Εκ πρώτης όψεως τα Συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Ελλάδα, την Κύπρο και την Τουρκία είναι αρκούντως ικανοποιητικά.
Από την ανάγνωση τους προκύπτει ότι η Ένωση ήρθη σε επίπεδο λέξεων τουλάχιστον στο ύψος των περιστάσεων και καταδίκασε ρητά την παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων δύο κρατών μελών από ένα κράτος μη μέλος με την ρητή μάλιστα προειδοποίηση πως αν αυτό επαναληφθεί θα αποφασισθούν κυρώσεις εις βάρος του στην Σύνοδο Κορυφής του Δεκεμβρίου. Εννοώντας ότι δεν είναι δυνατόν να επιβληθούν τώρα που αρχίζει ο διάλογος Ελλάδος – Τουρκίας.
Ωστόσο αν τα συμπεράσματα αναγνωστούν σε συνδυασμό με την ανάρτηση του τουρκολιβυκού μνημονίου από τον ΟΗΕ και με την παράλειψη τους να επαναβεβαιώσουν την απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 12ης Δεκεμβρίου 2019 περί «νομικών πλημμελειών» του μνημονίου αυτού, τότε το συμπέρασμα διαφοροποιείται.
Οι σύμμαχοί μας παρά την σκληρή διπλωματική μάχη που έδωσε για λογαριασμό Ελλάδας και Κύπρου ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης μας οδηγούν σε ένα διάλογο με σημαδεμένα χαρτιά.
Η Σύνοδος Κορυφής «ανακάλεσε και επιβεβαίωσε», σύμφωνα με το κείμενο που θα αναγνώσετε, αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Οκτωβρίου του 2019, όχι όμως και τις κρίσιμες αποφάσεις της Συνόδου της 12ης Δεκεμβρίου 2019.
Όπως τόνισε προσφάτως ο Προκόπης Παυλόπουλος ο οποίος χειρίστηκε το θέμα ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας: «Άκρως χαρακτηριστικά και αντιπροσωπευτικά προς αυτή την κατεύθυνση είναι τα συμπεράσματά του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 12ης Δεκεμβρίου 2019, σύμφωνα με τα οποία το τουρκολιβυκό μνημόνιο πάσχει από βαρύτατες νομικές πλημμέλειες, αφού παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων Κρατών, δεν συνάδει με το Δίκαιο της Θάλασσας και, ως εκ τούτου, δεν μπορεί να παράγει έννομα αποτελέσματα».
Αυτά τα συμπεράσματα παραδόξως δεν περιελήφθησαν στα συμπεράσματα αν και η ανάρτηση του τουρκολιβυκού μνημονίου γνωστοποιήθηκε στους ηγέτες.
Ένα 24ωρο πριν ο Αμερικανός Υπουργός Εξωτερικών υπεδείκνυε σε Ελλάδα και Τουρκία να πάνε στη Χάγη για το θέμα της αποστρατικοποίησης.
Πλέον αυτών η ανάγνωση των συμπερασμάτων διαμορφώνει την εξής εικόνα:
1. Γίνεται λόγος για «διαφορές» μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας (θέση Ερντογάν).
2. Ζητείται να «διευρυνθούν» οι συνομιλίες πέραν των διερευνητικών (θέση Ερντογάν).
3. Υιοθετείται η «ευρωτουρκική ατζέντα» η οποία περιλαμβάνει μεταξύ άλλων θέματα «τελωνειακής ένωσης», «διαπροσωπικών επαφών» (βίζα) και προσφύγων-μεταναστών (αίτημα Ερντογάν).
4. Προτείνεται η πολυμερής διάσκεψη χωρών της Μεσογείου για το θέμα των υδρογονανθράκων υπό τον φιλοτουρκικό Ύπατο Εκπρόσωπο της ΕΕ Ισπανό Μπορέλ (αίτημα Ερντογάν).
5. Διακηρύσσεται το «στρατηγικό ενδιαφέρον» της ΕΕ για την Τουρκία.
Έναντι όλων αυτών η Ελλάδα και η Κύπρος κέρδισαν την συμπαράσταση της Ένωσης στα χαρτιά, την καταδίκη της Τουρκίας για την προσβολή των κυριαρχικών δικαιωμάτων τους, αλλά όχι την ενεργοποίηση των οικονομικών κυρώσεων εις βάρος της γείτονος. Κέρδισαν επίσης την σύνδεση της ελληνοτουρκικής ατζέντας με την ευρωτουρκική ατζέντα.
Το κείμενο των συμπερασμάτων στο οποίο μπορεί να διακρίνει κανείς πίσω από τις λέξεις τις σκιές του Προέδρου Ερντογάν και της Καγκελαρίου Μέρκελ έχει ως εξής:
15. Η ΕΕ έχει στρατηγικό ενδιαφέρον για ένα σταθερό και ασφαλές περιβάλλον στην Ανατολική Μεσόγειο και την ανάπτυξη μιας αμοιβαία επωφελούς σχέσης συνεργασίας με την Τουρκία. Η επιδίωξη διαλόγου καλή τη πίστει αν και η αποχή από μονομερείς ενέργειες, που αντιβαίνουν στα συμφέροντα της ΕΕ και παραβιάζουν το Διεθνές Δίκαιο και τα κυριαρχικά δικαιώματα Κρατών Μελών της ΕΕ είναι μία απόλυτη επιταγή απ’ αυτή την άποψη. Όλες οι διαφορές θα πρέπει να επιλύονται μέσω ειρηνικού διαλόγου και σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο. Σ’ αυτό το πλαίσιο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επαναλαμβάνει την πλήρη αλληλεγγύη του με την Ελλάδα και την Κύπρο, η κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα των οποίων πρέπει να γίνονται σεβαστά.
16. Η ΕΕ χαιρετίζει τα πρόσφατα βήματα οικοδόμησης εμπιστοσύνης από την Ελλάδα και την Τουρκία καθώς και την αναγγελία της επανέναρξης άμεσων διερευνητικών επαφών με στόχο την οριοθέτηση της Υφαλοκρηπίδας και των Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών των δύο χωρών. Οι προσπάθειες αυτές πρέπει να συνεχιστούν και να διευρυνθούν.
17. Την ίδια ώρα το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καταδικάζει ρητώς παραβιάσεις των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας, που πρέπει να σταματήσουν. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί την Τουρκία να απέχει μελλοντικά από παρόμοιες ενέργειες κατά παράβαση του Διεθνούς Δικαίου. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογραμμίζει ότι η οριοθέτηση της Υφαλοκρηπίδας και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης θα πρέπει να διευθετείται μέσω του διαλόγου και των διαπραγματεύσεων καλή τη πίστει με πλήρη σεβασμό του Διεθνούς Δικαίου και καλεί την Τουρκία να αποδεχθεί την πρόσκληση της Κύπρου σε διάλογο με στόχο την διευθέτηση όλων των σχετικών με την θάλασσα διαφωνιών μεταξύ Τουρ
19. Εφ’ όσον συνεχιστούν οι εποικοδομητικές προσπάθειες για τον τερματισμό παράνομων δραστηριοτήτων έναντι της Ελλάδος και της Κύπρου, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συμφώνησε να εκκινήσει μια θετική πολιτική ευρωτουρκική ατζέντα με ειδική έμφαση στον εκσυγχρονισμό της Τελωνειακής Ενώσεως και των εμπορικών διευκολύνσεων και τις διαπροσωπικές επαφές, τους διαλόγους υψηλού επιπέδου, την συνεχιζόμενη συνεργασία με μεταναστευτικά ζητήματα σύμφωνα με την ανακοίνωση ΕΕ-Τουρκίας του 2016.
20. Ανακαλώντας και επανεπιβεβαιώνοντας τα προηγούμενα συμπεράσματά της για την Τουρκία του Οκτωβρίου του 2019, σε περίπτωση νέων μονομερών ενεργειών ή προκλήσεων κατά παράβαση του Διεθνούς Δικαίου, η ΕΕ θα χρησιμοποιήσει όλα τα διαθέσιμα εργαλεία και επιλογές της σύμφωνα με το Άρθρο 29 της ΣΕΕ και το Άρθρο 215 ΣΛΕΕ για να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της και εκείνα των Κρατών Μελών της.
21. Τέλος, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί σε μια Πολυμερή Διάσκεψη για την Ανατολική Μεσόγειο και προσκαλεί τον Ύπατο Εκπρόσωπο να εμπλακεί σε συνομιλίες για την διοργάνωσή της. Οι τρόποι, όπως η συμμετοχή, το εύρος και το χρονοδιάγραμμα θα πρέπει να συμφωνηθούν με όλα τα εμπλεκόμενα μέρη. Η Διάσκεψη μπορεί να αντιμετωπίσει ζητήματα επί των οποίων απαιτούνται πολυμερείς λύσεις, περιλαμβανομένης και της θαλάσσιας οριοθετήσεως, της ασφάλειας, της ενέργειας, της μεταναστεύσεως και της οικονομικής συνεργασίας.
πηγή: εφημερίδα «ΕΣΤΙΑ»