Τα μέσα ενημέρωσης (τηλεοπτικά-διαδικτυακά) έχουν καταφέρει να κοινωνικοποιήσουν τη συνείδηση μας σε μονοδιάστατους ρόλους να κατευθύνουν τις πολιτικές επιλογές μας, να αποικιοποιούν τη σκέψη μας, να αιχμαλωτίζουν τα αισθήματα μας.
Από τον Απόστολο Αποστόλου*
Οικότροφοι ισοβίτες του συστήματος, κήνσορες και τιμητές της αράδας, προσκυνημένοι στα συμφέροντα καλούνται όποτε παίρνουν εντολή από τα αφεντικά τους να χαυνώνουν τη θέληση, να ναρκώνουν τις συνειδήσεις, να πυροβολούν τη σκέψη και να περιθωριοποιούν τις ελεύθερες φωνές. Γίνονται ομάδες κρούσης κατά των παραδεδομένων αξιών, και δυνάμεις φθοράς και νοθείας της είδησης.
Με υψωμένο κηρυγματολογικό δείκτη, και με ύφος παντογνώστη, παλιλλογούν ακούραστα και μονότονα τις ίδιες μπαλαφάρες ενώ στα γραφεία τους απλώνουν τα σχέδια επί χάρτου και σχεδιάζουν τη «συνωμοσία της σιωπής» για να μη φτάσουν όλες οι ειδήσεις στους πολίτες. Την είδηση την μακελεύουν, την καθιστούν άνευρη, όταν εκείνη αποκαλύπτει ή απειλεί τη ματσαράγκα του συστήματος.
Οι δημοσιογράφοι λειτουργούν στη βάση ενός κυψελωτού συστήματος, ως αδελφότητα, έχουν διαβαθμίσεις και ιεραρχήσεις, διαθέτουν κανονικοποιητική κύρωση, επίσης έχουν ένα πλέγμα σχέσεων, με εστίες εξουσίας και λειτουργούν ως εκπρόσωποι στενών πολιτικών και ταξικών συμφερόντων. Το πλέγμα σχέσεων έχει διασυνδέσεις με πολιτικούς και πρεσβείες, με μεγαλο-οικονομικούς παράγοντες και μυστικές υπηρεσίες. Πρόκειται για μια αξεδιάλυτη μάζα διαπλοκών και συναρτήσεων.
Υπάρχει στο δημοσιογραφικό κόσμο κλίμακα ειδησιογραφικής αξιολόγησης, που σημαίνει ότι η είδηση θα κουρσεύεται, θα φιλτράρεται, θα μαγειρεύεται, από το κέντρο του κυψελωτού συστήματος και θα κατανέμεται στις άλλες κυψέλες ως μονόδρομη και μονοφωνική πληροφόρηση.
Στους κόλπους της δημοσιογραφικής ιεράρχησης βρίσκονται οι βαρόνοι, οι ενδιάμεσοι – διαμεσολαβητές και οι καθοδηγούμενοι. Για να κατακτήσεις μια θέση στην ιεραρχία της δημοσιογραφικής καριέρας, πρέπει να ξελαρυγγιάζεσαι με αράδες από μονότονους παιάνες σε πολιτικούς και επιχειρηματίες, πρέπει να καλλιεργείς ανοησίες και ρηχότητες και να γίνεσαι δικτάτορας της κοινής γνώμης με ανηλεή προπαγάνδα.
Ο δημοσιογραφικός κόσμος είναι χωρισμένος σε δύο φυλές. Στην αναγνωρισμένη φυλή της υποχωρητικής, συμβατικής δημοσιογραφίας, με τη μονοσήμαντη είδηση, η οποία έχει ως κύριο σκοπό να τυλίξει τον πολίτη σ’ ένα κύκλωμα ενημέρωσης να καταδυναστεύσει την άποψη του και να κυριαρχίσει στη σκέψη του.
Αυτή είναι η δημοσιογραφία των τηλεοπτικών καναλιών, και του μεγαλύτερου μέρους της έντυπης ενημέρωσης. Πρόκειται για δημοσιογραφία η οποία ασκείται στα φεικ νιους και στη μεταλήθεια της είδησης και με μεγάλη προθυμία καθίσταται γραφείο τύπου της εκάστοτε κυβέρνησης. Εδώ οι δημοσιογράφοι πατούν στα χνάρια του Γιούλιους Στράιχερ, κλέβουν τις μεθόδους του, την παχυλή ρητορεία, τη θόλωση των κριτηρίων, τη κατασκευασμένη μυθολογία των γεγονότων.
Η δεύτερη είναι η «μαγαρισμένη» δημοσιογραφική φυλή, – όπως την αποκαλούν οι πρωτοκλασάτοι διαπλεκόμενοι δημοσιογράφοι – είναι εκείνη που αληθολογεί στην αποκάλυψη των γεγονότων και στα κρυμμένα προσωπικά μυστικά (αυτό που οι αντίπαλοι της με εσκεμμένη πρόθεση την ονομάζουν σκανδαλοθηρική δημοσιογραφία) και που ωστόσο φωτίζει πολυοπτικά όλες τις πλευρές και συνδέει τα γεγονότα στην αιτιότητά τους.
Οι σύγχρονοι κατεστημένοι και διαπλεκόμενοι δημοσιογράφοι μιλούν για τις λαϊκές γραφίδες που διαθέτουν γλώσσα προκλητική και υπαινικτική, εντυπωσιοθηρική και θορυβώδη. Ξεχνούν όμως ότι ακόμη και ο Μαρά στην εφημερίδα του «Ο Φίλος του Λαού» έγραφε στο ίδιο ύφος, χωρίς να σφυρίζει με πλεοναστική έκφραση και να μεταβάλλει τη γραφή του σε συμβιβαστικές δοξαστικές αναφωνήσεις με ισχνή και γλίσχρα γλώσσα, πράγμα που συμβαίνει καθ’ υπερβολήν από τους κατεστημένους «λαχανογράφους του άστεως» και τους χρυσο-σάλιγκες της τηλεοπτικής μας ευήθειας.
Πριν μερικούς μήνες είδαμε έναν δημοσιογράφο τον Στ. Χίο να πυροβολείται από εκτελεστή με πρόθεση να δολοφονηθεί και έναν άλλον επίσης δημοσιογράφο να απολύεται από τα μέσα που εργαζόταν, Γ. Τράγκα. Όμως η μεγαλοδύναμη υποκρισία της δημοσιογραφικής και πολιτικής μας καταδυνάστευσης κράτησε τα παραπάνω περιστατικά σε χαμηλή πτήση.
Με τον καιρό τα συγκεκριμένα περιστατικά μηδενίστηκαν από την ενημερωτική κορνίζα, εξαφανίστηκαν σαν να μην έγιναν ποτέ. Ποίος θυμάται την απόπειρα δολοφονίας του δημοσιογράφου Στ. Χίου; Και ποιος αναφέρεται στις απολύσεις του Γ. Τράγκα ;
Το δημοσιογραφικό σύστημα κουβαλάει ένα όπλο πάντα μαζί του λέγεται εγκλωβισμός στη λήθη. Όταν το δημοσιογραφικό σύστημα δεν σηκώνει το θέμα τότε όλα ξεχνιούνται.
Τα θέματα γίνονται πρωτοκλασάτα μόνο όταν τα συστημικά μέσα παραπληροφόρησης πουλάνε κοινωνική ευαισθησία με μπόλικα σταγονίδια αβελτηρίας. Το ξέρουμε ήδη καλά κάθε φορά που τα μέσα μαζικής αποβλάκωσης ανεμίζουν ένα θέμα πίσω κρύβεται ένα συμφέρον ή μια συνεκμετάλλευση. Σε κάθε άλλη περίπτωση η ομερτά γίνεται το απόρθητο μετερίζι.
Αν συνέβαινε το μοιραίο με την απόπειρα δολοφονία του Στ. Χίου θα έφερνε μια ανακούφιση στην ελιτοαλητεία και στους προσκυνημένους της, αλλά και στις πολιτικές βάρδιες του νεομεσαίωνα. Το ίδιο και η περιθωριοποίηση του Γ. Τράγκα ικανοποιεί τους οψίπλουτους γερμανόφιλους του μνημονιακού συστήματος και όσους κάνουν τη κρίση ευκαιρία με την πανδημία.
Συνεπώς δεν συμφέρει να σηκωθεί το θέμα της απόπειρας δολοφονίας του δημοσιογράφου ψηλά, ούτε η απομάκρυνση του έτερου δημοσιογράφου, όλα οφείλουν να κρυφτούν στα φατνία της συνενοχής και της προαποκατεστημένης αρμονίας του συστήματος. Οι δημοσιογράφοι ενοχλούσαν, γιατί πρότειναν σύμβολα απιστίας απέναντι στο σύστημα και άνοιγαν ορίζοντες στους τηλεθεατές, στους ακροατές και στους αναγνώστες τους, και ως εκ τούτου έπρεπε να σταματήσουν να προτείνουν και τα συμβόλαια της τιμωρίας τους έπρεπε να λειτουργήσουν.
Η εκλεκτική ενημέρωση ή η αποσιώπηση της, αποτελεί προσπάθεια φαλκίδευση και καταπίεση της είδησης για να επιτευχθεί κάποιος σκοπός. Πρέπει να καταλάβουμε ότι η συστημική δημοσιογραφία αποτελεί το άμεσο σχήμα της συνεχιζόμενης κυριαρχίας. Αποτελεί δορυφόρο του οριοθετημένου αστικοδημοκρατικού συστήματος.
Και οι πραιτοριανοί δημοσιογράφοι πλωρίζουν στα συμφέροντα της κυρίαρχης τάξης και ως εκ τούτου το τηλεοπτικό και αναγνωστικό κοινό της ενημέρωσης αναγκάζεται να εθιστεί στη ναυτία της τεθλασμένης ειδησιογραφικής τους πλοήγησης με τις ύποπτες διαδρομές τους και τις διαμαρτυρημένες επιταγές τους.
Έτσι η απόπειρα δολοφονίας του Στ. Χίου και η απομάκρυνση του Γ. Τράγκα αποτελεί τιμωρία ενός συστήματος.
Πρόκειται για τον «μηχανισμό» του συστήματος, όπου σε πρώτο χρόνο λειτουργεί ο «μηχανισμός» της απώθησης (refoudement) που επιβάλει σειρά από απαγορεύσεις οι οποίες οδηγούν στην αδιαμαρτύρητη κοινωνική ένταξη και σε δεύτερο χρόνο αν δεν υπάρξει η προσαρμογή στην ένταξη, επέρχεται η τιμωρία.
*Απόστολος Αποστόλου
Δρ. φιλοσοφίας