ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΚΟΣΜΑΣ ΚΑΙ ΔΑΜΙΑΝΟΣ, οι Ανάργυροι και θαυματουργοί
ΟΙ ΑΓΙΕΣ ΚΥΡΙΑΙΝΑ & ΙΟΥΛΙΑΝΗ
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΚΑΙΣΑΡΙΟΣ, ΔΑΣΙΟΣ, και άλλοι ΠΕΝΤΕ ΜΑΡΤΥΡΕΣ, ΣΑΒΒΑΣ, ΣΑΒΙΝΙΑΝΟΣ, ΑΓΡΙΠΠΑΣ, ΑΔΡΙΑΝΟΣ ΘΩΜΑΣ, το νήπιο
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΙΩΑΝΝΗΣ ο Επίσκοπος και ΙΑΚΩΒΟΣ, ο Πρεσβύτερος
Ο ΑΓΙΟΣ ΕΡΜΙΝΙΓΓΕΛΔΟΣ (ή Ερμηνιγγίλδος)
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΚΥΠΡΙΑΝΟΣ & ΙΟΥΛΙΑΝΗ
Η ΑΓΙΑ ΘΕΟΛΗΠΤΗ
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΙΑΚΩΒΟΣ ο νέος Οσιομάρτυρας από την Καστοριά και οι δύο μαθητές του ΙΑΚΩΒΟΣ ο Διάκονος και ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ, ο Μοναχός.
Ο ΟΣΙΟΣ ΔΑΒΙΔ, που ασκήτευε στην Εύβοια
Η ΑΓΙΑ ΕΛΕΝΗ, η Παρθενομάρτυς από τη Σινώπη
Αναλυτικά
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΚΟΣΜΑΣ ΚΑΙ ΔΑΜΙΑΝΟΣ, οι Ανάργυροι και θαυματουργοί
Οι Άγιοι αυτοί κατάγονταν από την Ασία. Οι γονείς τους ήταν άριστο πρότυπο χριστιανών συζύγων. Όταν η μητέρα τους Θεοδότη έμεινε χήρα, αφιέρωσε κάθε προσπάθειά της στη χριστιανική ανατροφή των δυο παιδιών της, Κοσμά και Δαμιανού. Τους δύο αδελφούς διέκρινε μεγάλη ευφυΐα και επιμέλεια, γι’ αυτό και σπούδασαν πολλές επιστήμες. Ιδιαίτερα όμως, επιδόθηκαν στην ιατρική επιστήμη, την οποία εξασκούσαν σαν διακονία φιλανθρωπίας προς τον πλησίον. Θεράπευαν τις ασθένειες των ανθρώπων, και ιδιαίτερα των φτωχών, χωρίς να παίρνουν χρήματα, γι’ αυτό και ονομάστηκαν Ανάργυροι. Πολλοί ασθενείς που θεραπεύθηκαν ήθελαν να τους ευχαριστήσουν. Αλλά αυτοί, δε δέχονταν τις ευχαριστίες και απαντούσαν με τον ορθό λόγο της Αγίας Γραφής:
Η ευλογία και η δόξα και η σοφία και η ευχαριστία και η τιμή και η δύναμης και η ισχύς τω Θεώ ημών εις τους αιώνας των αιώνων”. Αποκάλυψη Ιωάννου, ζ’ 12..
Δηλαδή, όλος ο ύμνος και η δόξα και η σοφία και η ευχαριστία και η τιμή και η δύναμη και η ισχύς, ανήκει στο Θεό μας, στους αιώνες των αιώνων. Έτσι ταπεινά αφού διακόνησαν σε όλη τους τη ζωή τον πλησίον, πέθαναν ειρηνικά και ετάφησαν στην τοποθεσία Φερεμά.
Απολυτίκιο. Ήχος πλ. δ’.
Άγιοι Ανάργυροι και θαυματουργοί, επισκέψασθε τας ασθενείας ημών, δωρεάν ελάβετε, δωρεάν δότε ημίν.
Έτερον. Ήχος γ’. Θείας πίστεως.
Θείου Πνεύματος, τη χειρουργία, θεραπεύετε, παντοίας νόσους, συν Κοσμά Δαμιανέ οι Ανάργυροι· ο γαρ Σωτήρ ιατρούς υμάς έδειξεν, εις περιποίησιν πάντων και ίασιν όθεν ρύσασθε, παθών δυσαλθών και θλίψεων, τους ποθώ τω ναώ υμών προστρέχοντας.
ΟΙ ΑΓΙΕΣ ΚΥΡΙΑΙΝΑ & ΙΟΥΛΙΑΝΗ
Είχαν αφοσιωθεί και οι δύο σε έργα φιλάνθρωπο, χριστιανικής φιλαδελφίας. Έζησαν στα χρόνια του διωγμού κατά των χριστιανών, επί Διοκλητιανού. Η Κυριαίνα είχε πατρίδα την Ταρσό της Κιλικίας και η Ιουλιανή την πόλη Ρώσο, επίσης της Κιλικίας. Οι δραστηριότητες των δύο αγίων γυναικών, ήταν να φροντίζουν ορφανά, να παρηγορούν φτωχές χήρες και να παρέχουν αφιλοκερδώς τις περιποιήσεις τους στους αρρώστους. Ήξεραν λίγα γράμματα, αλλά είχαν πολύ ζήλο και έβρισκαν πάντοτε τρόπο να στηρίζουν την πίστη των δοκιμαζόμενων από τη φτώχεια, ή από την αδικία, ή από κάποιο άλλο βιοτικό άνεμο. Πολλές φορές μάλιστα είχαν μπορέσει να φέρουν στο φως του Χριστού ψυχές ειδωλολατρισσών, που ψάρευαν με το δίχτυ της Ευαγγελικής υπομονής και αγαθότητας. Συνελήφθησαν όμως και βασανίστηκαν σκληρά, χωρίς να παρατήσουν το θησαυρό της πίστης τους. Πέθαναν αφού τις έριξαν μέσα στη φωτιά και υπέστησαν τον τρομερό αυτό θάνατο με θαυμαστή καρτερία και αυταπάρνηση.
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΚΑΙΣΑΡΙΟΣ, ΔΑΣΙΟΣ, και άλλοι ΠΕΝΤΕ ΜΑΡΤΥΡΕΣ, ΣΑΒΒΑΣ, ΣΑΒΙΝΙΑΝΟΣ, ΑΓΡΙΠΠΑΣ, ΑΔΡΙΑΝΟΣ & ΘΩΜΑΣ, το νήπιο
Συνελήφθησαν στη Δαμασκό και τιμωρήθηκαν με διάφορα βασανιστήρια για να αρνηθούν τον Χριστό. Επειδή όμως δεν αρνήθηκαν τη χριστιανική τους πίστη, όλοι έλαβαν το στεφάνι του μαρτυρίου δια αποκεφαλισμού.
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΙΩΑΝΝΗΣ ο Επίσκοπος και ΙΑΚΩΒΟΣ, ο Πρεσβύτερος
Οι ιερομάρτυρες αυτοί έζησαν στα χρόνια του βασιλιά των Περσών Σαβωρίου (332) και δίδασκαν στους ευσεβείς το λόγο της αληθινής πίστης προσελκύοντας πολλούς από αυτούς. Οπότε συνελήφθηκαν από τον Σαβώριο και αφού πρώτα υποβλήθηκαν σε σκληρά βασανιστήρια, στο τέλος τους αποκεφάλισαν και έτσι πήραν το αμάραντο στεφάνι του μαρτυρίου.
Ο ΑΓΙΟΣ ΕΡΜΙΝΙΓΓΕΛΔΟΣ (ή Ερμηνιγγίλδος)
Ανήκε στη φυλή των Ουϊσιγότθων, μεταξύ των οποίων, όπως είναι γνωστό, είχε διαδοθεί η αίρεση του Αρείου, κατακτώντας και αυτούς τους αρχηγούς τους. Ο Ερμινίγγελδος, που είχε διδαχθεί την Ορθοδοξία από ένα Επίσκοπο ορθόδοξο, τον Λέανδρο, σ’ ένα ταξίδι του, επέστρεψε στην πατρική του σκηνή με ορθόδοξο φρόνημα. Ο πατέρας του δεν άργησε να μάθει ότι ο γιος του απέρριψε τις δοξασίες του Αρείου και προσπάθησε με παρακλήσεις και απειλές να τον επαναφέρει σ’ αυτές. Επειδή όμως δεν το κατόρθωσε, τον κατάγγειλε ο ίδιος και προκάλεσε τη φυλάκισή του. Ο Ερμινίγγελδος, αν και βασανίστηκε σκληρά στη φυλακή, έμεινε σταθερός στην Ορθοδοξία. Διατάχθηκε τότε ο φόνος του. Στρατιώτες τότε, πήγαν στη φυλακή, όπου ήταν σιδηροδέσμιος ο Άγιος και προσευχόταν γονατιστός και τον θανάτωσαν με τις λόγχες τους (585 μ. Χ.).
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΚΥΠΡΙΑΝΟΣ & ΙΟΥΛΙΑΝΗ
Μαρτύρησαν δια πυρός. (Μάλλον πρόκειται για τις πιο πάνω Αγίες της αυτής ημέρας Κυριαίνης και Ιουλιανής και η Κυριαίνα, από λάθος αντιγραφή, έγινε Κυπριανός).
Η ΑΓΙΑ ΘΕΟΛΗΠΤΗ
Εντελώς άγνωστη στους Συναξαριστές. Για την Αγία αυτή γίνεται λόγος στον Παρισινό Κώδικα 259 φ. 2α, όπου υπάρχει και Στιχηρό τροπάριο της. Απ’ αυτό συμπεραίνουμε ότι βασανίστηκε από τον τύραννο, ρίχτηκε στη φυλακή και κατά πάσα πιθανότητα πέθανε μαρτυρικά.
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΙΑΚΩΒΟΣ ο νέος Οσιομάρτυρας από την Καστοριά και οι δύο μαθητές του ΙΑΚΩΒΟΣ ο Διάκονος και ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ, ο Μοναχός.
Ό Ιάκωβος γεννήθηκε σ’ ένα χωριό της Καστοριάς (Κορησός) από χριστιανούς γονείς, τον Μαρτίνο και την Παρασκευή. Έγινε βοσκός προβάτων και απόκτησε αρκετό πλούτο, με αποτέλεσμα να τον φθονήσει ο αδελφός του, που τον διέβαλε στον κριτή, ότι δήθεν βρήκε θησαυρό. Για ν’ αποφύγει τον φθόνο του αδελφού του ο Ιάκωβος, έφυγε στην Κωνσταντινούπολη, όπου εργαζόμενος σαν έμπορος προβάτων έγινε και πάλι πλούσιος. Κάποια μέρα όμως, πήγε στον Πατριάρχη, εξομολογήθηκε και διαμοίρασε την περιουσία του στους φτωχούς, πήγε στο Άγιο Όρος, όπου εκάρη μοναχός στη Μονή Δοχειαρίου. Κατόπιν πήγε στη Μονή Τιμίου Προδρόμου (που ήταν σκήτη της Ι. Μονής Ιβήρων), όπου ησύχαζε υποτασσόμενος σε κάποιον γέροντα Ιγνάτιο. Αφού ασκήθηκε αρκετά στις αρετές, αναχώρησε και από ‘κει, ήλθε στα ενδότερα του Αγίου Όρους, όπου εγκαταστάθηκε μαζί με έξι μαθητές του και διακρίθηκε σαν δάσκαλος της αρετής στη μοναχική πολιτεία. Αργότερα αναχώρησε με τους μαθητές του από το Άγιο Όρος και πήγε στο Κάστρο Πέτρα και από κει στα Μετέωρα, όπου δίδαξε στους εκεί Μοναχούς. Έπειτα πήγε στο Μοναστήρι Τιμίου Προδρόμου της Δεβέρκιστας, κοντά στη Ναύπακτο, όπου ζούσε με προσευχή τον λόγο του Θεού. Εκεί λοιπόν, συκοφαντήθηκε απ’ τους Τούρκους ότι εξεγείρει τους χριστιανούς κατά της εξουσίας. Συλλήφθηκε και οδηγήθηκε μαζί με δύο μαθητές του στον Μπέη Τρικάλων, που τον έκλεισε στη φυλακή για 40 μέρες. Από τη φυλακή αυτή, οδηγήθηκε σιδηροδέσμιος μαζί με τους μαθητές του, Ιάκωβο διάκονο και Διονύσιο μοναχό, στο Διδυμότειχο της Θράκης, όπου βρισκόταν ο Σουλτάνος Σελήμ. Εκεί αφού τους βασάνισαν φρικτά, τους έστειλαν στην Αδριανούπολη, όπου ήλθε και ο Σουλτάνος, ο οποίος τους πίεζε να αλλαξοπιστήσουν. Οι Άγιοι όμως, με μια φωνή απάντησαν:
”μη γένοιτο ποτέ να αρνηθώμεν τον Κύριον ημών Ιησού Χριστόν, καν μύρια βάσανα μας παιδεύσετε”.
Τότε με διαταγή του Σουλτάνου, οι βασανιστές έξυναν με σιδερένια νύχια τις σάρκες τους, γρονθοκοπούσαν τα σαγόνια του γέροντα Ιακώβου και έβγαζαν λουρίδες το δέρμα του από το στήθος, και στις πληγές του έριχναν αλάτι και ξίδι. Τους δύο μαθητές του, τους μαστίγωσαν σκληρά με μαστίγια από νεύρα βοδιών. Επειδή όμως και οι τρεις ήταν αμετακίνητοι στην πίστη τους, τους απαγχόνισαν στις 1-11-1520. Τα λείψανα του οσιομάρτυρα Ιακώβου και των συμμαρτύρων του, βρίσκονται στη Μονή Αγίας Αναστασίας κοντά στη Θεσσαλονίκη. Βίο και Ακολουθία του νεομάρτυρα αυτού συνέγραψε ο ρήτωρ Θεοφάνης ο Θεσσαλονικεύς, που υπήρξε σύγχρονός του. (Η μνήμη του επαναλαμβάνεται την 28η Ιανουαρίου και την 2α Νοεμβρίου).
Ο ΟΣΙΟΣ ΔΑΒΙΔ, που ασκήτευε στην Εύβοια
Καταγόταν από το χωριό Γαρδινίτζα, που βρισκόταν κοντά στο Ταλάντιο, τόπος παραθαλάσσιος απέναντι από την Εύβοια. Έζησε όταν Πατριάρχης Κων/πολης ήταν ο Ιερεμίας, περί το 1519. Τον πατέρα του έλεγαν Χριστόδουλο και ήταν ιερέας, τη μητέρα του Θεοδώρα. Ο όσιος Δαβίδ είχε άλλον έναν αδελφό και δύο αδελφές. Από μικρός ο Όσιος έδειξε εξαίσια μορφή και έμαθε άριστα τα Ιερά γράμματα. Σε ηλικία 15 ετών υποτάχθηκε σ’ έναν άγιο γέροντα, τον Ακάκιο, που τον εκπαίδευσε στις αρετές της μοναχικής πολιτείας και από τότε ο όσιος Δαβίδ κάνει μια φοβερή, σύμφωνα με τον βιογράφο του, πνευματική πορεία, διδάσκοντας την έμπρακτη αρετή και κάνοντας διάφορα θαύματα. Προείδε τον θάνατό του και απεβίωσε ειρηνικά και με μεγάλη αγιότητα την 1η Νοεμβρίου.
Βιογραφία του συνέγραψε ο μαθητής του Χριστόφορος μοναχός και Ακολουθία του ο επίσκοπος Ταλαντίου Νεόφυτος από την Αθήνα. Μονή του Όσιου Δαβίδ υπάρχει στην Εύβοια.
Η ΑΓΙΑ ΕΛΕΝΗ, η Παρθενομάρτυς από τη Σινώπη
Μαρτύρησε τον 18ο αιώνα. Καταγόταν από την ωραία πόλη του Πόντου Σινώπη και ήταν κόρη της ευσεβούς οικογενείας Μπεκιάρη. Ήταν 15 ετών ωραιότατη στο σώμα, η δε αγνότητα της έδινε ιδιαίτερη χάρη στο πρόσωπό της. Διακρινόταν για την υπακοή στους γονείς της και το θερμό έρωτα της ψυχής της προς το νυμφίο Χριστό. Μια μέρα λοιπόν, η μητέρα της την έστειλε ν’ αγοράσει νήματα για το κέντημα από το κατάστημα του Κρύωνα. Στο δρόμο βρισκόταν το σπίτι του Ουκούζογλου πασά, διοικητού της Σινώπης. Την ώρα που περνούσε η Ελένη, ο πασάς την είδε απ’ το παράθυρο. Η ωραιότητά της τράβηξε την ακόλαστη ψυχή του και σκέφθηκε να τη μολύνει. Διέταξε τότε και την έφεραν μπροστά του. Αφού έμαθε ποια ήταν, προσπάθησε πολλές φορές να τη βιάσει, αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Διότι ένα αόρατο τείχος προστάτευε την Ελένη, που συνεχώς προσευχόταν. Ο πασάς, αντί να δει το θαύμα, σκλήρυνε περισσότερο ή ψυχή του και επειδή δεν μπορούσε να ικανοποιήσει τον σκοπό του, τη βασάνισε σκληρά και τελικά την αποκεφάλισε. Το Ιερό της λείψανο το έριξαν στη θάλασσα, αλλά με θαυματουργικό τρόπο βρέθηκε από Έλληνες ναυτικούς, που το μετέφεραν στη Σινώπη. Το 1924, η κάρα της Αγίας, μεταφέρθηκε στον Ναό της Αγίας Μεγαλομάρτυρας Μαρίνης, Άνω Τούμπας Θεσσαλονίκης.