Ευρωπαϊκό fund… Η επόμενη κακή ιδέα της Ευρωπαϊκής Ένωσης;

Εάν ψάχνετε για την επόμενη κακή ιδέα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μην κοιτάζετε πέρα από το “European Future Fund”.

Το fund των 100 δισ. ευρώ, θα είναι ένας τρόπος να ενισχυθούν οι στρατηγικοί τομείς που θεωρείται ότι έχουν μείνει πίσω σε σχέση με τους αντίστοιχους της Κίνας και των ΗΠΑ.
Δεν είναι ένα επίσημο σχέδιο πολιτικής και οι λεπτομέρειές του δεν έχουν γίνει γνωστές. Όμως η Ursula von der Leyen, η επόμενη πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, θα κάνει καλά να αγνοήσει την πρόταση. Η Ευρώπη πρέπει να συγκεντρώσει πόρους σε άλλους τομείς, ξεκινώντας, για παράδειγμα, με ένα ταμείο που θα βοηθά τα κράτη μέλη της ευρωζώνης να σταθεροποιούν τις οικονομίες τους όταν αντιμετωπίζουν κρίσεις. Είναι προτιμότερο να αφεθεί το μεγαλύτερο μέρος της βιομηχανικής πολιτικής στις εθνικές κυβερνήσεις και να διασφαλιστεί ότι το κάνουν με δίκαιο τρόπο.
Το “European Future Fund” παρουσιάζεται ως ένα κρατικό ταμείο διαχείρισης πλούτου –αλλά δεν είναι. Η ΕΕ δεν είναι κυρίαρχο κράτος και δεν θα γίνει στο άμεσο μέλλον. Η ΕΕ δεν θα αξιοποιήσει κανένα υπάρχοντα “πλούτο” ή φυσικούς πόρους. Ένα ταμείο κρατικών επενδύσεων όπως της Νορβηγίας – το οποίο χρησιμοποιεί το εισόδημα που παράγεται από τα αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου της χώρας – είναι ένας τρόπος να διασφαλιστεί ότι ο πλούτος αυτός δεν σπαταλάται σε τρέχουσες δαπάνες αλλά επενδύεται για να εξασφαλίσει τη μελλοντική ευημερία. Η ΕΕ απλώς θα χρησιμοποιήσει τους υπάρχοντες πόρους του προϋπολογισμού για τη δημιουργία ενός τέτοιου ταμείου με την ελπίδα να προσελκύσει χρήματα από τον ιδιωτικό τομέα.
Οποιαδήποτε βοήθεια για τους λεγόμενους στρατηγικούς τομείς της Ευρώπης πρέπει να αντιμετωπίζεται με προσοχή. Είναι ωραία η δρομολόγηση κοινών πρωτοβουλιών στον τομέα έρευνας και ανάπτυξης, όπως η συνεργασία που έχουν συνάψει η Γαλλία και η Γερμανία για την ανάπτυξη μπαταριών ηλεκτρικών αυτοκινήτων. Ωστόσο, είναι λιγότερο ξεκάθαρο γιατί η ΕΕ πρέπει να παρεμβαίνει για να εμποδίζει την εξαγορά μεμονωμένων εταιρειών από ξένες εταιρείες, κάτι που φαίνεται να είναι ένας από τους λόγους σύστασης αυτού του fund. Διαθέτει η Κομισιόν τη δυνατότητα να διαχειρίζεται ένα μερίδιο σε μια ταχέως αναπτυσσόμενη εταιρεία τεχνολογίας; Με τι στόχους; Σε τι τιμή θα πραγματοποιηθεί η εξαγορά; Ο κίνδυνος είναι ότι θα αναπτυχθούν λιγότερες ευρωπαϊκές startups εάν φοβούνται ότι δεν μπορούν να πουληθούν σε έναν ξένο ανταγωνιστή με βαθιά τσέπη. Μην παρεξηγηθείτε, αλλά η Google μπορεί να αποτελέσει πολύ πιο ελκυστικό αγοραστή από οποιοδήποτε “Ευρωπαϊκό Ταμείο Μέλλοντος”.
Η Κομισιόν αντιμετωπίζει το πρόβλημα με λάθος τρόπο. Αρκετά κράτη μέλη -η Γαλλία και η Γερμανία ειδικότερα- αποφάσισαν ότι ο λόγος για τον οποίο η Ευρώπη δεν είναι “εύφορο έδαφος” για καινοτομία είναι επειδή οι εταιρείες δεν επιτρέπεται να αναπτύξουν κατάλληλο μέγεθος για να ορθώσουν το ανάστημά τους στους ανταγωνιστές από την Κίνα και την Silicon Valley. Υποστηρίζουν ότι η πολιτική ανταγωνισμού χρειάζεται επικαιροποίηση, που είναι πραγματικά ένας ευγενικός τρόπος να πει κανείς ότι πρέπει να αποδυναμωθεί. Το επιχείρημα αυτό είναι άστοχο με διάφορους τρόπους. Οι οικονομικές μελέτες δεν έχουν βρει άμεση σχέση μεταξύ του μεγέθους και της καινοτομίας μιας επιχείρησης. Επιπλέον, η Επιτροπή σπανίως παρεμποδίζει τις συγχωνεύσεις μεταξύ εταιρειών που δραστηριοποιούνται σε παρόμοιες βιομηχανίες. Εάν ένα κράτος θέλει να παρέμβει και να εξαγοράσει μια εταιρεία στην τιμή αγοράς και να τη διαχειριστεί με ανταγωνιστικό τρόπο, δεν υπάρχει κανένας λόγος για τον οποίο δεν μπορεί.
Η Margrethe Vestager, η απερχόμενη Επίτροπος Ανταγωνισμού της ΕΕ, προέβαλε σημαντική αντίσταση σε αυτή τη γαλλο-γερμανική τάση, μπλοκάροντας για παράδειγμα τη συγχώνευση σιδηροδρόμων μεταξύ της Alstom SA και της Siemens AG. Ωστόσο, δεν είναι ξεκάθαρο ότι ο νέος Επίτροπος Ανταγωνισμού, αν υποτεθεί ότι η Vestager αναλαμβάνει άλλο ρόλο, θα είναι το ίδιο μαχητικός. Η ΕΕ χρειάζεται μια ισχυρή επιβολή του ανταγωνισμού περισσότερο από οποιοδήποτε νέο ταμείο.
Του Ferdinando Giugliano
Πηγή: Bloomberg