Ρίχνει δόλωμα για επεισόδιο ο Ερντογάν

Κινήσεις που δοκιμάζουν τις αντοχές και τα αντανακλαστικά της Αθήνας κάνει η κατοχική Τουρκία, επιλέγοντας ως μοναδικό πεδίο δράσης αυτό της έντασης και των ακραίων συμπεριφορών.

Η Άγκυρα έχει περιορίσει τα κανάλια διπλωματικής συνεννόησης με την Αθήνα και σκοπίμως ασκείται μόνο στα πεδία της ισχύος. Με βάση τα σημερινά δεδομένα και την εν γένει συμπεριφορά του καθεστώτος Ερντογάν, ένα θερμό επεισόδιο δεν θα πρέπει να αποκλειστεί, αν και αυτός δεν ήταν ο αρχικός στόχος της Άγκυρας. Ενημερωμένες πηγές στην Αθήνα σημείωναν πως την τελευταία περίοδο η Τουρκία κινείται επικίνδυνα, με ενέργειες υψηλού ρίσκου.
Αν και τούτος δεν μπορεί να θεωρείται ο βασικός λόγος, ξένες διπλωματικές πηγές υποστηρίζουν πως ο Ερντογάν λειτουργεί πιεζόμενος λόγω των ασφυκτικών οικονομικών προβλημάτων, που αντιμετωπίζει. Δεν θέλει να προσφύγει στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, δεν θέλει Μνημόνιο, αλλά τούτο όσο περνά ο καιρός φαντάζει ανέφικτο. Αυτός είναι και ένας από τους λόγους για την επαναπροσέγγιση με τις ΗΠΑ.
Η ουσία είναι πως οι επεκτατικοί σχεδιασμοί της Άγκυρας προϋπήρχαν της οικονομικής κρίσης στην Τουρκία. Αυτό που διαπιστώνεται την τελευταία περίοδο είναι πως χωρίς διάθεση για συνεννόηση, επιλέγει το εργαλείο της έντασης, υποβαθμίζοντας τη διπλωματία.
● Ταυτόχρονα με την ακραία ρητορική, στην πράξη γίνονται κινήσεις υλοποίησης των σχεδιασμών της. Είναι δε σαφές πως η Τουρκία θέλει να στείλει προς κάθε κατεύθυνση πρωτίστως προς την Ελλάδα, αλλά και την Κύπρο, το μήνυμα πως όλες οι ενέργειες της γίνονται στη βάση του χάρτη της «Γαλάζιας Πατρίδας».
Ποια τα δεδομένα αυτή τη στιγμή;
– Πρώτο, η Άγκυρα προτίθεται να κάνει πράξη την εξαγγελία του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου για απελευθέρωση μεταναστευτικών ροών. Πληροφορίες αναφέρουν πως σε σχέση με την Ελλάδα, αυτές οι ροές θα γίνονται και από τα χερσαία σύνορα αλλά και από θαλάσσης. Και μάλιστα ταυτόχρονα ώστε να δημιουργεί προβλήματα διαχείρισης στην Ελλάδα.
– Δεύτερο, την ίδια περίοδο θα επιχειρηθεί πρώτη παρέμβαση στην περιοχή της Κρήτης. Κρίσιμο θεωρείται πού θα κινηθεί για τις σεισμικές έρευνες, τις οποίες αναμένεται να διενεργήσει το «Φατίχ» (πόσο κοντά θα είναι στην Κρήτη). Σημειώνεται συναφώς πως το τουρκικό σκάφος θα προχωρήσει σε έρευνες εκ μέρους της Λιβύης.
– Τρίτο, στην κυπριακή ΑΟΖ, η Τουρκία συνεχίζει τη γεώτρηση στο θαλασσοτεμάχιο 6. Το «Γιαβούζ», παρά τις όποιες άλλες εκτιμήσεις υπάρχουν, διενεργεί τη γεώτρηση κανονικά. Στο γεωτρύπανο έχουν μεταφερθεί υλικά που χρειάζονται για εργασίες, όπως λάσπη και τούτο επιβεβαιώνει πως η γεώτρηση είναι σε εξέλιξη.
Τα δεδομένα που διαμορφώθηκαν -και λόγω πανδημίας- καθιστούν την Τουρκία την μόνη δύναμη, που πραγματοποιεί (παράνομες στην περίπτωσή της) εργασίες στην κυπριακή ΑΟΖ. Κι αυτό, όπως είναι γνωστό, μετά την αναστολή των εργασιών που ανακοίνωσαν οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην κυπριακή ΑΟΖ.
– Τέταρτο, η προχθεσινή έκδοση των Navtex, η οποία έγινε και για συμβολικούς λόγους ανήμερα της 29ης Μαΐου επέτειο της Άλωσης της Κωνσταντινούπολης –αφορά περιοχές που σαφώς περιλήφθηκαν για να προκαλέσουν την αντίδραση της Ελλάδας. Η άσκηση του τουρκικού Πολεμικού Ναυτικού θα διεξαχθεί από τη Ρόδο και το Καστελόριζο, νότια της Κρήτης, έξω ακριβώς από τα χωρικά ύδατα της Γαύδου και μέχρι ανοικτά του Κόλπου της Σύρτης στη Λιβύη.
Μπορεί δε να θεωρηθεί η άσκηση αυτή ως πρόβα ενόψει και την αποστολή του «Φατίχ», τον Ιούλιο νοτίως της Κρήτης, για σεισμικές έρευνες.
Οι σχέσεις με τους Αμερικανούς
Είναι σαφές πως οι σχέσεις Ηνωμένων Πολιτειών και Τουρκίας έχουν μπει σε μια άλλη φάση. Η Άγκυρα χρειάζεται την Ουάσινγκτον και για την κατάσταση στην οικονομία της. Γι’ αυτό και δεν ενεργοποίησε τους S-400. Στις ΗΠΑ ακόμη και σε περιόδους έντασης στις σχέσεις των δύο χωρών, λόγω των ρωσικών πυραύλων, δεν είχαν πρόθεση να εγκαταλείψουν τους Τούρκους.
● Αν και οι ΗΠΑ διανύουν περίοδο στρατηγικής αμηχανίας, είναι σαφές πως θέλουν την Τουρκία κοντά τους. Αυτό προφανώς και αλλάζει την προσέγγιση των Αμερικανών σε ό,τι αφορά τα διαδραματιζόμενα στην περιοχή. Και ήδη υπήρξαν δείγματα γραφής.
Τι ισχύει με τους Ρώσους; Ο «γάμος του μέλιτος» κάποτε θα τελείωνε. Η Μόσχα σε κάποια ζητήματα τα «βρίσκει» με την Άγκυρα σε άλλα όχι. Είναι σαφές πως στρατηγικά τους συμφέροντα συγκρούονται, όπως μέχρι στιγμής στη Λιβύη. Διαφαίνεται πως θα διατηρούν κανάλια επικοινωνίας και συνεννόησης, εκεί, όμως, που υπάρχει σύγκρουση λόγω διαφορετικών πολιτικών θα δοκιμάζονται οι σχέσεις.
Η Κυπριακή Δημοκρατία κινείται
Μέσα σε ένα δύσκολο διεθνές περιβάλλον, με περισσότερες δυσκολίες να εντοπίζονται στην περιοχή μας, η Λευκωσία βρίσκεται σε ανοικτή γραμμή με χώρες της περιοχής και όχι μόνο. Πληροφορίες αναφέρουν πως η Κυπριακή Δημοκρατία κινείται σε δύο πεδία σε ό,τι αφορά την ενίσχυση και εμβάθυνση συνεργασιών. Μέχρι στιγμής όλες οι κινήσεις γίνονται παρασκηνιακά και είναι απόρρητο το περιεχόμενό τους. Οι χώρες της περιοχής, αλλά και κάποιες δυνάμεις στην ευρύτερη περιφέρεια, αναζητούν διεξόδους και πρωτίστως δεν ευνοούν την επέκταση της κατοχικής Τουρκίας. Το ζητούμενο, πάντα, είναι τι μπορούν να κάνουν σε σχέση με την τουρκική συμπεριφορά.
Είναι πρόδηλο ότι οι επόμενοι μήνες θα είναι ιδιαίτερα κρίσιμοι, υπό την έννοια ότι η Τουρκία φαίνεται να είναι αποφασισμένη ακόμη και να σπάσει το τεντωμένο σχοινί της έντασης.
Διάλογος με τουρκική ατζέντα
Η προ ημερών παρέμβαση στα ελληνοτουρκικά του Αμερικανού βοηθού Εξωτερικών για ευρωπαϊκές υποθέσεις, Μάθιου Πάλμερ, κατά τη διάρκεια διαδικτυακής εκδήλωσης στη δεξαμενή σκέψης German Marshall Fund, έδωσε το στίγμα των προθέσεων των ΗΠΑ. Αντί να καταδικάσει την τουρκική επιθετικότητα παρέπεμψε σε διάλογο Ελλάδος και Τουρκίας. Ένα διάλογο με ατζέντα προφανώς τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα, τα οποία η Άγκυρα αμφισβητεί για να τα διαπραγματευτεί και να έχει οφέλη.
Αυστηρότερος έλεγχος του κατοχικού καθεστώτος
Η Τουρκία έθεσε αυστηρούς όρους προς το κατοχικό καθεστώς για να διοχετεύονται τουρκικά κονδύλια για τη συντήρηση του ψευδοκράτους. Αυτό προκύπτει από το οικονομικό «πρωτόκολλο», το οποίο υπογράφηκε εξ αποστάσεως την περασμένη εβδομάδα. Αν και δεν έχει δοθεί στη δημοσιότητα ολόκληρο το κείμενο, είναι σαφές πως, η Άγκυρα ξεκαθαρίζει πως θα ελέγχει την πορεία των «μεταρρυθμίσεων» στο κατοχικό καθεστώς με ιδιαίτερα αυστηρότητα. «Μεταρρυθμίσεις», που αφορούν τη δομή του ψευδοκράτους (στη βάση του τουρκικού κράτους), τον τουρισμό και την παιδεία. Την ίδια ώρα, καθίσταται σαφές πως πρέπει να σταματήσουν οι διορισμοί στο «δημόσιο» ενώ τα περισσότερα χρήματα που θα εμβάσει η Τουρκία θα καλύψουν τα ελλείμματα.
Η κίνηση με την υπογραφή έγινε για να ενισχυθεί ο Τατάρ, ο οποίος πλέον έχει την εύνοια της Άγκυρας ενόψει των λεγόμενων εκλογών, που χρονικά τοποθετούνται τον Οκτώβριο. Από την εξέλιξη αυτή προκύπτει πως παραμερίζεται ο Κουντρέτ Οζερσάι.
Σε ό,τι αφορά τον Μουσταφά Ακιντζί, αν και εκτιμάται πως έχει χάσει «έδαφος» στην «προεκλογική» κούρσα, ωστόσο, παραμένει φαβορί.
Κώστας Βενιζέλος