Η Ρωσία μέσα σε μία εβδομάδα κατέγραψε συντριπτικές νίκες. Έγινε κυρίαρχος στον Καύκασο αποκτώντας μάλιστα στρατιωτική βάση στο Αζερμπαϊτζάν. Απέκτησε ναυτική βάση στο Σουδάν. Συζητά για στρατιωτική βάση στην Λιβύη. Έκανε την ισχυρή στρατιωτική συμμαχία με την Αίγυπτο.
Οι αποκαλύψεις του όμως για τον πόλεμο στο Αρτσάχ δείχνουν ακριβώς πως κερδίζονται οι μάχες και πως ο «πορτοκαλί ηγέτης» Πασινιάν, οδήγησε την χώρα του στον όλεθρο.
Του Πέτρου Παπακωνσταντίνου από την Καθημερινή
Μέσα σε μία εβδομάδα, η Ρωσία πιστώθηκε θεαματικές προβολές ισχύος σε δύο υψηλής γεωπολιτικής αξίας περιοχές, τον νότιο Καύκασο και την Ερυθρά Θάλασσα. Στις 10 Νοεμβρίου, το Κρεμλίνο πέτυχε εκεί όπου Ουάσιγκτον και Παρίσι είχαν αποτύχει: ο Αζέρος πρόεδρος Ιλχάμ Αλίεφ και ο Αρμένιος πρωθυπουργός Νικόλ Πασινιάν υπέγραψαν συμφωνία για τον τερματισμό της φονικής σύγκρουσης στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ ύστερα από μεσολάβηση του Βλαντιμίρ Πούτιν. Δυνάμει της συμφωνίας, περί τους 2.000 Ρώσοι στρατιώτες και τεθωρακισμένα εγκαταστάθηκαν στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, αλλά και στον «διάδρομο του Λαχίν», που περνάει μέσα από εδάφη του Αζερμπαϊτζάν, προσφέροντας εγγύηση ασφάλειας στους ομόδοξους Αρμενίους. Από την ολέθρια, για την αρμενική πλευρά, σύγκρουση, βγήκε πολιτικό ράκος ο Πασινιάν, ένας πολιτικός που ήρθε στην εξουσία ύστερα από μια «βελούδινη επανάσταση», το 2018, υποστηριζόμενος από οργανώσεις που χρηματοδοτούνται από την Open Society του Τζορτζ Σόρος.
Την περασμένη Δευτέρα, ο Πούτιν ενέκρινε το πρωτόκολλο που είχαν υπογράψει, μία εβδομάδα νωρίτερα, οι κυβερνήσεις της Ρωσίας και του Σουδάν για τη δημιουργία ρωσικής ναυτικής βάσης στην Ερυθρά Θάλασσα. Η συμφωνία έχει διάρκεια 25 χρόνων, με δυνατότητα να ανανεώνεται ανά δεκαετία και προβλέπει τον ελλιμενισμό ακόμη και πυρηνοκίνητων πολεμικών πλοίων, αυξάνοντας θεαματικά τις δυνατότητες του ρωσικού στόλου στην Ερυθρά Θάλασσα και στον Ινδικό Ωκεανό, βασική οδό μεταφοράς πετρελαίου και φυσικού αερίου προς τη Δύση. Η Ρωσία απαλλάσσεται από πληρωμή ενοικίου με αντάλλαγμα την ενίσχυση της αμυντικής ικανότητας του Σουδάν.
Στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, η Σοβιετική Ενωση διατηρούσε βάσεις στη Σομαλία και στην Αιθιοπία, αλλά οι πόλεμοι στην περιοχή και η κατάρρευση του κομμουνιστικού καθεστώτος την υποχρέωσαν να αναδιπλωθεί. Η επιστροφή της αποτελεί άλλη μία εκδήλωση αναστύλωσης της ρωσικής ισχύος ύστερα από την αποφασιστική ενίσχυση της ναυτικής βάσης στην Ταρτούς και τη δημιουργία αεροπορικής βάσης στη Χμεϊμίμ της Συρίας, στη διάρκεια της ρωσικής επέμβασης που έσωσε το καθεστώς Ασαντ. Είχε προηγηθεί η δημιουργία δύο ρωσικών βάσεων στις ντε φάκτο αυτόνομες δημοκρατίες της Νότιας Οσετίας και της Αμπχαζίας, ύστερα από τη συντριπτική ήττα της Γεωργίας στον σύντομο πόλεμο με τη Ρωσία, το 2008. Ανοικτό παραμένει το ενδεχόμενο δημιουργίας μόνιμης στρατιωτικής βάσης και στη Λιβύη, όπου η Ρωσία είναι ήδη παρούσα. Υπενθυμίζεται ότι ο Πούτιν προήδρευσε πέρυσι σε σύνοδο κορυφής Ρωσίας – Αφρικής, υπογραμμίζοντας το αυξανόμενο ενδιαφέρον της Μόσχας για τη Μαύρη Ηπειρο.
Στο μεταξύ, ο Ρώσος πρόεδρος έριξε φως στο δραματικό παρασκήνιο που οδήγησε στον τερματισμό του πολέμου στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Σε συνέντευξή του που μεταδόθηκε από δύο ρωσικά τηλεοπτικά δίκτυα, αποκάλυψε ότι τη νύχτα της 19ης προς 20ή Οκτωβρίου, και ενώ ο στρατός των Αζέρων είχε καταλάβει κάποια εδάφη στο νότιο τμήμα του διαφιλονικούμενου θυλάκου, όχι όμως και τη στρατηγικής σημασίας πόλη Σουσί, ο ίδιος επικοινώνησε διαδοχικά με τους Αλίεφ και Πασινιάν για τη σύναψη εκεχειρίας. Ωστόσο ο Πασινιάν αρνήθηκε να δεχθεί την επιστροφή των Αζέρων προσφύγων, παρότι προβλεπόταν η εγκατάσταση Ρώσων στρατιωτών που θα εγγυώνταν την ασφάλεια των Αρμενίων. Ο πόλεμος συνεχίστηκε, το Σουσί αλώθηκε και τελικά ο Πασινιάν υποχρεώθηκε να δεχθεί μια ακόμη βαρύτερη, καρχηδόνια ειρήνη, για να αποφύγει τα ακόμη χειρότερα.
Απαντώντας στην κριτική όσων υποστηρίζουν ότι η Ρωσία όφειλε να σταθεί με πιο ενεργητικό τρόπο στο πλευρό της Αρμενίας, ο Πούτιν υπενθύμισε ότι η κυβέρνηση της τελευταίας ουδέποτε αναγνώρισε το Ναγκόρνο-Καραμπάχ ως ανεξάρτητη δημοκρατία, επομένως η Μόσχα δεν είχε καμία νομική ή πολιτική βάση για να επέμβει. Τονίζει μάλιστα ότι η Ρωσία δεν δίστασε να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία της Νότιας Οσετίας και της Αμπχαζίας, όπως δεν δίστασε να προχωρήσει στην ενσωμάτωση της Κριμαίας, πράξεις που είχαν τη στήριξη των ντόπιων πληθυσμών, αφήνοντας να εννοηθεί ότι θα μπορούσε να πράξει το ίδιο στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ αν η πολιτική ηγεσία της Αρμενίας είχε αναλάβει το βάρος μιας ανάλογης επιλογής. Τέλος, σημείωσε για ακόμη μία φορά ότι η Τουρκία δεν πρόκειται να στείλει ειρηνευτική δύναμη στην περιοχή, υπενθυμίζοντας μάλιστα τη γενοκτονία των Αρμενίων, την οποία η χώρα του έχει αναγνωρίσει.