Το όνομά του, Ρόμπερτ Σπάνο. Ιταλοϊρλανδός δικαστής που πριν από τέσσερις μήνες διορίστηκε πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ).
Από τον Μιχάλη Ψύλο
«δημοκρατία»
Πριν από λίγες ημέρες επισκέφθηκε την Τουρκία, όπου αναγορεύτηκε «επίτιμος διδάκτορας» στο πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης. Τι κι αν στο ίδιο πανεπιστήμιο έχουν εκδιωχθεί πάνω από 200 καθηγητές μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016 με την κατηγορία της «ανατρεπτικής δράσης» κατά του Ερντογάν. Είναι χαρακτηριστικό μάλιστα ότι οι πανεπιστημιακές Αρχές δεν επέτρεψαν στους φοιτητές να παραστούν στη βράβευση του Σπάνο, καθώς εκφράστηκαν φόβοι για εκδηλώσεις διαμαρτυρίας.
Μετά τη βράβευσή του ο Σπάνο έγινε φυσικά δεκτός με τιμές από τον Τούρκο πρόεδρο και συναντήθηκε με κυβερνητικούς αξιωματούχους, συμπεριλαμβανομένου του προέδρου της Βουλής. Η επίσκεψη Σπάνο ξεσήκωσε κύμα οργής στην ίδια την Τουρκία, καθώς τα τελευταία τέσσερα χρόνια η κυβέρνηση Ερντογάν έχει προχωρήσει σε φυλακίσεις δεκάδων χιλιάδων δημοσίων υπαλλήλων, στρατιωτικών και πανεπιστημιακών, υπό το πρόσχημα της συμμετοχής τους στο πραξικόπημα.
«Ο Σπάνο αγνόησε τα αιτήματα για διεξαγωγή συναντήσεων με αξιωματούχους από οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων της χώρας» δήλωσε η Σεμπνέμ Φινκαντσί, πρόεδρος του Ιδρύματος για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στην Τουρκία (TΙHV). Δεν είναι τυχαίο μάλιστα ότι η μόνη πόλη που επισκέφθηκε ο Σπάνο εκτός Κωνσταντινούπολης ήταν το Μαρντίν στη νοτιοανατολική Τουρκία, όπου ο εκλεγμένος δήμαρχος εκδιώχθηκε από το καθεστώς και αντικαταστάθηκε από έναν διορισμένο από την κυβέρνηση αξιωματούχο.
Μία εβδομάδα μετά την επίσκεψη του Σπάνο στην Τουρκία και αφού οι καταγγελίες εναντίον του είχαν πάρει τη μορφή χιονοστιβάδας, το ΕΔΑΔ εξέδωσε ανακοίνωση ότι ο πρόεδρός του «υπενθύμισε τις αρχές που ορίζονται από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Τόνισε τη σημασία του κράτους δικαίου και της δημοκρατίας και ιδίως σε αυτά τα πλαίσια την ανάγκη διασφάλισης της ανεξαρτησίας του δικαστικού συστήματος και της ελευθερίας της έκφρασης»!
Φυσικά ο Ερντογάν… έτρεξε να κρυφτεί φοβισμένος! Σε μια χώρα που, σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία του 2019, καταλαμβάνει την προτελευταία θέση μεταξύ 140 χωρών για τις παραβιάσεις της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, όπως έγραψε η τουρκική εφημερίδα «Birgun», δεν κάνεις επίσκεψη αβροφροσύνης! Είτε δεν πηγαίνεις καθόλου είτε, όταν πας, καταγγέλλεις τις παραβάσεις ανοιχτά! Ας μην κρυβόμαστε! Ο πρόεδρος του ΕΔΑΔ, αν δεν έδωσε κιόλας συγχωροχάρτι στον Ερντογάν, σίγουρα έπαιξε το παιχνίδι του Τούρκου προέδρου.
«Η επίσκεψη Σπάνο στην Τουρκία ήταν μια φιλοκυβερνητική παράσταση κουκλοθεάτρου και έπαιξε νομιμοποιητικό ρόλο για τις συνεχιζόμενες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των βασικών ελευθεριών» τόνισε η Φινκαντσί και ζήτησε την παραίτηση του προέδρου του ΕΔΑΔ. Ο ανεκδιήγητος Σπάνο αρνείται φυσικά να το πράξει, αλλά «μήπως το δικαστήριο πρέπει να συζητήσει και να ζητήσει την παραίτησή του;» αναρωτήθηκε η Φικαντσί. «Είναι εκπληκτικό ο πρόεδρος του ΕΔΑΔ να επισκέπτεται μια χώρα που κατηγορείται για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αλλά αρνήθηκε να συναντηθεί με τις οργανώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα στη χώρα» πρόσθεσε. Ο Τούρκος πρόεδρος δεν απέδωσε τόσες τιμές στον Σπάνο χωρίς λόγο. Ο Ερντογάν δεν κάνει τίποτα χωρίς σχεδιασμό.
Είναι φυσικό να προσπαθεί να προσεταιριστεί τον πρόεδρο του ΕΔΑΔ εν όψει των κινήσεων που έχει σχεδιάσει να κάνει στο ΕΔΑΔ η Τουρκία, παριστάνοντας το θύμα και την αδικημένη. Μέσα στο παιχνίδι αυτό που θα ξετυλίξει πολύ σύντομα ο Ερντογάν εντάσσεται και η Δυτική Θράκη. Δεν είναι τυχαία η κινητικότητα των Τούρκων τις τελευταίες ημέρες για θέματα της Δυτικής Θράκης. Πρόσφατα ο Ερντογάν ανακάλυψε «επιθέσεις στους συγγενείς και τους αδελφούς στη Δυτική Θράκη» και προειδοποίησε ότι «υπάρχει το Διεθνές Δίκαιο και άλλες μέθοδοι».
Λίγο νωρίτερα ο προεδρικός σύμβουλος του Ερντογάν, Ιμπραήμ Καλίν, είχε πει: «Έχουμε μουσουλμάνους πολίτες μας τουρκικής καταγωγής που ζουν εκεί, υπάρχει τουρκική μουσουλμανική μειονότητα στη Δυτική Θράκη, έχουν ζητήματα και άλλα θέματα. Μέσω διαπραγματεύσεων είναι πάντοτε δυνατό, μιλώντας μεταξύ μας, να διανύσουμε απόσταση».
Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου εγκαλεί επίσης προκλητικά την Ελλάδα για τη «μη αναγνώριση τουρκικών σωματείων» στη Δυτική Θράκη. Η ερντογανική εφημερίδα «Sabah» έθεσε επίσης θέμα «τουρκικής μειονότητας Δυτικής Θράκης», ενώ κάποια σωματεία της μουσουλμανικής μειονότητας της Θράκης επιδιώκουν και νομικά να αυτοαποκαλούνται «τουρκικά», με απώτερο στόχο να καλλιεργηθεί η εντύπωση ότι υπάρχει «εθνική τουρκική μειονότητα». Αξιώνουν μάλιστα την εφαρμογή παλιότερης απόφασης του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου του 2007 για την αναγνώριση «τουρκικής ταυτότητος». Ολα τα είχαμε λοιπόν, φανταστείτε να βάλει η Άγκυρα στο τραπέζι του «διαλόγου» και ζήτημα «αυτοδιάθεσης» της Δυτικής Θράκης!
Τις στοχεύσεις της Άγκυρας απέκρουσε με αδιάσειστα στοιχεία ο τέως Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος, μιλώντας πρόσφατα σε διαδικτυακή συζήτηση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Δημοσίου Δικαίου: «Αποτελεί κοινό τόπο, ιδίως σε διεθνές επίπεδο, ότι η ελληνική Θράκη παρέχει ένα άκρως αντιπροσωπευτικό παράδειγμα και για το πώς αντιλαμβάνονται Ελλάδα και Τουρκία, αντιστοίχως, την πιστή εφαρμογή της Συνθήκης της Λωζάννης, ιδίως ως προς το ειδικό εκείνο τμήμα της το οποίο αφορά τη ρύθμιση του ζητήματος των μειονοτήτων που υπήρχαν στις δύο χώρες, κατά τον χρόνο σύναψής της. Η Ελλάδα έχει αποδείξει ότι γενικώς, κατεξοχήν δε στην περιοχή της ελληνικής Θράκης, σέβεται στο ακέραιο τις ως άνω ρυθμίσεις της Συνθήκης της Λωζάννης. Όλως αντιθέτως, η Τουρκία εκπροσωπεί το απεχθές, από πλευράς Διεθνούς Δικαίου, παράδειγμα της πλήρους περιφρόνησης της διεθνούς νομιμότητας και σε ζητήματα μειονοτήτων, όπως προκύπτει και από τη συμπεριφορά της, μετά τη σύναψη της Συνθήκης της Λωζάννης έναντι της ελληνικής εθνικής μειονότητας στην Κωνσταντινούπολη και αλλού».
Τι δεν καταλαβαίνει λοιπόν η Ευρώπη; Εκτός κι αν τα συμφέροντα κλείνουν μάτια και στόματα…