Με την ακρίβεια να καλπάζει χωρίς έλεος και την Ελληνική Στατιστική Αρχή να καταγράφει επώδυνες για τις τσέπες μας αυξήσεις στις τιμές προϊόντων και υπηρεσιών και για τον περασμένο Ιανουάριο, αναζητούνται διαρκώς λύσεις για να αντιμετωπιστούν τα φαινόμενα αισχροκέρδειας, τουλάχιστον στα σούπερ μάρκετ.
Με στόχο, λοιπόν, να ελεγχθεί ως ένα σημείο το «παιχνίδι» των διαρκών εκπτώσεων και προσφορών στα ράφια τους, από την Παρασκευή 1η Μαρτίου 2024 επεκτείνεται και διευρύνεται η λίστα προϊόντων που υπόκεινται σε έλεγχο για ανατιμήσεις, ενώ εξαιρούνται από την απαγόρευση διενέργειας προωθητικών ενεργειών για τρεις μήνες τα προϊόντα για τα οποία έχει προηγηθεί αύξηση τιμής, εφόσον αυτά βρίσκονται κοντά στην ημερομηνία λήξης τους.
Τα παραπάνω προβλέπονται με την τροποποίηση των αποφάσεων του Υπουργείου Ανάπτυξης 6969/30-01-2024 και 92566/11-10-2023.
Συγκεκριμένα:
Προβλέπεται η εξαίρεση από την απαγόρευση διενέργειας προωθητικών ενεργειών, για 3 μήνες, σε προϊόντα για τα οποία έχει προηγηθεί αύξηση τιμής εφόσον αυτά βρίσκονται κοντά στην ημερομηνία λήξης τους. Για αυτά απαιτείται ειδική σήμανση που θα αναγράφει «Προϊόν με κοντινή ημερομηνία λήξης». Στόχος, μεταξύ άλλων, είναι να αντιμετωπιστούν και φαινόμενα σπατάλης τροφίμων (food waste) ή καταστροφής αποθεμάτων που θα μπορούσαν να διατεθούν σε ιδιαίτερα χαμηλές τιμές στους ενδιαφερόμενους καταναλωτές. «Με αυτήν την τροποποίηση επιτυγχάνεται αμοιβαίο όφελος για επιχειρήσεις και καταναλωτές ενώ προωθείται και η υιοθέτηση νέων περιβαλλοντικά βιώσιμων συμπεριφορών από τους πολίτες και την εφοδιαστική αλυσίδα» όπως υπογραμμίζεται από το υπουργείο Ανάπτυξης.
Επεκτείνεται και διευρύνεται η λίστα των προϊόντων που υπόκεινται σε έλεγχο για ανατιμήσεις και δεν μπορούν -σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία- να προβούν σε προωθητικές ενέργειες για τους επόμενους τρεις μήνες.
Επίσης, επεκτείνεται η λίστα προϊόντων για τα οποία προβλέπεται μείωση τιμών από την 1η Μαρτίου 2024 στην οποία προστίθεται η κατηγορία των προϊόντων εμμήνου ρύσεως, κάτι που θα ισχύσει από τις 20 Μαρτίου.
Επεκτείνεται η λίστα των νωπών προϊόντων για τα οποία εφαρμόζονται «καθαρές τιμές» με την προσθήκη των κατηγοριών «νωπό κατσίκι» και «νωπό αρνί».
Υπενθυμίζεται ότι τα μέτρα για την αντιμετώπιση της ακρίβειας που θα ξεκινήσουν να εφαρμόζονται από την 1η Μαρτίου, ενόσω συνεχίζεται η δράση «καλάθι του νοικοκυριού» και η πρωτοβουλία «μόνιμης μείωσης τιμής», αφορούν στη μείωση των παροχών προς τα σούπερ μάρκετ, την αποτροπή αδικαιολόγητων ανατιμήσεων, «καθαρές» τιμές από το χωράφι στο ράφι και πλαφόν στο μικτό περιθώριο κέρδους για το βρεφικό γάλα.
Πιο αναλυτικά, τα τέσσερα μέτρα του υπουργείου, στα οποία έγιναν οι σημερινές επεκτάσεις, είναι τα ακόλουθα:
Μείωση των παροχών προς τα σούπερ μάρκετ. Περιορίζονται οι συνολικές εκπτώσεις των προμηθευτών κατά 30%, με αντίστοιχη μείωση των τιμών των προϊόντων αυτών στα ράφια. Το μέτρο αυτό θα εφαρμοστεί στις κατηγορίες που σύμφωνα με την Επιτροπή Ανταγωνισμού παρατηρήθηκαν αποκλίσεις. Τα προϊόντα αυτά είναι: απορρυπαντικά, καθαριστικά σπιτιού, οδοντόκρεμες, αφρόλουτρα/σαμπουάν και βρεφικές πάνες.
Αποτροπή αδικαιολόγητων ανατιμήσεων. Δεν επιτρέπεται στους προμηθευτές που αυξάνουν τις τιμές των προϊόντων να υλοποιούν προωθητικές ενέργειες για τα προϊόντα που έχουν ανατιμήσει για τρεις μήνες. Αυτό το μέτρο αφορά όλα τα προϊόντα που πωλούνται στα σούπερ μάρκετ.
«Καθαρές» τιμές από το χωράφι στο ράφι. Υποχρεώνονται οι προμηθευτές να πωλούν τα προϊόντα στο λιανεμπόριο σε «καθαρές» τιμές (net – pricing). Επιτρέπεται μόνο πιστωτικό τιμολόγιο ύψους έως 3% για επιστροφές προϊόντων ή φύρας. Το μέτρο αφορά νωπά φρούτα, λαχανικά ψάρια και κρέατα.
Πλαφόν στο μικτό περιθώριο κέρδους για το βρεφικό γάλα. Για τις τιμές πώλησης του βρεφικού γάλακτος έχει οριστεί πλαφόν στο περιθώριο μικτού κέρδους των εταιρειών που εισάγουν, παράγουν και διακινούν το βρεφικό γάλα στην Ελλάδα. Το πλαφόν ορίζεται ως το άθροισμα του λειτουργικού κόστους της εταιρείας για τη συγκεκριμένη κατηγορία προϊόντων και εμπορικού κέρδους 7%.
Όσον αφορά στα προϊόντα που θα είναι πιο φτηνά κοντά στην ημερομηνία λήξης τους, αυτά είναι 44 τον αριθμό και για αυτά απαιτείται ειδική σήμανση που θα αναγράφει «προϊόν με κοντινή ημερομηνία λήξης». Στόχος, μεταξύ άλλων, είναι να αντιμετωπιστούν και φαινόμενα σπατάλης τροφίμων (food waste) ή καταστροφής αποθεμάτων που θα μπορούσαν να διατεθούν σε ιδιαίτερα χαμηλές τιμές στους ενδιαφερόμενους καταναλωτές. Ο κατάλογος περιλαμβάνει τα ακόλουθα προϊόντα (σε παρένθεση η χρονική απόσταση από την ημερομηνία λήξης):
Αρτοσκευάσματα (1 ημέρα)
Νωπό χοιρινό (1 ημέρα)
Νωπό κοτόπουλο και μέρη κοτόπουλου (1 ημέρα)
Νωπό μοσχάρι (1 ημέρα)
Γάλα φρέσκο πλήρες και με χαμηλά λιπαρά (1 ημέρα)
Σοκολατούχο γάλα (1 ημέρα)
Φυτικά ροφήματα (1 ημέρα)
Γιαούρτι και επιδόρπια γιαουρτιού (3 ημέρες)
Κρέμες και ρυζόγαλο (3 ημέρες)
Ψωμί και ψωμί για τοστ (3 ημέρες)
Γάλα υψηλής παστερίωσης (μακράς διάρκειας) πλήρες και με χαμηλά λιπαρά (5 ημέρες)
Χυμοί (5 ημέρες)
Αυγά (5 ημέρες)
Αλλαντικά (5 ημέρες)
Αναψυκτικά (10 ημέρες)
Μπύρα (10 ημέρες)
Νερό (10 ημέρες)
Σοκολάτα [στερεή και ροφήματα] (10 ημέρες)
Τυρί (10 ημέρες)
Σπορέλαια (10 ημέρες)
Ρύζι (10 ημέρες)
Βούτυρα και μαργαρίνες (15 ημέρες)
Μαρμελάδες και είδη επάλειψης (15 ημέρες)
Καφές συσκευασμένος (15 ημέρες)
Χαλβάς (15 ημέρες)
Όσπρια (20 ημέρες)
Φρυγανιές (20 ημέρες)
Ζυμαρικά (20 ημέρες)
Κονσέρβες (20 ημέρες)
Κατεψυγμένα ψάρια (20 ημέρες)
Γάλα εβαπορέ (20 ημέρες)
Χυμός τομάτας (20 ημέρες)
Σάλτσες και κύβοι ζωμών (20 ημέρες)
Μαγιονέζες (20 ημέρες)
Κέτσαπ (20 ημέρες)
Ελαιόλαδο (20 ημέρες)
Κατεψυγμένα λαχανικά (20 ημέρες)
Κατεψυγμένες ζύμες (20 ημέρες)
Ζάχαρη και Γλυκαντικές ουσίες (20 ημέρες)
Προϊόντα βρώμης (20 ημέρες)
Κρέμα βρεφικής ηλικίας (20 ημέρες)
Τροφές για σκύλους σε κονσέρβα (30 ημέρες)
Τροφές για γάτες σε κονσέρβα (30 ημέρες)
Γενικά, σε ό,τι αφορά στα προϊόντα για τα οποία εφαρμόζεται η απαγόρευση προωθητικών ενεργειών για τρεις μήνες, όταν έχει προηγηθεί αύξηση τιμής, είναι οι εξής κατηγορίες:
Ρύζι
Ψωμί και ψωμί για τοστ
Αρτοσκευάσματα
Φρυγανιές
Ζυμαρικά
Αλεύρι
Όσπρια
Αλλαντικά
Κονσέρβες
Κατεψυγμένα ψάρια
Νωπό χοιρινό
Νωπό κοτόπουλο και μέρη κοτόπουλου
Νωπό μοσχάρι
Γάλα φρέσκο πλήρες και με χαμηλά λιπαρά
Γάλα υψηλής παστερίωσης (μακράς διάρκειας) πλήρες και με χαμηλά λιπαρά
Σοκολατούχο γάλα
Φυτικά ροφήματα
Γάλα εβαπορέ
Γιαούρτι και επιδόρπια γιαουρτιού
Κρέμες και ρυζόγαλο
Τυρί
Χυμός τομάτας
Σάλτσες και κύβοι ζωμών
Μαγιονέζες
Κέτσαπ
Αυγά
Βούτυρα και μαργαρίνες
Μαρμελάδες και είδη επάλειψης
Ελαιόλαδο
Σπορέλαια
Κατεψυγμένα λαχανικά
Κατεψυγμένες ζύμες
Ζάχαρη και Γλυκαντικές ουσίες
Προϊόντα βρώμης
Κρέμα βρεφικής ηλικίας
Γάλα βρεφικής ηλικίας
Καφές συσκευασμένος
Χυμοί
Αναψυκτικά
Μπύρα
Νερό
Σοκολάτα (στερεή και ροφήματα)
Κρασί
Καύσιμες ύλες (καυσόξυλα, pellets, μπρικέτες)
Απορρυπαντικά παντός είδους
Χαρτί κουζίνας
Χαρτί υγείας
Προϊόντα στοματικής υγιεινής
Προϊόντα ξυρίσματος
Προϊόντα εμμήνου ρύσεως
Σαμπουάν και προϊόντα περιποίησης μαλλιών
Αφρόλουτρο ή αντίστοιχα
Σαπούνια σε υγρή και στερεή κατάσταση
Πάνες ακράτειας
Πάνες για μωρά
Μωρομάντηλα
Σαμπουάν για μωρά
Τροφές για σκύλους
Τροφές για γάτες
Χαλβάς.