Υπουργοί χωρίς δικαίωμα υπογραφής!

Υποτίθεται ότι για τους ανασχηματισμούς δεν πρέπει να γράφει κανείς όταν αυτοί είναι κοντά. Όταν πλησιάζουν. Παλαιός δημοσιογραφικός κανών: «Να αποφεύγετε το ρίσκο των προβλέψεων γιατί οι «καραμπόλες» της τελευταίας στιγμής ανατρέπουν τους σχεδιασμούς των πρωθυπουργών».

του Μανώλη Κοττάκη
«ΕΣΤΙΑ»
Πολύ σωστά! Ο Μάκης Βορίδης πχ δεν υπήρχε στην αρχική λίστα του Υπουργικού Συμβουλίου Μητσοτάκη πέρυσι τον Ιούλιο . Προσετέθη στο και πέντε!
Παρά ταύτα, θα παρακούσω τον κανόνα και θα το επιχειρήσω . Όχι μόνο διότι η εφημερίδα μας με αλλεπάλληλα δημοσιεύματα ανέδειξε πολύ νωρίς τα θεσμικά και πολιτικά χαρακτηριστικά του επερχόμενου ανασχηματισμού (σύσταση θέσεων αναπληρωτών υπουργών, προαγωγές υφυπουργών, απομακρύνσεις τεχνοκρατών, αναβάθμιση γενικών γραμματέων σε υφυπουργούς). Ούτε επειδή οι αναφορές μας σε συγκεκριμένα πρόσωπα δικαιώθηκαν (ο υφυπουργός Θωμάς παραιτήθηκε) ή θα δικαιωθούν (Ζαβός, Τσακίρης κλπ).
Ακόμη και το κεφάλαιο της μερικής «αποσαμαροποίησης» της κυβερνήσεως δια της αποδυνάμωσης πιθανόν και απομάκρυνσης ορισμένων υπουργών παραμένει ανοικτό σε συνδυασμό με νέο λελογισμένο άνοιγμα στο κέντρο (το καταγράψαμε). Θα το επιχειρήσω διότι είχα προ δεκαημέρου μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συνάντηση με στενό συνεργάτη του πρωθυπουργού στο Μέγαρο Μαξίμου, ο οποίος χωρίς να μπει σε πρόσωπα μου εξήγησε τη λογική του επερχόμενου δομικού ανασχηματισμού στη βάση διαπιστώσεων.
Η πρώτη και σημαντική είναι πως το μοντέλο του επιτελικού κράτους θα συνεχιστεί αλλά απεδείχθη στον κορωνοϊό ότι έχει και τα όρια του. Μέσα στην κρίση τη μερίμνη του Μαξίμου εκδίδονταν ημερησίως τέσσερις υπουργικές αποφάσεις με τις υπογραφές 10 συναρμόδιων υπουργών. Με τους κανονικούς ρυθμούς θα απαιτούνταν μήνες. Αυτή η υπερπαραγωγή Μαξίμου όμως διευκόλυνε, «βόλεψε» πολλούς υπουργούς που με χαρακτηριστική άνεση παρέπεμπαν όλα τα δύσκολα θέματα στην υπέρ κυβέρνηση του Μαξίμου. Αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί. Οι Υπουργοί πρέπει να αναλάβουν τις ευθύνες τους. Επιτελικά και αυτοί. Το Μαξίμου καταλαβαίνει τώρα πως ο συγκεντρωτισμός είναι πολιτικά επικίνδυνος. Σε δύο περιπτώσεις (λίστα ΜΜΕ, vouchers) η ρουλέτα των πολιτικών ευθυνών σταμάτησε μπροστά του.
Η δεύτερη επισήμανση του κορυφαίου παράγοντα είναι πως το επιτελικό κράτος ανήκει σε μια τριλογία μεταρρυθμίσεων στην οποία περιλαμβάνεται το ψηφιακό κράτος και ο δομικός ανασχηματισμός των Υπουργείων. Οι ψηφιακές συντάξεις που σχεδίασαν οι Πιερακάκης- Χάλαρης μαζί με τον Γιάννη Βρούτση (Άτλας) είναι τεράστια μεταρρύθμιση γιατί πρώτον καταργεί πελατειακά δίκτυα υπαλλήλων- μεσαζόντων μέσα στη διοίκηση που αξιοποιούσαν τις καθυστερήσεις στην έκδοση με το αζημίωτο (η μητέρα μου πήρε σύνταξη χηρείας με ένα κλικ) και δεύτερον γιατί αναδιατάσσει το άναρχα κατανεμημένο προσωπικό. Άρα γλυτώνει το κράτος από προσλήψεις και δαπάνες.
Εάν όμως στο επιτελικό κράτος και στον ψηφιακό μετασχηματισμό του δημοσίου δεν προστεθεί ο δομικός ανασχηματισμός το σχήμα είναι ανολοκλήρωτο. Οι πληροφορίες που έλαβα στην συνάντηση είναι πως θα ξεκαθαριστούν οι αρμοδιότητες των Υπουργείων Οικονομικών και Ανάπτυξης. Ότι οι αρμοδιότητες του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων που διαχειριζόταν ο υπό αναδόμηση κύριος Τσακίρης θα μεταβιβαστούν (μαζί με τα 70 δις) στον νέο αναπληρωτή Υπουργό Τσάρο της Ανακάμψεως Θεόδωρος Σκυλακάκη. Οι πληροφορίες λένε επίσης πως υπάρχει στο τραπέζι συζήτηση – χωρίς να έχουν ληφθεί αποφάσεις – για την δραστική μείωση της κρατικής χρηματοδότησης στους ΟΤΑ και την καθιέρωση της οικονομικής αυτοδυναμίας των δήμων. Δια της αναθέσεως της είσπραξης φορολογικών εσόδων και της λειτουργίας των σχολείων.
Τελευταίο αλλά το πλέον σημαντικό:
Με νομοθετική ρύθμιση αφαιρείται από τους Υπουργούς η αρμοδιότητα υπογραφής δημοσίων συμβάσεων με οικονομικό αντικείμενο και πράξεων υπηρεσιακών μεταβολών υπαλλήλων. Οι συμβάσεις θα «διαπραγματεύονται» και θα υπογράφονται από τους νέους υπηρεσιακούς γενικούς γραμματείς των οποίων η εκπαίδευση ολοκληρώθηκε.
Οι μετατάξεις, μεταθέσεις, άδειες κλπ θα υπογράφονται από τους γενικούς διευθυντές και τους διευθυντές. Οι Υπουργοί θα είναι επιτελικοί πλέον και εντέλλονται να χαράσσουν δημόσια πολιτική. Το πελατειακό κράτος και οι εξουσίες που απορρέουν από αυτό τελειώνει με απόφαση Μητσοτάκη. Τους στερείται στην πραγματικότητα το δικαίωμα υπογραφής. Υπογραφής που επί άλλων κυβερνήσεων είχε ως αποτέλεσμα την έκθεση των κυβερνήσεων και υπουργών στα μάτια της κοινής γνώμης για σκάνδαλα. Τους αφαιρείται στην ουσία το δικαίωμα στην (προσωπική) διαφθορά. Οι δουλειές θα γίνονται πλέον χαμηλά, χωρίς τον κίνδυνο εφαρμογής του νόμου περί ευθύνης Υπουργών. Επιστημονικό! Και ασφαλώς μεταρρυθμιστικό.
Αυτές είναι οι σχεδιαζόμενες αλλαγές μαζί με αυτές που αποκαλύψαμε (αναπληρωτές υπουργοί με απ ευθείας αναφορά στον κύριο Μητσοτάκη). Τώρα αν αυτές οι αλλαγές θίξουν και πρόσωπα αυτό θα είναι παρεπόμενο. Παράπλευρη απώλεια. Το ποτάμι μαζί με τις δομές των Υπουργείων και τις υπογραφές υπουργών, όλο και κάποιους θα πάρει μαζί του! Κυριάκος είναι αυτός: Το πιο κοφτερό μαχαίρι είναι το βαμβάκι.