Αποτελεί θεμελιώδη προϋπόθεση για κάθε ειρηνευτική διαδικασία ότι για να αρχίσουν οι συνομιλίες με ρεαλιστική προοπτική επιτυχίας, είναι επιτακτική η δημιουργία ενός περιβάλλοντος που να συμβάλλει σε εποικοδομητικές και καλή τη πίστει διαπραγματεύσεις, με ίσους όρους και όχι κάτω από συνθήκες εκφοβισμού και απειλών, τόνισε την Πέμπτη ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης.
Στην ομιλία του κατά τη γενική συζήτηση της 75ης Συνόδου της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης σημείωσε ότι “παραμένουμε δεσμευμένοι να επαναρχίσουμε αμέσως την ειρηνευτική διαδικασία, σύμφωνα με τη σχετική αλληλοκατανόηση που επετεύχθη με τον Γενικό Γραμματέα και τον Τουρκοκύπριο ηγέτη στις 25 Νοεμβρίου, 2019, η οποία έθεσε τις αρχές για την επανέναρξη ενός νέου γύρου διαπραγματεύσεων”.
Κατήγγειλε την Τουρκία για σειρά προκλητικών ενεργειών, οι οποίες αντιτίθενται στο διεθνές δίκαιο, τις σχετικές Αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και της Σύμβασης των ΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας, είτε με παράνομες γεωτρήσεις στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κύπρου είτε με απειλές για επικείμενο άνοιγμα τις περιφραγμένης πόλης των Βαρωσίων, που βρίσκεται υπό τουρκικό στρατιωτικό έλεγχο.
Εξέφρασε τη μεγάλη του λύπη που μετά την τελευταία δήλωση του ΓΓ των ΗΕ για την πρόθεσή του να επαναρχίσει τις διαπραγματεύσεις, η Τουρκία, αντί να ανταποκριθεί θετικά, η αντίδρασή της ήταν μέσω δημοσίων δηλώσεων του Υπουργού των Εξωτερικών της, ο οποίος υποστήριξε ότι ο διακαής πόθος και ο σκοπός τους είναι η εγκαθίδρυση ή επιβολή μιας λύσης δύο κρατών ή ενός συνομοσπονδιακού συστήματος διακυβέρνησης.
“Η λύπη μου έγινε μεγαλύτερη μετά τις πρόσφατες δηλώσεις του Προέδρου της Τουρκίας κ. Ερντογάν, κατά την προσφώνησή του στη Γενική Συνέλευση των ΗΕ.Εκείνο που είναι πιο απογοητευτικό είναι η ανώφελη προσπάθεια του κ. Ερντογάν, αψηφώντας πλήρως τις ιστορικές αλήθειες, να παρουσιάσει ότι οι εντάσεις στη Μέση Ανατολή οφείλονται σε μονομερείς ενέργειες που ανέλαβαν οι Έλληνες και οι Ελληνοκύπριοι”, είπε.
Συνέχισε λέγοντας ότι “δεν θα περίμενα ποτέ ότι μια χώρα που έχει επανειλημμένα καταδικαστεί από πληθώρα Ψηφισμάτων των Ηνωμένων Εθνών, αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας, καθώς και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για την παράνομη εισβολή και κατοχή του 37 τοις εκατό της χώρας μας, θα ισχυριζόταν, και αναφέρω επί λέξει:
«Πίσω από την ένταση που υπάρχει στην Ανατολική Μεσόγειο εδώ και λίγο καιρό, υπάρχουν χώρες που ενεργούν με την αντίληψη ότι ο «νικητής τα παίρνει όλα»”.
Ο Πρόεδρος διερωτήθηκε “ποια χώρα χρησιμοποιεί την ισχύ για «να τα πάρει όλα;» Ποια χώρα προτιμά μια διακρατική συμπεριφορά βασισμένη στην ισχύ παρά στους κανόνες; Πόσο αντιφατική είναι η αναφορά του κ. Ερντογάν ότι:
«Δεν επιβουλευόμαστε τα δικαιώματα, τις διευθετήσεις και τα νόμιμα συμφέροντα οποιουδήποτε, ούτε στην Ανατολική Μεσόγειο ούτε σε οποιαδήποτε άλλη περιοχή»”.
Και συνέχισε “Ποια χώρα εισέβαλε και εξακολουθεί να κατέχει την Κύπρο; Ποια χώρα εισέβαλε στη Συρία; Ποια χώρα επενέβηκε στρατιωτικά στη Λιβύη; Ποια χώρα παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας; Ποια χώρα παρενέβη στις εσωτερικές υποθέσεις του Ιράκ;”.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είπε ότι αυτό που είναι ακόμα πιο παράδοξο όσον αφορά την προσέγγιση του κ. Ερντογάν, είναι το σχόλιό του ότι: «… δεν μπορούμε να κλείσουμε τα μάτια στις παραβιάσεις της χώρας μας και των Τουρκοκυπρίων και στο γεγονός ότι τα συμφέροντά μας αγνοούνται».
Εθεσε το ερώτημα “ποιου τα συμφέροντα αγνοούνται όταν οι διεκδικήσεις της Τουρκίας περιορίζουν την αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κύπρου κατά 44 τοις εκατό, εις βάρος τόσο των Ελληνοκυπρίων όσο και των Τουρκοκυπρίων; Ποιου τα συμφέροντα αγνοούνται όταν η Τουρκία: Επιλέγει να αγνοεί της συγκλίσεις που επιτεύχθηκαν μεταξύ των δύο κοινοτήτων τόσο το 2011 και το 2015, σύμφωνα με τις οποίες:(α) Η Ομόσπονδη Κύπρος θα συνεχίσει να είναι συμβαλλόμενο μέρος στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας του 1982, και (β) Οποιαδήποτε έσοδα που θα προέλθουν από την εκμετάλλευση των εθνικών πόρων του Κράτους θα κατανέμονται στην ομόσπονδη κυβέρνηση”.
Υπενθύμισε ότι οι συγκλίσεις αυτές δεν αμφισβητήθηκαν ποτέ από την Τουρκία ή την τουρκοκυπριακή πλευρά.
Είναι γι αυτόν ακριβώς τον λόγο, είπε ο Πρόεδρος, που το θέμα των υδρογονανθράκων δεν είχε ποτέ εγερθεί κατά τη διάρκεια της εντατικής διαπραγματευτικής περιόδου 2011 μέχρι 2017, ούτε υπήρξε μέρος κανενός από τα στοιχεία του πλαισίου που ο Γενικός Γραμματέας των ΗΕ παρουσίασε στο Κρανς Μοντανά.
Ταυτόχρονα, πρόσθεσε, η Τουρκία παραβλέπει το γεγονός ότι η Κυπριακή Δημοκρατία έχει εγκαθιδρύσει ένα Εθνικό Κυρίαρχο Ταμείο, το οποίο διασφαλίζει τα συμφέροντα των Ελληνοκυπρίων και των Τουρκοκυπρίων, αναφορικά με όποια έσοδα προκύψουν από την εκμετάλλευση των αποθεμάτων των υδρογονανθράκων.
Είπε ότι περαιτέρω, η Τουρκία δεν αναγνωρίζει τις προτάσεις του για τη δημιουργία ενός δεσμευμένου λογαριασμού προς όφελος της τουρκοκυπριακής κοινότητας, στον οποίο να κατατίθενται οποιαδήποτε έσοδα από την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων, με βάση την αναλογία πληθυσμού των συνιστώντων κρατών.
“Εάν δε η Τουρκία αναγνωρίσει τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας εντός της Αποκλειστικής Οικονομικής της Ζώνης, τότε τα εν λόγω έσοδα θα μπορούσαν να απελευθερωθούν προς όφελος των Τουρκοκυπρίων ακόμα και πριν από τη λύση του κυπριακού προβλήματος” σημείωσε.
Αρα, συνέχισε ο Πρόεδρος, όπως αποδεικνύεται από τα προλεχθέντα, οι ισχυρισμοί της Τουρκίας ότι οι παράνομες ενέργειές της στοχεύουν στην προστασία των δικαιωμάτων των Τουρκοκυπρίων, είναι ψευδείς και άκυροι, όπως ψευδείς και άκυροι είναι οι ισχυρισμοί της ότι η Κυπριακή Δημοκρατία παραβιάζει τα δικαιώματα της Τουρκίας.
Ωστόσο, καλωσόρισε την αναφορά του κ. Ερντογάν, ότι «η προτεραιότητά μας είναι να επιλύσουμε διαφορές με ειλικρινή διάλογο, βασισμένο στο διεθνές δίκαιο και σε μια ακριβοδίκαιη βάση».
“Αν ο κ. Ερντογάν πραγματικά ενστερνίζεται τα πιο πάνω κι αν πιστεύει ειλικρινά ότι οι ενέργειες της Τουρκίας κατά της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι συμβατές με το Διεθνές Δίκαιο, τότε γιατί δεν αποδέχεται την πρότασή μας για ένα ειλικρινή διμερή διάλογο ή την παραπομπή του όλου θέματος στο Διεθνές Δικαστήριο; Το διεθνές δίκαιο δεν μπορεί να εφαρμόζεται μονομερώς σύμφωνα με τις ιδιοτροπίες του καθενός.Δεν θα ήταν προς το καλύτερο όφελος όλων να διευθετήσουμε τις διαφορές μας σύμφωνα με τις διεθνείς πρακτικές;”.
Επανέλαβε την ετοιμότητά του να εμπλακεί σε ένα εποικοδομητικό διάλογο και/ή να συμμορφωθεί με οποιαδήποτε ετυμηγορία του Διεθνούς Δικαστηρίου.
Λέγοντας ότι μέθοδος του παιγνιδιού επίρριψης ευθυνών χρησιμοποιείται πάντα από εκείνους που φέρουν την ευθύνη για τη μη επίτευξη λύσης σε προβλήματα ή διαφορές, που οι ίδιοι έχουν δημιουργήσει σημείωσε ότι αυτό ακριβώς είναι που αποπειράθηκε να κάνει ο κ. Ερντογάν, κατηγορώντας την πλευρά μας ότι: «Το μόνο εμπόδιο για τη λύση είναι η αδιάλλακτη, άδικη και κακομαθημένη προσέγγιση της ελληνοκυπριακής πλευράς».
“Από όσα έχω ήδη αναφέρει, είναι προφανές ως προς το ποια πλευρά, μέσω στρατιωτικής εισβολής και μετέπειτα παράνομων ενεργειών, προσπαθεί να διαιρέσει μόνιμα την Κυπριακή Δημοκρατία. Τα πολυάριθμα Ψηφίσματα των ΗΕ, οι αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας και οι αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, μιλούν από μόνες τους”, είπε.
Ταυτόχρονα διερωτήθηκε “είναι αδιαλλαξία να επιδιώκεις να εγκαθιδρύσεις ένα ανεξάρτητο και κυρίαρχο κράτος, χωρίς οποιεσδήποτε ξένες εγγυήσεις, οποιοδήποτε δικαίωμα επέμβασης από ξένη χώρα και ελεύθερο από την παρουσία κατοχικών στρατευμάτων; Ποιο άλλο από τα 193 κράτη μέλη των ΗΕ βρίσκεται κάτω από εγγυήσεις τρίτης χώρας; Είναι άδικο να υποστηρίζεις την εγκαθίδρυση ενός κανονικού κράτους, στο οποίο όλες οι αποφάσεις θα λαμβάνονται από τους πολίτες του, χωρίς ξένες εξαρτήσεις; Είναι αδιαλλαξία να οραματίζεσαι την εγκαθίδρυση ενός ισχυρού συστήματος ασφάλειας, βασισμένου στον Καταστατικό Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και τις Συνθήκες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Συμβουλίου της Ευρώπης; Υπάρχει οποιοδήποτε σύνταγμα Ομόσπονδου Κράτους που να προνοεί ότι για κάθε απόφαση στο Ομοσπονδιακό Επίπεδο χρειάζεται τουλάχιστον μια θετική ψήφος από ένα των συνιστώντων μελών; Ιδιαιτέρως όταν το συνιστών μέρος ελέγχεται από τρίτη χώρα;”
Συνεχίζοντας είπε ότι έθεσε αυτόν το συλλογισμό έχοντας υπόψη: (α) Το γεγονός ότι οι Τούρκοι έποικοι που φυτεύτηκαν εδώ μπορεί τώρα να είναι περισσότεροι από τους Τουρκοκυπρίους, και (β) Την επιμονή της Τουρκίας να διατηρήσει τη Συνθήκη Εγγύησης, το δικαίωμα επέμβασης και τη μόνιμη παρουσία τουρκικών στρατευμάτων.
“Αν ο Πρόεδρος Ερντογάν θεωρεί ότι αυτό που απαιτεί για τους Τουρκοκυπρίους είναι διαλλακτικό και δίκαιο, τότε γιατί δεν παραχωρεί τα ίδια δικαιώματα και στους Κούρδους, έχοντας υπόψη ότι η δική τους αναλογία του πληθυσμού είναι περίπου η ίδια με την πληθυσμιακή αναλογία των Τουρκοκυπρίων;” πρόσθεσε.
Τόνισε ότι ως μια ευρωπαϊκή χώρα και με πλήρη σεβασμό προς τις αξίες και τις αρχές της ΕΕ και των ΗΕ, δεν υπήρξε ποτέ πρόθεσή μας, και ούτε θα υπάρξει, να στερήσουμε από τους Τουρκοκυπρίους συμπατριώτες μας τα νόμιμά τους δικαιώματα, σύμφωνα με το κεκτημένο της ΕΕ και τον Καταστατικό Χάρτη των ΗΕ.
Εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι νοουμένου ότι δεν θα υπάρχουν ξένες παρεμβάσεις, ότι υπάρχει κοινό έδαφος μεταξύ των δύο κοινοτήτων, ώστε να επιτευχθεί λύση που θα πραγματοποιεί το όραμα του λαού μας να ζήσει σε μια ευρωπαϊκή χώρα, αληθινά ανεξάρτητη και κυρίαρχη.
“Μια χώρα ελεύθερη από ξένα στρατεύματα και επεμβατικά δικαιώματα, διασφαλίζοντας συνθήκες σταθερότητας για ένα ασφαλές, ευήμερο και ειρηνικό μέλλον.Μια διευθέτηση χωρίς νικητές και ηττημένους, με πλήρη σεβασμό των ευαισθησιών και των ανησυχιών και των δύο κοινοτήτων. Για ένα κράτος που πραγματικά να κυβερνάται από Κύπριους κι όχι ένα Κράτος που να κυβερνάται από ξένους. Έχουμε για καλά αφήσει πίσω μας την εποχή της αποικιοκρατίας”.
Αναφερόμενος στις τριμερείς και πολυμερείς συνεργασίες της Κύπρου, είπε ότι θεμελιωμένοι στις αρχές του διεθνούς δικαίου και των σχέσεων καλής γειτονίας, οι συνεταιρισμοί αυτοί ούτε κατευθύνονται εναντίον οποιασδήποτε τρίτης χώρας, ούτε αποκλείουν οποιαδήποτε χώρα, η οποία συμμερίζεται το όραμά μας για την εγκαθίδρυση συνθηκών διαρκούς ειρήνης και σταθερότητας στην περιοχή μας.
Εξάλλου, αναφερόμενος στην πανδημία, είπε ότι ο μόνος δρόμος για να προστατεύσουμε τις πιο ευάλωτες ομάδες του κόσμου, είναι να επιδείξουμε συλλογικά την αλληλεγγύη μας, υποστηρίζοντας εκείνες τις χώρες των οποίων τα συστήματα υγείας έχουν ανάγκη.
“Μια αλληλεγγύη, η οποία θα πρέπει να περιλαμβάνει τον διαμοιρασμό των εμβολίων για τον COVID-19 με ίσο και αμοιβαίο τρόπο, όταν θα έχουν αναπτυχθεί” κατέληξε ο Πρόεδρος.