Το μόνο που δεν ήθελαν στην κυβέρνηση ήταν να αναγκαστούν να σύρουν τη χώρα σε δεύτερο lockdown, αλλά η αδράνεια και οι αλλοπρόσαλλες συμπεριφορές στη διαχείριση του καλοκαιριού νομοτελειακά οδηγούσαν στο… λουκέτο. Οπως είχαν ομολογήσει κατά το πρόσφατο παρελθόν τόσο ο πρωθυπουργός όσο και κορυφαία στελέχη, κάτι τέτοιο θα ήταν καταστροφικό.
Ομως, με δεδομένο ότι ο αριθμός των κρουσμάτων άρχισε να ξεφεύγει, όπως και ο κρίσιμος αριθμός των διασωληνωμένων, η παρούσα εξέλιξη κρίθηκε από το επιτελείο του Μεγάρου Μαξίμου μονόδρομος, με ανυπολόγιστες βέβαια συνέπειες. Ηδη, μάλιστα, στελέχη της κυβέρνησης άρχισαν να μιλούν και για επιμήκυνση της καραντίνας, πριν καν ακόμη αυτή ξεκινήσει, καταδεικνύοντας ότι δεν υπήρξε ουσιαστικό σχέδιο αντιμετώπισης της πανδημίας.
Σε μια προσπάθεια (ελάχιστη) αυτοκριτικής, το αναγνώρισε και ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης ότι υπήρξε μια διαδικασία σταδιακής χαλάρωσης και εφησυχασμού μετά το καλοκαίρι, η οποία έφερε αυτά τα αυξανόμενα κρούσματα τον Σεπτέμβριο και αργότερα τον Οκτώβριο. Βέβαια, μέχρι εκεί. Τα λάθη δεν τα απαρίθμησε, αλλά άρχισε πάλι να μιλά ποιητικά και να τα ρίχνει όλα στην… τύχη. Ετσι, αυτός ο… μικρός κυματισμός πήγε να γίνει τσουνάμι, το οποίο αντιμετωπίζουμε τώρα, με την αγωνία στο Μέγαρο Μαξίμου να έχει ανέβει κατακόρυφα.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, και τις επόμενες μέρες τα επιδημιολογικά δεδομένα θα είναι πολύ υψηλά, αφού η αναμενόμενη πτώση τους θα αρχίσει ύστερα από 10-15 μέρες. Εως τότε στα όριά του θα έχει φτάσει το Εθνικό Σύστημα Υγείας και ειδικά οι ΜΕΘ, οι οποίες ήδη έχουν γεμίσει.
Στην κυβέρνηση επιχειρούν να παρουσιάσουν την… αισιόδοξη πλευρά του πράγματος (ναι, υποστηρίζουν πως υπάρχει και τέτοια), σημειώνοντας ότι η επιδημιολογική εικόνα της Ελλάδας παραμένει καλύτερη συγκριτικά με τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, όπου εφαρμόστηκε lockdown αφότου η διασπορά του ιού είχε ξεφύγει από τον έλεγχο. Οπως και την άνοιξη, λένε πηγές του Μεγάρου Μαξίμου, η κυβέρνηση επέλεξε να λάβει δραστικά μέτρα νωρίτερα παρά αργότερα, «πνίγοντας» το δεύτερο κύμα προτού λάβει μεγαλύτερες διαστάσεις.
Επίσης, πέραν του οφέλους για τη δημόσια υγεία, συνεχίζουν πάντα οι ίδιες… πανηγυρίζουσες πηγές, το lockdown των επόμενων τριών εβδομάδων επιτρέπει την αντιμετώπιση της έξαρσης του ιού πριν από τις γιορτές των Χριστουγέννων, δίνοντας έτσι περιθώριο στην αγορά να «αναπνεύσει» τον σημαντικό μήνα του Δεκεμβρίου.
Ανυπολόγιστες οι συνέπειες για την οικονομία
Παραβλέπουν όμως ότι και στην οικονομία η κατάσταση είναι απελπιστική. Μετά τις ανακοινώσεις του περασμένου Σαββάτου, όταν ο υγειονομικός χάρτης βάφτηκε κόκκινος και πορτοκαλί, το υπουργείο Οικονομικών προχώρησε σε μια πρώτη επικαιροποίηση του μακροοικονομικού σεναρίου, θέτοντας τον πήχη της ύφεσης στην περιοχή του 10%.
Αρμόδιες πηγές εκτιμούσαν ανεπίσημα πως «μπορεί να κρατηθούμε οριακά κάτω από το 10%». Μετά ήρθε το γκρι στη Θεσσαλονίκη και τη Ροδόπη, και από χθες ακολούθησε το εθνικό lockdown. Ανεπισήμως πια κανείς δεν προσδοκά ύφεση χαμηλότερη του 10% ή -πιο σωστά- προσδοκά να μη φύγουμε πολύ πάνω από το 10%.
Παράλληλα, στις πρώτες εκτιμήσεις του το υπουργείο Οικονομικών εγκαταλείπει την εκτίμηση για ανάπτυξη 7,5% το επόμενο έτος και βάζει τον πήχη μεταξύ 3,5% και 5%. Το οικονομικό επιτελείο είναι προετοιμασμένο να βάζει το χέρι στην τσέπη έως τον Μάρτιο – Απρίλιο με μέτρα στήριξης, διότι ακόμα κι αν το εμβόλιο βρεθεί τον Ιανουάριο, κοινή πεποίθηση είναι ότι η κυκλοφορία του θα τονώσει την ψυχολογία, αλλά μόνο ο έλεγχος της πανδημίας θα ανοίξει τον δρόμο για την κανονικότητα.
Οι δηλώσεις του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών Θοδωρή Σκυλακάκη στη Βουλή είναι ενδεικτικές του μεγέθους της αβεβαιότητας που ταλανίζει το οικονομικό επιτελείο: «Παρά το γεγονός ότι υπάρχει αυτή η αβεβαιότητα, εμείς είμαστε υποχρεωμένοι να καταρτίσουμε Προϋπολογισμό, να τον ψηφίσουμε και να προσπαθήσουμε, κατά το δυνατόν, να προβλέψουμε σωστά. Δεν ξέρω πόσο σωστά θα προβλέψουμε, αλλά σας διαβεβαιώ ότι η προσπάθεια θα είναι έντιμη. Θα προσπαθήσουμε να είμαστε κατά το δυνατόν όσο πιο συνετοί και σώφρονες σε αυτή την περίοδο της μεγάλης αβεβαιότητας, έτσι ώστε, όταν βγει η χώρα από αυτή τη μεγάλη κρίση, να βγει σε μια περίοδο ανάκαμψης και όχι σε μια περίοδο επανόδου στο παρελθόν».
Στο τέλος αυτής της περιπέτειας οι πληγές στην οικονομία θα είναι τεράστιες, καθώς το δημόσιο χρέος προβλέπεται στο 207% του ΑΕΠ φέτος και η επιστροφή στα ελλείμματα θα μας συνοδεύει, σύμφωνα με τις προβλέψεις της Κομισιόν, έως το 2024. «Αυτή τη στιγμή έχουμε ταμειακό απόθεμα 37 δισεκατομμύρια ευρώ, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη στήριξη της οικονομίας τους επόμενους μήνες. Δώσαμε χρήμα στην αγορά, στηρίξαμε τους εργαζομένους, να τα αναπληρώνουμε με δανεισμό από τις αγορές με πολύ χαμηλά επιτόκια, ιστορικά χαμηλά επιτόκια. Αυτό είναι απόδειξη της εμπιστοσύνης των αγορών στην οικονομία μας. Γι’ αυτό εξακολουθούμε να έχουμε ένα μεγάλο ταμειακό απόθεμα» ισχυρίζεται υψηλόβαθμος παράγοντας, την ώρα όμως που οι επιχειρήσεις «χαροπαλεύουν», η ανεργία καλπάζει και τα πολύ δύσκολα βρίσκονται μπροστά μας.