Μνήμες Ιουλίου – Αυγούστου 1974

Κάθε καλοκαίρι το μυαλό κάθε Έλληνα πατριώτη στρέφεται στις τραγικές σκηνές που εκτυλίχθηκαν στην Κερύνεια, τον Πενταδάκτυλο και τα γύρω μέρη, όπου τον Ιούλιο και Αύγουστο του 1974 καταγράφηκαν οι μελανότερες σελίδες της σύγχρονης Ελληνικής Ιστορίας, μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922.

Περνώντας από τον Τύμβο της Μακεδονίτισσας, το βλέμμα μαγνητίζεται από το αντίγραφο του πολεμικού αεροσκάφους «Νοράτλας», που πολυβολήθηκε κατά λάθος από φίλια πυρά την 21η Ιουλίου του 1974 ερχόμενο κρυφά από την Κρήτη με επίλεκτους καταδρομείς, για να συνδράμει στην τιτάνεια προσπάθεια απόκρουσης του Τούρκου εισβολέα. Δίπλα του κείνται οι σταυροί των ηρώων της νεότερης εθνικής ταπείνωσης.
Πάνω από τον χώρο του Τύμβου συνυπάρχουν αιωρούμενες δύο λέξεις με εντελώς διαφορετικές έννοιες: η περηφάνια και η ντροπή.
Η περηφάνια αντανακλάται από την αυταπάρνηση, την ανδρεία και τον ηρωισμό που επέδειξαν οι Ελλαδίτες και Κύπριοι αξιωματικοί και οπλίτες, διαμηνύοντας πως Ελλάδα και Κύπρος είναι σαρξ εκ της σαρκός και οστούν εκ των οστέων του ενός και αδιαιρέτου Ελληνικού Έθνους.
Η ντροπή αναδύεται μέσα από την προδοσία που σκηνοθετήθηκε άψογα από ξένους και ντόπιους εμπόρους των εθνών, οι οποίοι άναψαν το πράσινο φώς στους σύγχρονους «Αττίλες» να ακρωτηριάσουν το ελληνικό κορμί της μεγαλονήσου Κύπρου.
Κάθε χρόνο αυτές τις μέρες, επισκεπτόμενοι σεμνά και ταπεινά τον ιερό χώρο του Τύμβου, στέλλουμε με όλη τη δύναμη της ψυχής μας το μήνυμα πως ο ομφάλιος λώρος Κύπρου – Ελλάδας υπάρχει. Και, βεβαίως, θα υπάρχει στον αιώνα τον άπαντα, καθώς καμιά δύναμη δεν μπορεί να τον αποκόψει γιατί χαλυβδώνεται στην υψικάμινο του «όμαιμου, του ομόγλωσσου, του ομότροπου».
Οι ηρωικοί νεκροί του «Νοράτλας», με την ευτολμία που τους διέκρινε, έστειλαν το μήνυμα πως η συνειδητή επιβίβασή τους στην «πτήση του θανάτου» είχε έναν και μοναδικό σκοπό: Να κρατηθεί αλώβητος ο ομφάλιος λώρος. Και με την ηρωική θυσία τους, η οποία απεικονιζόταν για 42 χρόνια στο ζωντανό πρόσωπο του Θανάση Ζαφειρίου, του μοναδικού επιζήσαντος της μοιραίας πτήσης, διαλαλούν περήφανα ότι «Κύπρος – Αιγαίο, μέτωπο ενιαίο».
Μερικά χιλιόμετρα πιο πέρα, κοντά στο βουβό σήμερα Αεροδρόμιο Λευκωσίας, στις 14 Αυγούστου 1974, ο Αττίλας ΙΙ διενεργούσε τη δεύτερη φάση της εισβολής. Οι ελληνοκυπριακές στρατιωτικές δυνάμεις, αποδεκατισμένες, πάλευαν να σώσουν ό,τι απέμεινε. Στο παρακείμενο στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ διεξήχθη μία από τις πιο άνισες μάχες. Η τουρκική αεροπορία άρχισε να βάλλει εναντίον του στρατοπέδου. Μέχρι το απόγευμα, 700 και πλέον άνδρες της ΤΟΥΡΔΥΚ ξεκίνησαν την επίθεση εναντίον των ολιγάριθμων μαχητών της ΕΛΔΥΚ. Η ελληνική ψυχή θαυματούργησε για άλλη μια φορά με το σύγχρονο ΜΟΛΩΝ ΛΑΒΕ που προέταξαν οι αξιωματικοί και οι φαντάροι της Ελληνικής Δύναμης Κύπρου. Με το ανηλεές σφυροκόπημα της τουρκικής αεροπορίας η έκβαση της άνισης μάχης ήταν προδιαγεγραμμένη. Όμως, η Λευκωσία δεν αλώθηκε από τους Αττίλες, κρατήθηκε ελεύθερη, χάρις στον ηρωισμό των ΕΛΔΥΚΑρίων, που έμειναν ορθοί και ανίκητοι. Με την επελθούσα κατάπαυση του πυρός, η πρωτεύουσα διασώθηκε.
Μνημονεύοντας σήμερα, 46 χρόνια μετά, τους ήρωες του 1974, αντλώντας δύναμη από τη θυσία τους, μονολογούμε:
Απ’ των Ελλήνων την ηρωική θυσία κι απ’ των προγόνων τ’ άφθαρτα βιβλία που δείχνουν τα πανάρχαια μεγαλεία, ένας ψαλμός ακούγεται βαθύς σαν μελωδίες ενός κόσμου άλλου: «ΕΛΛΗΝΕΣ, μη σκιάζεστε στα σκότη! Η λευτεριά σαν της αυγής το φεγγοβόλο αστέρι, της Κύπρου την ανάσταση θα φέρει».
Αυτό θα είναι και το καλύτερο μνημόσυνο στους πεσόντες της τουρκικής εισβολής του 1974.
Ξενής Ξενοφώντος
Δημοσιογράφος