Αναζητώντας τα ίχνη του χρυσού της Βενεζουέλας

Εδώ και χρόνια τα αποθέματα χρυσού της Βενεζουέλας διαρκώς συρρικνώνονται, παλαιότερα με πιο αργό ρυθμό και πρόσφατα ταχύτερα. Πόσο ευθύνεται η κυβέρνηση Μαδούρο και πού οδηγούν τα ίχνη του χρυσού της Βενεζουέλας;

Η Bενεζουέλα χρωστά στην Deutsche Bank την αποπληρωμή εκκρεμούς δανείου. Για τον λόγο αυτό η γερμανική τράπεζα έχει προχωρήσει σε κατάσχεση του χρυσού. Το ακριβές ύψος του δανείου δεν θέλησε από την πλευρά της να σχολιάσει η Deutsche Bank. Ωστόσο εκπρόσωπος Τύπου της τράπεζας επιβεβαίωσε στην DW, ότι η Βενεζουέλα δεν έχει αποπληρώσει δάνειο, το οποίο έλαβε προ πενταετίας.
Σύμφωνα με το Bloomberg η Deutsche Bank έχει κατασχέσει περίπου 20 τόνους χρυσού ενώ η αξία του δανείου υπολογίζεται σε 750 εκατομμύρια δολάρια. Εντούτοις σύμφωνα με δημοσίευμα της Welt, η αξία του χρυσού που έχει κατασχεθεί στην πραγματικότητα έχει ξεπεράσει το οφειλόμενο ποσό από τη Βενεζουέλα, οπότε θα έπρεπε σε μια τέτοια περίπτωση να επιστρέψει το επιπλέον ποσό η γερμανική τράπεζα στη Βενεζουέλα.
Σε κάθε περίπτωση πάντως η ιστορία με τις καθυστερήσεις στην αποπληρωμή δανείων από την κυβέρνηση Μαδούρο δεν είναι νέα. Αντίστοιχη είναι η περίπτωση της Citibank, η οποία έχει επίσης παρόμοιες αξιώσεις για αποπληρωμή δανείου.
Οι εικασίες για την πώληση χρυσού
Σύμφωνα με τον αντιπολιτευόμενο βουλευτή Άνχελ Αλβαράδα, ο οποίος έστειλε ηχογραφημένο μήνυμα στην DW, εικάζεται ότι ο Νικολάς Μαδούρο πωλεί όλο αυτό το διάστημα τον χρυσό της χώρας. Ο 38χρονος βουλευτής παρακολουθεί τις διαδρομές του χρυσού. «Η πώληση γίνεται κρυφά» λέει χαρακτηριστικά, ενώ και ο εμπειρογνώμονας Γκύντερ Μάιχολντ από το γερμανικό Ίδρυμα Επιστήμη και Πολιτική δεν αποκλείει το ενδεχόμενο της πώλησης χρυσού. Επισημαίνει δε ότι η πώληση πολύτιμων μετάλλων είναι μια μορφή επένδυσης που μπορεί εύκολα να ρευστοποιηθεί και η οποία «κινείται γρήγορα στο διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα». Τα δεδομένα που είναι γνωστά τείνουν να επιβεβαιώνουν μια τέτοια θεωρία. Από το τέλος του 2014 τα αποθέματα χρυσού της Βενεζουέλας φαίνεται ότι εμφανίζουν σταθερή μείωση, ενώ έχουν μειωθεί κατά το ήμισυ μόνο από τις αρχές του έτους. Σημειωτέον ότι το 2014 κατέρρευσε η τιμή του πετρελαίου που αποτελεί τη σημαντικότερη πηγή ξένου συναλλάγματος για τη χώρα.
Υπάρχει επίσης η θεωρία ότι ο Νικολάς Μαδούρο χρηματοδότησε μέσω της πώλησης χρυσού το πρόγραμμα αναδιανομής πλούτου, ονόματι «Σοσιαλισμός στον 21ο αιώνα». Όσο όμως η οικονομική εξαθλίωση στη Βενεζουέλα αυξάνεται, η πώληση χρυσού δείχνει να επιταχύνεται. Οι αμερικανικές κυρώσεις προς την κυβέρνηση της χώρας έχουν αυξήσει επίσης την πίεση από τον περασμένο Ιανουάριο. «Ο χρυσός είναι από τις λίγες εναπομείνασες πηγές ξένου συναλλάγματος» αναφέρει ο Αλβαράδο.
Θα υπάρχει χρυσός στη Βενεζουέλα ως το 2020;
Πέρα όμως από τα αποθέματα χρυσού στο θησαυροφυλάκιο της Κεντρικής Τράπεζας της Βενεζουέλας κομβικής σημασίας είναι και ο ρόλος του ακατέργαστου χρυσού. Όπως και με το πετρέλαιο, η Βενεζουέλα δεν διαθέτει τα μέσα για την επεξεργασία του. Έτσι ο ακατέργαστος χρυσός καταλήγει είτε στην Ελβετία, όπου άλλωστε γίνεται η επεξεργασία του 40% του χρυσού που διακινείται παγκοσμίως, είτε στην Τουρκία, με την οποία η χώρα έχει υπογράψει διμερή σύμβαση για την επεξεργασία χρυσού. Ωστόσο δεν υπάρχουν στοιχεία για επιστροφή ράβδων χρυσού από την Τουρκία στη Βενεζουέλα, ενώ σύμφωνα με δημοσιογραφική έρευνα της El Pais, η Τουρκία τους πρώτους μήνες του 2018 διένειμε στη Βενεζουέλα τρόφιμα αξίας περίπου 61 εκατομμυρίων δολαρίων.
Για τα αποθέματα επεξεργασμένου χρυσού εικάζεται ότι το Καράκας από το 2011, δηλαλή ήδη επί Τσάβες, είχε διαμοιράσει μεγάλες ποσότητες σε τράπεζες ανά τον κόσμο. Σύμφωνα με την Tagesspiegel τις μισές εξ αυτών στη Ρωσία, ενώ σύμφωνα με άλλα δημοσιεύματα περίπου 15 τόνοι χρυσού από τις αρχές του χρόνου βρίσκονται στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Η ομιχλώδης ιστορία του χρυσού της Βενεζουέλας προκαλεί οργή στις ΗΠΑ αλλά και στην αντιπολίτευση. Σύμφωνα με τον βουλευτή Κάρλος Παπαρόνι, από τον στενό κύκλο του αυτοαποκαλούμενου μεταβατικού προέδρου Χουάν Γκουαϊδού, το θέμα της πώλησης χρυσού δεν πέρασε ποτέ από την Εθνοσυνέλευση της χώρας. Και ο Άνχελ Αλβαράδο εκφράζει τον φόβο «ότι στο τέλος δεν θα μείνει τίποτα από τον χρυσό θησαυρό της χώρας», ενώ σύμφωνα με υπολογισμούς του Reuters, αν συνεχιστεί η εικαζόμενη αυτή πρακτική, ο χρυσός της Βενεζουέλας ενδέχεται να έχει εξαντληθεί πλήρως ως το 2020.
Νίκολας Μάρτιν
Επιμέλεια: Δήμητρα Κυρανούδη
dw