Άγγελος Τανάγρας -Ο "πατέρας της ελληνικής παραψυχολογίας"

Ο Άγγελος Τανάγρας (πραγματικό όνομα: Άγγελος Ευαγγελίδης, Αθήνα, 7 Μαρτίου 1877 – 5 Φεβρουαρίου 1971) ήταν Έλληνας ψυχοφυσιολόγος, ο ιδρυτής (1923) της πρώτης εταιρείας ψυχικών ερευνών στην Ελλάδα. Θεωρείται από πολλούς “πατέρας της ελληνικής παραψυχολογίας”.

Έκανε σπουδές ιατρικής αρχικά στην Αθήνα και εν συνεχεία στη Γερμανία. Στη διάρκεια της θητείας του στο Ελληνικό Πεζικό έλαβε μέρος σε αρκετούς πολέμους, όπως τον Ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 και την Κρητική Επανάσταση, με τελευταίο τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Επίσης, τέθηκε επικεφαλής του υγειονομικού τμήματος στο λιμάνι του Πειραιά, στο λοιμοκαθαρτήριο της Σαλαμίνας και στο λιμάνι της Σμύρνης. Ήταν αργότερα αντιπρόσωπος της Διεθνούς Υγειονομικής Επιτροπής έπειτα από τη λήξη του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, ενώ αποχώρησε από το στράτευμα για να αφοσιωθεί σε ψυχοφυσιολογικές μελέτες, έχοντας το βαθμό του Γενικού Αρχιάτρου.
Απεβίωσε πλήρης ημερών το 1971.Πολύ καιρό πριν πεθάνει είχε εκφράσει τη λύπη του ότι η ίδρυση της Εταιρίας Ψυχικών Ερευνών, που ήταν αυστηρά επιστημονική, υπήρξε πρόωρη για την Ελλάδα, “όπου το πλείστον ή αδιαφορεί ή εξακολουθεί να ενδιαφέρεται διά εντυπωσιακάς παρεξηγήσεις των ψυχικών φαινομένων και αυταπάτας, όπως δήθεν επικοινωνιών με πνεύματα νεκρών”.
Επιστημονικό έργο
Ο Τανάγρας ίδρυσε την Εταιρεία Ψυχικών Ερευνών (ΕΨΕ) και επιδόθηκε σε πειράματα παραψυχολογίας. Εισήχθησαν έτσι για πρώτη φορά στην Ελλάδα οι ήδη δημοφιλείς στην υπόλοιπη Ευρώπη και την Αμερική θεωρίες που σήμερα ονομάζονται παραψυχολογικές.
Η εταιρεία του αναγνωρίστηκε από την αντίστοιχη Βρετανική Εταιρία Ψυχικών Ερευνών, όμως δεν έτυχε της ίδιας αναγνώρισης στην Ελλάδα. Σύντομα όμως πραγματοποιήθηκαν πολλά πειράματα, πάνω στην τηλεκίνηση και την ηλεκτρική δραστηριότητα του εγκεφάλου και μετά το 1928 τέτοια πειράματα γίνονταν και στην Αθήνα.
Ο Τανάγρας ίδρυσε το περιοδικό “Ψυχικαί Έρευναι”, στα πλαίσια της κυκλοφορίας του οποίου διοργάνωσε και το 4ο διεθνές Ψυχοφυσιολογικό Συνέδριο, που διεξήχθη στην Αθήνα.
Λογοτεχνικό έργο
Παράλληλα με το επιστημονικό του έργο, εκτός από τη δημοσίευση μελετών και δοκιμίων, έγραψε λογοτεχνικά έργα. Με τους “Σπογγαλιείς του Αιγαίου” (μυθιστόρημα) έκανε την πρώτη του εμφάνιση στα γράμματα. Το 1910 μετέφρασε την “Ηλέκτρα” του Ευριπίδη.
Έργα
Πεζά
“Μεγαλόχαρη”· Αθήνα, Ι.Ν.Σιδέρης, χ.χ.
“Σπογγαλιείς του Αιγαίου”. Αθήνα, Ι.Ν.Σιδέρης, χ.χ. (έκδοση τρίτη, πλήρης)
“Σαν ζωή… Σαν όνειρο” Αθήνα, Άγκυρα, χ.χ.
“Νενίκηκας Ναζωραίε! · Εν τούτω νίκα·” Ιστορικό μυθιστόρημα. Αθήνα, Δημητράκος, χ.χ.
“Εις τα πτερά του θανάτου”. Αθήνα, Παπαπαύλος, χ.χ.
“Το ρόδον των Γαδείρων”. Αθήνα, Ι.Ν.Σιδέρης, χ.χ.
“Μαύρες πεταλούδες”. Αθήνα, Ι.Ν.Σιδέρης, 1921.
“Μακεδονικαί ραψωδίαι”. Αθήνα, 1905.
“Νησάκια του Σαρωνικού· Ο Πόρος· Φιλοσοφικοί περίπατοι” Αθήνα, Ι.Ν.Σιδέρης, χ.χ.
” Η Ιππότισσα της Μάλτας· Αναμνήσεις ταξειδίων” Αθήνα, Ι.Ν.Σιδέρης, χ.χ.
” Άγγελος εξολοθρευτής”. 1913.
” Η ανατίναξις του Φετχί Μπουλέντ και της κανονιοφόρου”. Αθήνα, Φέξης, 1914.
” Εις τα πτερά του θανάτου”. 1918.
Μελέτες και δοκίμια
“Ο πέπλος της Ίσιδος” (Γυναικεία ψυχολογία). Αθήνα, Ι.Ν.Σιδέρης, χ.χ.
“Το πεπρωμένον και η τύχη· (Η θεωρία της ψυχοβολίας) · Πρωτότυπος συμβολή εις την ψυχικήν έρευναν”. Αθήνα, Ανατολή, 1943.
•”Η επιστημονική μου διαθήκη” Αθήνα, 1955.
Εργασίες
“Zeitschrift für Parapsyhologie” (στα γερμανικά)
“Le Destin et la Chance au Jour de l’Explication Psychobolique” (στα γερμανικά)
wikipedia