ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΑΣΕΛΓΗΣΑΝ ΣΤΗΝ ΑΦΡΟΔΙΤΗ…

(αφού οι 1^οι την έκλεψαν, για να ανταγωνιστούν τους δεύτερους, κ.ά. Ευρωπαίους στην κλοπή αρχαιοτήτων· αυτό είναι ο ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΣ ευρωπαϊκός «πολιτισμός», αν δεν ληφθεί υπόψη η ελληνική κληρονομία. Απάντηση στο ποιος είναι Ευρωπαίος και πολιτισμένος, καθώς και στους αθωωθέντες Γερμανούς…)

Γράφει η Σοφία Τ.

Το, 2010, η Αφροδίτη της Μήλου βεβηλώθηκε, 2^η φορά, από Γάλλους. Το περιοδικό LIBERATION(Δεκέμβριος 2010) δημοσίευσε άρθρο-προπαγάνδα, με τίτλο «ΚΙ ΑΝ ΠΤΩΧΕΥΕ Η ΕΛΛΑΔΑ;»,  με εικονογράφηση το κλεμμένο άγαλμα της θεάς της ομορφιάς. Μετά ανέλαβε η Γερμανία και χρησιμοποίησε το άγαλμα 2 φορές στο γερμανικό FOCUS. Οι «εταίροι» δεν άλλαξαν και συνεχίζουν να ασελγούν στην αρχαία ελληνική κληρονομιά, που έκλεψαν και κλέβουν ακόμα, από την τουρκοκρατία. Το ελληνιστικό άγαλμα, βρέθηκε(άνοιξη 1820) σε αγροτική περιοχή της Μήλου από τον αγρότη Θεόδωρο ή Γεώργιο Κεντρωτά ή Μποτόνη. Κατά άλλους, ήταν «εκτιμητής αξίας χωραφιών», κάτι σα μεσίτης δηλ.. Πιθανόν μέλος της οικογένειας Κεντρωτά βρήκε το άγαλμα, αλλά κατόπιν αναμείχθηκαν στις ανασκαφές και διαπραγματεύσεις πώλησης συγγενείς του, από όπου και η σύγχυση. Αν ο αγρότης λεγόταν Θεόδωρος Κεντρωτάς πέθανε το 1846, αν λεγόταν Γεώργιος πιο πριν. Λόγω των πιέσεων που δέχθηκε(από Γάλλους αρχαιολόγους και διπλωμάτες, «Έλληνες» προκρίτους του νησιού και τον δραγουμάνο Μουρούζη-εκπρόσωπος Υψηλής Πύλης-) δεν κέρδισε πολλά από το εύρημά του(βάση των πηγών 400 γρόσια). Αν ήταν ο Θεόδωρος, πιθανόν δεν πήρε ούτε τα 400, 1.000 ή 7.000 γρόσια που λέγεται ότι του πλήρωσαν οι Γάλλοι, γιατί στην διαθήκη του, ανέφερε μόνο 3 πεζούλες ή χωράφια. Το παραπάνω ποσό ήταν μεγάλο για την εποχή εκείνη, γιατί 1.000 γρόσια ήταν ο ετήσιος μισθός των δημογερόντων. Δεν ήταν δίκαιο για την αξία, καλλιτεχνική, του αγάλματος. Όμως, όποιος το είχε πάρει το πόσο, ήταν μετά εύπορος. Πιθανόν τα χρήματα εδόθησαν και στην οικογένεια Κεντρωτά και δαπανήθηκαν με διαφόρους τρόπους. Άλλη άποψη λέει ότι οι Γάλλοι έδωσαν τα χρήματα στους δημογέροντες και προκρίτους της Μήλου. Ο Κεντρωτάς, βρήκε την Αφροδίτη, καθώς έσκαβε πέτρες από τα αρχαία ερείπια στο πεζούλι του(28/03-08/04/1820). Τον βοηθούσε ο 18χρονος γιος του Αντώνης και ένας 20χρονος ανιψιός του. Δίπλα Γάλλοι αξιωματικοί έκαναν ανασκαφές. Όταν ο Κεντρωτάς βρήκε πελεκημένο μάρμαρο, έτρεξαν και τον βοήθησαν 2 Γάλλοι ναύτες από τις γειτονικές ανασκαφές. Ο Κεντρωτάς, προσπάθησε να καλύψει πάλι το άγαλμα, γιατί φοβήθηκε ότι θα το αρπάξουν οι Γάλλοι ή θα απαιτούσαν να το αγοράσουν πιο φθηνά-ο αγρότης δεν ήταν όσο αφελής όσο τον θέλει ο μύθος-. Οι Γάλλοι(έγραψαν αργότερα στις επιστολές τους) τον θεώρησαν ανόητο, γιατί ο Κεντρωτάς άρχισε να συμπεριφέρεται περιφρονητικά στα ευρήματα, ώστε να τους ξεφορτωθεί και εκμεταλλευθεί το άγαλμα χωρίς τις πιέσεις που πίστευε ότι θα του ασκούσαν. Οι Γάλλοι δεν έφευγαν από την περιοχή. Πίεζαν να σκάψουν όλοι μαζί, ώσπου βρέθηκε 2^ο τμήμα του αγάλματος και πλέον ο Κεντρωτάς δεν μπορούσε να κάνει τον ανήξερο, ούτε να περιφρουρήσει το εύρημα στο χωράφι του. Προσπάθησε να το διαφυλάξει και να το μεταφέρει στην στάνη του, αλλά ο «πυρετός αρχαιοτήτων» είχε καταλάβει τους Γάλλους, που επικοινωνούσαν για το θέμα με τους διπλωμάτες τους σε Κων/λη, Σμύρνη κ.α.. Επικεφαλής των Γάλλων ανασκαφέων, δίπλα στο χωράφι του Κεντρωτά και αναμίχθηκε στις εκσκαφές ήταν ο νεαρός τότε αξιωματικός Olivier Voutier(1796-1877). Στην συνέχεια παραιτήθηκε από το γαλλικό ναυτικό και πολέμησε με το πλευρό των Ελλήνων(1821). Είχε σπουδάσει λίγη αρχαιολογία και έτσι άρχιζε να σχεδιάζει το εύρημα. Ειδοποίησε συμπατριώτες του για την μεγάλη ανακάλυψη, επειδή δεν είχε αρκετά χρήματα για να το αγοράσει. Κάποιοι είχαν κιόλας προτείνει στον Κεντρωτά αμοιβή 1.000 γροσιών. Ενημέρωσε επίσης ότι κοντά στο άγαλμα βρέθηκαν 2 αφιερώσεις ή Ερμές, μια ενός ηλικιωμένου και μία ενός νέου και πλίνθος(βάση δηλ.) και κομμάτι με επιγραφή που ανέφερε το όνομα του γλύπτη. Επίσης βρέθηκαν τμήματα του αριστερού χεριού, πολύ φθαρμένα, που φαινόταν να κρατούν μήλο, και οι Γάλλοι και ντόπιοι νόμισαν ότι ίσως ανήκαν σε άλλο άγαλμα και είχαν βρεθεί τυχαία κοντά στην Αφροδίτη. Τα χέρια που έλειπαν εξαρχής και γι’ αυτό το σχέδιο του Voutier που έγινε επί τόπου, παριστάνει την Αφροδίτη ακρωτηριασμένη από την 1^η στιγμή. Κι αυτά που βρέθηκαν δεν αξιοποιήθηκαν σωστά, επειδή οι περισσότεροι θεώρησαν ότι ανήκαν σε άλλη εποχή ή έργο. Έτσι παρότι βρέθηκαν στην ανασκαφή και περισυλλέχθηκαν, όταν πάνω στην επεισοδιακή μεταφορά χάθηκαν, δεν αναζητήθηκαν. Οι ειδικοί τώρα πια ξέρουν ότι στα ελληνιστικά χρόνια όταν ένα έργο προοριζόταν να φαίνεται από τη μία μεριά, π.χ. τη δεξιά, οι γλύπτες έδιναν βαρύτητα σε αυτή και όχι σε εκείνη που δεν φαινόταν από το κοινό ή που πιθανά καλυπτόταν με ύφασμα. Έτσι ερμηνεύεται σήμερα δηλαδή το κάπως «άτεχνο» αριστερό χέρι της Αφροδίτης που οι Γάλλοι νόμισαν τότε ότι ήταν «άσχετο από το άγαλμα» και το οποίο αναφέρε
ται ότι κρατούσε μήλο, παραπέμποντας πιθανά στο μήλο του Πάρη. Το έργο βρέθηκε σε πολλά κομμάτια(πιθ. 6, από τα οποία τα χέρια και το όνομα του γλύπτη πλέον λείπουν), με 2 βασικά, τον κορμό και τα πόδια. Όλα αυτά και οι Ερμές έγιναν αμέσως αντικείμενο διαπραγμάτευσης. Ο Voutier ενημέρωσε τον Γάλλο υποπρόξενο στην Μήλο, Louis Brest και αυτός παρουσιάστηκε και άρχισε να παζαρεύει λέγοντας πως «δεν είναι βέβαιο ότι το άγαλμα αξίζει 1.000 γρόσια». Ειδοποίησε όμως αμέσως τον Charles-François de Riffardeau, μαρκήσιο και αργότερα δούκα de Rivière, πρόξενο των Γάλλων στην Υψηλή Πύλη. Στη διαπραγμάτευση αναμίχθηκε ενεργά και ένας άλλος Γάλλος αξιωματικός με πάθος για τις αρχαιότητες, ο Dumont d’Urville(αργότερα σημαντικός εξερευνητής της Ανταρκτικής) που ήταν βέβαιος πως επρόκειτο ή για την Αφροδίτη που κρατούσε το μήλο του Πάρη. Οι Γάλλοι αποφάσισαν να πάρουν όλα τα ευρήματα στην κατοχή τους. Όμως, το παζάρι καθυστερούσε, όπως και το πλοίο που θα μετέφερε το άγαλμα στη Γαλλία. Ο Κεντρωτάς ή και οι δημογέροντες(στα παζάρια είχε αναμιχθεί όλο το νησί) αδημονούσαν και αποφάσισαν να δώσουν ή να πουλήσουν το άγαλμα. Ίσως υφίσταντο και πολιτικές πιέσεις-η Υψηλή Πύλη περνούσε σοβαρή κρίση στις εξωτερικές της σχέσεις και η παραχώρηση αρχαιοτήτων συνιστούσε ουσιαστικά άσκηση εξωτερικής πολιτικής-. Ο νόμος όριζε όλες οι αρχαιότητες να καταλήγουν στην Κωνσταντινούπολη και να αποφασίζεται κεντρικά η διάθεσή τους ώστε ο σουλτάνος να κολακεύει τα έθνη που τον συνέφερε(σχόλιο: τούρκικο-φράγκικο παζάρι με αρχαία ελληνική κληρονομιά). Μέσα σε όλα, παρουσιάστηκε ο Νικόλαος Μουρούζης, μέγας δραγουμάνος του οθωμανικού στόλου(εκτελέστηκε με απαγχονισμό ένα χρόνο αργότερα μαζί με άλλους Φαναριώτες με την κατηγορία ότι συμμετείχαν στην Ελληνική Επανάσταση), και έπεισε τους Μηλίους να πουλήσουν το εύρημα σε εκείνον. Ο εκπρόσωπος των Γάλλων τότε εκεί ήταν ο υποκόμης Vicomte de Marcellus που έπεισε τους ντόπιους να μη φορτωθεί η Αφροδίτη στο πλοίο του Μουρούζη για να πάει στην Πόλη, αλλά στο πλοίο των Γάλλων για να πάει στο Λούβρο. Το γλυπτό ταλαιπωρήθηκε και φορτώθηκε μετ’ εμποδίων στο γαλλικό καράβι, γιατί οι κάτοικοι της Μήλου είχαν διχαστεί και τραβολογούσαν τους Γάλλους μεταφορείς -πολλοί ντόπιοι φοβούνταν ότι αν το γλυπτό έφευγε για τη Γαλλία θα είχαν συνέπειες από τους Οθωμανούς ενώ άλλοι πίστευαν ότι έπρεπε να πάει στη Γαλλία αλλά να δοθούν περισσότερα χρήματα. Το άγαλμα κατέληξε στο Μουσείο του Λούβρου. Το οποίο Μουσείο, έστειλε ως… δωρεά ένα πιστό αντίγραφο στο μουσείο της Μήλου. Η Αφροδίτη, είναι από παριανό μάρμαρο και ύψους 2,02 m. χρονολογείται από το 100 π.Χ. περ.. Παλαιότερα, θεωρείτο έργο του Πραξιτέλη, αλλά μάλλον είναι λάθος αυτό. Κάποιοι λένε ότι παριστάνει, απίθανο, την Αμφιτρίτη. Έχει δουλευτεί σε χωριστά κομμάτια, τα 2 βασικά από τα οποία στη συνέχεια ο δημιουργός συνέδεσε στους γλουτούς, εκεί που πέφτουν οι πτυχώσεις του ενδύματος. Χωριστά είχε δουλευτεί και το αριστερό χέρι, το αριστερό και το δεξί πόδι. Η θεά στα μαλλιά φέρει κεφαλόδεσμο(ταινία) από την οποία πίσω ξεφεύγουν βόστρυχοι. Έφερε κοσμήματα όπως φαίνεται από τα σημάδια που απέμειναν στα αυτιά(σκουλαρίκια) και ίσως περιδέραιο και διάδημα-όπως φανερώνουν κάποια χαρακτηριστικά σημάδια-. Πιθανόν ήταν και πολύχρωμο, αλλά το χρώμα από το παριανό μάρμαρο έχει πια χαθεί και δεν μπορούμε να εικάσουμε τα χρώματα που ίσως είχαν χρησιμοποιηθεί. Κάτω από το δεξί μαστό υπάρχει μία τρύπα για τη μεταλλική στήριξη του δεξιού χεριού που λείπει. Επειδή η δεξιά πλευρά ήταν πιο καλοδουλεμένη και οι ειδικοί εικάζουν ότι είχε προορισμό να τοποθετηθεί σε σημείο που ο κόσμος θα έβλεπε τη θεά από τα δεξιά Η τεχνοτροπία δείχνει ότι ήταν έργο της εποχής της στροφής στον κλασικισμό. Βρέθηκε ακρωτηριασμένο, βάσει μύθου, γιατί τα χέρια έσπασαν πάνω σ’ έναν καυγά Γάλλων αρχαιολόγων και Ελλήνων κατά την μεταφορά του αγάλματος. Δεν αληθεύει, γιατί το άγαλμα βρέθηκε εξαρχής χωρίς χεριών. Στα χέρια της εικάζεται ότι κρατούσε την ασπίδα του Άρη ή στο αριστερό μήλο ή καθρέφτη. Άλλοι λένε ότι ετοιμαζόταν να λουστεί. Συμπλοκή πάντως έγινε για την απόκτηση του αγάλματος. Τμήματα των χεριών βρέθηκαν σε διάφορα σημεία και ίσως στο αριστερό χέρι της η θέα να κρατούσε μήλο, αλλά χάθηκε κατά την μεταφορά ή τμήματα του αγάλματος πιθανόν χάθηκαν στην θάλασσα. Είναι το πιο πολύτιμο απόκτημα του Λούβρου και σήμα κατατεθέν της Μήλου. Το έργο είναι των ελληνιστικών χρόνων πιθανόν από τον γλύπτη Αγήσανδρο ή ο Αλέξανδρο, γιο του Μηνίδη από την Αντιόχεια του Μαιάνδρου. Το μισό όνομά του αναφερόταν στη βάση του γλυπτού όπου απέμενε χαραγμένη η φράση …ΝΔΡΟΣ ΜΗΝΙΔΟΥ
ΑΝΤΙΟΧΕΥΣ ΑΠΟ ΜΑΙΑΝΔΡΟΥ ΕΠΟΙΗΣΕ. Αυτή η επιγραφή που φαίνεται σε ένα σχέδιο της εποχής, χάθηκε γύρω στο 1825 ενώ το απόκτημα βρισκόταν στο Λούβρο και πολλοί πιστεύουν ότι την εξαφάνισαν οι τότε διευθυντές του για να μπορούν να υποστηρίξουν ότι ήταν έργο του Πραξιτέλη. Στον Αγήσανδρο αποδίδεται πάντως ένα άλλο έργο που εκτίθεται στο Λούβρο-προτομή του Μεγάλου Αλεξάνδρου που είχε βρεθεί στη Δήλο-. Οι Γάλλοι είχαν υποστηρίξει τότε ότι «η αριστερή γωνία της βάσης του αγάλματος, όπου αναγραφόταν το όνομα του γλύπτη Αλέξανδρου χάθηκε στα ασβεστοκονιάματα, αλλά ανήκε σε άλλη εποχή και ήταν άσχετη προς την Αφροδίτη». Το σχέδιο, του Jean-Baptiste-Joseph Debay(1821) πάντως δείχνει ότι η αριστερή πλευρά ταίριαζε τέλεια στη βάση του αγάλματος και επιστημονική εξακρίβωση για τη χρονολόγηση δεν μπορεί να γίνει πια αφού το κομμάτι δεν βρίσκεται πουθενά από όσο γνωρίζουν οι ειδικοί. Στο σχέδιο αυτό, δεν έχει εξαφανιστεί η χάραξη της υπογραφής του γλύπτη στην βάση. Ο Debay είχε αντιγράψει τέλεια τα κεφαλαία ελληνικά γράμματα και έγραφε από κάτω στα γαλλικά ότι το έργο βρέθηκε(Φεβρουάριος 1820) στη Μήλο και δωρίθηκε στο βασιλιά(Μάρτιος 1821) από τον πρεσβευτή του στην Κωνσταντινούπολη. Για την Αφροδίτη οι Γάλλοι είχαν τότε και «εθνικούς λόγους» να προκαλέσουν σύγχυση, γιατί τότε σε όλη τη λόγια Ευρώπη είχε ξεσπάσει πόλεμος απόκτησης(= κλοπής) αρχαιοτήτων. Ήταν η εποχή που μετά την ήττα του Ναπολέοντα στο Βατερλό(1815) πολλοί λαοί ζητούσαν -και έπαιρναν(σχόλιο: εκτός από την Ελλάδα)- πίσω τις αρχαιότητες που είχε αρπάξει με τους πολέμους του ο Γάλλος στρατηλάτης και οι σχέσεις της Γαλλίας με όλους τους Ευρωπαίους, ήταν τεταμένες. Στο πλαίσιο αυτού του αρχαιολογικού πολέμου πιθανόν οι Γάλλοι θεώρησαν σκόπιμο να εξαφανιστεί ο πραγματικός δημιουργός του έργου, για να μην το ζητήσει πίσω η Τουρκία(αφού Ελλάδα ακόμα δεν υπήρχε) και για να το προβάλλει διεθνώς ως έργο μυστηριώδους γλύπτη από την κλασική Ελλάδα και να «προσπεράσει» τη Γερμανία στον «αγώνα δρόμου» αρχαιοτήτων.