κοίταξε να…. δεις, λέμε σήμερα / "ίομεν κείοντες, Ήρα"= πάμε να την πέσουμε Ήρα, έλεγε ο Δίας

του   Χρυσόστομου  Τσιρίδη

.

Οι λέξεις κάνουν την γλώσσα.    Δεν είναι   γλώσσα.

.

.

Τα έχει και ο Όμηρος.

όρσο κείων / σήκω να…  πέσεις  (κοιμηθείς).

.

Και   για  το   αυθεντικό   του   πράγματος:

“ξένε,   σήκω, να…. πας  να  πέσεις…”   μεταφράζουν    Καζαντζάκης  Κακριδής  (Οδύσσεια  η  342    “ὄρσο κέων, ὦ ξεῖνε” )

.

Στην γλώσσα μας αυτό το σε πρώτη ματιά “αντιφατικό”,   κάτι   μεταξύ   πλεονασμού   και  οξύμωρου,  το βλέπουμε   συχνά:

.

—κοίταξε να… δεις

—κάθομαι… όρθιος

—Τί   κάθεσαι   και του   μιλάς

— κάθομαι και σ’ ακούω

—τα…. λέμε στο…. κουβεντιαστό

–άκου….  να   δεις

—στάσου …. ακίνητος

–έμεινα… στάσιμος

—εφτά….   τραγούδια   θα  σου… πω     κ.α

.

Βέβαια τίποτε το περίεργο. Είπαμε οι λέξεις κάνουν την γλώσσα,   ως   απαραίτητα   συστατικά   της.    Δεν είναι    “γλώσσα”.

.

Λέμε   “κοίταξε”,  εννοούμε   “πρόσεξε”  /   Λέμε   “να   δεις”,   εννοούμε   “να   καταλάβεις”.

.

Λίγη   θεωρία  (λέμε   τώρα).  Βοηθάει   πάντως.

.

Η   γλώσσα   είναι… πέραν, ενίοτε   ΠΟΛΥ   ΠΕΡΑΝ   των  λέξεων  (=σήκω  να πας  να….  πέσεις),   σε σημείο   που  μπαίνουμε   στον χώρο   της    “ιδιωματικής    έκφρασης”,  η οποία    ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΕΤΑΙ,  γίνεται    κατανοητή   ΜΟΝΟ    από  όσους   μιλούν  την   ΜΗΤΡΙΚΗ  τους   ΓΛΩΣΣΑ.  (   λ.χ    από  πού  κρατάει   η   σκούφια   του)

.

Σημείωση:   Σαν τα   “οικογενειακά”   αστεία,  τα οποία  είναι   ΟΝΤΩΣ   αστεία,   ΜΟΝΟ  ΜΕΤΑΞΥ   των   μελών   της   οικογένειας.  Για   έναν  τρίτο   είναι….   (ακατ)ανόητα.

.

Κι   αυτό   γιατί:

.

Λειτουργούμε συνήθως επαγωγικά  (οικονομία    γλώσσας) και καταλήγουμε στις    πιο άμεσες- οικείες λέξεις.  ΣΥΝΕΙΡΜΟΙ   και   μεταφορικές    συνυποδηλώσεις   στην  συνέχεια,   κάνουν   την   δουλειά   τους,   δηλαδή  συντομεύουν   και   πυκνώνουν   τα   πολλά  και  ποικίλα  νοήματα.

.

Όπως    συμβαίνει     λ.χ   με τον  τίτλο   της   ταινίας   “συνοικία  το   όνειρο” (εικόνα).  Όνειρο   και   Συνοικία   είναι   οι    ΛΕΞΕΙΣ.  Το   ΝΟΗΜΑ  (διάβαζε   γλώσσα) όμως  είναι  αρκετά… πέραν.

.

Και τέλος   ένα    σχετικό    Υ.Γ

.

“ίοντες   κείομεν… Ήρα”  (πάμε   να  την   πέσουμε   Ήρα)  λέει  ο   φτιαγμένος   Δίας   ή    αλλιώς   “πάμε   για  ύπνο….    Κατερίνα”.

.

Καταργήθηκαν   λέει    τ’  αρχαία (!).  ΛΑΘΕΣΤΑΤΟ.    Η   Ελληνική γλώσσα   ΗΤΑΝ     Πάντα     ΜίΑ  / ΕΝΙΑίΑ /  ΣΥΝΕΧήΣ / ΟΜΟΟΥΣΙΑ  και   ΑΔΙΑΙΡΕΤΗ.

.

Ή  θέλουμε  να το καταλάβουμε   ή  δεν  θέλουμε.