Ο ιστορικός χρόνος έχει εντελώς διαφορετικά χαρακτηριστικά από τον πολιτικό και μιντιακό χρόνο.
Από τον Μανώλη Κοττάκη
«δημοκρατία»
Κινείται θεωρητικά πιο αργά, μονάδα μέτρησής του είναι οι δεκαετίες και όχι τα δευτερόλεπτα, ορίζεται από τη στρατηγική και το σχέδιο, όχι από την τακτική και τον εντυπωσιασμό, ενώ η συμπύκνωσή του γίνεται απότομα, ξαφνικά και άπαξ με ένα μεγάλο γεγονός που ορίζει τις δεκαετίες. Ενώ ο πολιτικός χρόνος εξαντλείται σε αποφάσεις βραχύβιας διάρκειας μεταβαλλόμενες. Σε αυτό το σημείο ακριβώς βρισκόμαστε σήμερα, έπειτα από τριάντα συνεχείς ημέρες παραμονής του «Oruc Reis» στην ελληνική υφαλοκρηπίδα και την απόφαση-σταθμό για μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί: στη συμπύκνωση.
Η στρατηγική υπομονή του Ερντογάν -απέφυγε να αξιοποιήσει τη χρεοκοπία μας το 2010- και η πλήρης εφαρμογή του σχεδίου του να μετατρέψει την Τουρκία σε θαλάσσια ναυτική δύναμη με στόχο την αναθεώρηση των Συνθηκών οδηγούν σε μια στιγμή που θα ορίσει τα επόμενα εκατό χρόνια. Αντί της λέξης «συμπύκνωση», θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε και μια άλλη λέξη: θραύση. Βρισκόμαστε πολύ κοντά στο σημείο θραύσης. Από σήμερα έως τη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε. για την Τουρκία στις 24-25 Σεπτεμβρίου θα συμβούν πολλά.
Ο Τούρκος πρόεδρος, με την αμέριστη βοήθεια του ξένου παράγοντα, διαμορφώνει εκβιαστικά την ατζέντα ενός διαλόγου που σε βάθος πολιτικού χρόνου θα καταλήξει σε έναν επώδυνο συμβιβασμό και στην ανατροπή του στάτους της περιοχής. Με διμερή διαπραγμάτευση; Με Χάγη; Άγνωστο. Αλλά προς τα εκεί κατευθυνόμαστε. Προς επώδυνο συμβιβασμό. Εμείς από τον δικό μας «Προμαχώνα», από τον Φεβρουάριο που μπήκαμε στην τελική ευθεία, σας υποσχεθήκαμε κάτι που θα τηρήσουμε μέχρι τέλους: Θα σας λέμε την αλήθεια με όρους ιστορικού και όχι πολιτικού χρόνου.
Αυτό που θα συμβεί θα έχει μόνιμες και καταλυτικές αποφάσεις στις ζωές μας τα επόμενα χρόνια. Δεν θα είναι one way ticket, που λένε και οι ξένοι. Ομιλούμε όλο αυτό το διάστημα από την αρχή της χρονιάς με όλους τους πρωταγωνιστές στο ανώτερο δυνατό επίπεδο -πολιτική ηγεσία, στρατιωτική ηγεσία, διπλωματικό σώμα- για να γνωρίζουμε, για να μην αδικούμε, για να μην κάνουμε δίκη προθέσεων και, βεβαίως, για να στηρίζουμε τα εθνικά δίκαια.
Πλησιάζει η στιγμή που με όρους τελεσιγράφου θα κληθούμε ως χώρα να πούμε το μεγάλο «όχι» και να αντισταθούμε βασιζόμενοι στις δικές μας δυνάμεις ή το μεγάλο «ναι». Το μεγάλο «ναι» σε αυτά που σας αποκαλύπτουμε καθημερινά: ότι το Καστελόριζο έχει ελάχιστη επήρεια, άρα τέλος η ένωσή μας και τα κοινά σύνορα με την κυπριακή ΑΟΖ, ότι «12 μίλια στο Αιγαίο τέλος» και με την υπογραφή μας, ότι οι σύλλογοι στη Θράκη πρέπει να ονομάζονται «τουρκικοί» και ο μουφτής να εκλέγεται κ.λπ. Οι αποφάσεις που καλούμαστε να πάρουμε με όρους ιστορικού χρόνου οδηγούν σε πρόσκαιρη ειρήνη.
Δεν θα κλείσουν οι πληγές. Ανοιχτές θα μείνουν, αν δεχθούμε. Εάν οι Τούρκοι καταφέρουν να θεωρηθεί «τουρκική επικράτεια» η ΑΟΖ του Καστελορίζου και αν η Ελλάς τούς δώσει τη δυνατότητα να πάρουν τις σφραγίδες των μουφτειών της Θράκης παραδίδοντας επισήμως κυριαρχία (σε συνδυασμό με την αναγνώριση των «τουρκικών» συλλόγων), τότε η πρόκληση μέλλοντος τόσο για τις παρούσες όσο κυρίως για τις μελλοντικές ηγεσίες του τόπου θα είναι η εξής: να μην είναι οι πρώτες που θα παραδώσουν μικρότερη Ελλάδα από αυτήν που παρέλαβαν. Και στο έδαφος, νησιωτικό – ηπειρωτικό, και στη θάλασσα!
Όταν ο Ιωάννης Καποδίστριας εγκαταστάθηκε στο Κυβερνείο της Αίγινας, τα όρια της επικράτειάς μας έφθαναν έως τη Σαλαμίνα, τα Μέγαρα, την Ελευσίνα. Η σπουδή του να φθάσει τα σύνορα στην Ακαρνανία, δίπλα στο Ιόνιο, οδήγησε στη δολοφονία του από τον ξένο παράγοντα και στην Τροιζήνα. Για να φθάσουμε στα σημερινά όριά μας, χρειάστηκε σε διάστημα περίπου 150 ετών (1821-1947) να γίνουν οκτώ αλλαγές συνόρων.
Ιδού γιατί ο ιστορικός χρόνος έχει σημασία. Η όλη σημερινή Ελλάς υπάρχει μόλις 73 χρόνια μετά και την ενσωμάτωση των Δωδεκανήσων. Ιδού γιατί είμαστε ανήσυχοι. Αν και γνωρίζουμε προθέσεις, δεν θα κάνουμε δίκη προθέσεων. Θα αναμένουμε τις πράξεις. Με την πίστη ότι θα επικρατήσει το «όχι» και πως οι Ένοπλες Δυνάμεις μας θα αφεθούν να εκτελέσουν την αποστολή τους: να καταφέρουν ένα «παραλυτικό χτύπημα» στον εχθρό. Ακόμη και αν χάσουμε, που δεν θα χάσουμε, δεν θα εξευτελιστούμε. Σε κανέναν Μπορέλ, κανέναν Στόλτενμπεργκ, καμία Μέρκελ. Το μήνυμα λοιπόν για τις προσεχείς δεκαπέντε ημέρες είναι αυτό – δανείζομαι την ομώνυμη λέξη από τη δημιουργία της εικαστικού Βένιας Δημητρακοπούλου: Όλοι στους «Προμαχώνες» μας.