ΠΟΡΤΡΑΙΤΟ ΜΕ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥΣ ΤΙΤΛΟΥΣ ΤΟΥ ΜΩΑΜΕ Θ ΠΟΡΘΗΤΗ ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΣΑΛΟ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΑ

(ο καταστροφέας και σφαγέας της Άλωσης της Πόλης, Τρίτη29/05/1453, και η ελληνική(;) του ταυτότητα)
Από την Σοφία Τ.
Άλλη μια τρανταχτή απόδειξη για την μεγάλη κλίση και προτίμηση που είχε ο Μωάμεθ ο Πορθητής στους Ελληνορθόδοξους, έρχεται να προκαλέσει έκπληξη και μεγάλη αίσθηση στην Τουρκία. Αυτή είναι ένα μοναδικό πορτραίτο του Μωάμεθ του Πορθητή, του 15ου αι., φιλοτεχνημένο από Έλληνα ζωγράφο με ελληνικές επιγραφές παρά του ότι όπως είναι γνωστό σύμφωνα με την μουσουλμανική θρησκεία αποτελεί μεγάλη αμαρτία η προσωπογραφία. Μέχρι σήμερα το μόνο γνωστό πορτραίτο του Μωάμεθ του Πορθητή ήταν το γνωστό πορτρέτο που φιλοτέχνησε ο Ιταλός ζωγράφος Bellini, λίγους μήνες πριν από τον θάνατό του, ενώ όσα άλλα υπάρχουν είναι φανταστικά και μεταγενέστερα και βασίζονται κυρίως στα γεγονότα της άλωσης της Κωνσταντινούπολης. Τη αποκάλυψη αυτή έκανε η μεγαλύτερη σε κυκλοφορία τουρκική εφημερίδα, ZAMAN, στις 07/07, αναφερόμενη σε ειδική τηλεοπτική εκπομπή της τουρκικής κρατικής τηλεόρασης, «TRT», σε ειδικό αφιέρωμα για τα προσωπικά αντικείμενα του Μωάμεθ του Πορθητή που έχουν διασωθεί μέχρι σήμερα. Σύμφωνα λοιπόν με τις αποκαλύψεις αυτές, τα πορτραίτα αυτά που αφορούν την νεανική περίοδο της ζωής του Μωάμεθ Β’, βρέθηκαν στην βενετική βιβλιοθήκη «Marciana», με τον χαρακτηριστικό τίτλο, «Greek Codex» δηλ. Ελληνικός Κώδικας(οι Τούρκοι το μετέφρασαν σαν «Yunan Antolojisi», δηλ. «Ελληνική Ανθολογία» και αυτό είναι άλλο ένα χαρακτηριστικό της ελληνικής ταυτότητας που αποδίδεται σε αυτά τα πολύτιμα κειμήλια). Όπως αναφέρεται, βάση ιστορικών δεδομένων, ο Μωάμεθ ο Πορθητής όταν ακόμα ήταν διάδοχος και πριν γίνει σουλτάνος είχε παντρευτεί την Sitti Mükrime Hatun, κόρη του Süleyman Bey, ηγεμόνα των Dulkadiroğlu, άλλης μιας τουρκομανικής ηγεμονίας από αυτές που είχαν ξεφυτρώσει σε όλη την Μικρά Ασία μετά την ατυχή για τους βυζαντινούς μάχη του Manzikert(1087). Ο γάμος αυτός κράτησε μόνο 3 μήνες και αποτέλεσε μια μικρή παρένθεση στην πολύκροτη ζωή του μεγαλυτέρου ίσως σουλτάνου της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Όταν λοιπόν η νύφη είχε φτάσει στην Μαγνησία, όπου τότε βρίσκονταν ο νεαρός Μωάμεθ, ο διάδοχος του οθωμανικού θρόνου ανέθεσε σε ένα στενό του φίλο, Ελληνορθόδοξο ζωγράφο, να φιλοτεχνήσει και αποθανατίσει την σκηνή της άφιξης της νύφης και να κάνει και το δικό του πορτρέτο κατά παράβαση όλων των θρησκευτικών νόμων της επίσημης θρησκείας των Οθωμανών, του σουνίτικου Ισλάμ. Ο ελληνορθόδοξος ζωγράφος, το όνομα του οποίου δεν έγινε ποτέ γνωστό, αποθανάτισε με το μεγάλο ταλέντο του την χαρακτηριστική στιγμή που έφτασε η νύφη με την χαρακτηριστική ανατολίτικη φορεσιά, καβάλα σε ένα άρμα με ελέφαντες. Εντύπωση μας κάνει ότι είχε ακάλυπτο το πρόσωπό της, δηλ. δεν φορούσε τον κλασικό φερετζέ, κάτι ήταν απαραίτητο τότε για τις μουσουλμάνες της Ανατολίας. Δίπλα στο πορτραίτο της νύφης(αριστερά στην εικόνα), ο Ρωμιός ζωγράφος φιλοτέχνησε και ένα μοναδικό και μεγάλης ιστορικής αξίας πορτραίτο του ίδιου του Μωάμεθ, μετέπειτα Πορθητή, να κάθεται σταυροπόδι με την χαρακτηριστική ανατολίτικη στάση. Το πιο σημαντικό στοιχείο στα 2 πορτραίτα είναι ότι έχουν τίτλους στα ελληνικά, απόδειξη της ελληνικής τους ταυτότητας. Το σπάνιο αυτό ντοκουμέντο που αποτυπώνει άλλο ένα ελληνορθόδοξο μη μουσουλμανικό στοιχείο του Μωάμεθ του Πορθητή, αναζωπυρώνει τις συζητήσεις για την πραγματική θρησκευτική του ταυτότητα και είναι ενδεικτικό της συμπάθειας και της κλίσης που είχε για καθετί το ελληνορθόδοξο, καθώς ζούσε και μελάνωνε σε ένα ελληνορθόδοξο περιβάλλον. Όπως αναφέρει η τουρκική εφημερίδα, υπάρχουν και άλλα πολλά προσωπικά αντικείμενα του Μωάμεθ του Πορθητή που ακόμα δεν έχουν έρθει στο φως της δημοσιότητας και ίσως μας επιφυλάσσουν και άλλες εκπλήξεις για την ταυτότητά του. Οι έρευνες συνεχίζονται σε Κωνσταντινούπολη, Προύσα, Μαγνησία, Αδριανούπολη, πόλεις όπου είχε ζήσει ο Μωάμεθ και σε Ιταλία(Φλωρεντία, Βενετία και Βατικανό). Το «άστρο» του Μωάμεθ του Πορθητή είχε ανατέλλει όταν είχε ήδη αρχίσει η αναγέννηση στην Ευρώπη, καθώς οι περισσότεροι Έλληνες διανοούμενοι από την Κωνσταντινούπολη είχαν διαφύγει στην Δ. Κατά την σύντομη επιδρομή του Μωάμεθ στο Otrantoτης Ν Ιταλίας, είχε έρθει σε επικοινωνία με κάποιους από αυτούς και είχε ανταλλάξει κάποια δώρα. ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣenromiosini.gr