«Θάψτε τους και ασφαλτώστε τους» – Διαταγή Τούρκου διοικητή

«Ανοίξτε τον δρόμο, θάψετε τους νεκρούς και ζωντανούς, βάλετε άσφαλτο και πλέον η γη είναι δική μας». Η πιο πάνω αναφορά ανήκει στον Τούρκο εισβολέα διοικητή της Κερύνειας και έγινε το 1974, αποκαλύπτοντας και τις ευθύνες της Τουρκίας στο θέμα των αγνοουμένων.

Το κατέθεσε στην επιτροπή για τον φάκελο της προδοσίας της Κύπρου ο αξιωματικός αντικατασκοπείας του Ελληνικού Στρατού Αλέξανδρος Σημαιοφορίδης και το μετέφερε χθες ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Προσφύγων ο βουλευτής Ζαχαρίας Κουλίας. Η αναφορά έγινε με την ευκαιρία συζήτησης της «ημέρας αγνοουμένων» και, όπως είπε ο κ. Κουλίας, η πιο πάνω πολιτική της Τουρκίας δεν έχει αλλάξει.
Αναφορά σχετικά με τη στάση των Τούρκων έναντι των αγνοουμένων έκανε και ο πρόεδρος της Επιτροπής Συγγενών Ελληνοκυπρίων Αγνοουμένων της περιόδου 1963-1964 Χάρης Συμεωνίδης, ο οποίος ανέφερε χαρακτηριστικά:
«Από Τουρκία δεν περιμένω τίποτε στο θέμα των αγνοουμένων. Πριν χρόνια βρισκόμουν στην απέναντι πλευρά με συνεργάτη μου Τουρκοκύπριο, υψηλά ιστάμενο πρόσωπο στο σύστημα και, θέλοντας να ανταποδώσω μέρος της καλοσύνης που μου έκανε σχετικά με τον αγνοούμενο αδελφό μου, του είπα: Έχω πληροφορίες για έναν Τούρκο λοχαγό που μαζί με τον οδηγό του, μεταξύ πρώτης και δεύτερης εισβολής, αποπροσανατολίστηκαν και βρέθηκαν στις γραμμές μας. Τον συνέλαβαν και τον σκότωσαν και ξέρω πού τον έθαψαν. Αν θέλεις να σου δείξω πού είναι. Μου είπε: “Ξέχασέ το, η Τουρκία δεν αναγνωρίζει αγνοούμενους, είτε Ελληνοκύπριους είτε Τουρκοκύπριους. Αν πάω να τους πω, θα μου πουν ‘Δεν ξέρεις τις απόψεις μας;'”».
Ανέφερε επίσης την εξής περίπτωση, την οποία επίσης του μετέφερε Τουρκοκύπριος: «Αναζητείτο Τουρκοκύπριος αγνοούμενος και έγινε εκταφή και δεν αναβρέθηκε, οπόταν δόθηκε πληροφορία ότι βρίσκεται στην άλλη πλευρά του ττελιού (της περίφραξης). Ο τουρκικός στρατός δεν επέτρεψε ακόμη να διενεργηθεί εκσκαφή». «Αυτό επιβεβαιώνει αυτά που αναφέρθηκαν από τον εκπρόσωπο της ελληνοκυπριακής πλευράς στη ΔΕΑ για την ύπαρξη προβλημάτων» σημείωσε ο κ. Συμεωνίδης.
Αναφερόμενος στον χρόνο που περνά ανεκμετάλλευτος και τα δεδομένα που διαμορφώνονται επί τους εδάφους, ανέφερε πως το 2011 βρέθηκαν τα λείψανα του αγνοούμενου αδελφού του μαζί με άλλα 15 λείψανα. Το 2013 τον κάλεσαν απέναντι για να του δείξουν το σημείο στο οποίο εντοπίστηκαν, δηλαδή ένα χωράφι στις Χαμίτ Μάντρες. Όπως είπε, στο συγκεκριμένο σημείο άρχισαν εργασίες για κατασκευή δρόμου έξι λωρίδων κυκλοφορίας. Έγιναν εκσκαφές σε βάθος περίπου τεσσάρων μέτρων και σήμερα κυκλοφορούν οχήματα με ταχύτητα 150 χιλιόμετρα την ώρα και διερωτώμαι ποιος θα χαλάσει τον δρόμο αν υπάρχουν από κάτω άλλοι αγνοούμενοι, είπε.
Η πρόεδρος της Επιτροπής Σκεύη Κουκουμά, εισάγοντας το θέμα ανέφερε πως η συνεδρία πραγματοποιείται λόγω του ότι στις 28 Οκτωβρίου 1974 επέστρεψαν οι τελευταίοι Ελληνοκύπριοι αιχμάλωτοι και από την επόμενη μέρα (29 Οκτωβρίου 201) άρχισε το δράμα των αγνοουμένων και η μέρα αυτή γιορτάζεται κάθε χρόνο.
«Μας απασχολούν», είπε, «τα αποτελέσματα που αφορούν τη διακρίβωση της τύχης των αγνοουμένων, που είναι αποκαρδιωτικά. Είναι καιρός να λειτουργήσει το στρατηγικό σχέδιο για τους αγνοούμενους». Όπως είπε, μέχρι τώρα ταυτοποιήθηκαν 695 από τους περίπου 1.500 Ελληνοκύπριους αγνοουμένους και περίπου 265 από τους περίπου 500 Τουρκοκύπριους αγνοούμενους.
200 ΕΚΣΚΑΦΕΣ ΣΤΟ ΚΕΝΟ
Ο Ελληνοκύπριος εκπρόσωπος στη ΔΕΑ Λεωνίδας Παντελίδης ανέφερε ότι σε 200 περιπτώσεις εκσκαφών, για τις οποίες υπήρχαν φαινομενικά καλές πληροφορίες για ύπαρξη λειψάνων αγνοουμένων, δεν βρέθηκε οτιδήποτε. Όπως είπε, μέχρι σήμερα βρέθηκαν οστά που αντιστοιχούν σε 1.000 λείψανα, αλλά δεν ταυτοποιήθηκαν όλα. Φέτος εντοπίστηκαν οστά που πιστεύεται ότι ανήκουν σε 24 ανθρώπους και εκκρεμεί η ταυτοποίησή τους. Κάποια οστά εντοπίστηκαν σχεδόν επιφανειακά στο πλαίσιο οργώματος της γης, ενώ σε άλλες περιπτώσεις σε μεγαλύτερο βάθος. Εντός του 2019 διενεργήθηκαν 61 εκσκαφές. Εκκρεμεί η εκσκαφή σε 55 στρατιωτικές περιοχές και δόθηκε έγκριση για 30 περιοχές δυνητικά. Η ΔΕΑ θα πρέπει να εξασφαλίσει άδεια ώστε να επισκεφθούν τις περιοχές αυτές μάρτυρες, προκειμένου να υποδείξουν τα σημεία ταφής. Όπως εξήγησε, αρχικά δίνεται έγκριση και στη συνέχεια απαιτείται νέα άδεια. Έφερε ως παράδειγμα τα μαγειρεία της ΕΛΔΥΚ, για τα οποία δόθηκε ημερομηνία επίσκεψης σε τρεις διαφορετικές περιπτώσεις, αλλά και στις τρεις δεν επετράπη η επίσκεψη.
Ανέφερε επίσης πως ζητήθηκε άδεια για επίσκεψη στην κλειστή περιοχή Αμμοχώστου από τον Ιούνιο και τελικά δόθηκε έγκριση την προηγούμενη βδομάδα, οπόταν πραγματοποιήθηκε και επίσκεψη.
Είπε επίσης πως υπάρχουν δυσκολίες, αλλά η πλευρά μας εντείνει τις προσπάθειές της με διενέργεια και δικών της ξεχωριστών ερευνών στα κατεχόμενα, στηριζόμενη σε πηγές δικές της. Παράλληλα, εξήγησε πως σκαλίζονται κι άλλες περιπτώσεις όπου διενεργήθηκαν ήδη εκσκαφές και δεν βρέθηκαν αγνοούμενοι. Ίσως η εκσκαφή δεν έγινε στο κατάλληλο βάθος ή ήταν περιορισμένη από πλευράς πλάτους, είπε.
Τέλος, ανέφερε πως, όταν εκτελούνται έργα, εξασφαλίστηκε συγκατάθεση για παρακολούθησή τους, για πιθανό εντοπισμό λειψάνων.
Φωνάζει ο δολοφόνος
Στη συνεδρία παρευρέθη για μερικά λεπτά και ο Πρόεδρος της Βουλής Δημήτρης Συλλούρης, ο οποίος διαπίστωσε πως παρατηρείται αυξημένη προπαγανδιστική πρακτική εκ μέρους της Τουρκίας, αντί αυτή να δίνει λόγο για τις εν ψυχρώ δολοφονίες που έχουν διαπραχθεί κατά τη διάρκεια της εισβολής. «Υπάρχουν πολλές κυπριακές παροιμίες με τις οποίες θα μπορούσαμε να της απαντήσουμε, αλλά ας περιοριστούμε, παραφράζοντας το “φωνάζει ο κλέφτης αντί ο νοικοκύρης”, στην παροιμία “φωνάζει ο δολοφόνος αντί το θύμα”» είπε.
Και λείψανα πεσόντων
Ο Επίτροπος Προεδρίας Φώτης Φωτίου ανέφερε ότι η μέρα είναι μέρα θλίψης και μέρα χρέους. Παρατήρησε, επίσης, πως οι γονείς φεύγουν χωρίς να μπορέσουν καν να τελέσουν τις κηδείες των παιδιών τους. Είπε επίσης πως η Τουρκία έχει τα στοιχεία για τους ομαδικούς τάφους και τις μετακινήσεις οστών. Ανέφερε επίσης πως πέρυσι εντοπίστηκαν μόλις 14 λείψανα, στα οποία ενδεχομένως να υπάρχουν και λείψανα πεσόντων. Τέλος, ανέφερε πως ετοιμάστηκε ενημερωτικό υλικό το οποίο μπορεί να αξιοποιήσει και η Βουλή κατά τη διάρκεια αποστολών ή επαφών βουλευτών με ξένους παράγοντες.
Τα αλλάζουν για Δίκωμο
Εκ μέρους του υπουργείου Εξωτερικών, ο κ. Φωτίου ανέφερε πως δεν υπάρχει κάποιος συνεχώς στα εργοτάξια, αλλά συμφωνήθηκε ο μηχανισμός παρακολούθησης. Είπε επίσης πως τώρα που στην άλλη πλευρά θα σκάψουν τα τείχη της Αμμοχώστου χρειάζεται η έγκριση της ελληνοκυπριακής πλευράς.
Έκανε επίσης αναφορά στον σκυβαλότοπο του Δικώμου, όπου οι Τούρκοι είχαν επικαλεστεί μαρτυρίες σύμφωνα με τις οποίες θάφτηκαν περίπου 70 Ασσιώτες και τώρα άλλαξαν τροπάρι επικαλούμενοι νέες πληροφορίες, οι οποίες φαίνεται να ανατρέπουν τις προηγούμενες. Θα δαπανηθούν €12 εκατ. και δεν πρέπει να γίνουν εκσκαφές οι οποίες δεν θα έχουν ως αποτέλεσμα τον εντοπισμό λειψάνων, είπε.
Βάσος Βασιλείου
philenews