Το έργο της διαμόρφωσης και ανάδειξης του αρχαιολογικού χώρου του ιερού των Καβείρων στη Λήμνο, είναι έτοιμο και όλοι ελπίζουμε να πάρει την δημοσιότητα που του πρέπει για να το μάθει όλος ο πλανήτης.
Αυτός ο χώρος – τόσο από την ιστορία του όσο και από το σημείο που βρίσκεται, μπορεί να γίνει πόλος έλξης χιλιάδων επισκεπτών.
του Νίκου Μουρατίδη
Οι αρχαιολόγοι πραγματικά έδωσαν όλο τους τον εαυτό, την υπομονή και τις γνώσεις τους, για πάρα πολλά χρόνια, για να το φέρουν το μνημείο, στην κατάσταση που το βλέπουμε, και ελπίζουν να μην τύχει της αδιαφορίας της πολιτείας και των τοπικών αρχών.
Η Λήμνος ήταν ένα από τα νησιά που συζητήθηκαν όσο κανένα άλλο και όχι άδικα. Είναι πολύ κοντά στην Θεσσαλονίκη, με πανέμορφες παραλίες μοναδικής ομορφιάς και πολλές περιοχές να ανακαλύψει κανείς. Οι λάτρεις της ιστορίας θα βρουν στο νησί μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους που μας ταξιδεύουν από την μυθολογία στην αρχαία Ελλάδα και από τον Α’ Παγκόσμιο πόλεμο στην σύγχρονη εποχή.
Το νησί του Ήφαιστου
Από τους πιο περιφρονημένους των Θεών, ο Ήφαιστος παρουσιάζεται κουτσός, άσχημος, άγριος, μοναχικός στα εργαστήρια μεταλλουργίας του και γίνεται σημείο αναφοράς σε πολλές ιστορίες. Σύμφωνα με την μυθολογία, στον Ήφαιστο είναι αφιερωμένο το νησί της Λήμνου, που συνδέεται στενά με το Καβείριο και τις μυστικιστικές τελετές του. Η ανάπτυξη της μεταλλουργίας στο νησί αποδόθηκε στον θεό της φωτιάς και του σιδήρου. Σύμφωνα με τον μύθο, ο Δίας, έπειτα από έναν καυγά, με μια σπρωξιά, πέταξε από τον Όλυμπο τον Ήφαιστο, ο οποίος και κατέληξε στη Λήμνο. Οι πρώτοι κάτοικοι του νησιού τον περιέθαλψαν κι εκείνος σε αντάλλαγμα τους δίδαξε την τέχνη των μετάλλων, στήνοντας το εργαστήριό του στο ηφαίστειο Μόσυχλος. Οι κάτοικοι του νησιού ήταν εξαιρετικοί μεταλλουργοί και οι πρώτοι που κατασκεύασαν χάλκινα όπλα με μέταλλα από τη Μικρά Ασία. Τιμώντας τον μεταλλουργό θεό, οι αρχαίοι Έλληνες ονόμασαν Ηφαιστία την πόλη που ίδρυσαν στο νησί.
Κατά τον μύθο, ο Ήφαιστος μεταβίβασε την γνώση της τέχνης στους Καβείρους, παιδιά που απέκτησε από τη νύμφη Καβειρώ. Αυτοί, αργότερα, λατρεύονταν σε ένα ειδικό ιερό που χτίστηκε στη Λήμνο, το Καβείριο. Η λατρεία τους, που ήταν μυστηριακή, επεκτάθηκε στη Σαμοθράκη κι αλλού και μάλλον προέρχεται από κάποια αρχική κλειστή συντεχνία μεταλλουργών.
Ο αρχαιολογικός χώρος
Πρόκειται για ένα έργο σε ένα από τα πιο σημαντικά ιερά της Λήμνου, για το οποίο η Εφορεία Αρχαιοτήτων Λέσβου εκπόνησε μελέτες, ενέταξε και υλοποίησε στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος Κρήτη και Νήσοι Αιγαίου 2014-2020 της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου. Ας σημειωθεί ότι η κακή κατάσταση διατήρησης που επιδεινωνόταν σταδιακά, έδινε μια δυσάρεστη εικόνα στους επισκέπτες του.
Στο πλαίσιο του έργου πρωταρχικό μέλημα για την διάσωση των ορατών αρχαιοτήτων στον χώρο ήταν ο σχεδιασμός και η υλοποίηση ενός πυκνού αποστραγγιστικού δικτύου γύρω από τις ορατές αρχαιότητες των δύο πλατωμάτων, που απαιτούσε ευρείες αποχωματώσεις και μετακινήσεις των νεότερων τοιχίων γύρω από το υστεροαρχαϊκό και ελληνιστικό Τελεστήριο.
ΟΙ ΠΡΟΣΘΗΚΕΣ: Κατασκευάστηκε φυλάκιο στην είσοδο του αρχαιολογικού χώρου, τοποθετήθηκε νέα μεταλλική περίφραξη, έγιναν διαδρομές περιήγησης, ενημερωτικές πινακίδες, στερεώσεις βράχων νοτίως του ελληνιστικού Τελεστηρίου, καθώς και συντήρηση όλων των αρχαιολογικών καταλοίπων που είχαν εγκαταλειφθεί στη φθορά του χρόνου. Θα υπάρχει ειδικό αμαξίδιο, χώροι υγιεινής και ενημερωτική πινακίδα αφής για άτομα με μειωμένη όραση, ενώ ψηφιακό υλικό είναι διαθέσιμο στον επισκέπτη για να ξεναγηθεί με τη μορφή τάμπλετ σε τέσσερις γλώσσες (ελληνικά, αγγλικά, ιταλικά και γερμανικά) στον αρχαιολογικό χώρο.
Το έργο της διαμόρφωσης και ανάδειξης του αρχαιολογικού χώρου του ιερού των Καβείρων στη Λήμνο
Στο απόκρημνο Λημνιό ακρωτήριο της Χλόης, στα βόρεια του κόλπου του Πουρνιά και στην εκτός των τειχών περιφέρεια της αρχαίας πόλης της Ηφαιστίας, ιδρύθηκε πιθανώς στον ύστερο 8ο και στον πρώιμο 7ο αιώνα π. Χ., το ιερό των Καβείρων, αφιερωμένο στους Κάβειρους, δαίμονες της φωτιάς και της μεταλλουργίας, της γονιμότητας, του κρασιού και της θάλασσας, γιοι της θεάς Λήμνου, της Καβειρώ και του Ήφαιστου, του ύψιστου θεού της Λήμνου, προστάτη της φωτιάς και των μετάλλων.
Η ήρεμη φύση και το γαλήνιο τοπίο, που έχει οπτική επαφή με τη Σαμοθράκη, αλλά και με την πολιούχο πόλη της Ηφαιστίας, φαίνεται ότι αποτέλεσε το πιο ιδανικό περιβάλλον για την άσκηση των λατρευτικών πρακτικών, που είχαν σχέση με την αναγέννηση της φύσης και του ανθρώπου».
H Καβειριακή λατρεία της Λήμνου, ριζωμένη σε πανάρχαιες τοπικές παραδόσεις, κράτησε, όπως αναφέρει ο Λατίνος ποιητής Λεύκιος Άκκιος σε απόσπασμα από τον Φιλοκτήτη του, τις αγνές ιερουργίες των αρχαίων μυστηρίων.
Για αυτό το ιερό των Καβείρων στο ακρωτήριο Χλόη, οι εκτεταμένες ανασκαφικές έρευνες κατά την δεκαετία του 1930, 1980 και 1990 της Ιταλικής Αρχαιολογικής Σχολής Αθηνών, έφεραν στο φως τα ιερά κτήρια του λημνιακού Καβειρίου, που ήταν θεμελιωμένα επάνω σε δύο άνδηρα, με αναλήμματα, στο βόρειο και νότιο πλάτωμα. Δυστυχώς η λιθοθηρία της ύστερης αρχαιότητας και των νεότερων χρόνων, τα έντονα γεωλογικά φαινόμενα διάβρωσης και κατολίσθησης προς τη θάλασσα, αλλά και οι ισχυροί σεισμοί που συγκλόνισαν κατά την αρχαιότητα, φαίνεται ότι αποτέλεσαν την κύρια αιτία για τη σημερινή, κακή κατάσταση διατήρησης των αρχιτεκτονικών καταλοίπων που σώζονται σε επίπεδο θεμελίωσης ή ίχνη τους διακρίνονται επάνω στον φυσικό βράχο. Άλλωστε, πολλά από τα αρχιτεκτονικά μέλη και τα οικοδομικά κατάλοιπα σήμερα βρίσκονται διάσπαρτα στις απότομες πλαγιές της περιοχής.
πηγή: nikosonline.gr