Με τη φράση «καταλήξαμε σε πολιτική συμφωνία για τη χορήγηση της επόμενης δόσης στην Ελλάδα» ξεκίνησε μετά τη συνεδρίαση του Eurogroup η δήλωση του Z. Kλ. Γιούνκερ.
Με βάση την πολιτική συμφωνία, το Eurogroup αποδέχτηκε να δοθούν στην Ελλάδα τα 43,7 δισ. ευρώ που της οφείλονται (από τρεις δόσεις), αλλά η απόφαση για την εκταμίευση της πρώτης δόσης, που θα είναι 34,4 δισ., θα ληφθεί στην επόμενη συνεδρίαση του Eurogroup, στις 13 Δεκεμβρίου.
Οι δανειστές υπόσχονται κεφάλαια, αλλά θέτουν ταυτόχρονα και πολύ σκληρούς όρους. Στο κείμενο του Εurogroup αναφέρεται ότι η Ελλάδα θα μεταφέρει στον Ειδικό Λογαριασμό για την εξυπηρέτηση του χρέους όλα τα έσοδα από τις ιδιωτικοποιήσεις, τα επιδιωκόμενα πρωτογενή πλεονάσματα, καθώς και το 30% του πλεονάζοντος πρωτογενούς πλεονάσματος. Αδιευκρίνιστο παραμένει προς στιγμήν αν στον συγκεκριμένο λογαριασμό κατευθύνονται και τα έσοδα των ΔΟΥ, όπως ήταν το αρχικό σχέδιο.
Μάλιστα, υπογραμμίζεται ότι «η Ελλάδα θα ενισχύσει τη διαφάνεια και θα προσφέρει πλήρη ex ante και ex post πληροφόρηση στους EFSF-ESM για τις συναλλαγές στον Ειδικό Λογαριασμό».
Στο «κοκτέιλ» των μέτρων για τη μείωση του χρέους στο 124% του ΑΕΠ το 2020 και στο 110% το 2022 περιλαμβάνονται:
- Η μείωση κατά 100 μονάδες βάσης του επιτοκίου που χρεώνεται η Ελλάδα για τα δάνεια που έλαβε στο πλαίσιο των διμερών δανείων του πρώτου προγράμματος (Greek Loan Facility). Τα κράτη μέλη που βρίσκονται σε πλήρες πρόγραμμα διάσωσης δεν θα συμμετέχουν στη μείωση των επιτοκίων για την περίοδο όπου θα λαμβάνουν τα ίδια κρατική βοήθεια.
- Η μείωση κατά 10 μονάδες βάσης της αμοιβής για τις εγγυήσεις που πληρώνει η Ελλάδα για τα δάνεια του EFSF.
- Η επέκταση των λήξεων για τα διμερή δάνεια, αλλά και για τα δάνεια του EFSF κατά 15 χρόνια και η αναβολή των πληρωμών για τόκους στο EFSF για 10 χρόνια. Αυτά τα μέτρα δεν επηρεάζουν την πιστοληπτική ικανότητα του EFSF, ο οποίος καλύπτεται πλήρως από τις εγγυήσεις των κρατών-μελών.
- Η δέσμευση από τα κράτη-μέλη ότι θα περάσουν από το 2013 στον Ειδικό Λογαριασμό το ποσό που αντιστοιχεί στα έσοδα που προκύπτουν από τα κέρδη του χαρτοφυλακίου των ελληνικών ομολόγων. Όσα κράτη βρίσκονται υπό πρόγραμμα διάσωσης δεν θα συμμετάσχουν στη συγκεκριμένη δράση για την περίοδο που θα βρίσκονται στο πρόγραμμα.
- Σημείο-κλειδί της συμφωνίας είναι η διαδικασία επαναγοράς χρέους, η οποία θα πρέπει να ολοκληρωθεί πριν από τις 13 Δεκεμβρίου, οπότε και θα δοθεί τυπικά το πράσινο φως για τη εκταμίευση από την πλευρά των Ευρωπαίων.
Το ΔΝΤ θα περιμένει να δει και τα αποτελέσματα του προγράμματος επαναγοράς, όπως δήλωσε η Κρ. Λαγκάρντ, πριν κάνει την εισήγησή της στο διοικητικό συμβούλιο του Ταμείου. Το σχέδιο επαναγοράς, όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση του Εurogroup, θα γίνει με δημόσια προσφορά, η τιμή της οποία δεν θα είναι σε καμία περίπτωση υψηλότερη από αυτή που είχαν τα ομόλογα στις 23 Νοεμβρίου.
Επώδυνες λεπτομέρειες
Ουδείς σώφρων και ψύχραιμος πολίτης μπορεί να αρνηθεί τη θετική πλευρά της απόφασης του Eurogroup. H προέγκριση για την εκταμίευση της δόσης αποτελεί το μεγάλο «συν» για τη χώρα μας από τις μακρές διαπραγματεύσεις των Βρυξελλών. Με δεδομένους τους χειρισμούς που προηγήθηκαν, οποιαδήποτε άλλη εξέλιξη θα ήταν χείρων της σημερινής.
Από την άλλη πλευρά όμως, προσφέρεται αυτό για πανηγυρισμούς; Προφανώς όχι. Δεν είναι μόνο η σκληρή κοινωνική πραγματικότητα που προσγειώνει (και απομονώνει) όποιον επιχειρήσει κάτι τέτοιο. Είναι και οι επώδυνες λεπτομέρειες του συμβιβασμού μεταξύ ΔΝΤ και Βερολίνου που ακυρώνουν κάθε κομπορρημοσύνη περί «σωτηρίας».
Επιγραμματικά, ούτε τώρα το ελληνικό χρέος γίνεται (πραγματικά) βιώσιμο ώστε να δρομολογηθεί όντως μια «νέα αφετηρία» σε συνδυασμό με τα τυχόν αναπτυξιακά σχέδια που προγραμματίζονται. Οι Ελληνες πολίτες θα συνεχίσουν να καταβάλλουν βαρύ κόστος εν όψει ενός μελλοντικού (και αβέβαιου) ουσιαστικού «κουρέματος» του χρέους. Εως τότε, οι πάσης φύσεως δανειστές θα έχουν τον χρόνο να διασφαλίσουν τα κέρδη και τα συμφέροντά τους, αλλά δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι η ελληνική κοινωνία θα προλάβει να βγει «ζωντανή» από το βαθύ τούνελ.