Τεκμήρια διαβίωσης: Ο "οδικός χάρτης" για την κατάργησή τους

Το πλέγμα των πέντε πεδίων έμμεσων ελέγχων που θα ενεργοποιηθεί μέσα στο 2020, για τη σταδιακή κατάργηση των αναχρονιστικών τεκμηρίων διαβίωσης. Πότε αναμένεται η οριστική κατάργησή τους.

Από το 2021 μεταφέρεται πλέον η σταδιακή κατάργηση των άδικων και αναχρονιστικών τεκμηρίων διαβίωσης αφού πρώτα θα πρέπει θα πρέπει να βρεθεί τρόπος, για να ελέγχονται τα εισοδήματα των μη μισθωτών.
Η βούληση της Κυβέρνησης να καταργήσει των αναχρονιστικό θεσμό των αντικειμενικών τεκμηρίων διαβίωσης προσέκρουσε προς το παρόν στις αντιρρήσεις των θεσμών, οι οποίοι παρατήρησαν ότι παρά την πρόοδο που έχει επιτευχθεί, ο έλεγχος των εισοδημάτων – μισθωτών και μη – βρίσκεται ακόμη στα πρώτα του στάδια.
Τα τεκμήρια διαβίωσης αποτελούν σήμερα ένα ελάχιστο ποσό – έστω και αν είναι εν πολλοίς αυθαίρετο – για κάθε πτυχή της διαβίωσης του φορολογούμενου, ώστε να μπορεί να βασιστεί με επιχειρήματα ο φόρος εισοδήματος. Η πλήρης κατάργηση τους χωρίς την συμπλήρωση του συστήματος των ελέγχων θα έδινε λαβή για τεράστια απόκρυψη εισοδημάτων και φοροδιαφυγή, τις απώλειες της οποίας θα πλήρωναν οι μισθωτοί.
Για τον λόγο αυτό αποφασίστηκε να ενεργοποιηθεί μέσα στο 2020 ένα πυκνό πλέγμα πέντε πεδίων έμμεσων ελέγχων που θα περιορίζει σημαντικά τα περιθώρια της φοροδιαφυγής:
– Το πρώτο θα είναι η ψηφιοποίηση των λογιστικών βιβλίων που θα απαλείψει την μάστιγα των πλαστών και εικονικών τιμολογίων. Το μέτρο θα πρέπει να έχει περίοδο προσαρμογής ώστε να μπορέσουν λογιστήρια και ελεύθεροι επαγγελματίες να προσαρμοστούν.
– Το δεύτερο είναι η διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με την ΑΑΔΕ. Η κίνηση αυτή θα εξαλείψει σε μεγάλο βαθμό τους «τυφλούς» ελέγχους που γίνονται σήμερα ανά την χώρα. Οι έλεγχοι θα γίνονται σε συγκεκριμένο δείγμα που θα υπάρχουν στοιχεία ότι δεν κόβονται αποδείξεις Και αυτό το μέτρο αν και έχει ψηφιστεί από το 2010 δεν έχει εφαρμοστεί. Αν εφαρμοστεί σήμερα, θα πρέπει να έχει και αυτό περίοδο προσαρμογής.
– Το τρίτο είναι το « εργαλείο», με βάση το οποίο η ΑΑΔΕ θα μπορεί αν υπάρχουν σχετικές ενδείξεις να προχωρά σε έλεγχο τραπεζικών λογαριασμών σε βάθος χρόνου 10ετίας. Και αυτό το μέτρο. αν και είναι έτοιμο από το 2017, δεν έχει χρησιμοποιηθεί.
– Το τέταρτο μέτρο θα είναι η αύξηση των ορίων για χτίσιμο του αφορολογήτου μέσω πλαστικού χρήματος, ώστε να καταγράφονται όσο το δυνατό μεγαλύτερα ποσά με ηλεκτρονικό τρόπο.
– Το πέμπτο μέτρο είναι η εφαρμογή έμμεσων τεχνικών ελέγχου. Η δυνατότητα δηλαδή να αξιοποιούνται πληροφορίες από έμμεσες πηγές για τις δαπάνες και τα έσοδα των ελεγχόμενων (π.χ. έξοδα διαβίωσης) και προσδιορίζουν ένα τεκμαρτό εισόδημα. Το εισόδημα αυτό συγκρίνεται με το δηλωθέν εισόδημα και εφόσον το δεύτερο είναι χαμηλότερο τότε στοιχειοθετείται φοροδιαφυγή και επιβάλλονται πρόσθετοι φόροι.
Σταδιακή η κατάργηση των τεκμηρίων
Με δεδομένο ότι τα μέτρα αυτά θα φέρου κοσμογονικές αλλαγές στον τρόπο που μας αντιμετωπίζει η εφορία (και τον τρόπο με τον οποίο την αντιμετωπίζουμε εμείς) χρειάζεται περίοδος προσαρμογής.
Τα πρώτα αποτελέσματα θα καταγραφούν στο τέλος του 2020 ώστε να υπάρχει ένα πρώτο δείγμα από την λειτουργία τους.
Συνεπώς, αν όλα τα μέτρα λειτουργήσουν τον επόμενο χρόνο έστω και σε κάποια πιλοτική μορφή η έναρξη της κατάργησης των τεκμηρίων διαβίωσης θα αρχίσει το νωρίτερο από το 2021.
Η προοπτική είναι σε μια τριετία όλο το πλέγμα των έμμεσων ελέγχων να λειτουργεί κανονικά και να πάψουν να υπάρχουν τεκμήρια διαβίωσης.
Τάσος Δασόπουλος
news247