Γράφει ο Δημήτρης Σταυρόπουλος
Η σημερινή μέρα είναι ιστορική!
Πριν από 102 χρόνια τελέστηκε η τελευταία λειτουργία στην Αγία Σοφια στην Κωνσταντινούπολη, που μετά την άλωση είχε μετατραπεί σε τζαμί!
Με μια μυστική και… καταδρομική «επιχείρηση» ο παπάς του θωρηκτού «Αβέρωφ» και αξιωματικοί του πλοίου, μπήκαν στην εκκλησία, τελέσαν την Θεια λειτουργία, έψαλαν τω Υπερμαχω, μπροστά στα έκπληκτα μάτια των αποσβολωμένων Τούρκων και μετά ξυλοκοπήθηκαν!
Η ιστορία είναι συγκλονιστική και άγνωστη στους περισσότερους.
Η ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΟΥ ΜΟΥΔΡΟΥ
Ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος (1914-1918), με την υπογραφή της «ΣΥΝΘΗΚΗΣ ΕΙΡΗΝΗΣ ΤΟΥ ΜΟΥΔΡΟΥ», μεταξύ της ηττημένης Τουρκίας και των Συμμαχικών Δυνάμεων (ΑΝΤΑΝΤ), Αγγλίας, Γαλλίας, Ιταλίας και Ελλάδας, τον Οκτώβριο του 1918, έβαινε προς το τέλος του.
Ενας από τους όρους της παραπάνω Συνθήκης, ήταν η ελεύθερη είσοδος πολεμικών σκαφών του Συμμαχικού Στόλου στον Ελλήσποντο (Δαρδανέλλια) και η αγκυροβολία του στο λιμάνι της Κωνσταντινούπολης.
Αν και η «Συνθήκη Ειρήνης Μούδρου» ήταν ταπεινωτική για την Τουρκία, είχε υπογραφεί από τους Τούρκους αντιπροσώπους, με μόνη «αντίρρησή τους» η είσοδος και η αγκυροβολία των ελληνικών πολεμικών πλοίων στην Κωνσταντινούπολη, με τον ισχυρισμό ότι ίσως (!!!) θα προκαλούσε τον ενθουσιασμό του πολυπληθούς –τότε- ελληνικού στοιχείου και την αντίδραση του τουρκικού πληθυσμού, με πιθανή συνέπεια την πρόκληση επεισοδίων και ταραχών!
Υπό την απειλή όμως και τον φόβο πιθανής διακοπής των διαπραγματεύσεων, ενέργεια την οποίαν δεν ήθελαν οι Τούρκοι, υπεχώρησαν και στις 12 Νοεμβρίου 1918, Μοίρα συγκροτούμενη από το Θ/Κ. «Γ. ΑΒΕΡΩΦ», το «ΛΗΜΝΟΣ» και τέσσερα ακόμη αντιτορπιλικά, αγκυροβόλησε μαζί με τα άλλα συμμαχικά πολεμικά, κάτω από τα Ανάκτορα «ΝΤΟΛΜΑ ΜΠΑΞΕ», απέναντι ακριβώς από τον Ναό της Αγίας Σοφίας.
Ο ενθουσιασμός και η συγκίνηση των Ελλήνων της Πόλης και των πληρωμάτων των ελληνικών πολεμικών, απερίγραπτος.
Κατά την παραμονή λοιπόν των πολεμικών μας πλοίων στην Πολη, ήρωας έγινε ο ΠΑΠΑ ΦΩΤΗΣ, ιερέας στο Θ/Κ «Γ. ΑΒΕΡΩΦ».
Συνοδευόμενος από Αξιωματικούς του Θωρηκτού , δυο μέρες αργότερα, με πολιτική περιβολή και με τα περίστροφά τους στην τσέπη για τη φρούρηση των εισόδων της εκκλησίας, τέλεσε λειτουργία μέσα στην Αγιά-Σοφιά μας, με σεμνότητα, συγκίνηση, κατάνυξη, ενθουσιασμό και δάκρυα στα μάτια, όλων των παρευρισκομένων Αξιωματικών.
Οι Τούρκοι Στρατοφύλακες, που είχαν αντιληφθεί το «συμβάν», δεν τόλμησαν να πλησιάσουν, για οποιαδήποτε αντίδρασή τους, ίσως και με εντολή των προϊσταμένων τους.
Η παραπάνω «αποκοτιά» – παράτολμη ενέργεια – του Έλληνα ιερέα, όπως ήταν επόμενο, είχε προκαλέσει την αντίδραση των Τουρκικών Αρχών, γεγονός που «ανάγκασε» τον Πρωθυπουργό της Ελλάδας Ελευθέριο Βενιζέλο, να «αποδοκιμάσει» με δημόσια δήλωσή του την παραπάνω ενέργεια του στρατιωτικού ιερέα,, τον οποίο κάλεσε και σε απολογία στο Γραφείο του.
Στην ιδιαίτερη όμως συνάντησή τους στο Γραφείο του Πρωθυπουργού η συμπεριφορά του Έλληνα Πρωθυπουργού υπήρξε …διαφορετική. Αγκάλιασε με μεγάλη συγκίνηση τον Παπά Φώτη και με δάκρυα στα μάτια είπε: , «θα ήθελα να είχα ακόμη πενήντα σαν και σένα…»
ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΕΓΧΕΙΡΗΜΑ
Ο παπά-Φώτης μόλις μπήκε στην Αγία Σοφία έκανε τον σταυρό του και άρχισε λέει με τρεμάμενη από την συγκίνηση τα λόγια που λέει κάθε ιερέας μόλις μπαίνει στο Ιερό όταν ετοιμάζεται να ξεκινήσει την λειτουργία.
Εντοπίζει το χώρο στον οποίο βρισκόταν το Ιερό και η Αγία Τράπεζα. Βρίσκει ένα τραπεζάκι, το τοποθετεί σ’ αυτή τη θέση, ανοίγει την τσάντα του, βγάζει όλα τα απαραίτητα για τη Θεία λειτουργία, βάζει το πετραχήλι του και αρχίζει
– Ευλογημένη η Βασιλεία του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων.
Στο μεταξύ η Αγία Σοφία αρχίζει να γεμίζει με Τούρκους. Ο ιερέας δεν πτοείται και συνεχίζει.
Οι άλλοι κοιτάζουν σαστισμένοι πότε τον ατρόμητο παπά και πότε τους Τούρκους που μέχρι εκείνη τη στιγμή παρακολουθούν σιωπηλοί μη μπορώντας ίσως να πιστέψουν στα μάτια τους, γιατί αυτό που γινόταν εκείνη την ώρα μέσα στην Αγία Σοφία, ήταν πραγματικά κάτι το απίστευτο.
Οι Τούρκοι είναι έτοιμοι να τους επιτεθούν, όταν ένας Τούρκος αξιωματούχος παρουσιάζεται με την ακολουθία του και τους λέει: «Ντουρούν χέμεν….» (Αφήστε τους να περάσουν).
Το είπε με μίσος. Θα ήθελε να βάψει τα χέρια του στο αίμα τους, όμως εκείνη την στιγμή έτσι έπρεπε να γίνει, αυτό επέβαλαν τα συμφέροντα της πατρίδας του, δεν ήταν χρήσιμο γι’ αυτούς να σκοτώσουν τώρα πέντε Ρωμιούς αξιωματικούς μέσα στην Αγία Σοφία. Δεν ξεχνά ότι στ’ ανοιχτά της Πόλης βρίσκονται δύο ετοιμοπόλεμες Ελληνικές Μεραρχίες κι ακόμη ότι η Κωνσταντινούπολη βρίσκεται ουσιαστικά υπό την επικυριαρχία των νικητών του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου στους οποίους βέβαια δεν συμπεριλαμβάνονται οι Τούρκοι.
Στο άκουσμα αυτών των λόγων οι Τούρκοι υποχωρούν. Ο παπάς και οι άλλοι αξιωματικοί βγαίνουν από την Αγία Σοφία και κατευθύνονται προς την προκυμαία, όπου τους περιμένει η βάρκα.
Ένας μεγαλόσωμος Τούρκος τους ακολουθεί, σηκώνει ένα ξύλο και ορμά για να χτυπήσει τον ιερωμένο. Διαισθάνεται, ξέρει ότι αυτός ο παπάς είναι ο εμπνευστής, ο δημιουργός αυτού του γεγονότος.
Ο ηρωικός παπάς σκύβει για να προφυλαχθεί, αλλά ο Τούρκος καταφέρνει και τον χτυπά στον ώμο.
Ήδη, πλησιάζουν στην βάρκα.
Μπαίνουν όλοι μέσα. Ο ναύτης μαζεύει τα σχοινιά και αρχίζει γρήγορα να κωπηλατεί. Σε λίγο βρίσκονται πάνω στο Ελληνικό πολεμικό πλοίο ασφαλείς και θριαμβευτές!
ΠΗΓΗ: www.militaire.gr ( 14/11)
(Syros today.gr)