Του Μιχάλη Ψύλου
[1]Αστραψε και βρόντηξε εναντίον των Ηνωμένων Πολιτειών η μετριοπαθής γαλλική οικονομική εφημερίδα «Les Echos». «Σε μια εποχή που οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν είναι σε θέση ή δεν επιθυμούν να χρησιμοποιήσουν στρατιωτική δύναμη για να επιτύχουν τους στόχους της εξωτερικής τους πολιτικής, η Ουάσινγκτον επιδιώκει να κάνει το οικονομικό της οπλοστάσιο ένα αποτελεσματικό εργαλείο άσκησης
εξωτερικής πολιτικής» γράφει η γαλλική εφημερίδα, που ουδέποτε διακρίθηκε για τον… αντι-αμερικανισμό της.
Αιτία της οργισμένης αντίδρασης ήταν η απόφαση των αμερικανικών αρχών να επιβάλουν ένα πρόστιμο-μαμούθ ύψους σχεδόν 9 δισεκατομμυρίων δολαρίων στη γαλλική τράπεζα BNP Paribas, με την κατηγορία ότι παραβίαζε από το 2002 ώς το 2009 το εμπάργκο που είχαν επιβάλει οι Ηνωμένες Πολιτείες στο Ιράν, την Κούβα και το Σουδάν. «Πρέπει να σταλεί ένα ισχυρό μήνυμα σε όλα τα ιδρύματα παγκοσμίως, ότι όποιος διαπράττει παράνομες συναλλαγές στις ΗΠΑ και αυτό αποδεικνύεται, θα τιμωρείται αυστηρά», προειδοποίησε ο Αμερικανός γενικός εισαγγελέας, Ερικ Χόλντερ.
Το μεγαλύτερο της Ιστορίας
Πρόκειται για το μεγαλύτερο πρόστιμο που έχει επιβληθεί ποτέ σε ευρωπαϊκή τράπεζα. Και μάλιστα όχι σε όποια και όποια τράπεζα. Εδώ μιλάμε για τη μεγαλύτερη τράπεζα της Γαλλίας και τη δεύτερη μεγαλύτερη της Ευρώπης, που είχε πέρυσι κύκλο εργασιών 1,8… τρισεκατομμυρίων ευρώ. Το ποσόν είναι πραγματικά εξωφρενικό αν συγκριθεί με τα πρόστιμα που έχουν επιβάλει πρόσφατα οι Αμερικανοί σε άλλες ξένες τράπεζες και για πολύ πιο βαριά αδικήματα. Για παράδειγμα, το μεγαλύτερο πρόστιμο που έχει επιβληθεί από τους Αμερικανούς σε ξένη τράπεζα ήταν στην ελβετική Credit Swiss, τον περασμένο Μάιο, ύψους 2,6 δισεκατομμυρίων και για πολύ πιο σοβαρό αδίκημα. Τι είχε κάνει η ελβετική τράπεζα; Διευκόλυνε χιλιάδες Αμερικανούς φοροφυγάδες με αποτέλεσμα να απολέσει το αμερικανικό Δημόσιο φορολογικά έσοδα ύψους εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων. Και τώρα επιβάλλεται σχεδόν τετραπλάσιο πρόστιμο σε γαλλική τράπεζα
Οπως λέει ο Γάλλος καθηγητής Σαλίμ Λαμπρανί, ειδικός στις αμερικανοκουβανικές σχέσεις, «η γαλλική τράπεζα σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο αλλά και τη γαλλική νομοθεσία δεν έχει διαπράξει καμία παρατυπία. Το χρηματοπιστωτικό ίδρυμα είναι μια γαλλική τράπεζα και δεν υπόκειται στο δίκαιο των ΗΠΑ. Η νομοθεσία των ΗΠΑ μπορεί να εφαρμόζεται μόνο στη χώρα αυτή και δεν μπορεί να διασχίζει τα σύνορα. Επιπλέον, οι συναλλαγές που καταγγέλλει η Ουάσινγκτον έγιναν από τις θυγατρικές τής BNP Paribas που βρίσκονται στην Ευρώπη και όχι τις Ηνωμένες Πολιτείες». Ψιλά γράμματα! Το μήνυμα που στέλνει η Ουάσινγκτον με το εξοντωτικό αυτό πρόστιμο είναι ένα: Ολες οι ξένες τράπεζες θα πρέπει να ακολουθούν την αμερικανική εξωτερική πολιτική, αν δεν θέλουν να… κλείσουν. Γι΄ αυτό τον λόγο η γαλλική τράπεζα αποδέχθηκε την ενοχή της και κανόνισε να πληρώσει το πρόστιμο -μαμούθ για να διατηρήσει την άδεια λειτουργίας της στην Αμερική
Απειλή για όλες
Την ίδια ώρα βέβαια οι Αμερικανοί εισαγγελείς κατηγορούνται ανοικτά ότι κάνουν τα στραβά μάτια στις αμαρτίες των αμερικανικών τραπεζών με το επιχείρημα ότι «είναι πολύ μεγάλες για να μπουν στη φυλακή». Η συντηρητική γαλλική εφημερίδα «Φιγκαρό» κάνει ανοικτά λόγο για «οικονομικό πόλεμο» εναντίον της γαλλικής τράπεζας.
Η Ουάσινγκτον τιμωρεί τη γαλλική τράπεζα και για έναν άλλο λόγο: Η BNP Paribas χρηματοδοτεί τη ναυπήγηση γαλλικών πολεμικών σκαφών τύπου «Μιστράλ» που πρόκειται να πουλήσει η Γαλλία στη Ρωσία. Το πρώτο πλοίο θα παραδοθεί τον Οκτώβριο του 2014 και το δεύτερο το 2015.Το αποκάλυψε πριν από λίγες ημέρες ο ίδιος ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν, λέγοντας ότι «είμαστε ενήμεροι για την πίεση που ασκείται από τους Αμερικανούς στη Γαλλία για παράδοση των «Μιστράλ». Πρόκειται για εκβιασμό».
Οι Αμερικανοί φαίνεται ταυτόχρονα να πιέζουν με τιμωρητική διάθεση τη γαλλική οικονομική ελίτ μήπως και απαγκιστρωθεί από το Βερολίνο, προκειμένου φυσικά να αλλάξει ο συσχετισμός δυνάμεων στην Ευρωπαϊκή Ενωση, όπου η Γερμανία παίζει τον πρώτο ρόλο. Στο πλαίσιο αυτό η κυβέρνηση Ομπάμα θέλει να πλήξει τις ευρωπαϊκές τράπεζες που δρουν ανταγωνιστικά στις αμερικανικές. Δεν είναι άλλωστε μόνο η BNP Paribas, αλλά και η γερμανική Commerzbank, η δεύτερη μεγαλύτερη τράπεζα της Γερμανίας, στην οποία οι Αμερικανοί σχεδιάζουν να επιβάλουν ένα πρόστιμο 500 εκατομμυρίων δολαρίων για πιθανές παραβιάσεις των κυρώσεων στις ίδιες χώρες. Αλλο βέβαια 500 εκατομμύρια και άλλο 8,9 δισεκατομμύρια…
Εξαγωγική Commerzbank
Η Commerzbank έχει μια ιδιαίτερη σημασία, γιατί είναι αυτή που στηρίζει το εξαγωγικό εμπόριο της Γερμανίας, καθώς «το ένα τρίτο του εξαγωγικού εμπορίου της χώρας ρέει μέσω των αγωγών κυκλοφορίας πληρωμών αυτής της τράπεζας», όπως αποκαλύπτει η «Φρανκφούρτερ Αλγκεμάινε Τσάιτουνγκ». Ενδεχόμενες βαριές κυρώσεις κατά της εν μέρει κρατικής Commerzbank θα μπορούσαν να θέσουν σε δοκιμασία τις σχέσεις ανάμεσα στο Βερολίνο και την Ουάσιγκτον. Οταν μάλιστα ακούγεται έντονα ότι και η Deutsche Bank βρίσκεται επίσης στο στόχαστρο των αμερικανικών αρχών σχετικά με τις συναλλαγές με χώρες στις οποίες έχει επιβληθεί αμερικανικό εμπάργκο. Το Ρόιτερ μετέδωσε ότι η Deutsche Bank, η μεξικανική θυγατρική της Banamex Citigroup και δύο άλλες μεγάλες γαλλικές τράπεζες –η Societe Generale και η Credit Agricole– είναι μεταξύ των τραπεζικών ιδρυμάτων που ερευνώνται στις Ηνωμένες Πολιτείες για ξέπλυμα παράνομου χρήματος.
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει θορυβηθεί. Ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ προειδοποίησε ότι μπορεί να υπάρξουν σοβαροί κλυδωνισμοί στην Ευρωζώνη. Οι κεντρικοί τραπεζίτες φοβούνται ότι τα υψηλά πρόστιμα θα μπορούσαν να καταστρέψουν τα κεφαλαιακά αποθέματα των τραπεζών, εν όψει μάλιστα και των κρίσιμων τεστ αντοχής, στα οποία θα υποβληθούν 123 ευρωπαϊκές συστημικές τράπεζες τον Οκτώβριο.