Το αρχαίο νησί του θεού Άρη στον Εύξεινο Πόντο -Οι Αμαζόνες και η στάση των Αργοναυτών στο νησί

Στη νότια ακτή του Εύξεινου Πόντου, περίπου ένα ναυτικό μίλι από την παραλία της Κερασούντας βρίσκεται το μικρό νησί Αρητιάδα. Οι Αρχαίοι Έλληνες έδωσαν αυτό το όνομα στο νησί για να τιμήσουν τον θεό του Ολύμπου, Άρη. Σήμερα, ονομάζεται Γκιρεσούν Αντασί (Giresun Adası), δηλαδή το νησί της Κερασούντας και έχει ανακηρυχθεί από την τουρκική κυβέρνηση προστατευόμενος αρχαιολογικός και φυσικός χώρος, καθώς εκεί αναπαράγονται πολλά είδη πουλιών.

Οι αρχές της Κερασούντας έχουν ξεκινήσει δράσεις ώστε να ενταχθεί το νησί στη λίστα της UNESCO με τα μνημεία παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς. «Είναι κομμάτι της παγκόσμιας κληρονομιάς και πρέπει να “αγκαλιαστεί” με διάφορους τρόπους», ανέφερε σε σχετική ανακοίνωση ο κυβερνήτης της Κερασούντας.
Μύθοι για το νησί του θεού Άρη
Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία στην Αρητιάδα σταμάτησαν οι Αργοναύτες λίγο πριν βρουν το χρυσόμαλλο δέρας. Στο νησί τους επιτέθηκαν άγρια πουλιά που είχαν φτερά σαν βέλη. Όμως, μόλις άκουσαν τον ήχο των σπαθιών των Αργοναυτών φοβήθηκαν και έφυγαν. Στο νησί συνάντησαν ναυτικούς που τους προειδοποίησαν για τους κινδύνους στον Καύκασο.
Σύμφωνα με έναν άλλο μύθο, ο βασιλιάς του Πόντου Μιθριδάτης ΣΤ φυλάκισε την κόρη του στο νησί, όταν έμαθε ότι ερωτεύτηκε έναν φτωχό βοσκό. Στη συνέχεια κρέμασε τον βοσκό από μια κερασιά απέναντι από τον πύργο που ήταν φυλακισμένη η κοπέλα. Εκείνη από τον πόνο της, αυτοκτόνησε με τον ίδιο τρόπο μέσα στο κελί της την επόμενη μέρα.
Τα ευρήματα και η αρχαιολογική αξία του νησιού
Η Αρητιάδα ήταν το μοναδικό νησί στην νότια ακτή του Εύξεινου Πόντου που είχε κατοίκους. Κατά τον 5ο αιώνα π.Χ Έλληνες από την Κερασούντα είχαν μεταβεί στην Αρητιάδα.
Από το νησί πέρασαν και Αμαζόνες, καθώς υπάρχουν ερείπια από έναν μικρό ναό προς τιμήν της βασίλισσάς τους. Θρύλοι λένε ότι εκεί οι γυναίκες πολεμίστριες έκαναν τελετές γονιμότητας και γι’ αυτό ονομάζεται και νησί των Αμαζόνων.
Σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, ο ναϊσκος χτίστηκε κατά την κλασική ελληνιστική περίοδο.

Πάνω από τα ερείπια του ναού υπήρχε μια τεράστια μαύρη πέτρα με διάμετρο τεσσάρων μέτρων. Σύμφωνα με αρχαιολογικές αναφορές κατά τη διάρκεια των ρωμαϊκών χρόνων η πέτρα θεωρούνταν ιερή και ήταν αφιερωμένη στη θεά Κυβέλη, που έγινε αργότερα γνωστή στην Ελλάδα ως Ρέα, η θεά της άγριας φύσης και των δημιουργικών δυνάμεων της Γης.
Τον πρώτο αιώνα μ.Χ οι Ρωμαίοι είχαν φτιάξει στο νησί ένα τείχος και οχυρά, ώστε να προστατευτούν από τις πειρατικές επιδρομές. Κατά τη βυζαντινή περίοδο, χτίστηκε ένα μοναστήρι, το οποίο ήταν αφιερωμένο στον Άγιο Φωκά, επίσκοπο της Σινώπης και προστάτη των ναυτικών. Άλλοι υποστηρίζουν ότι ήταν αφιερωμένο στην Παναγιά την Ελεούσα.
Αργότερα, στο διάστημα ανάμεσα στον 10ο και 12ο αιώνα κατασκευάστηκαν και άλλα μοναστήρια και αμυντικοί προμαχώνες, ερείπια των οποίων έχουν βρεθεί σε ανασκαφές που έγιναν το 2015. Μαζί με τα ερείπια βρέθηκαν τάφοι πιθανότατα κληρικών της βυζαντινής περιόδου και φορητά αντικείμενα, όπως μελανοδοχεία, δαχτυλίδια και χάλκινα νομίσματα.
«Ήταν ένα θρησκευτικό κέντρο κατά τη βυζαντινή περίοδο», είχε πει στο Anadolu ο διευθυντής του Μουσείου Κερασούντας Χουλουσί Γκιουλέτς.

Οι ανασκαφές στο νησί ξεκίνησαν το 2011. Οι αρχαιολόγοι διαπίστωσαν ότι οι κάτοικοι του νησιού χρησιμοποιούσαν ασβεστόλιθο από την Κωνσταντινούπολη, καθώς η περιοχή δεν είχε οικοδομικά υλικά.
Σύμφωνα με τον Βρετανό ιστορικό Άντονι Μπράιερ οι Έλληνες του νησιού αντιστάθηκαν στους Οθωμανούς μέχρι την τελευταία στιγμή της πτώσης της Τραπεζούντας το 1461. Με εντολές της οθωμανικής αυτοκρατορίας απαγορεύτηκε το εμπόριο, γεγονός που μείωσε τη δύναμη του νησιού.
[youtube https://www.youtube.com/watch?v=0HofUnr5Pis&w=704&h=396]
mixanitouxronou