Ο Μιχαήλ Γ. Μελάς (Ερμούπολη, 1833- Αθήνα, 17 Ιουνίου 1897) ήταν Έλληνας πολιτικός και έμπορος. Πολιτικά ήταν προσκείμενος στον Τρικούπη.
Γεννήθηκε στη Σύρο και ήταν γιος του Γεωργίου Μελά, μέλους της Φιλικής Εταιρείας και γόνου μεγάλης ηπειρώτικης οικογένειας. Σπούδασε νομικά στο Παρίσι και ασχολήθηκε σε νεαρή ηλικία με το εμπόριο, από το οποίο απέκτησε μεγάλη περιουσία. Συγκεκριμένα εισήγαγε ρωσικά σιτηρά στο Λονδίνο και τη Μασσαλία της Γαλλίας.
Το 1874 εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Αθήνα, όπου σύντομα διακρίθηκε μεταξύ των μελών της αθηναϊκής κοινωνίας. Το 1875, συμμετείχε στην ίδρυση, ύστερα από δική του πρωτοβουλία, της Αθηναϊκής Λέσχης, της οποίας και διετέλεσε πρόεδρος την περίοδο από το 1882 έως το 1886, καθώς και από το 1888 έως το 1897.
Το 1890, εκλέχτηκε βουλευτής Αττικής, ενώ την περίοδο από το 1891 έως το 1894 χρημάτισε δήμαρχος Αθηναίων. Το 1894 παύθηκε από δήμαρχος με εντολή της κυβέρνησης Δηλιγιάννη, με τον οποίο είχε περιέλθει σε σύγκρουση. Είχε συμμετάσχει ως υποψήφιος δήμαρχος και στις δημοτικές εκλογές του 1883, χάνοντας όμως από τον Δημήτριο Σούτσο.
Το 1878, διετέλεσε ταμίας της Εθνικής Άμυνας, το 1897 πρόεδρος της Εθνικής Εταιρείας, ενώ ήταν και μέλος στο ιδρυτικό διοικητικό συμβούλιο του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, του οποίου υπήρξε και ευεργέτης. Ο Μιχαήλ Μελάς ήταν από τους πρώτους οικιστές της Κηφισιάς.
Επίσης διέθετε μεγάλη συλλογή από έργα γνωστών ζωγράφων της εποχής του, ενώ για πολλά χρόνια ήταν πρόεδρος του Γαλλικού Καλλιτεχνικού Συλλόγου στη Μασσαλία. Την περίοδο από το 1886 έως το 1888, χρημάτισε πρόεδρος της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας.
Ήταν νυμφευμένος με την Ελένη Βουτσινά και είχε επτά παιδιά, τη Μαρία, σύζυγο του Έκτορα Ρωμανού, αυλάρχη του πρίγκιπα Νικόλαου, την Άννα, σύζυγο του κτηματία Απόστολου Παπαδόπουλου, τον Γεώργιο (1866-1931), δικηγόρο και ιδιαίτερο γραμματέα του βασιλιά Κωνσταντίνου Α’, τον Παύλο, αξιωματικό του στρατού και Μακεδονομάχο, τον Λέοντα, δικηγόρο και βουλευτή, τον Κωνσταντίνο, αξιωματικό του Ναυτικού και βουλευτή και τον Βασίλειο, αξιωματικό του στρατού και πρόεδρο της Αθηναϊκής Λέσχης.
Το 1897 αρρώστησε αιφνιδίως και πέθανε από ολιγοήμερη ασθένεια, σε ηλικία 64 ετών.