Οι ανισότητες «δηλητηριάζουν» τη δημοκρατία

Του Μιχάλη Ψύλου
Ο Φρανσουά Ολάντ κέρδισε στις προεδρικές εκλογές του 2012 τον Νικολά Σαρκοζί καταγγέλλοντάς τον ως «πρόεδρο των πλουσίων». Δεσμεύτηκε μάλιστα να φορολογήσει το 75% του εισοδήματος των Γάλλων εκατομμυριούχων, άσχετα αν στην πορεία αποδείχτηκε το ίδιο… γαλαντόμος με τον προκάτοχό του έναντι του πλούτου.
Στην Αμερική ο Μπαράκ

Ομπάμα είχε αναγάγει προεκλογικά τόσο το 2008 όσο και το 2012 σε κύρια προτεραιότητά του τον αγώνα κατά της κοινωνικής ανισότητας και υπέρ της υπεράσπισης της μεσαίας τάξης. Ακόμη και στην ομιλία του για την Κατάσταση της Ενωσης τον Ιανουάριο του 2013, ο Αμερικανός πρόεδρος διακήρυττε ότι θα δώσει μάχη για τη μείωση των ανισοτήτων. Στην πράξη βέβαια ο Ομπάμα έκανε μια τρύπα στο νερό αποτυγχάνοντας εκκωφαντικά να μετατρέψει τα όμορφα συνθήματα σε αποτελεσματικές πολιτικές υπέρ των φτωχών και της μεσαίας τάξης.
Το φαινομενικά παράδοξο είναι ότι στις Ηνωμένες Πολιτείες αλλά και σε όλες τις αναπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες, «παρά την οικονομική κρίση, η εισοδηματική ανισότητα συνεχίζει να αυξάνεται με ταχείς ρυθμούς» γράφει το γαλλικό περιοδικό «Slate» στην ηλεκτρονική του έκδοση. «Στις Ηνωμένες Πολιτείες, το 1% των πλουσιότερων Αμερικανών είδαν το εισόδημά τους να αυξάνεται κατά 31% μεταξύ του 2009 και του 2012, ενώ τα εισοδήματα του 99% παρέμειναν στάσιμα. Στη Γαλλία, η κυβέρνηση Ολάντ δεν περιόρισε ούτε στο ελάχιστο την κοινωνική ανισότητα, παρά την όποια αύξηση της φορολογικής επιβάρυνσης στους πλουσίους: το πλουσιότερο 1% δεν επηρεάστηκε καθόλου», σημειώνει το γαλλικό περιοδικό.
Η είδηση που δημοσιεύει το αμερικανικό περιοδικό «Forbes» είναι εφιαλτική: από το 1987 έως το 2013 η περιουσία των δισεκατομμυριούχων που περιλαμβάνονται στη λίστα Forbes αυξήθηκε 10 φορές πιο γρήγορα απ’ ό,τι η παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη.
Οι εκατομμυριούχοι του Κογκρέσου
«Η ραγδαία συγκέντρωση του πλούτου στα χέρια των λίγων, της ολιγαρχίας, απειλεί την κοινωνική ανέλιξη και την αξιοκρατία που αποτελούν τους πυλώνες της δημοκρατίας» προειδοποιεί ο Γάλλος οικονομολόγος Τομά Πικετί, συγγραφέας του βιβλίου «Το Κεφάλαιο στον 21ο αιώνα», το οποίο το βρετανικό περιοδικό «Εκόνομιστ» θεωρεί ως ένα από τα σημαντικότερα της εποχής μας.
Ο Γάλλος οικονομολόγος λέει μάλιστα ότι σήμερα αναβιώνει ο άγριος καπιταλισμός της «πρωταρχικής συσσώρευσης» του Κεφαλαίου που έγραφε ο Μαρξ, καθώς επανεμφανίζεται στον 21ο αιώνα «ένας κόσμος στον οποίο το κέρδος είναι πιο σημαντικό από το ταλέντο και την προσωπική ικανότητα. Αποτέλεσμα: η επιτάχυνση της διεύρυνσης των ανισοτήτων να θεωρείται πλέον από τους οικονομολόγους, αριστερούς και δεξιούς, ως απειλή για το ίδιο το καπιταλιστικό σύστημα».
Είναι ενδεικτικό ότι για πρώτη φορά στην αμερικανική ιστορία, η πλειοψηφία των μελών του Κογκρέσου είναι εκατομμυριούχοι, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία που δημοσίευσε η οργάνωση Center for Responsive Politics. Συγκεκριμένα, από τα 534 μέλη του Κογκρέσου, τουλάχιστον 268 έχουν περιουσία πάνω από ένα εκατομμύριο δολάρια. Οι εκατομμυριούχοι «κόγκρεσμεν» αυξήθηκαν μάλιστα τον τελευταίο χρόνο κατά 11.
Οι γερουσιαστές είναι πολύ πιο πλούσιοι από τους βουλευτές. Κατά μέσο όρο κάθε Αμερικανός γερουσιαστής έχει περιουσία ύψους 2,7 εκατομμυρίων δολαρίων από 2,5 εκατομμύρια πέρυσι.
Οι Ρεπουμπλικάνοι γερουσιαστές είναι κατά πολύ πλουσιότεροι από τους Δημοκρατικούς. Κάθε Ρεπουμπλικάνος γερουσιαστής διαθέτει κατά μέσο όρο 2,9 εκατομμύρια δολάρια και κάθε Δημοκρατικός 1,7 εκατομμύρια. Αντίθετα στη Βουλή, οι Δημοκρατικοί είναι πιο πλούσιοι με μέση περιουσία 929.000 δολάρια έναντι 884.000 δολαρίων των Ρεπουμπλικάνων.
Οπως τονίζει στην έρευνά του με τίτλο «Ανοικτά μυστικά» το Center for Responsive Politics, «το γεγονός ότι πλέον η πλειοψηφία των μελών του σώματος είναι εκατομμυριούχοι αποτελεί κρίσιμο μέγεθος σε μια εποχή που οι βουλευτές και οι γερουσιαστές συζητάνε θέματα όπως τα επιδόματα ανεργίας, τα κουπόνια σίτισης και τον κατώτατο μισθό, που επηρεάζουν ανθρώπους με πολύ λιγότερους πόρους, όπως επίσης και την αναμόρφωση του φορολογικού κώδικα».
Από τον κόσμο του Μπαλζάκ στη Γουόλ Στριτ
«Υπάρχει ένας ολόκληρος κόσμος που χωρίζει τις άκαμπτες και σταθερές κοινωνίες του δέκατου ένατου αιώνα και τις παγκοσμιοποιημένες του 21ου. Στη Γαλλία του Μπαλζάκ το πλουσιότερο 10% του πληθυσμού κατείχε σχεδόν το σύνολο του πλούτου της χώρας. Σήμερα, το πλουσιότερο 10% του πληθυσμού κατέχει περίπου το 60% του πλούτου στην Ευρώπη και το 70% στις Ηνωμένες Πολιτείες… Μόνο που το… κέικ είναι σήμερα πολύ μεγαλύτερο» σημειώνει το «Slate». Δυστυχώς, η μονομερής κατοχή του πλούτου δεν επηρεάζει μόνο την κοινωνική ευημερία, αλλά την ίδια τη δημοκρατία.
Οι Αμερικανοί καθηγητές Μάρτιν Ζίλενς από το Πρίνστον και Μπέντζαμιν Πέιτζ από το Πανεπιστήμιο Νορθγουέστερν δημοσίευσαν μια μελέτη στο περιοδικό «Perspectives on Politics», τα συμπεράσματα της οποίας είναι καταθλιπτικά.
Οι δύο καθηγητές ανέλυσαν τη λήψη αποφάσεων για 1.779 δημόσιες πολιτικές τα τελευταία είκοσι χρόνια και κατέληξαν στο εξής συμπέρασμα: Η οικονομική ελίτ, που αποτελεί το 10% του πληθυσμού, και οι λομπίστες διαθέτουν κατά μέσον όρο 15 φορές μεγαλύτερη επιρροή στην άσκηση της πολιτικής από ό,τι οι πολίτες και οι συνδικαλιστικές ενώσεις.
 
efsyn.gr