Όποιος επισκεφθεί την Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης διαπιστώνει ότι απουσιάζουν περίπτερα χωρών, όπως της Βόρειας Μακεδονίας, της Βουλγαρίας και της Αλβανίας. Κι όμως, οι εμπορικές σχέσεις με αυτές ανθούν.
Για την Ελλάδα τα Βαλκάνια αποτελούν σημαντική αγορά. Ανεξάρτητα από πολιτικές και ιστορικές διενέξεις, η Βόρεια Μακεδονία, η Αλβανία και η Βουλγαρία εξακολουθούν να είναι στενοί εμπορικοί εταίροι. Λίγοι Έλληνες όμως μιλούν δημόσια για την επιτυχημένη αυτή συνεργασία.
Ο Χρήστος Νίκας καθηγητής Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας γνωρίζει ότι τα Βαλκάνια είναι σημαντικά για την ελληνική οικονομία. Από την διάλυση της Γιουγκοσλαβίας και έπειτα, η Αλβανία και η Βόρεια Μακεδονία εξελίχθηκαν σε σημαντικούς εμπορικούς εταίρους. Στη δεκαετία του ΄90 μάλιστα ήταν σημαντικότεροι εμπορικοί εταίροι από τις ΗΠΑ, σημειώνει ο Χρήστος Νίκας.
Η οικονομική διείσδυση της Ελλάδας στις γειτονικές βαλκανικές χώρες έχει πλέον παράδοση ετών. Όποιος περνά οδικώς τους Ευζώνους διαπιστώνει γρήγορα ότι ελληνικές εταιρίες έχουν έντονη παρουσία στις γειτονικές χώρες. Η εταιρία Jumbo για παράδειγμα διαθέτει υποκαταστήματα σε Βουλγαρία και Ρουμανία, καθώς και 24 καταστήματα με σύμβαση δικαιόχρησης (franchising) στο Κοσσυφοπέδιο, την Αλβανία, τη Σερβία, τη Βοσνία και την Βόρεια Μακεδονία. To ίδιο και η αλυσίδα Goody´s με πλήθος καταστημάτων στα Βαλκάνια και την ευρύτερη περιοχή.
Η Βόρεια Μακεδονία εξαρτάται από τις εισαγωγές ελληνικού πετρελαίου
Οι εμπορικές σχέσεις δεν περιορίζονται στην δικαιοχρησία, τονίζει ο καθηγητής Οικονομικών Χρήστος Νίκας, του οποίου οι έρευνες δείχνουν ότι το σημαντικότερο ελληνικό προϊόν που εισάγει η Βόρεια Μακεδονία είναι το πετρέλαιο. Στη δεύτερη θέση βρίσκονται προϊόντα κλωστοϋφαντουργίας, τα οποία παράγονται από κοινού και στις δύο χώρες.
Ο Εμμανουήλ Βλαχογιάννης αντιπρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης θεωρεί ότι οι πολιτικές διενέξεις δεν επηρεάζουν το εμπόριο μεταξύ Ελλάδας και γειτονικών βαλκανικών χωρών. Το πρόβλημα για την Ελλάδα είναι η χαμηλή αγοραστική δύναμη στις χώρες αυτές. Το εμπόριο ζει άλλωστε από την αγοραστική δύναμη των καταναλωτών, υπογραμμίζει ο αντιπρόεδρος του ΕΒΕΘ. Το γεγονός αυτό δεν δείχνει ωστόσο να αποθαρρύνει τους Έλληνες επενδυτές, στους οποίους τα Σκόπια προσφέρουν χαμηλή φορολογία και ελκυστικό μισθολογικό κόστος. Προφανώς για αυτό το λόγο η μεγαλύτερη αλυσίδα πρακτορείου βενζίνης και σουπερμάρκετ βρίσκεται σε ελληνικά χέρια. Υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο ελληνικές εταιρίες επενδύουν στη Βόρεια Μακεδονία μισό δις δολάρια.
Φλόριαν Σμιτς, Θεσσαλονίκη
Επιμέλεια: Στέφανος Γεωργακόπουλος
dw