Υπό το βάρος της διεθνούς κατακραυγής του Γερμανικού «όχι» στην Ελλάδα, που πάγωσε και τρόμαξε εχθές (19/02/2015) την παγκόσμια κοινότητα δημιουργώντας φόβους για μια ανεξέλεγκτη διεθνή οικονομική κρίση, η γερμανική στάση κάμφθηκε. Όμως ακόμη τίποτα δεν έχει αποφασιστεί.Όλα θα κριθούν σήμερα. Η προεργασία που έγινε χθες στο EuroWorking Group, το οποίο κράτησε πάνω από 6 ώρες, έφερε πιο κοντά από ποτέ Ελλάδα και Γερμανία, η οποία παρά την αρχική άρνηση στο ελληνικό αίτημα, φαίνεται πως τελικά συνεργάστηκε για τη δημιουργία ενός κοινού κειμένου, με το τέλος της χθεσινής ημέρας. Η χθεσινή συνάντηση προετοιμασίας πραγματοποιήθηκε εν μέσω μεγάλων πιέσεων για εξεύρεση λύσης, με μαραθώνιους τηλεφωνημάτων μεταξύ αρχηγών κρατών και των υπουργών οικονομικών ΗΠΑ και Ευρωζώνης.
Πιέσεις θα δεχτεί εξάλλου η γερμανική πλευρά στο τετ α τετ που θα έχει σήμερα το πρωί ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ με την καγκελάριο της Γερμανίας Άγγελα Μέρκελ. Ο Γάλλος πρόεδρος διαβεβαίωσε τον Αλέξη Τσίπρα στη χθεσινή τους συνομιλία: «Θα κάνω ό,τι μπορώ για να βοηθήσω την Ελλάδα. Θα συζητήσω το όλο θέμα και με την Α. Μέρκελ στην αυριανή μας συνάντηση».
Η αποφασιστική στάση της Κομισιόν που στήριξε την ανεύρεση λύσης και όχι τη ρήξη έφερε την αλλαγή στάσης της Γερμανίας και έτσι υπάρχουν ενδείξεις προόδου. Όπως ανέφεραν πηγές δεν φαίνεται να υπάρχει αδιέξοδο, η Γερμανία ανακάλεσε την αρχική άκαμπτη θέση της και «υπάρχει παράθυρο συνεργασίας ανοιχτό».
Πλέον οι υπουργοί οικονομικών της ευρωζώνης θα κατευθυνθούν προς μία λύση που φαίνεται να μπορεί να γίνει αποδεκτή από το σύνολο των χωρών μελών της ζώνης του ευρώ. Αν και αξιωματούχοι σημειώνουν ότι μέχρι χθες δεν υπήρχε τελικό αποτέλεσμα και όλα θα κριθούν στο σημερινό Eurogroup, οι εμπειρογνώμονες της ευρωζώνης συνέταξαν ένα προσχέδιο συμβιβαστικής συμφωνίας που θα τεθεί στο συμβούλιο των υπ. Οικονομικών.
Πλέον είναι ορατό το ρήγμα που έχει επέλθει στην Ευρωζώνη που τη χωρίζει σε δύο μέτωπα, το γερμανικό και το ελληνο-γαλλικό. Οι διαφορές φάνηκε πως μπορούν να καμφθούν όμως χθες βράδυ.
Όπως ανέφερε χθες το βράδυ το Bloomberg: «Η Γερμανία θεωρεί την πρόταση που υπέβαλε η Ελλάδα ως τη μοναδική βάση πάνω στην οποία θα ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις του αυριανού Eurogroup και δεν είναι απαραίτητη η υποβολή ενός νέου αναμορφωμένου κειμένου – αιτήματος.. H στάση που υιοθέτησε η Γερμανία, η μεγαλύτερη χώρα που συμβάλλει με 240 δισ. ευρώ (273 δισ. δολάρια) στο πακέτο διάσωσης της Ελλάδας, αλλά και ο κύριος εμπνευστής των οικονομικών μεταρρυθμίσεων, φαίνεται να κάνει ένα βήμα πίσω από την προηγούμενη δήλωση που πρότεινε ο υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Ο Σόιμπλε μάλιστα, σχεδιάζει να παραστεί στη συνεδρίαση στις Βρυξέλλες, σύμφωνα με το υπουργείο του».
Μπαράζ τηλεφωνημάτων και δηλώσεων
Χθες, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας είχε τηλεφωνική επικοινωνία με την Γερμανίδα καγκελάριο Άγγελα Μέρκελ αμέσως μετά το «όχι» του Σόιμπλε και ενώ ήταν σε εξέλιξη το Euroworking Group. Η συνομιλία διήρκεσε περίπου 50 λεπτά μαζί με τις μεταφράσεις. Η συνομιλία έγινε σε θετικό κλίμα και στην κατεύθυνση να βρεθεί μια αμοιβαία επωφελής λύση για την Ελλάδα και την Ευρωζώνη.
Ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας συνομίλησε χθες και με τον Γάλλο Πρόεδρο Φρ. Ολάντ, σε θερμό κλίμα. Ο Γάλλος πρόεδρος διαβεβαίωσε τον Αλέξη Τσίπρα: «Θα κάνω ό,τι μπορώ για να βοηθήσω την Ελλάδα. Θα συζητήσω το όλο θέμα και με την Α. Μέρκελ στην αυριανή μας συνάντηση». Στο ίδιο πνεύμα ο Γάλλος πρωθυπουργός Μάνουελ Βάλς δήλωσε χθες «Μια λύση είναι δυνατή και μάλιστα τάχιστα και εξέφρασε τη θέληση της Γαλλίας να κάνει κάθε προσπάθεια για τη λύση του ελληνικού προβλήματος λαμβάνοντας υπ΄όψιν και τη θέληση του ελληνικού λαού. Η Γαλλία είναι υπέρ κάθε προσπάθειας για την Ελλάδα ώστε να εγγραφεί πλήρως και μόνιμα μέσα στην Ευρώπη και στο ευρώ που τόσο έχει ανάγκη» τόνισε.
Το ίδιο απόγευμα ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών Τζέικομπ Λιου συνομίλησε τηλεφωνικά με τον Γιάννη Βαρουφάκη, τον Γάλλο υπουργό Οικονομικών Μισέλ Σαπέν και τον πρόεδρο του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ.
Οι ΗΠΑ θέλουν να δουν τις δύο πλευρές να αφήσουν τη ρητορική και πετύχουν έναν αληθινό συμβιβασμό, ανέφερε ο αξιωματούχος και προέτρεψε Ελλάδα και Ευρωπαίους ηγέτες να προβούν σε αμοιβαίες παραχωρήσεις κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων. Ο ίδιος προειδοποίησε έναντι μίας «επανόδου της αβεβαιότητας» στην ευρωζώνη σε περίπτωση αποτυχίας.
Εν τω μεταξύ, σύμφωνα με πηγή της ιταλικής κυβέρνησης το απόγευμα της Πέμπτης ο κ. Τσίπρας είχε συνομιλία με τον Ιταλό πρωθυπουργό Ματέο Ρέντσι ο οποίος διαβεβαίωσε ότι στηρίζει το ελληνικό αίτημα και τον πρόεδρο της Κομισιόν, Ζαν Κλωντ Γιούνκερ, ο οποίος έπαιξε ρόλο κλειδί στη γεφύρωση του χάσματος με τη Γερμανία.
Στο ίδιο πνεύμα, ο Ιταλός υπουργός οικονομικών Οικονομικών, Πιερ Κάρλο Πάντοαν δήλωσε ότι η Ρώμη στηρίζει τις προσπάθειες της ελληνικής κυβέρνησης. «Πρέπει να ξεπεράσουμε μια κρίσιμη μεταβατική φάση, στην οποία πρέπει να αποφασισθεί τι θα γίνει με τις παλιές δεσμεύσεις και πώς να σχεδιασθούν οι καινούργιες» είπε ο κ. Πάντοαν και πρόσθεσε: «Πρέπει να δώσουμε το μήνυμα ότι το ευρώ είναι μη αντιστρέψιμο. Αν βγει μια χώρα, δεν θα είχαμε μόνον ένα κράτος λιγότερο στην Ένωση, αλλά και την μετατροπή του ευρώ σε έναν μηχανισμό που μπορεί να αποσυντεθεί. Ένας μηχανισμός διαφορετικός από εκείνον του ενιαίου νομίσματος».
Ο Ιταλός υπουργός πρόσθεσε ότι «η ελληνική κυβέρνηση έβαλε στο τραπέζι μια ανάγκη η οποία πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη: Να οδηγήσει την Ελλάδα έξω από μια μακρά περίοδο κρίσης. Για να το πετύχει, η Ελλάδα πρέπει να προχωρήσει σε δομική μεταρρύθμιση, να γίνει πιο δυναμική με ένα πρόγραμμα μεσοπρόθεσμης διάρκειας».
18 νομπελίστες οικονομολόγοι στο πλευρό της Ελλάδας
Σήμα κινδύνου για την Ευρωζώνη και προειδοποιήσεις για τη διάσπαση που θα φέρει ένα Grexit έστειλαν χθες 18 νομπελίστες οικονομολόγοι στους Financial Times, ζητώντας πραγματισμό στις διαπραγματεύσεις και επίτευξη συμφωνίας με Ελλάδα. Με τίτλο «Και η Ευρώπη θα επωφεληθεί από μία νέα αρχή στην Ελλάδα», την επιστολή υπογράφουν 18 καθηγητές οικονομικών και άνθρωποι της αγοράς, μεταξύ άλλων ο Γιόζεφ Στίγκλιτς του πανεπιστημίου Κολούμπια, ο Χριστόφορος Πισσαρίδης του LSE, ο Τσαρλς Γκουντχαρντ του LSE και ο Νιλ ΜακΚίνον της VTB Capital.
Οι οικονομολόγοι στην επιστολή προειδοποιούν για διάσπαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τονίζουν πως ανάπτυξη στην Ελλάδα, σημαίνει ανάπτυξη και στην ευρωζώνη.
«Oι δυσκολίες στη διαπραγμάτευση ανάμεσα στην Ελλάδα και το Eurogroup δημιουργούν πραγματικό κίνδυνο μη επίτευξης συμφωνίας – με πιθανές σοβαρές οικονομικές και πολιτικές συνέπειες για τον ελληνικό λαό αλλά και για όλους τους πολίτες της ΕΕ. Η ουσία μίας οικονομικής ένωσης είναι το δούναι και λαβείν – δίνοντας τώρα μπορείς να ωφεληθείς αργότερα -αλλά και η ανταπόκριση στα δημοκρατικά αιτήματα των πολιτών.
Πράγματι, κατά την άποψη πολλών εξ ημών, οι «κατάλληλοι συμβιβασμοί» από την πλευρά των πιστωτών θα ευνοούσαν όχι μόνο την Ελλάδα, αλλά ακόμη και εκείνους που της ζητούν τόσο αδιάλλακτα να παραμείνει στην ίδια πορεία. Χωρίς αλλαγή, το ευρωπαϊκό οικοδόμημα θα καταρρεύσει», αναφέρουν στην επιστολή τους και προσθέτουν: «Φοβούμαστε ότι η ανικανότητα επίτευξης θετικής συμφωνίας θα μπορούσε να αποτελέσει την αρχή της διάσπασης όχι μόνο της ευρωζώνης, αλλά και του οικοδομήματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το συνεπακόλουθο πλήγμα θα οδηγήσει σε τάσεις πολιτικής αποσύνθεσης.
Είναι ξεκάθαρο τι χρειάζεται τώρα η Ελλάδα: οικονομική ανάκαμψη – με στήριξη από τη σημαντική χαλάρωση των δημοσιονομικών στόχων, θέσπιση μέγιστου πλεονάσματος στο 1,5% του ΑΕΠ, με κάποια χρηματοοικονομική αναδιάρθρωση των χρεών της, συσχετισμό της εξυπηρέτησης του χρέους με κάποια ουσιώδη ανάπτυξη και με δημοσιονομικές μεταρρυθμίσεις που θα περιλαμβάνουν πάταξη της διαφθοράς και αποδυνάμωση των οικονομικών δυνάμεων των Ολιγαρχών».
Η διεθνής αντίδραση στο «όχι» του Σόιμπλε και το γερμανικό μέτωπο
Η κίνηση του Γερμανού υπουργού Οικονομικών να αρνηθεί την ελληνική πρόταση, προλαβαίνοντας την απόφαση του Eurogroup, και να το χαρακτηρίσει «Δούρειο Ιππο», αποδοκιμάστηκε ευθέως από κύκλους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αιφνιδίασε τους ξένους αναλυτές και προκάλεσε την σκληρή απάντηση της ελληνικής πλευράς. «Take it or leave it», ήταν η απάντηση που έδωσαν στον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε κύκλοι του Μεγάρου Μαξίμου διαμηνύοντας: «Το αυριανό Eurogroup έχει μόνο δύο επιλογές: Να αποδεχτεί ή να απορρίψει το ελληνικό αίτημα. Εδώ θα φανεί ποιος θέλει να βρεθεί λύση και ποιος όχι».
Άρθρο γνώμης του Bloomberg κάνει λόγο για «βλακώδη αυστηρότητα» της Γερμανίας που απαιτεί από την ελληνική κυβέρνηση να αθετήσει απροκάλυπτα όλες τις προεκλογικές υποσχέσεις της και σημειώνει πως ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών «φαίνεται ότι νομίζει πως οι Έλληνες ψηφοφόροι πρέπει να τιμωρηθούν για την έλλειψη κρίσης τους».
Οι Financial Times έγραψαν «η γερμανική αντίδραση προκαλεί έκπληξη, αφού νωρίτερα ο κύριος Ντάισελμπλουμ ανακοίνωσε ότι έλαβε το ελληνικό αίτημα για εξάμηνη παράταση και ότι συγκαλεί έκτακτο Eurogroup την Παρασκευή στις Βρυξέλλες. Αξιωματούχοι της Ευρωζώνης άλλωστε έλεγαν ότι μια νέα συνεδρίαση του Eurogroup θα είχε νόημα μόνο εάν η Ελλάδα είχε κάνει αρκετές υποχωρήσεις για να δικαιολογήσουν ένα τρίτο Eurogroup».
Με δεδομένο ότι ένα Grexit θα κόστιζε πολλά σε πολλούς και κυρίως στη Γερμανία, η στάση του Βόλγφκανγκ Σόιμπλε που εκτοξεύει απειλές, προσβάλλει τους Έλληνες, θέλει να αφανίσει τον Βαρουφάκη και να υποτιμήσει τον Έλληνα πρωθυπουργό, υποκινεί τους δορυφόρους της Γερμανίας εναντίον της Ελλάδας και δεν κάνει κάτι άλλο από το να διαπραγματεύεται σκληρά, προκαλεί αντιδράσεις. Έτσι η στάση του γερμανού ΥΠΟΙΚ είχε ως αποτέλεσμα τη μεγάλη κινητικότητα και παρέμβαση αξιωματούχων της Κομισιόν, της Γαλλίας και της Ιταλίας υπέρ των ελληνικών θέσεων.
Το γερμανικό μέτωπο
Η Σλοβακία η Φινλανδία και το Βέλγιο αντίθετα ευθυγραμμίστηκαν με την γερμανική άρνηση. Ο Σλοβάκος πρωθυπουργός Ρόμπερτ Φίκο, σε συνέντευξή του στους Financial Times, ζητά «να επιβάλουν μέτρα στην Ελλάδα για να εξασφαλίσουν ότι τα κεφάλαια που δανείστηκαν στην Αθήνα θα αποπληρωθούν». Ο Φινλανδός πρωθυπουργός Αλεξάντερ Στουμπ χαρακτήρισε ασαφείς τις ελληνικές προτάσεις και τόνισε ότι όρος για κάθε διαπραγμάτευση είναι η εφαρμογή του τρέχοντος προγράμματος .Για ασάφειες στην ελληνική πρόταση μίλησε και ο βέλγος υπουργός οικονομικών Γιόχαν Φαν Οβερτφελτ.
Δούρειος Ίππος
Είχε προηγηθεί η επιστολή της κυβέρνησης στο Eurogroup, που χαρακτηρίστηκε από το Σόιμπλε, «Δούρειος Ίππος» με τον οποίο η ελληνική πλευρά επιχειρεί να βάλει τέλος στο τρέχον πρόγραμμα.
«Η ελληνική επιστολή δεν είναι καθόλου σαφής, αντιθέτως αφήνει τεράστια περιθώρια ερμηνείας. Δεν προβαίνει σε καμία καθαρή δέσμευση να ολοκληρώσει το τρέχον πρόγραμμα. Ακόμη, είναι τελείως ασαφές πως η ελληνική κυβέρνηση θέλει να πληρώσει τους λογαριασμούς τις επόμενες εβδομάδες δεδομένης της μείωσης των φορολογικών εσόδων. Για αυτόν ακριβώς το λόγο το γράμμα δεν είναι σύμφωνο με την τελευταία θέση του Eurogroup. Αντιθέτως μάλλον συνιστά έναν Δούρειο Ίππο, με την πρόθεση να εξασφαλιστεί μια χρηματοδότηση-γέφυρα και στην ουσία βάζει ένα τέλος στο ελληνικό πρόγραμμα. Υπό αυτές τις συνθήκες δεν έχει νόημα να αρχίσουμε να σχεδιάζουμε μια κοινή δήλωση του Eurogroup την Παρασκευή».
Της Μαρίνας Πρωτονοταρίου