Το Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ), όπως το ίδιο μας λέει, “είναι το μεγαλύτερο ερευνητικό ίδρυμα για την οικονομική επιστήμη στην Ελλάδα και λειτουργεί υπό την εποπτεία του Υπουργείου Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας. Διεξάγει εφαρμοσμένες αναλύσεις σε θέματα της ελληνικής οικονομίας και παρέχει στην κυβέρνηση μελετητικές υπηρεσίες σε θέματα οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής. Το ερευνητικό προσωπικό του ΚΕΠΕ συγκροτείται από επιστήμονες, κυρίως οικονομολόγους κατόχους διδακτορικών τίτλων“.
Από τον Ιανουάριο του 2014 δημοσιεύει το μηνιαίο οικονομικό δελτίο με τίτλο “Ελληνική Οικονομία”. Στις 4/8 δημοσίευσε το πρώτο ειδικό τεύχος της Ελληνικής Οικονομίας για την Ενέργεια, ένα τεύχος 41 σελίδων. Όπως λέει το ΚΕΠΕ, στόχος του τεύχους είναι “η επισήμανση των καίριων ζητημάτων του ενεργειακού τομέα της χώρας μας, η ανάδειξη και προώθηση των αναπτυξιακών του δυνατοτήτων και η συμβολή στον ουσιαστικό διάλογο μεταξύ των εμπλεκομένων φορέων“.
Κι ενώ περιμένει κανείς να δει απόψεις των επιστημόνων του ΚΕΠΕ, διαβάζει πιο κάτω: …
“Το τεύχος προλογίζει με σημείωμά του ο Υπουργός ΠΕΚΑ κ. Γιάννης Μανιάτης και συμμετέχουν με άρθρα τους οι κύριοι Αθανάσιος Δαγούμας (ΥΠΕΚΑ), Μίλτος Ασλάνογλου (ΡΑΕ), Γιώργος Στάμτσης (ΕΑΣΗ), Σάββας Σεϊμανίδης (ΕΣΗΑΠΕ), Σωτήρης Καπέλλος (ΣΕΦ), Τάκης Γρηγορίου (Greenpeace) και Βασίλης Λυχναράς (ΚΕΠΕ)“.
Τα φάουλ έχουν ξεκινήσει πριν ακόμα διαβάσουμε πιο κάτω, πριν ακόμα ασχοληθούμε με το “Ειδικό Τεύχος”. Τι δουλειά έχει το ΚΕΠΕ να κάνει “Ειδικό Τεύχος” και να φιλοξενεί απόψεις της Greenpeace για την ενέργεια, αλλά όχι π.χ. της ΔΕΗ;
Αν παρ’ όλα αυτά κάνετε τον κόπο να ανοίξετε το “Ειδικό Τεύχος”, θα δείτε ότι πρόκειται για μια συλλογή χιλιοειπωμένων πραγμάτων και θέσεων φορέων, που διαβάζετε κάθε μέρα στον ειδικό ηλεκτρονικό τύπο για την ενέργεια. Δεν πρόκειται για επιστημονικές εργασίες, πρόκειται για κείμενα πολιτικής. Οπότε είναι άγνωστο γιατί έπρεπε να βγει αυτό το Ειδικό Τεύχος, εκτός κι αν βγήκε για να καλύψει τον Αύγουστο, που “δεν υπάρχουν ειδήσεις“, επειδή κανείς δεν θέλει να θίξει “τα μπάνια του λαού“. Το ίδιο τεύχος θα μπορούσε το ίδιο καλά να αποτελεί ένα ένθετο σε οποιαδήποτε κυριακάτικη αυγουστιάτικη εφημερίδα, να το διαβάζουμε ξαπλωμένοι στην παραλία.
Σε ένα Ειδικό Τεύχος για την ενέργεια στην Ελλάδα, με 8 αρθρογραφούντες, η λέξη “λιγνίτης” αναφέρεται πέντε φορές όλες κι όλες. Λες και δεν στηρίχθηκε η ανάπτυξη της Ελλάδας στον 20ο αιώνα στο λιγνίτη, λες και δεν αποτελεί τη βάση της ηλεκτροπαραγωγής.
Ας δούμε ποιες είναι αυτές οι αναφορές:
Η πρώτη αναφορά είναι από το Γενικό Διευθυντή του ΕΣΑΗ (κι όχι ΕΑΣΗ, που λέει το Δελτίο Τύπου του ΚΕΠΕ), που μας λέει ότι “το απαραίτητο βήμα για τον εκσυγχρονισμό της ελληνικής αγοράς ηλεκτρισμού είναι η δημιουργία συνθηκών ουσιαστικού ανταγωνισμού τόσο στην παραγωγή όσο και στην προμήθεια ηλεκτρισμού“. Πώς θα γίνει αυτό; Με “Εταιρείες με συγκρίσιμα χαρτοφυλάκια ενέργειας (που θα περιλαμβάνουν όλα τα διαθέσιμα καύσιμα όπως λιγνίτης, νερά, φυσικό αέριο και ΑΠΕ), που θα ανταγωνίζονται για την παραγωγή και πώληση στους τελικούς καταναλωτές της ηλεκτρικής ενέργειας“.
Δεν πρόκειται για κάτι νέο, είναι γνωστή η θέση του ΕΣΑΗ και διαφωνούμε ριζικά, κάθετα, οριζόντια και διαγώνια με τη θέση αυτή, που δεν παίρνει υπόψη της τα βασικά της ηλεκτροπαραγωγής: το σύστημα ηλεκτροδότησης της χώρας είναι ένα και μοναδικό, η ηλεκτρική ενέργεια δεν αποθηκεύεται, αν κάνεις 5-6 εταιρείες, που είναι ο ελάχιστος αριθμός για να υπάρχει στοιχειώδης ανταγωνισμός, καταλήγεις με πολύ μικρές εταιρείες για το μέγεθος της Ελληνικής αγοράς, που αφενός θα έχουν αυξημένα κόστη κι αφ’ ετέρου κάποιες θα καταλήξουν να κάθονται, είτε αυξάνοντας το κόστος για τον τελικό καταναλωτή είτε “καίγοντας” κεφάλαια. Πρώτος στόχος πρέπει να είναι η μείωση των τιμών για τον καταναλωτή και για να γίνει αυτό πρέπει κανείς να ξεκινήσει από την κάλυψη του φορτίου βάσης του ηλεκτρικού συστήματος της χώρας με το φθηνότερο τρόπο. Η, στο όνομα του ανταγωνισμού για τον ανταγωνισμό, δημιουργία εταιρειών για να κάθονται, οδηγεί με σιγουριά στην αύξηση της τιμής στον τελικό καταναλωτή. Αυτό ωστόσο δεν φαίνεται να ενδιαφέρει τον ΕΣΑΗ, το μόνο που φαίνεται να τον ενδιαφέρει είναι η διασφάλιση της απόδοσης των επενδυμένων κεφαλαίων στις πανάκριβες μονάδες φυσικού αερίου. Θεμιτό μεν για τους “επενδυτές”, καταλήγει όμως σε βάρος του κοινωνικού συνόλου. Δεν μας έδωσε ποτέ ο ΕΣΑΗ μια λεπτομερή ανάλυση, πώς τις βλέπει αυτές τις πολλές εταιρείες να δημιουργούνται, ποια πάγια θα έχει η κάθε μια, πώς θα έχει η κάθε εταιρεία πρόσβαση στα λιγνιτικά αποθέματα ή στα υδροηλεκτρικά έργα, σε τρόπο που να προκύπτει πραγματικός ανταγωνισμός, που να ωφελεί τον Έλληνα καταναλωτή.
Στο κλείσιμο του άρθρου του ΕΣΑΗ βλέπουμε ότι το μεγάλο τους στοίχημα είναι πλέον η διασύνδεση των νησιών και ειδικά της Κρήτης. Δεν είναι άλλωστε καθόλου τυχαίο το άρθρο του κ.Περιστέρη στο κυριακάτικο ΒΗΜΑ της 27/7, ειδικά για τη διασύνδεση. Ονειρεύονται να ηλεκτροδοτούν την Κρήτη και τα νησιά με τις μονάδες φυσικού αερίου που έχτισαν γύρω απ’ την Αττική και σήμερα κάθονται, λύση πανάκριβη, και να μας το εμφανίσουν και ως “εθνική σωτηρία”, ότι εξοικονομούν δαπάνες που πληρώνουμε ως ΥΚΩ (Υποχρεώσεις Κοινής Ωφέλειας) στους λογαριασμούς του ηλεκτρικού. Για τις μονάδες τους που κάθονται ας πάνε να ζητήσουν το λογαριασμό απ’ το Σημίτη, τον Καραμανλή κι όλους εκείνους που έστρεψαν την ηλεκτροπαραγωγή στο φυσικό αέριο, ένα 100% εισαγόμενο καύσιμο, που μάλιστα τον αγωγό ελέγχει η Τουρκία.
Τις επόμενες τέσσερις αναφορές στο λιγνίτη τις είδαμε στο κείμενο του κ.Λυχναρά, ερευνητή του ΚΕΠΕ, “Σε ό,τι αφορά τον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής που είναι ιδιαίτερα σημαντικός για την οικονομική δραστηριότητα της χώρας, η Ελλάδα εδώ και αρκετά χρόνια έχει επιτύχει επάρκεια, στηριζόμενη παραδοσιακά στην εκμετάλλευση του εγχώριου λιγνίτη, αλλά και των υδροηλεκτρικών έργων”.
Τα τελευταία χρόνια, εξαιτίας και των τάσεων και των προτεραιοτήτων που έχουν τεθεί από την Ε.Ε., η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας έχει στραφεί προς νέες, καθαρότερες πηγές,όπως οι ΑΠΕ και το φυσικό αέριο. Ως εκ τούτου, η παραγωγή από λιγνίτη μειώνεται, ενώ ταυτόχρονα έχει μειωθεί σημαντικά η χρήση πετρελαίου για την ηλεκτροπαραγωγή στα μη διασυνδεδεμένα νησιά”.
“Η χρήση του λιγνίτη εξακολουθεί να καλύπτει υψηλό ποσοστό της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και θεωρείται ότι προσφέρει χαμηλού κόστους ηλεκτρική ενέργεια. Ωστόσο, υπάρχουν έντονες επικρίσεις σχετικά με το περιβαλλοντικό και το κοινωνικό κόστος που προκαλεί, το χαμηλό αντίτιμο των δικαιωμάτων αξιοποίησης (royalties) των λιγνιτωρυχείων και άλλα θέματα“.
Βλέπουμε κι εδώ άλλη μια βιβλιογραφική εργασία, με απλές περιγραφές, χωρίς κάποιο σχολιασμό. Ειδικά η τελευταία αναφορά, για “χαμηλό αντίτιμο των δικαιωμάτων των λιγνιτωρυχείων”, δεν συνοδεύεται, ως όφειλε, από την αναφορά ότι αυτό οφείλεται στο ό,τι η ΔΕΗ ήταν από το 1950 μια 100% δημόσια εταιρεία και το “χαμηλό αντίτιμο” είχε ως συνέπεια τα χαμηλά τιμολόγια ρεύματος, προς όφελος του συνόλου της οικονομίας. Μπορεί προφανώς κάποιος να επιβάλλει όσο υψηλά δικαιώματα επιθυμεί. Ποιο θα είναι το αποτέλεσμα; Ποιος θα τα πληρώσει αυτά τα υψηλά δικαιώματα, αν όχι ο τελικός καταναλωτής; Δεν θα μετακυλιστούν τα υψηλά δικαιώματα στην τιμή του προϊόντος; Δεν αποτελούν στοιχείο κόστους; Πρέπει να κάνουμε το λιγνίτη πανάκριβο, μόνο και μόνο για να γίνει ανταγωνιστικό το εισαγόμενο φυσικό αέριο και να κερδίζει ο εισαγωγέας; Πρέπει να κάνουμε το λιγνίτη πανάκριβο, για να μας “σώσουν”, φέρνοντας εισαγόμενο λιθάνθρακα; Πρέπει να κάνουμε το λιγνίτη πανάκριβο, για να μας φαίνονται ανταγωνιστικά τα αξιοπιστίας 10% αιολικά, που αυτόνομα δεν μπορούν να ηλεκτροδοτήσουν απολύτως τίποτα; Και ποιές θα είναι οι συνέπειες για τη βιομηχανία της χώρας, που 60 χρόνια τώρα αναπτύχθηκε χέρι-χέρι με το λιγνίτη;
Βάλτε το καλά στο μυαλό σας κύριοι του ΥΠΕΚΑ: στην Ελλάδα φθηνή ηλεκτροπαραγωγή μπορείτε να έχετε μόνο απ’ το λιγνίτη. Ακριβώς όπως και στη Γερμανία. Πριονίζοντας τη λιγνιτική βιομηχανία της χώρας, προς όφελος ιδιωτικών συμφερόντων, πριονίζετε τη βιομηχανία, πριονίζετε το σύνολο της οικονομίας, πριονίζετε την ίδια τη χώρα.
Οι αποτυχημένες πολιτικές των τελευταίων 15 ετών έχουν εξακοντίσει στα ύψη το κόστος της ενέργειας, κάνουν τη χώρα μη ανταγωνιστική.
Δεν είναι στραβός ο γιαλός, εσείς αρμενίζετε στραβά!
Τα λινκς τεκμηρίωσης βρίσκονται στο http://greeklignite.blogspot.gr/2014/08/1.html και στο Facebook, στη διεύθυνση Greeklignite!