Θερμαίνεται η θάλασσα σε Κύπρο και Κρήτη

γράφει: Υποναυάρχος (ε.α) Κωνσταντίνος Φυτιρής

Σε πρόσφατη συνέντευξη του, ο Προέδρος της Δημοκρατίας αναφέρθηκε, πολύ σωστά, στο θέμα της δυναμικής αντίδρασης της Ελλάδας με Ναυτικό και Αεροπορία, σε περίπτωση που η Τουρκία θα εκτελέσει γεωτρήσεις νότια της Κρήτης στο πλαίσιο της συμφωνίας της με την Λιβύη. Με αυτή την αφορμή, θεωρώ ότι είναι πλέον επιτακτική η ανάγκη να εξεταστεί ως ρεαλιστικό και πολύ πιθανό το ενδεχόμενο της περαιτέρω εξάπλωσης της κρίσης σε όλα τα μέτωπα του Ελληνισμού με την Τουρκία στην περίπτωση θερμού επεισοδίου Ελλάδας – Τουρκίας στο θαλάσσιο πεδίο νότια της Κρήτης.
Ερντογάν έχει πλέον αυτοεγκλωβιστεί στις νεοθωμανικές επεκτατικές του επιδιώξεις και προσπαθεί να κρατήσει την συνοχή του εξασθενημένου οικονομικά Τουρκικού λαού με παράνομες πράξεις σε πολιτικό και στρατιωτικό επίπεδο κατά της Ελλάδας – Κύπρου – Συρίας πάντα όμως εκ του ασφαλούς. Ως εκ τούτου ο Ερντογάν θα επιλέξει ένα από τα παρακάτω σενάρια αναλόγως της εκτίμησης που θα κάνει για τις πιθανές αντιδράσεις της Ελλάδας και λαμβάνοντας υπόψη πάντα τις διεθνείς ευνοϊκές συγκυρίες για την επεκτατική του πολιτική και τα προβλήματα που έχουν προκληθεί σε όλες τις χώρες από την πανδημία του COVID 19.
Η αλαζονεία του Ερντογάν τον οδηγεί σε προκλητικότατες αλλά καλά σχεδιασμένες ενέργειες που απαιτούν συνεχή εγρήγορση και προληπτικές ενέργειες. Η κωδικοποίηση των πιθανών σεναρίων στο επιχειρησιακό πεδίο μέχρι το τέλος του 2020, όσον αφορά στην εξαγγελία της Τουρκίας για έρευνες με βάση την συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης εκτιμάται ότι είναι τα παρακάτω:
1ο. Απόπλους των ερευνητικών πλοίων της Τουρκίας με πορεία προς την νότια θαλάσσια περιοχή της Κρήτης και με συνοδεία ισχυρής Ναυτικής Δύναμης, πολεμικά αεροσκάφη και UAV , διέλευση από την κρίσιμη περιοχή και τελική εκτέλεση ερευνών/γεώτρησης εντός της Λιβυκής ΑΟΖ ή της Τουρκικής Υφαλοκρηπίδας όπως αυτή καθορίζεται στο διεθνές δίκαιο και εκτός της ΑΟΖ Ελλάδας. Στην περίπτωση αυτή ο κύριος στόχος της Τουρκίας είναι η έμμεση αμφισβήτηση της Ελληνικής ΑΟΖ, η κατοχύρωση της συμφωνίας Τουρκίας – Λιβύης, η μέτρηση της αποφασιστικότητας της Ελλάδας, η αποκόμιση οφέλους σε άλλα μέτωπα ασκώντας πίεση προς την ΕΕ, Ελλάδα, ΗΠΑ και με τον Ερντογάν να επιδιώκει την εσωτερική συσπείρωση με τον αποπροσανατολισμό της Τουρκικής κοινής γνώμης από την οικονομική εξαθλίωση μεγάλου μέρους του πληθυσμού.
2ο Συνέχιση μόνο των επικοινωνιακών αλαζονικών εξαγγελιών στα ΜΜΕ από τον Ερντογάν για την εκτέλεση των ερευνών/ γεωτρήσεων με επίδειξη ισχύος και προβολής των επαφών με την Λιβυκή κυβέρνηση του Σάρατζ για κοινές έρευνες/γεωτρήσεις, προκειμένου να αποκομίσει κέρδη σε άλλα μέτωπα στην ΕΕ και στις σχέσεις με τις ΗΠΑ , την Ρωσία και τις λοιπές μεγάλες Δυνάμεις αφήνοντας ανοικτό το ενδεχόμενο υλοποίησης των ερευνών /γεωτρήσεων στο πεδίο νότια της Κρήτης στο εγγύς μέλλον.
3ο Απόπλους των ερευνητικών της Τουρκίας με πορεία νότια της Κρήτης και με συνοδεία ισχυρής Ναυτικής Δύναμης, πολεμικά αεροσκάφη και UAV, διέλευση από την κρίσιμη περιοχή για επικοινωνιακούς σκοπούς και με τελικό όμως προορισμό την έρευνα/γεώτρηση σε περιοχή είτε εντός Τουρκικής υφαλοκρηπίδας είτε εντός της Κυπριακής ΑΟΖ. Σε αυτή την περίπτωση ο κύριος στόχος είναι και πάλι η αμφισβήτηση της Ελληνικής ΑΟΖ, η μέτρηση της αποφασιστικότητας της Ελλάδας και το κέρδος σε άλλα μέτωπα ασκώντας πίεση προς την ΕΕ, Ελλάδα , τις χώρες της Ανατ. Μεσογείου και τις Μεγάλες Δυνάμεις.
4ο. Προετοιμασία της Τουρκικής κοινής γνώμης και της Διεθνούς Κοινότητας με αλαζονικές δηλώσεις και προβολή ισχύος με πολεμικές ασκήσεις σε όλα τα μέτωπα από Θράκη μέχρι την Κύπρο και στη συνέχεια πανηγυρικός απόπλους Τουρκικών ερευνητικών με συνοδεία ισχυρών Ναυτικών Δυνάμεων και με ετοιμότητα υποστήριξης από την Πολεμική Αεροπορία με τελικό στόχο την πραγματοποίηση των ερευνών στην κρίσιμη περιοχή ανεξαρτήτως της διακηρυγμένης δυναμικής αντίδρασης της Ελλάδας. Σε αυτή την περίπτωση θα προηγηθεί πλήρης Τουρκική κινητοποίηση και σχεδιασμός για το δυσμενέστερο σενάριο του ολοκληρωτικού πολέμου με τον Ελληνισμό από την Θράκη μέχρι την Κύπρο.Αυτό το σενάριο είναι μεν απομακρυσμένο αλλά όχι απίθανο. Εκτιμάται ότι για την υλοποίηση αυτού του σχεδίου θα πρέπει να έχει εκ των προτέρων την ανοχή των ΗΠΑ – Ρωσίας.
Με βάση τα παραπάνω το δυσμενέστερο για τον Ελληνισμό και ιδιαίτερα για την Κύπρο σενάριο είναι το 4ο . Εάν ο Ερντογάν στην κρίσιμη περιοχή δεν καταφέρει να εκτελέσει το σχέδιο του για επιβολή τετελεσμένων με πετυχημένη έρευνα /γεώτρηση τότε προκειμένου να αποφύγει την υποχώρηση/ήττα πολύ πιθανόν να προβεί σε νέα τετελεσμένα στον αδύναμο κρίκο – που δεν είναι άλλος από την Κύπρο – όχι μόνο στην ΑΟΖ αλλά και στο έδαφος, λαμβανομένου υπόψη ότι έχει ήδη εξαργυρώσει στην Τουρκική κοινή γνώμη την «επιτυχία» των γεωτρήσεων στην ΑΟΖ της Κύπρου!!
Ως εκ τούτου η Κύπρος δεν πρέπει να αποτελεί τον αδύναμο κρίκο όπως είναι σήμερα γιατί τότε θα πληρώσει το κόστος σε οποιοδήποτε σενάριο. Είτε καταφέρει η Τουρκία να επιβάλει τετελεσμένα με δυναμική ενέργεια κατά της Ελλάδας είτε όχι, η Κυπριακή Δημοκρατία θα είναι ξανά εύκολη λεία στις ορέξεις της Τουρκίας. Κρίνω σκόπιμο να επαναλάβω πιο έντονα όσα αναφέρθηκαν σε προηγούμενο άρθρο 23/12/2019 με τίτλο «Τουρκική προκλητικότητα και η κρισιμότητα του έτους 2023»
Η διαφορά Ελλάδας-Κύπρου με την Τουρκία είναι ότι η δεύτερη ακολουθεί σταθερή και μακροπρόθεσμη σχεδίαση, ανεξαρτήτως κυβερνήσεων, με αποτέλεσμα να λαμβάνει κρίσιμες αποφάσεις στον ελάχιστο χρόνο και να τις εφαρμόζει με πλήρη αφοσίωση. Ο Ερντογάν από την στιγμή που κατάφερε να επιβιώσει πολιτικά και κυρίως να ελέγξει τις ένοπλες δυνάμεις μετά το πραξικόπημα του Ιουλίου 2016, διορίζοντας τον πρώην Α/ΓΕΕΘΑ Χουλουσί Ακάρ ως Υπουργό Άμυνας, έγινε παντοδύναμος έχοντας ένα εξαιρετικά σημαντικό πλεονέκτημα έναντι Ελλάδας και Κύπρου: Σκέφτεται-αποφασίζει και εκτελεί στον ελάχιστο χρόνο, ενώ Ελλάδα και Κύπρος προσπαθούν να αποκωδικοποιήσουν τις προθέσεις του, οι οποίες θα έπρεπε να είναι πλέον για μας ξεκάθαρες αφού τις έχει διακηρύξει παντού και συνεχίζει να τις διατυμπανίζει σε κάθε ευκαιρία.
Η μόνη επιλογή που είχαμε και έχουμε, για ακόμα λίγο χρόνο πριν χάσουμε το παιχνίδι, όχι μόνο της ΑΟΖ αλλά και της ίδιας μας της επιβίωσης, είναι η ενιαία εθνική στρατηγική Ελλάδας – Κυπριακής Δημοκρατίας -με ορίζοντα τουλάχιστον δεκαετίας- εγκεκριμένη από τις κυβερνήσεις και την Βουλή Ελλάδας -Κύπρου. Παράλληλα η διασύνδεση των συμφερόντων μας με τα συμφέροντα άλλων ισχυρών φιλίων χωρών αποτελεί ισχυρό αποτρεπτικό παράγοντα επιθετικής ενέργειας της Τουρκίας. Απαιτείται λοπόν άμεσα :
• Η πρακτική εφαρμογή των τριμερών συμφωνιών με την ανάπτυξη, στην πράξη, κοινού συστήματος ασφάλειας και αποτροπής στην Ανατολική Μεσόγειο, από το Σουέζ μέχρι την Κύπρο, στα πρότυπα της UNIFIL που επιτηρεί και αποτρέπει τα οποιαδήποτε θερμά επεισόδια στην περιοχή του Λιβάνου. Με αυτό τον τρόπο η Τουρκία δεν θα ενεργεί ούτε θα διεκδικεί τον ρόλο του κυρίαρχου στην Ανατολική Μεσόγειο. Ο άξονας Αίγυπτος – Ισραήλ – Κύπρος – Ελλάδα και Γαλλία είναι η μοναδική μας διέξοδος. Με τις νέες δε εξελίξεις και αναδυόμενες συμμαχίες σε αυτό τον άξονα πρέπει να προσεγγιστεί για συμμετοχή και η Λιβύη του Στρατηγού Χαφτάρ (που στηρίζεται έμπρακτα από την Αίγυπτο, ΗΑΕ, και την Ρωσία κλπ !).
• Εξαγγελία ως αναφαίρετο δικαίωμα μας και υλοποίηση ανάλογα με τις κινήσεις της Τουρκίας της οριοθέτησης ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας – Κύπρου, -παρά την διακηρυγμένη «γκρίζα» άποψη των ΗΠΑ- και κατάθεση στον ΟΗΕ με βάση το δίκαιο της θάλασσας ( έστω και εάν η Αίγυπτος δεν εμπλακεί γιατί η Τουρκία δεν αμφισβητεί την δική της ΑΟΖ). Χωρίς την οριοθέτηση αυτή και την πρωτοβουλία για συνεργασία και συγκρότηση στρατιωτικής δύναμης ασφάλειας των φίλιων εμπλεκομένων χωρών που αναφέρθηκαν, δεν θα μπορέσει να υλοποιηθεί ούτε το πρόγραμμα του EASTMED ούτε και το EUROASIA INTERCONNECTOR! Και οι 2 αγωγοί διέρχονται από την περιοχή δυτικά της Πάφου που η Τουρκία διακηρύσσει παράνομα ως δική της υφαλοκρηπίδα (βλέπε παρακάτω χάρτη). Αυτά τα δύο προγράμματα είναι μεν πολύ φιλόδοξα αλλά εάν αρχίσουν από τον Ισραήλ θα τελειώσουν έστω και δύσκολα!!
• Η επίσπευση της προμήθειας έξυπνων όπλων για την ΕΦ ικανών να προκαλέσουν υψηλό κόστος στις Τουρκικές Δυνάμεις κατοχής σε ξηρά, θάλασσα και αέρα σε πλήρη συνεργασία και συνδυασμό αμυντικών δυνατοτήτων με την Ελλάδα με χρονικό ορίζοντα υλοποίησης πριν το 2021. Σκοπός βέβαια δεν είναι ο πόλεμος, αλλά η αποτροπή του και αυτό μπορεί να επιτευχθεί με την απλή λογική «υψηλό κόστος του αντιπάλου έναντι του οφέλους του» με ισχυρές ένοπλες δυνάμεις άμυνας από την Κύπρο μέχρι την Θράκη. Ο βαθμός αντίστασης σε Θράκη – Αιγαίο – Κύπρο πρέπει να είναι ίδιος για να μην υπάρχει αδύναμος κρίκος εκτόνωσης της Τουρκικής επιθετικότητας. Θράκη και Αιγαίο είναι θωρακισμένα μέτωπα με πολύ δύσκολο περιβάλλον για τον επιτιθέμενο σε αντίθεση με την Κύπρο που ο εχθρός είναι εντός και πολύ κοντά στην Ηπειρωτική Τουρκία για αεροναυτικό αποκλεισμό και απομόνωση της Κύπρου.
• H υλοποίηση της συμφωνίας για εξόρυξη του οικοπέδου 12 από τις Αμερικανικές και Ισραηλινές εταιρείες έστω και με βασικό υποβρύχιο εξοπλισμό αγωγών και χαμηλό ποσοστό για την Κυπριακή Δημοκρατία, ακόμα και τώρα που η Τουρκία έχει εκτελέσει παράνομα γεωτρήσεις στην ΑΟΖ μας. Το ζήτημα δεν είναι οικονομικό αλλά πρωτίστως στρατηγικό! Σπαταλούμε κρίσιμο χρόνο για τα ποσοστά εάν θα είναι 60% ή 58%, χαρίζοντας ουσιαστικά τεράστιο χρόνο στην Τουρκία που είχε ως συνέπεια να μπει στο ενεργειακό παιχνίδι με εκτέλεση γεωτρήσεων. Η εγκατάσταση εξοπλισμού εξόρυξης θα κατοχυρώσει στην πράξη την ΑΟΖ μας στη μέση γραμμή με τα άλλα παράκτια κράτη και θα εμπλέξει υπέρ μας ισχυρούς διεθνείς παίκτες.
Το εγγύς μέλλον δεν διαφαίνεται ευοίωνο εάν η Ελλάδα και η Κυπριακή Δημοκρατία δεν προβούν άμεσα και αποτελεσματικά σε πρακτικές αποτρεπτικές ενέργειες. Στο θέμα της ΑΟΖ σε Ελλάδα και Κύπρο, η Τουρκία πλέον δεν απειλεί να βουλιάξει τα δικά μας γεωτρύπανα αλλά ισχυρίζεται ότι προστατεύει τα δικά της, όπου και εάν πάνε και όσες παραβιάσεις και παράνομες ενέργειες και εάν κάνουν. Στην ουσία προσπαθεί να αλλάξει την κατεύθυνση του θερμού επεισοδίου στο οποίο θα απαντήσει «δήθεν αμυνόμενη» και πολύ πιθανόν η διεθνής κοινότητα να την δικαιολογήσει ή στην καλύτερη περίπτωση να μπει στη μέση και να γκριζάρει όλη η ΑΟΖ Κύπρου – Ελλάδας! Ο «πόλεμος των ΑΟΖ» εντάσσεται σε ένα ευρύτερο στρατηγικό σχέδιο της Τουρκίας που όπως διαφαίνεται θα ενταθεί στην πράξη πριν από το κρίσιμο έτος 2023, όταν θα νιώθει και θα πιστεύει ότι με την στρατιωτική της ισχύ με αιχμή του δόρατος το αεροπλανοφόρο της «Ανατολού», θα είναι η αδιαμφισβήτητη ηγέτιδα της Ανατολικής Μεσογείου και όχι μόνο!
Υπάρχει ακόμα χρόνος, λίγος μεν αλλά ικανός να σταματήσει τον χείμαρο της αλαζονείας του Ερντογάν, ο οποίος τρέχει με μεγάλη ταχύτητα και καταστρέφει ότι βρει στο διάβα του. Όμως όλοι οι χείμαρροι είναι πάντα προσωρινοί και στερεύουν ή χάνονται στη θάλασσα. Το θέμα είναι να προλάβουμε τα γεγονότα προς όφελος μας. Και αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο αν το θελήσει σύσσωμη η πολιτική ηγεσία Ελλάδας και Κύπρου μακριά από κομματικές σκοπιμότητες στιγμιαίας εσωτερικής κατανάλωσης. Πρέπει επιτέλους να καθορίσουμε και να κυνηγήσουμε τους δικούς μας στόχους όπως ενδεικτικά αναφέρονται πιο πάνω και όχι να αναμένουμε τι θα κάνει η Τουρκία για να αντιδράσουμε μόνο διπλωματικά, ενέργειες που συνήθως είναι χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα.