Μια συγκλονιστική μαρτυρία της σφαγής του Διστόμου που έγινε σαν σήμερα…

ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ Η ΣΦΑΓΗ ΤΟΥ ΔΙΣΤΟΜΟΥ – ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΗΣ ΝΙΤΣΑΣ ΣΦΟΥΝΤΟΥΡΗ: «Μέχρι σήμερα, όλο παιδιά βλέπω στον ύπνο μου»

Ένα από τα πιο αποτρόπαια εγκλήματα των ναζί στην κατεχόμενη Ελλάδα. Το Δίστομο πυρπολήθηκε και 218 κάτοικοι (114 γυναίκες και 104 άνδρες) εκτελέστηκαν απάνθρωπα. Ανάμεσά τους 45 παιδιά και 20 βρέφη.
Το πρωί της 10ης Ιουνίου 1944 γερμανική στρατιωτική φάλαγγα των Ες-Ες ξεκίνησε από τη Λιβαδειά για την Αράχωβα, με σκοπό την εκκαθάριση της περιοχής από τις αντάρτικες δυνάμεις. Στο Δίστομο ενώθηκε με άλλη γερμανική ομάδα που είχε ξεκινήσει από την Άμφισσα και προχώρησαν προς το Στείρι. Οι κάτοικοι έλαβαν εντολή να μην απομακρυνθούν από το χωριό, μέχρι την επιστροφή των γερμανικών δυνάμεων.

Στη θέση Καταβόθρα οι Γερμανοί δέχθηκαν επίθεση από αντάρτες του ΕΛΑΣ. Μετά από σύντομη, αλλά σφοδρή μάχη, αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν, αφήνοντας στο πεδίο της μάχης 15 νεκρούς και άλλους τόσους τραυματίες. Οι γερμανικές απώλειες ανήλθαν σε 6 νεκρούς και 15 τραυματίες.
Οι Γερμανοί απέδωσαν την επίθεση του ΕΛΑΣ σε ειδοποίηση των κατοίκων του Διστόμου και επέστρεψαν στο χωριό για να εκδικηθούν. Με διαταγή του διοικητή τους, υπολοχαγού Χανς Ζάμπελ, το Δίστομο πυρπολήθηκε και 218 κάτοικοι (114 γυναίκες και 104 άνδρες) εκτελέστηκαν απάνθρωπα. Μεταξύ των νεκρών, 45 παιδιά και έφηβοι και 20 βρέφη.
Η πρωτοφανής θηριωδία έγινε αμέσως γνωστή μέσω του BBC στο εξωτερικό και προκάλεσε την κατακραυγή της διεθνούς κοινής γνώμης. Η Γερμανική Διοίκηση της Αθήνας επέρριψε την ευθύνη αποκλειστικά στους κατοίκους του Διστόμου, επειδή, όπως ανέφερε σε ανακοίνωσή της, δεν συμμορφώθηκαν με τις στρατιωτικές εντολές.
Μετά την αποχώρηση των Γερμανών από την Ελλάδα, το Ελληνικό Γραφείο Εγκληματιών Πολέμου μπόρεσε να ανακαλύψει τον υπεύθυνο της Σφαγής, Χανς Ζάμπελ, ο οποίος είχε καταφύγει στο Παρίσι και είχε συλληφθεί. Οι γαλλικές αρχές τον παρέδωσαν στις ελληνικές, οι οποίες τον προφυλάκισαν.
Τον Αύγουστο του 1949 ομολόγησε την έκταση των γερμανικών θηριωδιών στο Δίστομο, αλλά δικαιολογήθηκε ότι εκτελούσε διαταγές ανωτέρων του. Κατά τη διάρκεια της προφυλάκισής του, ο Ζάμπελ εκδόθηκε προσωρινά στη Δυτική Γερμανία για άλλη υπόθεση, αλλά δεν επέστρεψε ποτέ στην Ελλάδα για να αντιμετωπίσει τις συνέπειες των πράξεών του.
ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΗΣ ΝΙΤΣΑΣ ΣΦΟΥΝΤΟΥΡΗ :«Μέχρι σήμερα, όλο παιδιά βλέπω στον ύπνο μου»…

– Εσείς πότε πληροφορηθήκατε την κακή είδηση για τους δικούς σας; Τους είδατε;
Για τους δικούς μου έμαθα από τη γειτόνισσα. Ηταν ο άντρας της και τα παιδιά της στην οργάνωση του ΕΑΜ, δυο παλικάρια, νεαροί, καλά παιδιά. Και μετά από αυτό που χτύπησαν πολύ τον μπαμπά μου, αυτός ήρθε να παρασταθεί στη μαμά μου. Και του είπε «Μιλτιάδη, πήγαινε στο υπόγειο να κρυφτείς». Ομως εκείνος δεν κατέβηκε.
Τον χτύπησε άσχημα αυτός, όμως δεν σκότωσε κανέναν και έφυγε. Αλλά μετά ήρθε άλλος (σ.σ. Γερμανός). Και τότε τους πήρε όλους; Πήρε μόνο τον πατέρα μου; Δεν ξέρω. Και ο πατέρας μου πήρε στα χέρια την μια αδερφή μου, τριών χρονών, και την άλλη που ήταν έξι την πήρε αγκαλιά η μαμά μου. Και πήγαν ακριβώς στη γωνία από την καφετέρια που είναι εδώ κοντά μας, στον πλάτανο δίπλα, και τους σκότωσαν όλους. Εγώ δεν τους είδα. Δεν πρόφτασα να τους δω. Και είμαι ευχαριστημένη που δεν τους είδα.

Γιατί μου είπαν πως της μαμάς μου ήταν σκορπισμένα τα μυαλά της και τα μάζεψε η γιαγιά μου. Η γιαγιά μου βγήκε έξω όταν τέλειωσε η Σφαγή για να ψάξει τον άνδρα της, τον παππού μου. Φτάνει στη γωνία του γειτονικού της σπιτιού, τον βρίσκει εκτελεσμένο. Και ερχόταν τρελή και συγχυσμένη να πει στην κόρη της «τον πατέρα σου τον σκοτώσανε». Φθάνοντας στην άλλη γωνία, τί να βρει; Την κόρη της οικογενειακώς σκοτωμένη. Σκεφτείτε τη θέση της. Δεν το μιλάγαμε όμως αυτό με τη γιαγιά μου ποτέ. Ούτε την είχα ρωτήσει ούτε μου είχε πει ποτέ τίποτε. Δεν θέλαμε να το συζητάμε.
Η γιαγιά μου υπέφερε πιο πολύ που έχασε τις εγγόνες της, θα ‘λεγε κανείς, παρά που πέρασε τα παιδιά της και τον άντρα της. Δεν ξαναπέρασε ποτέ από το σχολείο να με δει. Κι εγώ θύμωνα. Εμένα δεν με πείραζαν. Τα αγαπούσα τα παιδιά. Και μάλιστα είχα βρει και δυο κοριτσάκια που έμοιαζαν με τις αδερφάδες μου γιατί ήταν όμορφα παιδιά και χαριτωμένα. Και τ’ αγαπούσα.

Και μέχρι σήμερα όλο παιδιά βλέπω στον ύπνο μου. Της έλεγα «είσαι κακιά, είναι κακία, τι σου φταίνε τα παιδιά;». Μα δεν μπορούσε να βλέπει παιδιά. Και δυστυχώς ήταν και το σπίτι της κοντά στο σχολείο. Ετσι πέρασε η ζωή μας. Μια ζωή δραματική…
ΠΗΓΕΣ: sansimera.gr, 3pointmagazine (ρεπορτάζ: Κώστας Καντούνης, 29/8/17)