Σκάνδαλο με 310εκ. αποδείξεις που γκρεμίζει το αφήγημα της «σκευωρίας» -Τα σημεία κλειδιά της αμερικανικής απόφασης

Το μέγεθος του προστίμου στη Novartis και οι αναφορές στους «αξιωματούχους» γκρεμίζουν το αφήγημα της «σκευωρίας» -Η εκδίκαση με τον νόμο FCPA «προδίδει» μίζες σε στελέχη της κυβέρνησης- Τα σημεία-κλειδιά στο κείμενο της αμερικανικής απόφασης για την «καμπάνα».

Από τη Μαρία Παναγιώτου
«δημοκρατία»
Τελικά το σκάνδαλο Novartis όχι απλά υπάρχει αλλά είναι και το μεγαλύτερο σκάνδαλο από συστάσεως του ελληνικού κράτους, όπως ακριβώς το είχε χαρακτηρίσει τον Φεβρουάριο του 2018 ο πρώην υπουργός Δημήτρης Παπαγγελόπουλος.
Υπάρχουν, πλέον, ακριβώς 310 επιχειρήματα που το αποδεικνύουν. Κάθε εκατομμύριο από τα 310.000.000 δολάρια που καλείται να πληρώσει ο φαρμακευτικός κολοσσός στις ΗΠΑ για τις αθέμιτες, δηλαδή διεφθαρμένες, πρακτικές που εφάρμοσε ειδικά στη χώρα μας αποτελεί κι ένα ατράνταχτο επιχείρημα. Εάν σε αυτό προσθέσουμε και το γεγονός πως πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα πρόστιμα που έχουν επιβληθεί βάσει του ομοσπονδιακού νόμου Foreign Corrupt Practices Act (FCPA) για αθέμιτες πρακτικές εταιρίας εκτός ΗΠΑ, για μία μόνο χώρα, τότε το σκάνδαλο φαίνεται ότι έχει γιγαντιαίες διαστάσεις και το έχει πληρώσει ακριβά καθένας χωριστά από τους Ελληνες φορολογούμενους πολίτες. Και θα το πληρώνει ακόμη για πολλά χρόνια.
Μαζί με τη δήλωση κοινής αποδοχής του σκανδάλου, που βγήκε στη δημοσιότητα με αριθμό υπόθεσης 20-538, την οποία υπογράφουν το διοικητικό δικαστήριο του Νιου Τζέρσι και η Novartis και στην οποία η φαρμακευτική εταιρία παραδέχεται τις διεφθαρμένες πρακτικές της και συμφωνεί σε συμβιβασμό, κατέρρευσε και το σενάριο της πολιτικής σκευωρίας, παρότι εδώ και δύο μέρες επιχειρείται μία μοναδικής έκτασης καμπάνια για τη διαστρέβλωση της αλήθειας.
Το κείμενο που εκδόθηκε από το αμερικανικό δικαστήριο δεν αφήνει κανένα περιθώριο παρερμηνείας: η Novartis Hellas έδινε μίζες σε αξιωματούχους για να επηρεάζονται οι κυβερνητικές αποφάσεις. Ακόμη και ένας γνώστης αγγλικών σε επίπεδο Lower γνωρίζει ότι στην αγγλική γλώσσα με τον όρο officials αποδίδονται και οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι. Εξάλλου, για να δίνονται τεράστια ποσά για μίζες σε αυτούς τους ανθρώπους θα πρέπει να είχαν δύναμη εντός κάθε κυβέρνησης να επηρεάζουν με αποτελεσματικό τρόπο τις αποφάσεις στον χώρο του φαρμάκου. Εκτός κι αν θέλουν κάποιοι να μας πείσουν ότι τα μεγαλοστελέχη ενός πολυεθνικού γίγαντα έδιναν ένα κάρο χρήματα -άξια προστίμου εκατομμυρίων- σε απλούς υπαλλήλους υπουργείων με την ελπίδα πως αυτοί θα συναντούσαν τον υπουργό στον διάδρομο τυχαία και πάνω στην «καλημέρα» θα του άλλαζαν και τα μυαλά για τις τιμές των φαρμάκων της Novartis. Απίθανα πράγματα!
Εκτός όμως όλων των άλλων, υπάρχει ακόμη μία σημαντική λεπτομέρεια που κάνει τη διαφορά: για να εμπίπτει μία υπόθεση στον ομοσπονδιακό νόμο FCPA, πρέπει μεταξύ άλλων μέσα από τα στοιχεία να έχουν διαπιστωθεί πληρωμές, δηλαδή μίζες, σε κυβερνητικούς αξιωματούχους μιας ξένης χώρας. Και είναι επίσης προφανές ότι ένα κείμενο συμβιβασμού δεν θα περιελάμβανε περισσότερα στοιχεία σε σχέση με αυτές τις μίζες από αυτά που δόθηκαν στη δημοσιότητα. Για να υπογράψει μία εταιρία συμβιβασμό, αυτό που βασικά προσπαθεί να αποφύγει είναι η διαρροή περισσότερων πληροφοριών για την υπόθεση, οι οποίες αναγκαστικά θα μαθαίνονταν στην περίπτωση δικαστικής διαδικασίας.
Επίσης, σημαντική είναι ακόμη μία πληροφορία που προκύπτει μέσα από το κείμενο του αμερικανικού δικαστηρίου και δείχνει το επίπεδο της προπαγάνδας αλλά και της θεσμικής εκτροπής που παρατηρήθηκε στη χώρα μας. Η νομική υπόθεση στην άλλη μεριά του Ατλαντικού βασίστηκε ολοκληρωτικά στις σημαντικές μαρτυρίες προστατευόμενων μαρτύρων, οι οποίοι αντιμετωπίστηκαν με τον δέοντα νομικό και θεσμικό σεβασμό. Αυτές οι μαρτυρίες αυτών των ανθρώπων –και μόνον αυτές– έκαναν έναν από τους μεγαλύτερους φαρμακευτικούς γίγαντες παγκοσμίως να γονατίσει και να τρέξει να συμβιβαστεί με τις Αρχές των ΗΠΑ, δίνοντας 310.000.000 ευρώ ώστε να μη φτάσει η υπόθεση στα δικαστήρια.
Στην Ελλάδα, πάλι, η ιστορία γράφτηκε εντελώς διαφορετικά προκειμένου το σκάνδαλο να θαφτεί. Εδώ οι αντίστοιχοι προστατευόμενοι μάρτυρες λοιδορήθηκαν, χαρακτηρίστηκαν κουκουλοφόροι και υλοποιήθηκε μια τεράστια επιχείρηση εκφοβισμού τους. Παράλληλα, στήθηκε ολόκληρη προανακριτική επιτροπή στη Βουλή προκειμένου να αποδειχτεί ότι η Novartis ήταν στην πραγματικότητα μία πολιτική σκευωρία. Στη διάρκεια αυτής της προανακριτικής, μάλιστα, πραγματοποιήθηκε ο μεγαλύτερος εκφοβισμός των προστατευόμενων μαρτύρων και επιχειρήθηκε με μανία η αποκάλυψη της ταυτότητάς τους.
Αντιθέτως, πρόσωπα όπως ο αντιπρόεδρος της Novartis Κωνσταντίνος Φρουζής, ένας από τους ενορχηστρωτές δηλαδή του σκανδάλου, το οποίο η φαρμακευτική εταιρία παραδέχτηκε και δέχτηκε να πληρώσει γι’ αυτό εκατομμύρια ευρώ στο αμερικανικό υπουργείο Δικαιοσύνης και στην αμερικανική Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, αντιμετωπίστηκε από την πλειοψηφία της προανακριτικής όχι απλά με εξαιρετικό σεβασμό, αλλά -περίπου- ως ο άνθρωπος που ταλαιπωρήθηκε άδικα από τις έρευνες των εισαγγελικών Αρχών στη χώρα μας. Αλίμονο!
Τα σημεία-κλειδιά στο κείμενο της αμερικανικής απόφασης για την «καμπάνα»
Ας δούμε, όμως, συνοπτικά κάποια από τα βασικά σημεία του κειμένου που δόθηκε στη δημοσιότητα από τις ΗΠΑ:
• Η Novartis AG είναι εταιρία εισηγμένη στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης και γι’ αυτό τον λόγο είναι υποχρεωμένη να καταθέτει οικονομικές εκθέσεις στην αμερικανική Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, στις οποίες περιλαμβάνονταν, φυσικά, και τα οικονομικά στοιχεία της Novartis Hellas. Σε αυτά, διαπιστώθηκε ότι υπήρχαν κάποια έξοδα που είχαν χαρακτηριστεί «έξοδα διαφήμισης και προώθησης». Με βάση τα στοιχεία που προέκυψαν όμως, επρόκειτο για «διεφθαρμένες πληρωμές», που είχαν στόχο την παράνομη προώθηση συγκεκριμένων προϊόντων. Επομένως, οι καταστάσεις που κατέθετε στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς η Novartis AG ήταν παραποιημένες, γεγονός που έκανε, βάσει του αμερικανικού νόμου, επιβεβλημένη την έρευνα των Αρχών.
• Η Novartis Hellas πλήρωνε όλα τα έξοδα, ώστε Ελληνες γιατροί του Δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα να παραβρίσκονται σε συνέδρια με την πρόφαση ότι επρόκειτο για την επιστημονική επιμόρφωσή τους. Στην πραγματικότητα όμως, στόχος των ταξιδιών ήταν η αύξηση της συνταγογράφησης από τους συγκεκριμένους γιατρούς φαρμάκων, όπως το Lucentis.
• H Novartis Hellas, μέσω των υπαλλήλων και των πρακτόρων της, έκανε αμέτρητες «ανάρμοστες πληρωμές» σε όλο το ελληνικό σύστημα Υγείας, προκειμένου να προωθεί τα σκευάσματά της ως μέρος ενός προγράμματος, που φαρμακευτική εταιρία ονόμαζε «Exactly», το οποίο αφορούσε τρία φάρμακα για την αρτηριακή πίεση.
• Περίπου μεταξύ του 2012 και του 2015, η Novartis Hellas, μέσω των εργαζομένων και των πρακτόρων της, διέπραξε διεφθαρμένες πράξεις, όπως πληρωμή σε ξένους αξιωματούχους (σ.σ.: δηλαδή Ελληνες), προκειμένου να χρησιμοποιήσουν την επιρροή τους στις κυβερνήσεις, στους οργανισμούς και στα όργανα, ώστε να επηρεαστούν οι αποφάσεις και οι ενέργειες των κυβερνήσεων, των οργανισμών και των οργάνων.