Εφημερίς -Η πρώτη καθημερινή πολιτική εφημερίδα της Αθήνας

Εφημερίς ονομαζόταν η πρώτη καθημερινή πολιτική εφημερίδα που κυκλοφόρησε στην Αθήνα, του νέου ελληνικού κράτους. Η «Εφημερίς», πρωτοκυκλοφόρησε τη Δευτέρα 1η Οκτωβρίου 1873 από τον Δημήτρη Κορομηλά. Η έκδοσή της έληξε το 1922.

Τετρασέλιδο φύλλο, δίστηλο, μικρού σχήματος, αρχικά χωρίς πολιτική τοποθέτηση, δημοσίευε, εν αντιθέσει με τον υπόλοιπο τύπο της εποχής, ειδήσεις παρά άρθρα. Δημοσίευε επίσης τα πρακτικά της Βουλής, τηλεγραφήματα εμπορικά και πολιτικά, το δελτίο του χρηματιστηρίου, τις δημοσιεύσεις της Εφημερίδας της Κυβέρνησης σε περίληψη, τα τυχαία συμβάντα του αστυνομικού δελτίου, δικαστικό δελτίο, μετεωρολογικό δελτίο, πρόγραμμα θεάτρων, διαφημιστικές καταχωρήσεις, ποικίλες κοινωνικές ειδήσεις, και μικρές αγγελίες.
Η τιμή φύλλου ήταν 5 λεπτά, η ετήσια συνδρομή Αθηνών ανερχόταν στις 13 δρχ. και της επαρχίας στις 20 δρχ. Τα γραφεία της εφημερίδας βρίσκονταν στην οδό Ερμού 291. τα πρώτα τρία φύλλα μοιράστηκαν δωρεάν στην Αθήνα – ως διαφήμιση – ενώ στην επαρχία μοιράστηκαν δωρεάν τα δυο πρώτα φύλλα. Η εφημερίδα έβγαινε στα περίπτερα στις 10 το πρωί.
Ο Δημήτρης Κορομηλάς (1850-1898) ήταν γιος του τυπογράφου και ιδιοκτήτη τυπογραφείου στην Αθήνα, του Ανδρέα Κορομηλά. Όταν κληρονόμησε την επιχείρηση από τον πατέρα του, υιοθέτησε τις σύγχρονες τυπογραφικές μεθόδους και μηχανές της εποχής του και προσέλαβε τον Κάρολο Μάισνερ ως τυπογράφο του προκειμένου να εκδώσει «…φύλλον τακτικώς και ευμεθόδως συντασσόμενον και καθ’ εκάστην εκδιδόμενον. Η «Εφημερίς» πρώτη θείσα τα θεμέλια της καθ’ ημέραν δημοσιογραφίας, δύναται να είπη αδιστάκτως ότι η εμφάνισή της υπήρξε γεγονός εν τη ιστορία του τύπου εν Ελλάδι.»

Το 1873, που πρωτο-κυκλοφόρησε, αρχισυντάκτης ήταν ο Ιωάννης Καμπούρογλους και συντάκτες και συνεργάτες υπήρξαν σημαντικοί δημοσιογράφοι, λογοτέχνες και λόγιοι της εποχής.
Από τον επόμενο χρόνο όμως, το 1874 αρχίζει να παίρνει θέση στα πολιτικά γεγονότα της εποχής, πολεμώντας τον Δημήτρη Βούλγαρη, δημοσιεύοντας τα πρακτικά των δικών των εμπλεκομένων στα λεγόμενα «σιμωνιακά», σκάνδαλο που συγκλόνισε εκείνα τα χρόνια τη χώρα. Μάλιστα, τότε εξέδωσε και απογευματινό φύλλο, λόγω πληθώρας ύλης. Η πρωινή έκδοση περιλάμβανε τις εξελίξεις της δίκης, η δε απογευματινή, την καθιερωμένη ύλη της εφημερίδας.
Το 1881 αποχωρεί από την εφημερίδα ο Ιωάννης Καμπούρογλου λόγω διαφωνίας με τον Κορομηλά, και κινείται αυτόνομα, εκδίδοντας τη δική του «Νέα Εφημερίς».
Το 1886 αποχώρησε από τη διεύθυνση και ο ίδιος ο ιδρυτής της, ο Δημ. Κορομηλάς, τον οποίο διαδέχεται ο αδερφός του, Λάμπρος Κορομηλάς με αρχισυντάκτη τον Αριστομένη Βαλέτα. Τη δεκαετία του 1880 υποστήριξε αρχικά τον Χαρίλαο Τρικούπη για να εισχωρήσει στο στρατόπεδο του αντιπάλου του, από το 1887 και μετά.
Το 1888 αναλαμβάνει την έκδοση της εφημερίδας ο Αριστείδης Ρούκης, με αρχισυντάκτη τον Αγησίλαο Γιαννόπουλο, μετατρέποντας την σε απογευματινή. Μπαίνει και ο υπότιτλος «το αρχαιότατον των εν Ελλάδι ημερησίων φύλλων, ιδρυθέν το 1873», η τιμή ανεβαίνει στα 10 λεπτά το φύλλο, η ετήσια συνδρομή σε Αθήνα και επαρχίας ορίζεται στις 30 δραχμές. Τα γραφεία μεταφέρονται στην οδό Κολοκοτρώνη 15 στο κέντρο της πόλης. Το 1901 διακόπτεται η λειτουργία της.
Τη δεκαετία του 1890 υποστηρίζει το νέο τρίτο κόμμα του Δημητρίου Ράλλη ενώ το 1892 υποστηρίζει το «Εθνικό κόμμα» του Θεόδωρου Δηλιγιάννη. Από αυτή τη περίοδο χρονολογείται και η συνεργασία του λογοτέχνη Μπάμπη Άννινου, με τα χρονογραφήματά του στην εφημερίδα με τίτλο «Πινακίδες» καθώς και η δημοσίευση σε επιφυλλίδες των θεατρικών έργων του Δημήτρη Κορομηλά.
«Η Εφημερίς» επανεκδίδεται το 1912 από το Γιώργο Κορομηλά, και αρχισυντάκτη τον Γ. Ν. Βραχηνό το 1915 αναλαμβάνει ο Χ.Δ. Κορομηλάς με αρχισυντάκτη το Γ. Οικονομόπουλο και τέλος αναλαμβάνει την έκδοση ο Ηλίας Παπαπαύλου, υπό τη διεύθυνση του οποίου κλείνει οριστικά, το 1922. Η τιμή της εφημερίδας το 1921 είναι 5, 20 λεπτά. Η ετήσια συνδρομή Αθηνών 75 δρχ, η ετήσια εξωτερικού 125 δρχ.
Συνεργάτες της εφημερίδας υπήρξαν ο Αλ. Παπαδιαμάντης, που σαν αρθρογράφος και μεταφραστής το 1882 έπαιρνε 100 φράγκα μηνιαίο μισθό, ενώ το 1887 δημοσιεύει και το πρώτο-πρώτο του διήγημα ο Κωστής Παλαμάς, ο Ιωάννης Κονδυλάκης, ο Θεμιστοκλής Σοφούλης, ο Ανδρέας Καρκαβίτσας κ.α. Από τους συνεργάτες της εφημερίδας 11 διετέλεσαν υπουργοί και 6 πρωθυπουργοί.
Τα πρωτότυπα φύλλα της εφημερίδος βρίσκονται στη Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων και στο αρχείο του Ε.Λ.ΙΑ.
wikipedia