Του ΣΕΝΕΡ ΛΕΒΕΝΤ
Είχε καλέσει και εμένα ως δημοσιογράφο στο Προεδρικό ο Γιώργος Βασιλείου τον Φεβρουάριο του 1990 όταν είχε κληθεί για συνάντηση με τον Ραούφ Ντενκτάς στη Νέα Υόρκη. Πήγα. Προσπαθούσε να σφυγμομετρήσει την τουρκική πλευρά πριν από τη συνάντηση κορυφής στη Νέα Υόρκη. Του είπα ότι ο Ραούφ Ντενκτάς δεν θα δεχόταν απολύτως καμία λύση. Πως ό,τι και να πρότεινε θα το απέρριπτε ο Ντενκτάς.
Η Τουρκία επέμενε στην πολιτική της μη λύσης. Διότι λύση σήμαινε τον τερματισμό της στρατιωτικής παρουσίας και την κυριαρχία της Τουρκίας στο νησί. Γι’ αυτό του είπα «αποδέξου ό,τι προτείνει ο Ντενκτάς». Είπε ότι δεν θα μπορούσε να το κάνει αυτό και ότι δεν θα μπορούσε να αντιμετωπίσει τις αντιδράσεις που θα έρχονταν από την κοινότητά του.
Κατάλαβα και εγώ αργότερα ότι η πρότασή μου ήταν λανθασμένη. Ναι, ακόμα και αν τα αποδεχόταν ο Βασιλείου, ο Ντενκτάς πάλι θα απέρριπτε τα πάντα και θα διέλυε ξανά τη λύση, αλλά θα έβαζε στην τσέπη αυτά που είχε πάρει από τον Βασιλείου και θα έφευγε από τη Νέα Υόρκη.
Και στις επόμενες διαπραγματεύσεις θα τα έβαζε στο τραπέζι λέγοντας «ιδού αυτά είχατε δεχθεί». Άλλωστε η τουρκική πλευρά ήρθε στο σήμερα συσσωρεύοντας συνεχώς όλα αυτά. Όχι δίδοντας. Πάντα παίρνοντας. Πρώτα επέβαλε την ομοσπονδία. Ύστερα τη δικοινοτικότητα και τη διζωνικότητα.
Μόλις έγινε δεχτή η ομοσπονδία ανέβηκε άλλο ένα σκαλί. Ζήτησε συνομοσπονδία. Όταν δεν είδε κάποια σοβαρή αντίδραση εναντίον αυτού του πράγματος προχώρησε πιο πέρα. Μίλησε για δύο κράτη. Ιδού, αυτό επιδιώκει να επιβάλει τώρα. Και το ενδιαφέρον είναι ότι υπάρχουν υποστηρικτές αυτού του πράγματος και στον νότο. Όμως δεν γίνεται. Και αυτό δεν γίνεται. Έστω και αν το αποδεχθεί η ελληνοκυπριακή πλευρά, δεν γίνεται.
Θεωρείται και αυτό μια λύση και δεν βολεύει την Τουρκία περισσότερο απ’ ό,τι η σημερινή κατάσταση. Για την Τουρκία η μη λύση είναι προτιμότερη ακόμα και από την καλύτερη λύση. Διότι όποια και αν είναι η λύση, ο όρος από τον οποίο ουδέποτε θα παραιτηθεί η ελληνοκυπριακή πλευρά είναι ο τερματισμός της τουρκικής στρατιωτικής παρουσίας εδώ. Δηλαδή, η άρση της κατοχής.
Κοιτάμε τώρα τα απόρρητα βρετανικά έγγραφα για την Κύπρο που αποκαλύφθηκαν μετά από 30 χρόνια. Φαίνεται ότι στη Νέα Υόρκη ο Βασιλείου είχε προβεί σε πολλές υποχωρήσεις προς τον Ντενκτάς. Μάλιστα, ο τότε Ελληνοκύπριος ύπατος αρμοστής Τάσος Παναγίδης είχε πει το εξής σε έναν αξιωματούχο του βρετανικού Υπουργείου Εξωτερικών: «Ο Βασιλείου έχει ουσιαστικά αποδεχθεί τη συνομοσπονδία. Τι άλλο περιμένετε από αυτόν; Ο Βασιλείου έκανε ό,τι του προτείνατε, τώρα δεν μπορεί να πάει παραπέρα»! Άρα δεν είχα και πολύ άδικο σε αυτά που είπα στον Βασιλείου. Αν και προέβη σε τόσες υποχωρήσεις προς τον Ντενκτάς, πάλι δεν ωφέλησε σε τίποτα αυτό! Ακόμα και περισσότερα να έδινε, πάλι δεν θα ωφελούσε. Από αυτά τα έγγραφα γίνεται αντιληπτό ότι οι Άγγλοι αντιτίθεντο και στην ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα. Ωστόσο, δεν κατέστη δυνατόν να το επιβάλουν αυτό στον Βασιλείου.
Αυτά είναι έγγραφα που αφορούν μια περίοδο 30 χρόνια πριν. Βέβαια, και σήμερα δεν έχουν αλλάξει πολλά. Η Τουρκία δεν παραιτήθηκε από την πολιτική της μη λύσης. Όμως, με τη στήριξη των δυνάμεων που έχει πίσω της κατάφερε να εμφανίζεται η ίδια οπαδός της λύσης και η ελληνοκυπριακή πλευρά οπαδός της μη λύσης. Σηκώθηκε από το εδώλιο του κατηγορουμένου και κάθισε στην καρέκλα του δικαστή, βάζοντας την ελληνοκυπριακή πλευρά να καθίσει στο εδώλιο του κατηγορουμένου. Με το σχέδιο Ανάν και το δημοψήφισμα στη δεκαετία του 2000. Αυτό το σχέδιο ήταν σχέδιο απαλλαγής της Τουρκίας από τα εγκλήματά της στην Κύπρο.
Θα απέφερε στην κατοχική δύναμη την αθώωση. Το δε θύμα της κατοχής θα κατηγορείτο. Λέγοντας «ναι» σε αυτό το σχέδιο με συντριπτική πλειοψηφία, οι Τουρκοκύπριοι, που δεν αντιλήφθηκαν αυτήν την παγίδα, χάρισαν στην Τουρκία μια «νίκη», που όσο και αν την αναζητούσε δεν θα μπορούσε να την πετύχει. Δεν σκέφτηκαν καν γιατί η Τουρκία λέει «ναι» στο σχέδιο. Δεν αντιλήφθηκαν καν ότι η κυβέρνηση Ταγίπ Ερντογάν τόλμησε να πει «ναι» στο σχέδιο αφότου σιγουρεύτηκε με δημοσκοπήσεις που διενήργησε πριν από το δημοψήφισμα για το «όχι» της ελληνοκυπριακής πλευράς. Μετά από εκείνη την ημέρα μας επαναλάμβαναν πάντα το ίδιο τροπάρι. «Εμείς είπαμε ’ναι’ και εκείνοι είπαν ’όχι’». «Εμείς θελήσαμε λύση, εκείνοι δεν θέλησαν». Αυτά τα ακούγαμε επί 15 χρόνια. Και ακόμα τα ακούμε.
Το μετέφεραν παντού αυτό. Θυμάστε εκείνες τις ημέρες; Είχε σχεδόν απαγορευθεί ακόμα και να αποκαλείται «κατακτητής» η Τουρκία. Οι Τουρκοκύπριοι στις συναντήσεις των δικοινοτικών οργανώσεων έκλειναν το στόμα όσων Ελληνοκυπρίων εκεί κατηγορούσαν την Τουρκία ως κατοχική δύναμη! Κανένας ηγέτης μας δεν κατηγόρησε την Τουρκία για τη μη λύση. Πάντα την ελληνοκυπριακή πλευρά κατηγορούσαν. Πάντα έλεγαν ότι η Τουρκία επιθυμεί τη λύση και καταβάλλει πολλές προσπάθειες γι’ αυτήν.
Όμως, ο ουσιαστικός αρχιτέκτονας της μη λύσης ήταν η Τουρκία και οι δυνάμεις που βρίσκονταν πίσω της. Τα λέω αυτά για το παρελθόν, αλλά ακόμα έτσι είναι τα πράγματα. Πάλι δεν θα υπάρξει λύση, ακόμα και αν η ελληνοκυπριακή πλευρά αποδεχθεί προτάσεις του Μουσταφά Ακιντζί, όπως η πολιτική ισότητα και ακόμα και οι εγγυήσεις! Δυστυχώς, δεν το αντιλαμβάνονται αυτό και οι δυνάμεις στον νότο που υποστηρίζουν τη λύση και την ειρήνη. Το ΑΚΕΛ δεν το αντιλαμβάνεται καθόλου. Δεν ξέρει ότι η Τουρκία δεν εγκατέλειψε την πολιτική της μη λύσης.
Το έγραψα πολλές φορές. Θα το πω άλλη μία. Σε περίπτωση που η Αμερική και η Αγγλία, οι οποίες έχουν στα χέρια τους το κλειδί της λύσης του Κυπριακού, δεν τη θεωρήσουν αναγκαία δεν θα κάνουν μια νέα ρύθμιση στο νησί. Αν χρειαστούν κάτι που θα ωφελήσει πιο πολύ τα συμφέροντά τους από το σημερινό στάτους κβο, μόνο τότε θα το κάνουν!
ΠΗΓΗ: Αφρίκα, Πολίτης