Εκδόθηκαν στις 17/7 οι αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου στις υποθέσεις C-553/12 P και C-554/12 P, και οι δυο με θέμα “Επιτροπή κατά DEI”.
Λόγω της έκτασής τους τις δημοσιεύουμε εκτάκτως σήμερα σε δυο διαδοχικές αναρτήσεις κι αυτή είναι η 2η ανάρτηση.
Και στις δυο υποθέσεις το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο ανακοίνωσε ότι αποδέχτηκε την αίτηση αναίρεσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και οι υποθέσεις αναπέμπονται ξανά στο Γενικό Δικαστήριο για εκδίκαση, προκειμένου αυτό να κρίνει τους λόγους που προβλήθηκαν ενώπιόν του και επί των οποίων το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν αποφάνθηκε.
Η δεύτερη απόφαση είναι διαθέσιμη εδώ και έχει ως εξής:
Στην υπόθεση C‑554/12 P,
με αντικείμενο αίτηση αναιρέσεως δυνάμει του άρθρου 56 του Οργανισμού του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που ασκήθηκε στις 30 Νοεμβρίου 2012,
Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εκπροσωπούμενη από τον Θ. Χριστοφόρου και την A. Antoniadis, επικουρούμενους από τον Α. Οικονόμου, δικηγόρο, με τόπο επιδόσεων στο Λουξεμβούργο,
αναιρεσείουσα,
όπου οι λοιποί διάδικοι είναι οι:
Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού AE (ΔΕΗ), με έδρα την Αθήνα (Ελλάδα), εκπροσωπούμενη από τον Π. Ανέστη, δικηγόρο,
προσφεύγουσα πρωτοδίκως,
Ελληνική Δημοκρατία, εκπροσωπούμενη από τον Π. Μυλωνόπουλο, Μ.‑Θ. Μαρίνο και K. Μπόσκοβιτς,
παρεμβαίνουσα πρωτοδίκως,
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ (τρίτο τμήμα),
έχοντας υπόψη την έγγραφη διαδικασία,
κατόπιν της αποφάσεως που έλαβε, αφού άκουσε τον γενικό εισαγγελέα, να εκδικάσει την υπόθεση χωρίς ανάπτυξη προτάσεων,
εκδίδει την ακόλουθη
Απόφαση
1 Με την αίτησή της αναιρέσεως, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζητεί την αναίρεση της αποφάσεως του Γενικού Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης ΔΕΗ κατά Επιτροπής (T‑421/09, EU:T:2012:450, στο εξής: αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση), περί ακυρώσεως της αποφάσεως C(2009) 6244 τελικό της Επιτροπής, της 4ης Αυγούστου 2009, για τον καθορισμό συγκεκριμένων μέτρων για τη διόρθωση των δυσμενών για τον ανταγωνισμό συνεπειών της παραβάσεως που διαπιστώθηκε στην απόφαση της Επιτροπής της 5ης Μαρτίου 2008, σχετικά με τη χορήγηση ή τη διατήρηση σε ισχύ από την Ελληνική Δημοκρατία δικαιωμάτων για την εξόρυξη λιγνίτη υπέρ της Δημόσιας Επιχείρησης Ηλεκτρισμού AE (ΔΕΗ) (στο εξής: επίδικη απόφαση).
Ιστορικό της διαφοράς και η επίδικη απόφαση
2 Η επίδικη απόφαση εκδόθηκε κατόπιν της αποφάσεως C(2008) 824 τελικό, της 5ης Μαρτίου 2008 (στο εξής: απόφαση της 5ης Μαρτίου 2008), με την οποία η Επιτροπή διαπίστωσε, μεταξύ άλλων, ότι η χορήγηση και η διατήρηση σε ισχύ των εν λόγω δικαιωμάτων αντέβαιναν στο άρθρο 86, παράγραφος 1, ΕΚ, σε συνδυασμό με το άρθρο 82 ΕΚ, εφόσον δημιουργούσαν κατάσταση ανισότητας ευκαιριών μεταξύ των επιχειρήσεων όσον αφορά την πρόσβαση στα πρωτογενή καύσιμα για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και παρείχαν στη ΔΕΗ τη δυνατότητα να διατηρεί ή να ενισχύει τη δεσπόζουσα θέση της στην αγορά χονδρικής προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα, αποκλείοντας ή παρακωλύοντας κάθε νέα είσοδο στην αγορά.
3 Την κοινοποίηση της αποφάσεως της 5ης Μαρτίου 2008 ακολούθησε ανταλλαγή εγγράφων μεταξύ της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Επιτροπής, κατόπιν δε της ανταλλαγής αυτής εκδόθηκε η επίδικη απόφαση.
4 Το άρθρο 1 της επίδικης αποφάσεως έχει ως εξής:
«Για να διορθωθούν τα αντίθετα προς τον ανταγωνισμό κρατικά μέτρα που διαπιστώθηκαν με την απόφαση […] της 5ης Μαρτίου 2008, η Ελληνική Δημοκρατία λαμβάνει κάθε αναγκαίο μέτρο προκειμένου:
α) να χορηγήσει μέσω διαγωνισμών δικαιώματα εκμεταλλεύσεως επί των κοιτασμάτων λιγνίτη της Δράμας, Ελασσόνας, Βεύης και Βεγόρας σε άλλες επιχειρήσεις, πλην της ΔΕΗ, εκτός εάν δεν υποβληθεί άλλη αξιόπιστη προσφορά,
β) να απαγορεύσει στους κατόχους δικαιωμάτων εκμεταλλεύσεως επί των κοιτασμάτων της Δράμας, της Ελασσόνας και της Βεγόρας να πωλούν τον εξορυσσόμενο λιγνίτη στη ΔΕΗ, εκτός αν δεν υπάρχει άλλη αξιόπιστη προσφορά αγοράς των ποσοτήτων λιγνίτη, και για όσο χρονικό διάστημα η ΔΕΗ κατέχει δικαιώματα εκμεταλλεύσεως για περισσότερο από το 60% του συνόλου των αποθεμάτων λιγνίτη, για τα οποία έχει εκδοθεί άδεια εκμεταλλεύσεως στην Ελλάδα, και
γ) να διοργανώσει νέα διαδικασία παραχωρήσεως, σε περίπτωση ακυρώσεως της υπό εξέλιξη διαδικασίας παραχωρήσεως δικαιωμάτων επί του κοιτάσματος της Βεύης. Κατά την εν λόγω διαδικασία, δεν πρόκειται να ληφθεί υπόψη ενδεχόμενη προσφορά της ΔΕΗ, εκτός αν δεν υποβληθεί άλλη αξιόπιστη προσφορά, και θα απαγορεύεται στον κάτοχο του δικαιώματος να πωλεί τον εξορυσσόμενο λιγνίτη στη ΔΕΗ, εκτός αν δεν υποβληθεί άλλη αξιόπιστη προσφορά αγοράς, και για όσο χρονικό διάστημα η ΔΕΗ κατέχει δικαιώματα εκμεταλλεύσεως για περισσότερο από το 60% του συνόλου των αποθεμάτων λιγνίτη για τα οποία έχει εκδοθεί άδεια εκμεταλλεύσεως στην Ελλάδα.»
5 Κατά το άρθρο 2 της αποφάσεως αυτής:
«1. Οι διαδικασίες διαγωνισμού που αποβλέπουν στην εφαρμογή των μέτρων του άρθρου 1, πρώτο εδάφιο, στοιχείο α, προκηρύσσονται και τίθενται σε εφαρμογή το συντομότερο δυνατόν και το αργότερο εντός 6 μηνών από την κοινοποίηση της προσβαλλομένης αποφάσεως, τα δε δικαιώματα εκμεταλλεύσεως χορηγούνται στην πράξη στους επιλεγέντες υποψηφίους το αργότερο εντός 12 μηνών από την εν λόγω κοινοποίηση.
2. Οι προθεσμίες των 6 και των 12 μηνών, αντιστοίχως, ισχύουν και για το κοίτασμα της Βεύης, εφόσον προκηρυχθεί νέα διαδικασία παραχωρήσεως δικαιωμάτων εκμεταλλεύσεως του κοιτάσματος αυτού και εφαρμόζονται από την ημερομηνία οριστικής ακυρώσεως της διαδικασίας που βρισκόταν σε εξέλιξη κατά τον χρόνο εκδόσεως της αποφάσεως της 5ης Μαρτίου 2008.
- Η Ελληνική Δημοκρατία υποβάλλει ανά τρίμηνο έκθεση στην Επιτροπή σχετική με τις ενέργειες στις οποίες έχει προβεί για την εφαρμογή των μέτρων που περιγράφονται στο άρθρο 1. Η υποχρέωση υποβολής εκθέσεως εξακολουθεί να ισχύει έως την πλήρη εφαρμογή των μέτρων που περιγράφονται στο άρθρο 1.
- Σε περίπτωση αδυναμίας της Ελληνικής Δημοκρατίας να τηρήσει τις προθεσμίες που προβλέπουν οι ως άνω παράγραφοι 1 και 2, λόγω ιδίως απρόβλεπτων περιστάσεων που αυτή δεν μπορεί να ελέγξει, υποβάλλει στην Επιτροπή αμελλητί αιτιολογημένο αίτημα παρατάσεως των αντίστοιχων προθεσμιών. Λαμβανομένων υπόψη των σχετικών με το εν λόγω αίτημα περιστάσεων, η Επιτροπή μπορεί να αποφασίσει να χορηγήσει εύλογη παράταση της προθεσμίας.
[…]»
Η προσφυγή ενώπιον του Γενικού Δικαστηρίου και η αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση
6 Με δικόγραφο που κατέθεσε στη Γραμματεία του Γενικού Δικαστηρίου στις 19 Οκτωβρίου 2009, η ΔΕΗ άσκησε προσφυγή με αίτημα την ακύρωση της επίδικης αποφάσεως. Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, η Ελληνική Δημοκρατία παρενέβη υπέρ των αιτημάτων της ΔΕΗ.
7 Στις σκέψεις 39 έως 41 της αναιρεσιβαλλόμενης αποφάσεως, το Γενικό Δικαστήριο τόνισε ότι, εφόσον η επίδικη απόφαση εκδόθηκε βάσει της αποφάσεως της 5ης Μαρτίου 2008, η οποία όμως ακυρώθηκε με την απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου ΔΕΗ κατά Επιτροπής (T‑169/08, EU:T:2012:448), έπρεπε, ως εκ τούτου, να ακυρωθεί και η επίδικη απόφαση και να καταδικαστεί η Επιτροπή στα δικαστικά έξοδα.
Αιτήματα των διαδίκων και η διαδικασία ενώπιον του Δικαστηρίου
8 Η Επιτροπή ζητεί από το Δικαστήριο:
– να αναιρέσει την αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση,
– να εκδοθεί οριστική απόφαση επί της διαφοράς εφόσον κρίνει ότι η κατάσταση της δικογραφίας το επιτρέπει,
– να καταδικάσει τη ΔΕΗ στα δικαστικά έξοδα αμφοτέρων των βαθμών δικαιοδοσίας.
9 Η ΔΕΗ και η Ελληνική Δημοκρατία ζητούν από το Δικαστήριο:
– σε περίπτωση απορρίψεως της αιτήσεως αναιρέσεως που ασκήθηκε κατά της αποφάσεως ΔΕΗ κατά Επιτροπής (EU:T:2012:448), να απορριφθεί η παρούσα αίτηση αναιρέσεως,
– σε περίπτωση αναιρέσεως της αποφάσεως ΔΕΗ κατά Επιτροπής (EU:T:2012:448), να αναστείλει την έκδοση αποφάσεως επί της παρούσας διαδικασίας μέχρι να εξεταστούν επί της ουσίας οι λόγοι ακυρώσεως που προβλήθηκαν στην υπόθεση επί της οποίας εκδόθηκε η εν λόγω απόφαση,
– σε περίπτωση αναιρέσεως της αποφάσεως ΔΕΗ κατά Επιτροπής (EU:T:2012:448) και επικυρώσεως της αποφάσεως της 5ης Μαρτίου 2008, να απορρίψει την αίτηση αναιρέσεως αφού εξετάσει τους λόγους ακυρώσεως που προβλήθηκαν στην υπόθεση επί της οποίας εκδόθηκε η αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση,
– να καταδικάσει την Επιτροπή στα δικαστικά έξοδα αμφοτέρων των βαθμών δικαιοδοσίας.
Επί της αιτήσεως αναιρέσεως
10 Προς στήριξη της αιτήσεώς της αναιρέσεως, η Επιτροπή προβάλλει έναν μόνο λόγο αναιρέσεως, αντλούμενο από πλάνη περί το δίκαιο, καθόσον το Γενικό Δικαστήριο ακύρωσε την επίδικη απόφαση απλώς και μόνον επειδή με την απόφαση ΔΕΗ κατά Επιτροπής (EU:T:2012:448) ακυρώθηκε η απόφαση της 5ης Μαρτίου 2008.
Επιχειρήματα των διαδίκων
11 Η Επιτροπή προβάλλει ότι, εάν γίνει δεκτή η αίτησή της αναιρέσεως στην υπόθεση Επιτροπή κατά ΔΕΗ (C‑553/12 P), και, ως εκ τούτου, αναιρεθεί η απόφαση ΔΕΗ κατά Επιτροπής (EU:T:2012:448), η παρούσα αίτηση αναιρέσεως πρέπει επίσης να γίνει δεκτή, δεδομένου ότι η αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση στηρίχθηκε στην ανωτέρω πρώτη απόφαση.
12 Η ΔΕΗ και η Ελληνική Δημοκρατία εκτιμούν ότι, στον βαθμό που, κατ’ αυτές, πρέπει να απορριφθεί η αίτηση αναιρέσεως στην υπόθεση C‑553/12 P, πρέπει επίσης να απορριφθεί και η παρούσα αίτηση αναιρέσεως.
13 Ωστόσο, εάν γίνει δεκτή η αίτηση αναιρέσεως στην υπόθεση C‑553/12 P, υπενθυμίζουν ότι το Γενικό Δικαστήριο, με την απόφασή του ΔΕΗ κατά Επιτροπής (EU:T:2012:448), αποφάνθηκε μόνον επί των δύο σκελών του πρώτου λόγου ακυρώσεως της προσφυγής της ΔΕΗ, χωρίς να εξετάσει τους λοιπούς λόγους ακυρώσεως που προέβαλε η εν λόγω επιχείρηση, οι οποίοι πρέπει επομένως να εξεταστούν. Συνεπώς, το Δικαστήριο πρέπει να αναστείλει την έκδοση αποφάσεως επί της παρούσας διαδικασίας έως ότου εξεταστούν επί της ουσίας οι λόγοι αυτοί, οριστικώς και στο σύνολό τους.
14 Στην περίπτωση που, κατά την εξέταση της υποθέσεως επί της οποίας εκδόθηκε η απόφαση ΔΕΗ κατά Επιτροπής (EU:T:2012:448), απορριφθούν τελικώς οι λόγοι αυτοί και επικυρωθεί η απόφαση της 5ης Μαρτίου 2008, η ΔΕΗ και η Ελληνική Δημοκρατία παρατηρούν ότι πρέπει να εξεταστούν οι προβληθέντες από τη ΔΕΗ λόγοι ακυρώσεως που αφορούν τον παράνομο χαρακτήρα της επίδικης αποφάσεως.
Εκτίμηση του Δικαστηρίου
15 Επιβάλλεται η διαπίστωση ότι η αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση εκδόθηκε στηριζόμενη αποκλειστικά στην ακύρωση της αποφάσεως της 5ης Μαρτίου 2008 από την απόφαση ΔΕΗ κατά Επιτροπής (EU:T:2012:448), της ίδιας ημερομηνίας.
16 Όμως, με σημερινή απόφασή του, στην υπόθεση C‑553/12 P, το Δικαστήριο αναίρεσε την απόφαση ΔΕΗ κατά Επιτροπής (EU:T:2012:448), απέρριψε το δεύτερο και το τέταρτο σκέλος του πρώτου λόγου ακυρώσεως που προβλήθηκε στην υπόθεση επί της οποίας εκδόθηκε η απόφαση ΔΕΗ κατά Επιτροπής (EU:T:2012:448), και ανέπεμψε την υπόθεση ενώπιον του Γενικού Δικαστηρίου, προκειμένου αυτό να αποφανθεί επί των λόγων που προβλήθηκαν ενώπιόν του και επί των οποίων δεν αποφάνθηκε το Δικαστήριο.
17 Πρέπει, επομένως, να γίνει δεκτός ο μοναδικός λόγος αναιρέσεως που προβάλλει η Επιτροπή προς στήριξη της αιτήσεώς της αναιρέσεως και να αναιρεθεί η αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση.
Επί της προσφυγής ενώπιον του Γενικού Δικαστηρίου
18 Κατά το άρθρο 61, πρώτο εδάφιο, του Οργανισμού του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε περίπτωση αναιρέσεως της αποφάσεως του Γενικού Δικαστηρίου, το Δικαστήριο μπορεί να αποφανθεί το ίδιο οριστικά επί της διαφοράς, εφόσον είναι ώριμη προς εκδίκαση.
19 Αυτό δεν συμβαίνει εν προκειμένω, εφόσον το Γενικό Δικαστήριο δέχθηκε την προσφυγή ακυρώσεως χωρίς να εξετάσει τη διαφορά επί της ουσίας. Επομένως, η υπόθεση πρέπει να αναπεμφθεί ενώπιον του Γενικού Δικαστηρίου.
Επί των δικαστικών εξόδων
20 Δεδομένης της αναπομπής της υποθέσεως στο Γενικό Δικαστήριο, το Δικαστήριο επιφυλάσσεται ως προς τα σχετικά με την παρούσα αναιρετική διαδικασία δικαστικά έξοδα.
Για τους λόγους αυτούς, το Δικαστήριο (τρίτο τμήμα) αποφασίζει:
1) Αναιρεί την απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης ΔΕΗ κατά Επιτροπής (T‑421/09, EU:T:2012:450).
2) Αναπέμπει την υπόθεση ενώπιον του Γενικού Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
3) Επιφυλάσσεται επί των δικαστικών εξόδων.
Το μόνο σχόλιο στο οποίο θα περιοριστούμε για τις δυο αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου είναι ότι τίποτα απ’ αυτά δεν θα συνέβαινε αν η ηλεκτρική ενέργεια ήταν πράγματι “κοινωνικό αγαθό” και δεν ήταν “απελευθερωμένο εμπόρευμα”. Το Ελληνικό Κράτος επί 53 χρόνια, απ’ το 1950 μέχρι το 2003 που ξεκίνησαν οι δικαστικές προσφυγές, είχε το ελεύθερο να αξιοποιεί τους λιγνίτες του κατά τον τρόπο που θεωρούσε πιο επωφελή, μέσω μιας δημόσιας εταιρείας. Και είχε φθηνά τιμολόγια για τους πολίτες, είχε τη δυνατότητα να στηρίζει τη βιομηχανία. Τώρα πια δεν έχει το ελεύθερο, η κυριαρχία του έχει περιοριστεί από το Δίκαιο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. Οι εθνικοί πόροι έγιναν “Ευρωπαϊκοί” πόροι και θα το δούμε πολύ καλύτερα και στους υδρογονάνθρακες, (αν και εκεί “παίζει” περισσότερο το “Ατλαντικοί”). Και οι τιμές του ρεύματος αυξήθηκαν, τόσο για τους πολίτες όσο και τη βιομηχανία.
Τα λινκς τεκμηρίωσης βρίσκονται στο http://greeklignite.blogspot.gr/2014/07/12-2-2.html και στο Facebook, στη διεύθυνση Greeklignite!