιόνι, όπως επίσης το αναμμένο τζάκι και το καμπαναριό της εκκλησιάς. Στο πασίγνωστο κι αγαπημένο ποίημα «Χριστούγεννα» του Στέλιου Σπεράντζα (1888 – 1962) (ο οποίος έχει κυρίως ασχοληθεί με τη συγγραφή παιδικών ποιημάτων), ο μικρός Χριστός προσκαλείται σ’ ένα φτωχικό σπίτι, όπου θα βρει φαγητό και ζεστασιά…
Στὴ γωνιά μας κόκκινο/τ’ ἀναμμένο τζάκι./Τοῦφες χιόνι πέφτουνε/στὸ παραθυράκι./Ὅλο ἀπόψε ξάγρυπνο/μένει τὸ χωριό,/καὶ κτυπᾶ Χριστούγεννα/τὸ καμπαναριό./Ἔλα, Ἐσὺ ποὺ Ἀρχάγγελοι/σ’ ἀνυμνοῦνε ἀπόψε,/πάρε ἀπὸ τὴν πίττα μας,/ποὺ εὐωδιᾶ καὶ κόψε./Ἔλα, κι ἡ γωνίτσα μας/καρτερεῖ νὰ ’ρθεῖς./Σοὔστρωσα, Χριστούλη μου,/γιὰ νὰ ζεσταθεῖς.
Στον Στέλιο Σπεράντζα ανήκουν και οι στίχοι του γνωστού, χριστουγεννιάτικου τραγουδιού «Χιόνια στὸ καμπαναριό». Στίχοι και μελωδία που κατακλύζουν τη σκέψη με νοσταλγικές αναμνήσεις, και την ψυχή με άφατη τρυφερότητα…
«Χριστούγεννα» είναι, επίσης, ο τίτλος ενός όχι ιδιαίτερα γνωστού ποιήματος του Τέλλου Άγρα (1899 – 1944) [φιλολογικό ψευδώνυμο του ποιητή και κριτικού Ευαγγέλου Ιωάννου], στο οποίο κυριαρχεί το μοτίβο του «πυκνού χιονιού»…
Ὄξω πέφτει ἀδιάκοπο καὶ πυκνὸ τὸ χιόνι, /κρύα καὶ κατασκότεινη κι ἀγριωπὴ ἡ νυχτιά./Εἶναι ἡ στέγη ὁλόλευκη, γέρνουν ἄσπροι κλῶνοι,/μὲς στὸ τζάκι ἀπόμερα ξεψυχᾶ ἡ φωτιά…/…Πέφτει ἀκόμη ἀδιάκοπο κι ἄφθονο τὸ χιόνι,/ὅλα ξημερώνονται μ’ ἄσπρη φορεσιὰ,/στὸν ἀγέρα ἀντιλαλοῦν τοῦ σημάντρου οἱ στόνοι,/κάτασπρη, γιορτάσιμη λάμπει ἡ ἐκκλησιά… (αποσπάσματα).
Από τους μεταγενέστερους εκπροσώπους της Νεοελληνικής Ποίησης, η Ζωή Καρέλλη (1901 – 1998), μία εξαιρετική ποιήτρια, θεατρική συγγραφέας και δοκιμιογράφος, έχει γράψει τέσσερα υπέροχα ποιήματα με τίτλο «Παραμονή της Γέννησης», που ανήκουν στη Συλλογή «Πορεία» (1940). Πραγματικά συναρπαστικό είναι το ακόλουθο απόσπασμα από το 4ο ποίημα:
…Εκείνος που δεν γεννά, δεν γεννάται, /δεν αναγεννάται ποτέ, Κύριε,/της Γέννησης «σκήνωσον εν εμοί»,/ο την Σάρραν και την Ελισσάβετ/γονίμους διδάξας, προς δόξαν σου αιώνιαν.
Ο Γιάννης Ρίτσος (1909 – 1990), στην 4η στροφή του 1ου μέρους της «Ρωμιοσύνης» του γράφει…
Όταν σφίγγουν το χέρι, ο ήλιος είναι βέβαιος για τον κόσμο / όταν χαμογελάνε, ένα μικρό χελιδόνι φεύγει μες απ’ τ’ άγρια γένεια τους / όταν κοιμούνται, δώδεκα άστρα πέφτουν απ’ τις άδειες τσέπες τους…, αναμφίβολα ανακαλεί στη μνήμη του το αστέρι της Βηθλεέμ, γράφοντας τον στίχο: δώδεκα άστρα πέφτουν… Με τους δώδεκα αστερισμούς (δώδεκα άστρα) ο ποιητής υπαινίσσεται το φαινόμενο των πεφταστεριών, η δε πτώση ενός αστεριού είναι ίσως ένα σημάδι θεϊκό, ένα μήνυμα ελπίδας (άστρο της Βηθλεέμ)…
Στη Συλλογή του Οδυσσέα Ελύτη (1911 – 1996) «Ο Ήλιος ο ηλιάτορας» (1971) ανήκουν δύο θαυμάσια δίστιχα, η συντομία των οποίων είναι αντίστροφα ανάλογη προς την αλήθεια του νοήματός τους…
Πολλά δε θέλει ο άνθρωπος/να ’ν’ ήμερος να ’ναι άκακος/λίγο φαΐ λίγο κρασί/Χριστούγεννα κι Ανάσταση.
Στη Συλλογή του Νικηφόρου Βρεττάκου (1912 – 1991) «Διεθνής παιδούπολη Πεσταλότσι» ανήκει το υπέροχο ποίημα «Το παιδί με τη σάλπιγγα», το οποίο – όπως ακριβώς αναγράφεται ως υπότιτλος – αποτελεί ένα «Παιδικό χριστουγεννιάτικο σχέδιο τυπωμένο σε κάρτα» και εμπερικλείει το βαθύτερο νόημα των Χριστουγέννων, την Αγάπη.
Αν μπορούσες να ακουστείς/θα σου έδινα την ψυχή μου/να την πας ως την άκρη του κόσμου./Να την κάνεις περιπατητικό αστέρι ή ξύλα/αναμμένα για τα Χριστούγεννα – στο τζάκι του νέγρου/ή του Έλληνα χωρικού. Να την κάνεις ανθισμένη μηλιά/στα παράθυρα των φυλακισμένων. Εγώ/μπορεί και να μην υπάρχω ως αύριο./Αν μπορούσες να ακουστείς/θα σου έδινα την ψυχή μου/να την κάνεις τις νύχτες/ορατές νότες, έγχρωμες,/στον αέρα του κόσμου./Να την κάνεις αγάπη.
Αποσπασματικές πληροφορίες: Ποιητικές ανθολογίες – Φιλολογικά.
Τέλος, τιμής ένεκεν προς την αγαπημένη μου πατρίδα Ελληνική Κύπρο καταθέτω ένα λαογραφικό Χριστουγεννιάτικο ποίημα στην Κυπριακή διάλεκτο, του αγαπημένου μου φίλου συγγραφέα και λαϊκού μας ποιητή Αντώνη Γαβριήλ Παπά.
ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ( Της Κύπρου Λαογραφικό)
Όπως τον ήλιον της αφκής την ώρα π’ ανατέλλει
τζιαι σιήλλια θκυό μηνύματα πάνω στη γη μας στέλλει,
έτσι τζιαι τ’ άστρο το λαμπρόν έρκεται να φωτίσει
στο νεογέννητο Χριστό να μας καθοδηγήσει.
Τζιείνον το άστρον πό’ φέγγε στους μάγους να δκιαβούσιν,
να πάρουν δώρα στο Χριστόν, αλλά τζιαι να τον δούσιν.
Ήρτεν την ώρα της χαράς, των Χριστουγέννων μέρα,
που Άγγελοι το ωσαννά ψάλλουσιν πέρα ως πέρα.
Του Θεανθρώπου γέννηση στον κόσμον αναγγέλλουν
τζιαι της ζωής το μήνυμα σ’ ούλλην την πλάση στέλλουν,
πως εν’ η ώρα της χαράς, αγάπης τζιαι ειρήνης
τούντην πιο όμορφη γιορτή της Χριστιανοσύνης.
Μια μελωδία όμορφη πάνω στη γην απλώνει,
που τζιαι τες πιο σκληρές καρκιές για λλίον μαλακώνει,
τζι αφήνουσιν προσωρινά τες έχθρες τζιαι τα πάθη
τι αγαπημένοι σιαίρουνται που της καρκιάς τα βάθη.
Τούτη η μέρα της χαράς αιώνες ας κρατήσει
τζιαι ο καθένας στούντη γη το μήνυμα ν’ αφήσει,
πως πρέπει πιον να ξηχαστούν τα πάθη τζιαι τα μίση
τζιαι με ειρήνην ούλλη γη ποδά τζιαι δα να ζήσει.
Αντώνης Γαβριήλ Παπά – Κίτι – Λάρνακα
ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΜΕ ΠΙΣΤΗ, ΑΓΑΠΗ ΚΑΙ ΑΙΣΟΔΟΞΙΑ.
Αμήν γαρ λέγω υμίν, εάν έχητε πίστιν ως κόκκον σινάπεως, ερείτε τω όρει τούτω, μετάβα ένθεν εκεί, και μεταβήσεται· και ουδέν αδυνατήσει υμίν.
κατά Ματθαίον (ιζ’ 20)
Επιμέλεια – Διάταξη
ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΑΝΤΩΝΑΣ – ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ www.ledrastory.com