Η βύθιση του Hms Juno στο στενό της Κάσου

Στα τέλη Απριλίου του 1941 η θαλάσσια περιοχή γύρω από την Κρήτη, την Κάσο, και την Κάρπαθο δεν είχε ησυχία. Μάλιστα, σύμφωνα με μαρτυρίες από εκείνους που έζησαν και δούλεψαν εκείνη την περίοδο στο αεροδρόμιο της Καρπάθου, λένε ότι η στεριά έμοιαζε να «φτύνει φωτιές»!

Του Μανώλη Δημελλά στο karpathianrevolution.gr
Αμέτρητα πολεμικά αεροσκάφη με τους πιλότους, Ιταλούς και Γερμανούς, να μην προλαβαίνουν να πάρουν ανάσα. Κατέβαιναν για λίγες στιγμές στο έδαφος, ίσα να φορτώσουν καύσιμα και οπλισμό, για να ανέβουν ξανά στα σύννεφα, να επαναλάβουν τα χτυπήματα στους συμμαχικούς στόχους και την Κρήτη.
Η ναυτική δραστηριότητα αρχικά είχε να κάνει με την εκκένωση των δυνάμεων που είχαν υποχωρήσει από την Ελλάδα στην Κρήτη.
Ανάμεσα στα δεκάδες συμμαχικά πολεμικά πλοία που συμμετείχαν στις κινήσεις ήταν και το JUNO.
Το HMS JUNO (F46) ήταν ένας αντιτορπιλικό τύπου J (Javelin), που υπηρέτησε το Βασιλικό Ναυτικό με την έναρξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Ναυπηγήθηκε από την εταιρεία Fairfield Shipbuilding and Engineering, στο Govan της Σκωτίας και ως όνομα αρχικά είχε επιλεχθεί το JAMAICA.
Το πλοίο τελικά βαφτίστηκε JUNO και ρίχτηκε στο νερό στις 8 Δεκεμβρίου 1938. Σε υπηρεσία μπήκε στις 25 Αυγούστου 1939, λίγες μέρες πριν από την έναρξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου.
Συμμετείχε σε μερικές σημαντικές πολεμικές επιχειρήσεις της Μεσογείου, όπως οι μάχες της Punta Stilo (Ιούλιος 1940) και του Capo Matapan (Μάρτιος 1941).
Μέχρι τις 3 Μαΐου η μοίρα μάχης είχε επιστρέψει στην Αλεξάνδρεια, η αποχώρηση από την Ελλάδα είχε ολοκληρωθεί.
Για την αναμενόμενη εισβολή της Κρήτης, ο αρχηγός του Βρετανικού Στόλου, Ναύαρχος Κάνινγκχαμ, είχε μοιράσει τις δυνάμεις του στην περιοχή.
Τη 18η Μαΐου η ανάγκη να ανεφοδιαστούν με καύσιμα προκάλεσε αλλαγές στις ναυτικές δυνάμεις γύρω από την Κρήτη. Η Force C, που συμετείχε και ο JUNO, επέστρεψε στην Αλεξάνδρεια για να ανεφοδιάσει, είχε εντολές να επιστρέψει ξανά στη θέση του.
Η γερμανική εισβολή στην Κρήτη ξεκίνησε στις 20 Μαΐου περίπου στις 08:00 και ο ναύαρχος Κάνινγκχαμ εξέδωσε τις εντολές του. Εκείνη τη στιγμή ο JUNO βρισκόταν στο στενό της Κάσου με την υπόλοιπη δύναμη. Η τακτική που ακολούθησαν οι ναυτικές δυνάμεις ήταν οι νυχτερινές περιπολίες βόρεια της Κρήτης, αλλά την ημέρα τα πλοία έπρεπε να αποσύρονται προς τα νότια, για να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος της εναέριας επίθεσης.
Η Force C, η οποία αποτελείται από την ναυαρχίδα NAIAD, PERTH και τα αντιτορπιλικά KHANDAHAR, NUBIAN, KINGSTOM και το JUNO, επρόκειτο να περάσει από το στενό της Κάσου στις 22:00 στις 20 Μαΐου, αφού σάρωσε κατά μήκος την ακτή προς το Ηράκλειο, έφτασε στο σημείο στις 07:00 της επόμενης ημέρας.
Η βρετανική αναγνώριση βρήκε τον γερμανικό στόλο να εισβάλει στην Κρήτη και ως εκ τούτου το απόγευμα της 20ής Μαΐου ο ναύαρχος διέταξε τις μονάδες από τη δύναμη C να μετακινηθεί άμεσα στα βόρεια της Κρήτης.
Έπρεπε να περιπολούν βόρεια του Ηρακλείου. Κατά τη διάρκεια της διέλευσης από το Στενό της Κάσου η δύναμη δέχτηκε επίθεση τορπιλών από ιταλικά υποβρύχια και λίγο αργότερα ακόμα μια επίθεση τορπιλών, αυτή τη φορά από ιταλικά σκάφη επιφανείας.
Μετά τις νυχτερινές περιπολίες, η δύναμη C αποσύρθηκε ξανά μέσω του στενού της Κάσου, ενώ δεχόταν επιθέσεις από γερμανικές και ιταλικές αεροπορικές μοίρες.
Η επίθεση στη δύναμη C διήρκεσε από τις 09:50 έως τις 13:50 στις 21 Μαΐου.
Στις 13:00 το JUNO χτυπήθηκε από τρεις βόμβες και χρειάστηκαν μόλις δυο λεπτά για να βυθιστεί 80 μίλια νότια του στενού της Κάσου στη θέση 340 30’Β 260 30’Ε.
Οι βομβιστικές επιθέσεις είχαν κρατήσει τρεις ώρες. Από τις τρεις βόμβες που βρήκαν το πλοίο, οι δύο χτύπησαν το λεβητοστάσιο και το μηχανοστάσιο. Η τρίτη πυροδότησε έκρηξη και το σιδερένιο σώμα του έσπασε σε δυο κομμάτια.
Το JUNO είχε πλήρωμα περίπου 185 άντρες κι από αυτούς οι 116 χάθηκαν στο σημείο της βύθισης. Κατάφεραν να σωθούν έξι αξιωματικοί και ενενήντα ναύτες.
Ανάμεσα στους νεκρούς ήταν και ο Μαλτέζος Joseph Mifsud, που άνηκε στην επιστασία τροφοδοσία του πλοίου και είχε παντρευτεί μόλις δυο βδομάδες νωρίτερα. Ο Joseph Mifsud μνημονεύεται στο Naval War Memorial στο Chatham της Αγγλίας.
Υπάρχουν διαφορετικές σκέψεις σχετικά με το ποιος ευθύνεται για τη βύθιση και πώς βυθίστηκε στο πλοίο, η επικρατέστερη παρουσιάζει το πλοίο να βομβαρδίστηκε από ιταλικά βομβαρδιστικά που είχαν απογειωθεί από την Κάρπαθο. Μάλιστα το βομβαρδιστικό, που φέρεται να έχει βυθίσει το JUNO, ήταν ένα CANT Z.1007 Alcione, από το 50ο Gruppo, με πιλότο τον Lt. Morassutti.
Υπάρχει και μια διαφορετική άποψη που θέλει να χτύπησε το JUNO ένα γκρουπ από Stukas, υπό τη διεύθυνση του Hauptmann Heinrich Brucker, και πάλι η βάση που αναφέρεται είναι το αεροδρόμιο της Καρπάθου, στην περιοχή Αφιάρτης.
Το JUNO ήταν το πρώτο πλοίο που βυθίστηκε στη δράση κατά την κατάληψη της Κρήτης.
rodiaki