Κάθε Κυριακή πρωί οι Εύζωνες της Προεδρικής Φρουράς ανεβαίνουν στην Ακρόπολη για την έπαρση της ελληνικής σημαίας.
Από την εποχή του Ομήρου ο Εύζωνας ήταν ο καλά ζωσμένος μαχητής. Η ζώνη που φορούσε ο πολεμιστής θεωρούνταν τότε στοιχείο ανωτερότητας.
Αξημέρωτα και οι τσολιάδες της Προεδρικής Φρουράς ετοιμάζονται να ανηφορίσουν προς την Ακρόπολη. Είναι Κυριακή και σε λίγο πρέπει να υψώσουν με όλες τις τιμές την ελληνική σημαία στον ιερό βράχο. Στο «στρατηγείο» τους, στην Ηρώδου Αττικού, επικρατεί οργασμός προετοιμασιών.
Ντύνονται σε δυάδες με συγκεκριμένο τελετουργικό και ελέγχουν κάθε λεπτομέρεια. «Εκπαιδεύονται πάντα σε ζευγάρια», μας εξηγεί ο διοικητής τους, αντισυνταγματάρχης Πέτρος Μηλιόπουλος. Μόνος του άλλωστε ο Εύζωνας είναι αδύνατον να ντυθεί. Η ετοιμασία του ζευγαριού είναι ολόκληρη ιεροτελεστία. Διαρκεί μία ώρα για τους άπειρους και 30 λεπτά για τους παλιούς. Οι στολές είναι χειροποίητες.
Οι τεχνίτες θέλουν 80 μέρες για μια πλήρη στολή, που έχει πάνω από 10 διαφορετικά στοιχεία. Φορούν δυο ζευγάρια κάλτσες, ώστε να εξαφανίζονται οι πτυχές και το πόδι τους να μοιάζει με αρχαιοελληνική κολόνα. Το καπέλο τους είναι κόκκινο, όπως το αίμα που χύθηκε για τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα.
Η φουστανέλα τους έχει 400 πτυχές, όσες και τα χρόνια της σκλαβιάς στα χέρια των Τούρκων. Οταν φορούν την πουκαμίσα κι απλώνουν τα χέρια, θυμίζουν αετούς σε χορογραφία. Κι ενώ ο ένας βοηθάει τον άλλο, τα μάτια τους αναζητούν λεπτομέρειες. Μια κλωστή που μπορεί να έχει ξεφύγει. Το τσαρούχι θα μπει τελευταίο. Το κάθε ζευγάρι ζυγίζει τρία κιλά. Φτιάχνεται από δέρμα μοσχαριού και χρειάζονται 120 καρφιά και 650 βελονιές για να κατασκευαστεί. Ο θρύλος λέει πως στη φούντα του οι πολεμιστές έκρυβαν μαχαίρι.
Μία ώρα ακινησίας
Η Προεδρική Φρουρά ιδρύθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 1868, αρχικά ως μάχιμο τμήμα και σήμερα με καθαρά τελετουργικό χαρακτήρα. Οι τσολιάδες -όπως ονομάστηκαν οι φουστανελάδες επί Τουρκοκρατίας επειδή φορούσαν τσόλια, κουρέλια- είναι φαντάροι με ύψος πάνω από 1,87 μ., άριστη σωματική διάπλαση και χαρακτήρα.
Νύχτα – μέρα, με βροχές, χιόνια και καύσωνες στέκονται προσοχή, χωρίς να κουνούν ούτε βλέφαρο φρουρώντας το Προεδρικό Μέγαρο και το Μνημείο του Αγνωστου Στρατιώτη, που ολοκληρώθηκε το 1932. Θα μείνουν μία ώρα εντελώς ακίνητοι δίπλα στο άσβηστο καντήλι του Μνημείου. Εχουν εκπαιδευτεί έξι εβδομάδες γι’ αυτό. Ενας παρατηρητής θα τους σκουπίζει τον ιδρώτα ή τις σταγόνες της βροχής. Ξεκουράζονται τέσσερις ώρες κι επιστρέφουν στη σκοπιά για άλλη μία ώρα ακινησίας.
Κάθε Κυριακή, στις 11:00, έχουν την επίσημη αλλαγή στο Σύνταγμα. Κι όταν ανεβαίνουν στην Ακρόπολη, το μυαλό τους ταξιδεύει στον Εύζωνα Κωνσταντίνο Κουκίδη, που σύμφωνα με τον θρύλο, τυλίχτηκε με την ελληνική σημαία κι έπεσε στο κενό το 1941, αρνούμενος να παραδώσει το λάβαρο στους ναζί. [Κείμενο: Γιάννης Φώσκολος. Φωτογραφίες: Γιώργος Πατρουδάκης