Μπορεί να ακούγεται παράδοξο, αλλά ο κορονοϊός μπορεί να είναι η αφετηρία για να διορθώσουμε διάφορα πράγματα στον πλανήτη μας. Η παγκόσμια ανισότητα φανερώθηκε σε όλο της το μεγαλείο, κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Αποκαλύφθηκαν το βαθύ χάσμα ανάμεσα σε πλούσιους και φτωχούς, οι αδικίες του συστήματος υγείας, η εργασιακή ανασφάλεια, η επιδείνωση της κλιματικής αλλαγής, αλλά και οι ηγέτες που εργάζονταν για το συμφέρον τους και όχι για τους πολίτες της χώρας τους. Παράλληλα όμως αναδείχθηκε για πρώτη φορά ότι ο πλανήτης μπορεί να συνεργαστεί γρήγορα για το ευρύτερο καλό. Ο καθηγητής Κλάους Σουάμπ, ιδρυτής και εκτελεστικός πρόεδρος του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ, πιστεύει ότι μπορεί να γίνει μια παγκόσμια επανεκκίνηση. Μόλις κυκλοφόρησε ένα βιβλίο γι’ αυτό. Είναι μαζί μας σήμερα. Σας ευχαριστούμε που είστε μαζί μας στο Global Conversation. Όταν βλέπετε την κατάσταση που είναι ο κόσμος σήμερα, ποια είναι η πρώτη λέξη που σας έρχεται στο μυαλό;
Κλάους Σουάμπ, ιδρυτής και εκτελεστικός πρόεδρος Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ:
Η λέξη επανεκκίνηση είναι αυτή που ταιριάζει στην περίσταση, γιατί ακόμη αγωνιζόμαστε ενάντια στον ιό, αλλά μπορούμε να είμαστε συγκρατημένα αισιόδοξοι, μετά την ανακοίνωση των εμβολίων. Τώρα πρέπει να σκεφτούμε πώς θα σχεδιάσουμε την εποχή μετά τον κορονοϊό. Κι εδώ μου έρχεται βέβαια στο μυαλό η λέξη επανεκκίνηση. Γιατί ένα πράγμα είναι σίγουρο: δεν μπορούμε να επιστρέψουμε στην παλιά κανονικότητα. Πρέπει να αξιοποιήσουμε αυτή την ευκαιρία, όπως έκαναν οι γονείς και οι παππούδες μας μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και να σκεφτούμε τι πήγε λάθος και τι μπορούμε να κάνουμε καλύτερα.
Ιζαμπέλ Κουμάρ, Euronews:
Σε τι δίνετε προτεραιότητα, αν επιτευχθεί αυτή η επανεκκίνηση;
Κλάους Σουάμπ, ιδρυτής και εκτελεστικός πρόεδρος Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ:
Υπάρχουν τρεις διαστάσεις, τρεις προτεραιότητες. Η πρώτη είναι να κάνουμε τον κόσμο μας πιο ανθεκτικό, γιατί είναι σίγουρο ότι θα αντιμετωπίσουμε στο μέλλον κι άλλες εκπλήξεις, μαύρους κύκνους, όπως αποκαλούνται, ίσως ιούς διαφορετικού είδους. Η δεύτερη προτεραιότητα είναι να μην υπάρχουν αποκλεισμοί. Να είναι ο κόσμος μας πιο δίκαιος, γιατί έχουμε φτάσει σε επίπεδο ρεκόρ, όσον αφορά στους πολίτες που αισθάνονται αποκλεισμένοι. Τέλος πρέπει να υποστηρίξουμε με όλες μας τις δυνάμεις την απανθρακοποίηση, για να αποφύγουμε κάποια τεράστια καταστροφή στο μέλλον, της οποίας τα σημάδια βλέπουμε ήδη σήμερα.
Ιζαμπέλ Κουμάρ, Euronews:
Δυστυχώς, αυτό συμβαίνει. Λοιπόν κύριε καθηγητή, θα συζητήσουμε μερικά από τα ζητήματα που θέσατε. Αλλά πριν θα ήθελα να μιλήσουμε για τον μηχανισμό COVAX (μηχανισμός παγκόσμιας πρόσβασης σε εμβόλιο κατά της COVID-19). Γιατί υπό μια έννοια αν δούμε τη μαυρίλα που έσπειρε ο κορονοϊός σε όλο τον κόσμο, ο συγκεκριμένος μηχανισμός φέρνει λίγο ελπίδα, γιατί έδειξε πώς τα πλουσιότερα κράτη μπορούν να βοηθήσουν εκείνα που έχουν τα περισσότερα προβλήματα. Πώς λοιπόν η εμπειρία του COVAX, που προσφέρει ανοσοποίηση στα φτωχότερα κράτη, ενισχύει το όραμά σας για μια κοινωνία χωρίς αποκλεισμούς;
Κλάους Σουάμπ, ιδρυτής και εκτελεστικός πρόεδρος Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ:
Είναι κάτι αισιόδοξο γιατί επιβεβαιώνει την αποτελεσματικότητα που μπορούμε να πετύχουμε, αν συνεργαζόμαστε με τους σωστούς εταίρους. Είναι μια συστημική προσέγγιση. Δεν μπορούμε να λύσουμε τα προβλήματά μας μέσα από απλές προσεγγίσεις. Ο COVAX συνδυάζει τα εμβόλια με τη θεραπεία και τα τεστ και με τη σωστή πολιτική στον χώρο της υγείας. Αυτό που χρειαζόμαστε στον κόσμο μας στο μέλλον είναι μια πιο συστημική προσέγγιση, γιατί γνωρίζουμε ότι τα πάντα συνδέονται μεταξύ τους. Όλα αλληλεξαρτώνται σε παγκόσμιο επίπεδο και όχι μόνο. Τα κοινωνικά, οικονομικά και πολιτικά ζητήματα έχουν άμεση σχέση μεταξύ τους. Χρειαζόμαστε λοιπόν μια συστημική προσέγγιση.
Ιζαμπέλ Κουμάρ, Euronews:
Κύριε καθηγητή αν θέλουμε αυτή τη συστημική προσέγγιση, υπάρχει πρόβλημα. Στην περίπτωση του COVAX για παράδειγμα, ενώ η Ε.Ε. το υποστήριξε πολύ γρήγορα, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ρωσία δεν συμμετέχουν.
Κλάους Σουάμπ, ιδρυτής και εκτελεστικός πρόεδρος Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ:
Ίσως οι Ηνωμένες Πολιτείες συμμετάσχουν στο μέλλον. Ο COVAX είναι ένα πολύ σημαντικό βήμα για να διασφαλίσουμε ότι το χάσμα μεταξύ των ανεπτυγμένων και των αναδυόμενων χωρών, των ελάχιστα αναπτυγμένων κρατών, δεν διευρύνεται. Είδαμε ότι το χτύπημα του ιού σ’ αυτές τις χώρες ήταν πολύ σοβαρό και καταστροφικό. Με τον συγκεκριμένο μηχανισμό, διασφαλίζουμε ότι οι πολίτες και αυτών των χωρών θα έχουν πρόσβαση στα εμβόλια. Επίσης σε ευρωπαϊκό επίπεδο, με καλύτερη συνεργασία σε σχέση με το παρελθόν, διασφαλίζουμε ότι δεν αυξάνεται η αδικία στην διάθεση όλων των φαρμάκων που έχουμε ανάγκη για να νικήσουμε τον ιό.
Ιζαμπέλ Κουμάρ, Euronews:
Είστε σαφώς ο πρωταθλητής της πολυμέρειας. Θέλετε μια πολυμερή κοινωνία. Με την αναχώρηση του Ντόναλντ Τραμπ, βλέπετε πλέον στροφή σε ένα παγκόσμιο πολυμερές σύστημα; Θα επιστρέψουμε στην παραδοσιακή πολυμέρεια ή ο κόσμος μας είναι πλέον σε έναν νέο δρόμο;
Κλάους Σουάμπ, ιδρυτής και εκτελεστικός πρόεδρος Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ:
Πρέπει να κάνουμε μια νέα αρχή και σ’ αυτό το θέμα. Δεν μπορούμε να επιστρέψουμε στο σύστημα της πολυμέρειας, που βάλαμε σε εφαρμογή μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Χρειαζόμαστε μια μεταρρύθμιση του διεθνούς συστήματος. Σκεφτείτε τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου. Πρέπει να ενσωματώσουμε νέες διαστάσεις του παγκόσμιου εμπορίου, όπως για παράδειγμα το ηλεκτρονικό εμπόριο. Σίγουρα, οι οπαδοί της πολυμέρειας θα ενισχυθούν με την εκλογή του προέδρου Μπάιντεν. Είμαι αισιόδοξος ότι μπορούμε να δημιουργήσουμε τώρα, τα συστήματα που χρειαζόμαστε τον 21ο αιώνα.
Ιζαμπέλ Κουμάρ, Euronews